غرفه پاسخگویی به سؤالات درباره آموزش بهتر

[aelaa.net]

غرفه پاسخگویی به سؤالات درباره آموزش بهتر
بسم الله الرحمان الرحيم

[najm137]

سؤال:
با وجود اين كه مي‌دانيم عروسك (كه تمثال انسان) است نبايد تهيه شود و در اختيار كودكان قرار داده شود و ما تاكنون چنين كرده‌ايم، اما الان كودك ما در اين سن 5/2 سالگي هر كجا كه مي‌رويم، عروسك باشد از ما مي‌خواهد و نگاهي حسرت‌آميز به آن مي‌كند و حتّي گاهي شده كه به خاطر نداشتن آن گريه كرده و چون به او آموخته‌ايم كه هر چه مي‌خواهد از خدا و امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف بخواهد يك بار ديدم كه در دعا كردنش از خدا و امام زمان عليه السلام عروسك مي‌خواست، البته با اين وجود علاقه وافري به درس خواندن و كتاب دارد و رشد خوبي تا اين جا داشته الآن اين سؤال را دارم كه آيا مي‌شود اين عروسك را تهيه كرد و كمي كه بزرگتر شد و عاقل‌تر شد به او بفهمانيم كه آن بد است تا كنار بگذارد يا خير؟ اگر نمي‌شود چه طوري كودكمان را توجيه كنيم؟ با تشكر راهكاري را در اختيارمان قرار دهيد؟

جواب:
1- ساختن مجسمه انسان با داشتن عروسك حكمش يكي نيست، و تھيه و نگھداري آن عروسكي براي بازي بچه‌ھا بوده، اشكالي ندارد، به شرط اين‌كه در شكل و طرح خود آن و لباس و حركات آن جھات منفي (از قبيل آن‌چه فوقاً ذكر شد) نباشد، بلكه جھات آموزنده باشد. و لازم نيست كودك را از آن منصرف كرد، فقط وقت نماز در معرض و محل نمازگزار نباشد.
2- از عروسك‌ھايي كه نماد يك زن متبرج و لباس كوتاه يا نشان‌دھنده‌ي اندام و... يا آواز خارجي يا لغو يا با موزيك مي‌خواند، از اين‌ھا پرھيز شود.
3- چگونه كودك معصومي را سال‌ھا با چنين عروسكي محشور و مأنوس كني و خودش را به اسم اين‌كه بچه است، لباس‌ھاي ساخته شده براي فرھنگ تبرج بپوشاني، و با افرادي مثل اين شيوه و رفتار معاشرت داشته باشي، آن وقت يك‌باره چطور مي‌خواھي در ٩ سالگي بچه‌ات محجّبه شده و عفيفه بماند؟!
4- اين امور منفي در قالب اسباب‌بازي در روح و جان و فكر و روان كودك رسوخ مي‌كند، ھمان‌طور كه امور مثبت و مفيد از اين طريق به كودك تعليم مي‌شود.
5- در گزارش‌ھاي رسانه حيات اعلي خوانده‌ايم كه كشورھاي اسلامي عروسك‌ھاي جذاب با لباس و تيپ پوشيده و محجبه طراحي و به بازار عرضه كرده‌اند، يا عروسكي كه نماز مي‌خواند، البته در ايران ھم عروسك‌ھايي به نام سارا و دارا با لباس سنتي اقوام ايراني عرضه شده كه نسبتاً خوب است و بھتر از عروسك‌ھاي ساخت خارجي يا طرح خارجي است.

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
در مورد امر آموزش، آيا حيوانات مسوخ را نبايد به بچه‌ها آموزش داد؟ منظورم بچه 2 يا 3 ساله است كه به عنوان مثال مي‌خواهد حيوانات وحشي و درنده كه غذاي خود را شكار مي‌كنند، آموزش ببيند و در بين آنها خرس و گرگ و... يا آبزيان را تعليم ببيند كه كوسه و تمساح و...، لطفاً ما را راهنمايي فرماييد؟

جواب:
اين مورد هم يكي ديگر از موارد برداشت اشتباه است، فرق است ميان آموزش ديدن حيوانات از جمله مسوخ، با تأكيد و اولويت دادن روي مسوخ و سعي كردن روي ارتباط ويژه دادن كودكان با سگ و خوك و ميمون و وزغ و...، و يا اينكه اسباب‌بازي‌ها و عروسك‌هايي را از آنها براى فرزندان تهيه كردن تا كودك آن چنان با آن مأنوس شود كه شب‌ها بدون آن خوابش نبرد، حتى در سنين بزرگسالي كه برخي از زن‌هاى تربيت شده اين فرهنگ تا خرسك گنده در كنار خرس گنده نباشد، خرس گنده خوابش نمي‌برد!

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
با وجود اين كه قبلاً كمي اطلاع داشتيم كه چه حيواناتي را نبايد عروسك‌شان در خانه باشد، مثل خوك و سگ و... لطفاً در صورت امكان ليست كامل آنها را شما برايمان ارسال نمائيد و همچنين اسباب‌بازي‌هايي كه مجاز نيست استفاده آنها؟ (البته ما خودمان جز اردك و خرگوش و الاغ و گوسفند چيز ديگري براي فرزندمان تهيه نكرده‌ايم).

جواب:
1- آنچه در اطراف ماست در ما مي‌تواند تأثير بگذارد، حتى ناخواسته، فعل و انفعالات اشياء و موجودات روي ھم ديگر امري تكويني است، الا اينكه آن شخص از رتبه معنوي بالايي برخوردار بوده يا در حالتي ممتاز باشد كه مانع از تأثير باشد، يا به وسيله ذكر يا حرزي خود را حفاظت كند، و اين تأثير در موجود ضعيف‌تر يا حساس‌تر مانند كودك بيشتر است.
2- ھر چه در اطراف كودك مي‌باشد، براى آموزنده و تأثيرگذار ويژه است، لذا به اينھا نبايد بي‌توجه بود، و به آنھا صرفاً اشياء سرگرم كننده نگاه نبايد كرد.
3- اضافه بر اينھا در كلام خازنان وحي عليهم السلام آمده است كه ھر كه، ھر چيزي را دوست بدارد در قيامت با آن محشور مي‌شود، حتى اگر تكه سنگي باشد، و اين معنا در سن كودكي كه دوره شدت انس و عواطف است بيشتر امكان اتفاق و انفعال از آن است.
4- از اين رو ھر نقش يا تصوير يا مجسمه يا عروسك ھر چيزي كه بار منفي داشته باشد، بلكه ھر چه غير آنچه بار قطعاً مثبت دارد، در محدوده ارتباط و انس و بازي كودك نباشد.
5- اين نگاه غلط و نارسا است كه دنياي كودكان را بي ارزش و بازيچه بدانيم، شخصيت مادي و معنوي كودك در اين دوره ساخته مي‌شود، و اين با ھمه آنچه از محيط مي‌يابد، و بيشتر از ھمه در بازي‌ھا و سرگرمي‌ھايش تأثير مي‌پذيرد، لذا اسباب‌بازي بچه اضافه بر جالب بودن و سرگرم‌كننده بودن، بايد آموزنده و رشدآميز باشد، و اينكه نبايد بدآموزي داشته باشد امري بديھي و واضح است.
6- بدآموزي‌ھاى نقش‌ھا و تصاوير و مجسمه‌ھا و عروسك‌ھا و اسباب‌بازي‌ھا و لباس‌ھاي رايج در ميان جامعه عوام امروز بسيار است، و در اين جوابيه قابل حصر نيست، وليكن به برخي از عناوين كلي مي‌توان اشاره كرد: بطور كلي ھر چيزي كه نمادھا و نشان‌ھا و ايده‌ھا و عادات و عقايد بيگانه از مكتب حق را القاء كند، و اين بيگانگان اعم از بي بند و بارھا و لاابالي‌ھا، بي‌دين‌ھا و سكولارھا و مادي‌گراھا، كفّار و مشركين و بت‌برست‌ھا، و نواصب و ملحدين و پيروان شياطين و غرب‌زده‌ھا مي‌باشد.
7- از جمله مواردي كه پرھيز شود: اشكال حيوانات نجس العين (خوك و سگ) و نيز جانوران مسوخ است، كه مسوخ اصناف بسياري دارد و در اين‌جا به برخي اشاره مي‌كنم: انواع ميمون - خرس - فيل - گرگ - كفتار - خرگوش - وزغ - قورباغه - گراز – انواع تمساح – انواع مارمولك و سوسمار – آفتاب‌پرست - خارپشت - سگ‌آبي - كوسه - دلفين - موش - خفاش - عقرب - زنبور (غير عسل) - پشه - شپش - مار – طاووس و...

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
نظرتان درباره آموزش موسيقي براي بچه‌ها چيست؟ آيا موسيقي است كه با عنوان موسيقي عرفاني مطرح باشد و بتوانيم فرزندمان را آموزش دهيم يا خير؟ (به عنوان مثال آموزش دف يا ني اشكالي دارد يا خير؟)

جواب:
رقص و موسيقي بايد حذف شود.
صرف مباح بودن برخي از انواع؛ به معني ارزشمند بودن و اولويت آنها نيست؛ كه والدين بخواهند تلاشي براى كودكشان در اين زمينه انجام دهند، اگر روزي نوجواني مصرّ بر اينها شد آن وقت هدايت به روش صحيح بشود، براى رشد هوش و افزايش فهم و بالابردن درك و نبوغ و توسعه سطح علمي و فرهنگي و ادب و معنويت كودك تلاش كنند.
و مي‌توانيم بجاي موسيقي از نواهاي مترنم و طبيعي، صداي موزون، جريان آب و صداي آبشار، صداي پرندگان خوشنوا، صداي طبيعت، لالايي خانواده، جملات معنوي و سازنده و... استفاده كنيم.

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
چه راه‌كارهايي را شما به ما پيشنهاد مي‌نمائيد تا بتوانيم بچه‌ها را در بين‌الطلوعين بيدار نگه داريم؟

جواب:
بايد ساعت بيداري و خواب كل خانه و خصوصاً فرزند را طوري برنامه‌ريزي كرد كه مقدار نياز خواب مكفي براى فرزند قبل از فجر تأمين شده باشد، و قبل از فجر خواب كافي رفته و بي‌نياز از خواب باشد تا بيدار بودن در وقت طلوع فجر طبيعي و معمولي باشد، در صورتي كه ساعت خواب و بيداري فعلي با روش مطلوب تفاوت بسيار دارد؛ اصلاح اين تفاوت را تدريجي انجام دهند؛ مثلاً هر شب يك ربع ساعت زودتر او را بخوابانند و صبح يك ربع ساعت زودتر بيدارش كنند تا اينكه به ساعت مطلوب برسند.

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
پسري دارم 2 سال و 7 ماهه؛ آيا توپ بازي را براي پسرها جايز مي‌دانيد، يا خير؟ در ضمن با بچه‌اي كه تاكنون با توپ، بازي مي‌كرده چه توجيهي بايد داشت تا توپ را كنار بگذارد؟ و اگر مي‌شود اسباب‌بازي‌هايي را كه پسرها مي‌توانند با آن بازي كنند را براي ما بفرماييد؟

جواب:
چه كسي؟ چطور مطلب اصلي را گفته؟ و يا شما چطور وارونه برداشت كرده‌ايد؟ كه اين سؤال را مطرح كرده‌ايد؟! و خصوصاً اين مطلب كه توسط خود ما يا مرسولات؛ با آن همه توضيحات و تكرارها و پاسخ‌هاي كتبي و يا حتى تبيين مطالب مستقيماً و با توضيحات بسيار به صورت كتبي؛ چطور ممكن است شما چنين برداشت كنيد، آن هم راجع به كودك دو سال و هفت ماهه؟؟؟؟؟؟!!!!!!!!!!!! به خداوند پناه مي‌برم!!!
آنچه درباره‌اش اشكالاتي ذكر شده؛ براى بزرگسال و بالغين؛ خصوص فوتبال و يا هر چه كه صرفاً بازي و لهو بوده، اما ورزش‌هايي كه ضمن تفريح آموزندگي داشته و يا رشد آميز باشند، مانعي ندارند.
براى كودكان بازي‌هايي كه سالم باشد مانند توپ بازي هيچ اشكالي نداشته، ولى از همين سنين آنها را با ورزش‌هايي كه مفيد و رشد آميز آشنا كرده تا به تدريج و خود به خود در بزرگسالي تنها به اين قسم بپردازد، البته توضيحات تدريجي تشويقي براى سوق آنها به ورزش‌هاي مفيد، از لوازم تعليم آنهاست. اساس آموزش پيشتاز بر مديريت بازي‌ها و سرگرمي‌هاي كودكان در جهت رشد فكري و بالا بردن توانايي هوش و درك آنهاست، ابزارها و اسباب بازي‌هايي كه در اين راستاست مي‌تواند مورد استفاده واقع شوند.

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
پسر من روابط اجتماعي قوي دارد و بر خلاف اكثر بچه‌ها خجالتي هم نيست و البته از پدر بزرگ و مادر بزرگ هر دو طرف دور هستيم و آنها را هر هفت يا پانزده روز يك بار مي‌بينيم، به خاطر همين دوست دارد كه به خانه همسايه‌ها برود و با بچه‌هاي آنها بازي كند، چون ما در مجتمع آپارتماني زندگي مي‌كنيم، اين سؤال را داشتم كه كم كم كه بچه‌هاي مجتمع امتحان‌هاي خرداد را مي‌دهند و در حياط عمومي بازي مي‌كنند، آيا من مي‌توانم اجازه دهم كه پسرم با آنها در حياط بازي كند يا خير؟
آيا نظارت داشته باشم يا خير؟
آيا زمان‌بندي داشته باشد؟
آيا مي‌توانم گاهي اوقات به پسرم اجازه دهم كه با دختر همسايه كه سه ساله است بازي كند، يا پسرم به خانه آنها رود يا او به خانه ما بيايد؟
نظرتان درباره اين كه ارتباط بچه ما با بچه‌هاي ديگر چقدر باشد، بهتر است؟

جواب:
بازي نمودن با دختر همسايه تا سني كه جنسيت را تمييز نمي‌دهند مانعي ندارد.
با توجه به زمان‌بندي محدود نسبت به بازي با همسالان كه لطمه به آموزش نخورد، يعني بازي بيش از حد نباشد كه به مطالبي كه در آن روز بايد مورد آموزش قرار بگيرد لطمه بخورد و عقب بماند و اين بازي كردن با همسالانش را نوعي تشويق قلمداد نماييد كه مثلاً اگر فلان كار مثبت يا فلان درس را بخواند يا انجام بدهد، مي‌تواني اين مدت بروي با بچه‌ها بازي كني.
و با نظارت غير محسوس بر رفتار فرزند و همبازي‌هايش، اين نظارت طوري باشد كه زياد در بازي آنها مداخله ننماييد، فقط در صورتي كه ببينيد كه مي‌خواهد كاري خطرناك انجام دهد و يا كار بدي است، جلوگيري شود.
البته بايد بررسي شود كه همبازي كودك از چه خانواده‌اي از لحاظ ديني و اعتقادي، تربيت يافته است زيرا تأثيرات خاص خودش را مي‌گذارد.

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
نوع پوشش دخترها از همين سنين پائين چگونه بايد باشد و همچنين پسرها؟ و پوشش چه لباس‌هايي را براي آنها مجاز نمي‌دانيد؟ (كه روي آنها تأثير مي‌گذارد) و چه مدل موهايي را براي آنها مجاز مي‌دانيد؟ و اين كه دختر خانم‌ها از چه سني رعايت حجاب را شروع كنند و از چه سني بايد چادر پوشيده و به طور كامل حجاب داشته باشند؟

جواب:
1- سن تكليف حجاب ٩ سالگي است، و تا قبل از آن تكليفي ندارد، ولي اين به معناي برھنگي رايج و پوشاندن دامن كوتاه و پاي لخت و پيراھن ركابي و برھنگي شانه و سينه نيست، كه آن‌چه را شرايط اجتماعي به زن‌ھا اجازه نمي‌دھد، و برخي از زن‌ھا آرزويش را دارند، اين آرزوھا را در لباس و موي كودك معصوم پياده مي‌كنند. وانگھي اين گونه عادت‌ھا روحيه‌اي را در بچه ايجاد مي‌كند، كه با بلوغ و تكليف برطرف نشده و تنھا موجب اكراه و گريز از حجاب و پوشيدگي بشود.
2- تأثير التزام عملي خانواده و معاشرين نقش اول را در تريبت كودك داشته و بعد از آن توجيه و توضيح مناسب كودك به بايسته‌ھا و نبايسته‌ھا، تأثير مھمي دارد، اگر اين امور رعايت شود، خود كودك به تقليد از بزرگترھايش حتي بدون اينكه خواسته باشند، حجاب مي‌پوشد، و اگر نداشته باشد، مال بزرگترھا را استفاده مي‌كند.
3- خانم‌ھا بھتر مي‌دانند چه نوع مدل مو با پوشيدگي مناسبت داشته، يا چه مدل‌ھايي خصوصيت آن تبرج و عدم حجاب بوده، و يا براي حفظ مدل مو، حجاب بايد محكم نباشد.
4- آن‌چه به عنوان حجاب مطرح است اجتناب از تبرّج و التزام به پوشيدگي است، و نوع خاص چادر ايراني و يا رنگ سياه موضوعيت ندارد، خصوصاً اگر جنبه تعليم و تشويق براي كودكان را داشته باشد.
5- از پوشاندن لباس‌ھايي كه مارك و نقش خارجي داشته، يا ھيئت و طرح دوختش منعكس‌كننده فرھنگ بيگانه است، به فرزندان پسر و دختر خود پرھيز كنيد.

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
دوچرخه سواري براي بانوان چه حكمي دارد؟ براي دختر خانم‌هايي كه به سن تكليف رسيده‌اند چطور؟

جواب:
در كلام وحي و كلام خازنان وحي عليهم السلام: تبرّج و سوار شدن بر زين براى زنان نهي شده است.
اگر خانواده‌اى دختري بر اساس معارف الهي تربيت كند آيا به چنين سؤالي نياز پيدا مي‌كند؟ و بدون تربيت و فرهنگ ديني؛ آيا با يك جوابيه مشكل اين فرزند حل مي‌شود؟

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
چگونه مي‌شود بچه را مسئوليت‌پذير بار آورد؟

جواب:
اول باید خودمان مسئولیت‌پذیر باشیم، بعد از کودک انتظار داشته باشیم که مسئولیت‌پذیر باشد.
به طور مثال اگر کاری یا وظیفه‌ای به عهده داریم آن را به خوبی و با تلاش و برنامه‌ریزی تا حدی که ممکن است به انجام برسانیم که این مسئولیت‌ها انواع گوناگون از قبیل مسئولیت کاری و خدمت رسانی و... دارد.
راه دیگری که می‌توان این حس مسئولیت‌پذیری را در کودک تقویت نمود، دادن اعتماد به نفس به کودک می‌باشد، یکی از روش‌های اعتماد بخشیدن به کودک این می‌باشد که زیاد در کارهای او دخالت نکنیم، این به معنی ول بودن نمی‌باشد از دور تا حدودی کنترل شود و تا آنجایی که به وسایل گران‌قیمت و... ضرری نرسانده، مانع کار او نشویم.
قریبا همه پدرها و مادر‌ها‌، امیدوارند که فرزندانشان افرادی خوب برای جامعه باشند و البته سعادتمند‌.
بر اساس تحقیقات، بسیاری از والدین را عقیده بر این است که: «احساس خوب شخص را به سمت کار خوب هدایت می‌کند‌» با این حال در هدایت انسان‌ها به سمت حس مسئولیت‌پذیری، عزت نفس نمی‌تواند منجر به وظیفه‌شناسی نسبت به دیگران شود.
مسئوليت ارثي نيست و بايد از طريق تجربه آموخته شود. آموزش مسئوليت‌پذيري به كودكان، نيازمند جوّي خاص در خانه و مدرسه است. چنين جوي در مورد تصميم‌گيري‌ها و پيامدهاي آنها، اطلاعاتي به كودكان مي‌دهد و منابعي را برايشان فراهم مي‌كند تا بتوانند تصميمات صحيحي بگيرند و در بزرگسالي، بتوانند مسئوليت هر آنچه را كه در زندگي‌اش رخ مي‌دهد، بر عهده گيرد.
كودک از نخستين روز زندگي تا بزرگسالي بايد قابليت مسئوليت خويش را افزايش دهد، او از طريق كنش‌هاي متقابل با والدين، معلمان و همسالانش به اهميت مسؤول بودن پي مي‌برد. اين كنش‌هاي متقابل، شامل انتظاراتي است كه از كودک مي‌توان داشت و اين كه او بايد ياد بگيرد روز به روز به نحوي مناسب‌تر و مؤثرتر به آنها پاسخ دهد.
اگر نگرش‌ها و رفتار مثبت خيلي زود به کودکان آموخته نشود، مشکلات رفتاري مي‌تواند خيلي سريع رشد کرده و تا زماني که بزرگ‌تر شوند، اين مشکلات نيز به مرور بزرگ و بزرگ‌تر شود.
آمارهاي رو به رشد خلافکاري‌هاي نوجواني، همه و همه نشان دهنده توجه ضعيف والدين به آموزش مسئوليت و مسئوليت‌پذيري در دوران کودکي است.
اما هنگامي که آموزش مسئوليت‌پذيري از همان ابتداي کودکي آغاز گردد، عادات خوب جايگزين عادات بد مي‌گردد. بنابراين بچه‌ها نياز دارند که مسئوليت‌پذيري را در سنين پايين ياد بگيرند. اين تغييرات کم کم باعث مي‌گردد کودکان ما احساس پيشرفت و عزت نفس کنند. آنها تمايل خواهند داشت که باز خورد مثبت دريافت کنند که اين باعث ايجاد مسئوليت‌پذيري در کودکان مي‌شود.

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
چه راه‌كارها و روش‌هاي مناسبي هست براي تحقق و آموزش امر مسؤوليت‌پذيري در كودكان؟

جواب:
1- اجازه دهيد کودکانتان تاوان و پیامد بی‌مسئولیتی‌شان را بپردازند. براي مثال اگر کودک شما دفتر تکاليف خود را گم کرد و يا اسباب بازي‌اش را شکست، بلافاصله او را سرزنش و به او پرخاشگری نکنید و نوع جديد و بهتر آن را در اختيار او قرار ندهيد، بلکه هزينه معادل آن کالا را به طور يکباره يا تدريجي از پول توجيبي کودکتان کسر کنيد.
2- در مورد ارزش و اهميت مسئوليت‌پذيري براي کودکتان صحبت کنيد و سعي کنيد از طريق رفتارتان، الگوي خوبي براي او باشيد.
3- روش پس‌انداز کردن را به فرزندتان بياموزيد. عيد نوروز، ايام تولد و... فرصت‌هاي مناسبي براي آموزش اين مهارت در کودکان است، چرا که احتمالاً بچه‌ها هداياي نقدي بدست مي‌آورند. در اين زمان به کودکتان آموزش دهيد که نيمي از پول خود را در دفترچه حساب پس‌انداز، قلک و... ذخيره کند و نيم ديگر را به دلخواه خود خرج کند.
4- به كودكان بیاموزید که نسبت به دیگر دوستان خود احترام قائل شوند و آنها را مورد تمسخر قرار ندهند و شأن و اعتبار آنها را به بازی نگیرند.
5- به كودكان بیاموزید که در کارهای منزل مشارکت داشته، مسئولیت‌پذیر بوده و برای همسایه‌ها نیز مفید باشند.
6- هنگامی که فرزندانتان از خود فضائل و هنر‌های خاصی به نمایش در می‌آورند و یا کارهای خوبی انجام می‌دهند آنها را تحسین کنید و بگویید کارشان فوق‌العاده بود، اما در عین حال از تشویق مداوم آنها بپرهیزید.
هنگامی که کودکان به‌طور مداوم مورد تشویق قرار می‌گیرند احساس می‌کنند که همواره کارهایشان خوب است. اگر کودکان همواره تشویق شوند و همواره به آنها گفته شود شما فوق‌العاده هستید یک حس غرور کاذب در آنها به وجود می‌آید و می‌خواهند برای هر چیزی از شما امتیاز بگیرند.
7- هرگز پیشرفت‌های فرزندانتان را خیلی بزرگ نکنید‌، پیشرفت‌های خیلی بزرگ می‌تواند باعث کم شدن ادراک آنها یا کاهش احساس مسئولیتشان نسبت به دیگران شود.
همچنین بسیار احتمال دارد از تجربه دیگران استفاده نکنند و تصور کنند به نصیحت دیگران نیازی ندارند. اگر به این روند که پیشرفت‌های آنها خیلی بزرگ است، ادامه دهید آنها را به سمت تخریب از درون سوق می‌دهید.
8- يکي از روش‌هاي مؤثر آموزش مسئوليت‌پذيري کودکان، واگذار کردن کارهاي روزمره به آنهاست. اين کارها بايد مناسب سن کودکان باشد. هر چه بچه‌ها بزرگ‌تر مي‌شوند، اين مسئوليت‌ها مي‌تواند پيچيده‌تر و سخت‌تر گردد. سپردن اين کارها و فعاليت‌ها بايد متنوع باشد تا مهارت‌هاي مختلف به آنها آموزش داده شود.
از طريق انجام کارهاي روزمره خودکار آمدي و مسئوليت‌پذيري بچه‌ها افزايش مي‌يابد و علاوه بر اين، اين اقدامات باعث دور نگهداشتن بچه‌ها از بازي‌هاي کامپيوتري، استفاده افراطی از تلویزیون و به تبع آن افزايش فعاليت‌هاي بدني بچه‌ها مي‌شود.
9- به کودکان خود کمک کنید که متوجه اعمال خوب و بدشان شوند. مهربانی و نامهربانی را دریابند‌، عدالت و بی‌عدالتی را بفهمند. در مورد سؤالات فرزندانتان سعی نکنید که بلادرنگ پاسخ دهید بلکه با تأمل و تفکر به مسائل اخلاقی و مسائلی که برای فرزندانتان غیر قابل حل است به آنها کمک کنید.

يک روش مناسب ديگر براي افزایش مسئوليت‌پذیری در کودکان سپردن مسئوليت و نگهداري حيوانات اهلي و يا گياهان است.
ولي اولويت به مسؤوليتهاى ضروري خانواده است، نه اينكه كارهاى ضروري زمين بماند و كودك بيرون از ضروريات واقعي زندگي، وقت و انرژي و هزينه خود و خانواده را براي صرف چيز زائدي به كار برد، بعد از ضروريات مسؤوليت‌هاى زندگي روزمره، اگر خانواده گل يا باغچه سبزيجات يا ميوه‌اى دارد، يا حيوان مفيدي مانند مرغ يا ماهي پرورشي خوراكي را نگهداري مي‌كند، آن‌ را در مسؤوليتش سهيم كند.
براي اين منظور يک حيوان اهلي يا يک گياه را براي کودکتان خريداري کنيد و در اختيار او قرار دهيد و براي او توضيح دهيد که «زندگي اين موجود زنده، بستگي به مراقبت‌ها و توجهات تو به او دارد. تو بايد به غذا و آب او توجه داشته باشي و يا مراقب او باشي تا در معرض آسيب‌هايي مثل حمله حيوانات وحشي (مثل گربه) قرار نگيرند و يا اينکه گياه خود را در معرض نور و آب مناسب قرار دهي و با توجهات ويژه‌اي که به آن داري مانع از خشک شدن آن گياه شوي» و كلاً خانواده‌ها هم سرگرمي‌هاي اين چنينيشان را بر اساس مفيد و نافع تنظيم كنند، پرورش گل‌هاي معطر و دارويي و كاشت سبزيجات و ميوه و نگهداري مرغ تخم‌گذار يا گوشتي يا ماهي كبور پرورشي كه مانند مرغ همه چيز دور ريز آشپزخانه را مي‌خورد و در يك ظرف يك متري قابل نگهداري است و هميشه ماهي تازه براى مصرف آماده است.
البته خانواده‌ها بايد بدانند كه چيزهايي كه در فرهنگ‌هاى لائيك متداول شده و در اثر تهاجم فرهنگي منتقل شده است، نگهداري حيوانات غير حلال گوشت مثل خرگوش يا حيوان نا پاك مثل سگ و موش يا درنده مثل كوسه‌هاي آكواريومي و... به هيج وچه در خانه‌شان نگهداري نكنند.
به وسيله قبول اين نوع مسئوليت‌هاست که کودکان مسئوليت‌پذيري را آموخته و خواهند توانست شکل‌هاي سخت‌تر مسئوليت را در آينده به عهده بگيرند.

اينها روش‌هاي متنوعي براي آموزش مسئوليت‌پذيري به کودکان بود. از طريق همين روش‌هاي ساده مي‌توانيد فرزندانتان را براي مسئوليت‌پذيري بيشتر در آينده پرورش داده و تربيت کنيد. بعد از آموزش مسئوليت‌پذيري مي‌توانيد کم کم حس اعتماد، اعتماد به نفس و خود اتکايي را به کودکتان بياموزيد. همه‌ي اين مؤلفه‌ها به شما کمک خواهد کرد که يک بزرگسال موفق را به جامعه تحويل دهيد.

والحمدلله رب العالمين

[najm137]

سؤال:
اين موارد كه در حال بررسي هست مخصوص به آموزش دانش به كودكان است در خصوص معنويات بايد با آنها چگونه برخورد نمائيم و چه طور به آنها آموزش دهيم؟

جواب:
اگر کسی ملزم به تعهدات دینی شد دیگر نیاز نمی‌باشد که به فرزندش تذکر دهد که این کار را انجام بدهد یا انجام ندهد که این همان محیط باز خانه می‌باشد، که مد نظر حیات اعلی می‌باشد.
در تربيت و معنويات كودكان حتى در خواب و عدم حضور والدين از هاله ذهني قلبي رفتاري والدينشان فيلمبرداري كرده و تقليد مي‌كنند!
در دوره كودك دستگاه ضبط و حفظ كودك بسيار قوي است، حتى اگر قدرت تحليل مطالب ثبت شده در مغزش را نداشته باشد، براى همين در شرع گفته‌اند، مبادا وقت آميزش، طفل شيرخوار در همان اتاق باشد.
اگر پدر و مادر آنچه توقع دارند كه كودكشان انجام دهد را در خودشان و ما بينشان و ما بين ديگران رعايت كنند و بعد از مدتي كه در رفتار خودشان ملتزم بودند، يكي دو بار مطلب را به روش ساده با توضيح شيرين براى كودك بگويند.
يكي دو بار در مواردش نه به نحو سرزنش بلكه با گفتن: با هم اين كار را بكنيم يا هر كسي بايد اين كار را بكند، يادآوري كنند و بر رعايت‌هايش تشويق لفظي و حتى بيشتر بشود، اين موجب التزام فرزند مي‌شود.
به عنوان مثال اگر هر كسي از اتاق بيرون كه مي‌آيد بايد چراغ را خاموش كند، را مي‌خواهند كودك ملتزم شود، خودشان ملتزم باشند، گاهي التزام همراه با توضيح كارشان، وقتي بيرون مي‌آيم و چراغ را خاموش مي‌كنم،
و بعد توضيح: ببين آدم وقتي بيرون مي‌آيد، بهتره چراغ را خاموش كند، هم براي صرفه جويي و و و
چندبار می‌تواند تکرار کند، در مواقع مختلف با توضیح.
نه اينكه بي التزام يا بي توضيح و بي تعليم و حتی با خشونت بگويد: چرا در را نبستي يا نمي‌بندي؟؟
و يكباره بخواهد همه موارد را يك‌جا تزريق كند، اين فرد با این روش موفق نيست.

والحمدلله رب العالمين

[najm127]

سؤال:
سلام علیکم
پسر بنده چهار سال و یازده ماه دارد، بیشترین مشکلی که در راه تربیت و مسائل دیگر سدّ راه قرار دارد، تربیت دوگانگی ایشان است.
به عنوان مثال: از نظر خوراکی، بنده خیلی کار کردم و برایم مهم بود غذاهای غیر طیبات، فرزندم هم قبول می‌کنند، ولی متاسفانه پدرش بر خلاف ما عمل می‌کند. وقتی هم به او گفته می‌شود، این چیز ضرر دارد، می‌گوید: چیزی است که همه می‌خورند، برای همه خوب است، فقط برای شما بد است.
بنده به او می‌گویم نگاه کن ببین چقدر آمار سرطان‌ها و مریضی‌ها بالا رفته، همه به خاطر این غذاها است.
ممکنه آن لحظه قبول کند ولی باز ادامه می‌دهد، پسر بنده هم به خاطر بچگیش بعضی مواقع حرف‌های پدرش را تایید می‌کند. بنده باید دوباره با کلی صحبت کردن او را راضی کنم.
اگر لطف بفرمایید بنده را راهنمایی بفرمایید، ممنون می‌شوم.

جواب:
كساني كه در مصدر و بستر تربيت قرار مي‌گيرند بايستي ابتدا به تربيت خود بپردازند.
يك انسان تربيت شده قادر خواهد بود كه به عنوان مربي نقش خود را خوب ايفا كند.
در بيماري‌هاي ويروسي و واگيردار، معمولاً ما شخصي را كه مبتلا به بيماري مي‌باشد، از استفاده‌ي مشترك از وسايل منع مي‌كنيم زيرا انتقال ميكروب باعث بيمار شدن افرادي است كه در آن محيط زندگي مي‌كنند.
در خانواده‌اي كه پدري عصباني، پرخاشگر، بدزبان يا مادري مضطرب، وسواسي و افسرده وجود دارد، مسلماً در روحيه فرزندان اثر منفي مي‌گذارد.

حضرت مولا اميرالمؤمنين علي عليه السلام مي‌‌فرمايند: «هر كس در مصدر تربيت قرار مي‌گيرد قبل از پرداختن به تربيت ديگران ابتدا بايد به تربيت خود بپردازد.»

خداوند متعال در سوره تحريم فرموده است:
«يا أيها الّذين ءامنوا قوا أنفسكم و أهليكم ناراً»
«اي كساني كه ايمان آورده‌ايد خودتان و خانواده‌تان را از آتش دوزخ حفظ كنيد.»

حضرت رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم مي‌فرمايند: «بهترين شما كسي است كه نسبت به خانواده‌اش نيك‌رفتارتر باشد و من نسبت به خانواده‌ام نيك رفتار‌تر هستم.»

در كلام خازنان وحي علبهم السلام آمده است كه شخصي خدمت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم آمد و از اينكه همسرش نماز نمي‌خواند به آن حضرت صلي الله عليه و آله و سلم شكايت كرد.
حضرت رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم به او فرمودند: «ابتدا از نعمت‌هاي بهشتي براي همسرت بگو و از رابطه با خدا با او صحبت كن؛ ابتدا به او بشارت بده.»
شخص گفت: يا رسول الله من ابتدا او را تشويق كردم ولي نتيجه‌اي نگرفتم.
پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: «او را از عذاب الهي بترسان و بگو اگر كسي يك نماز او عمداً ترك گردد اهل جهنم است.»
گفت: يا رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم درمورد عذاب الهي او را هشدار داده‌ام ولي فايده‌اي نداشته است.
حضرت صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: «زن تو چه علتي دارد كه نماز نمي‌خواند؟»
شخص گفت يا رسول‌الله زنم به من مي‌گويد، تو نماز بخوان تا من هم نماز بخوانم.

حضرت امام جعفر صادق عليه السلام فرمودند: «ديگران را با غير زبانتان به طرف خدا بخوانيد.»
روش الگويي يكي از مؤثرترين روش‌هاي تربيت است. بنابراين پدران و مادراني كه به تربيت صحيح فرزندان خويش و سعادت دنيوي و اخروي آنها علاقه دارند، بايد ابتدا رفتارشان را اصلاح كنند و خودشان را به صورت بهترين الگو درآورند تا فرزندانشان از آنها تقليد نمايند و درس زندگي بياموزند.
چنانچه رفتار والدين بد باشد نبايد از كودكانشان انتظار داشته باشند كه خوب پرورش يابند، زيرا كودكان غالباً از رفتار بد آنها تقليد مي‌كنند و بد تربيت خواهند شد.

والدين در صورتي مي‌توانند فرزندان خويش را با تربيت اسلامي و مقيّد به ضوابط شرعي پرورش دهند كه خودشان نيز در محيط خانواده و در حضور فرزندان به انجام وظايف ديني و رعايت اخلاق نيك اسلامي ملزم باشند، و از ارتكاب گناه خودداري كنند.

يكي از مسائل مهم در اين اصل بين قول و عمل مربي نبايد تعارض وجود داشته باشد. اگر مربي، خود، به آنچه مي‌گويد، عمل كند، متربي، راه خود را به خوبي مي‌شناسد و از رفتار مربي سرمشق مي‌گيرد و گفتارش را مؤيد رفتار مربّي محسوب مي‌دارد.
امّا چنانچه در بين گفتار و رفتار او تفاوت و دوگانگي مشاهده كند، سرگردان خواهد شد، نمي‌داند از گفتار مربي پيروي كند يا از رفتار او. يا به طور كلي سلب اعتماد مي‌كند. يا اينكه رفتارش را ترجيح مي‌دهد و پيروي مي‌نمايد، امّا به هر حال گفتارش از اعتبار ساقط مي‌شود.

راه كار ديگر اينكه همسر و در مرحله بعد فرزند را از بعضي خوراكي‌هاي غير طيب پرهيز دهيم، مي‌تواند اين باشد كه آنها را با توجيه علمي و عملي آشنا نمائيد.
مثلاً پفك كه براي كودكان ضرر دارد، اگر پدر اين را قبول ندارد، مي‌توان او را با يك آزمايش ساده توجيح نمود.
به اين طريق كه مقداري پفك را در مقداري آب حل نمائيد، پس از اينكه كاملاً حل شد حالت چسبندگي پيدا مي‌كند، حالا مقداري از اين ماده را به كاشي حمام بچسبانيد، بعد از 8 ساعت به سراغ اين محلولي كه به كاشي چسبانديد برويد، آن قدر محكم شده كه با كاردك هم به سختي تميز مي‌شود.
حال ببيند اين پفك كه با بزاق معده مخلوط مي‌شود و به ديواره‌ي معده مي چسبد، چه بلايي بر سر معده مي‌آورد.

آموزش برتر
نحوه عرضه طيبات هم بايد جذاب و دلبذير باشد
اكر جيبس بيرون زير سؤال مي برد
جيبس سالم خانكي هم با كيفيت عرضه شود
اكر در ارائه غذاهايي با ملاك طيبات بخاطر وارد نبودن يا هر جيز ديكر با كيفيت مطلوب نتواند خوشمزه و جذاب عرضه كند تبليغ طيباتش براى كودك بنجساله اش خيلي مؤثر نيست

والحمدلله رب العالمين