توسط aelaa.net » يکشنبه ژانويه 16, 2011 6:42 pm
سؤال: سرقفلي از مسائل مورد ابتلائي مى باشد كه در باب عقد اجاره پيش مى آيد. و مورد آن جائي است كه كسي مغازهاي را اجاره مى كند و در مدّت اجاره، كسب او در آن مغازه موجب رونق و بالا رفتن ارزش آن مغازه مى شود. در اين صورت مستأجر، بعد از انقضاي مدّت اجاره، از مالك، بابت بالا بردن ارزش آن محلّ، مبلغي را طلب مى نمايد. يا اينكه در طيّ مدّت اجاره، قيمتها ترقي كرده و قيمت اجاره يك چنين مغازهاي، بالا رفته و يا حتى به چندين برابر مى رسد، و مالك چون قرارداد بسته است نمى تواند قيمت اجاره را بالا ببرد و توان اخراج او را هم ندارد. در اين موارد آيا گرفتن مبلغي به عنوان سرقفلي مشروعيّت دارد و جايز مى باشد؟
جواب: كسانى كه خانه يا دكان يا غير آنها را از صاحبانش اجاره مى كنند، مدّت اجاره كه به سر رسيد، حرام است بدون اذن صاحب محلّ در آنجا اقامت كنند، و بايد محلّ را فوراً با عدم رضايت صاحبش تخليه كنند و اگر نكنند، غاصب و ضامن محلّ، و ضامن اجرت معمولى آن هستند، و براي آنان به هيچ وجه حقّي شرعاً ثابت نيست، چه مدت اجاره آنان كوتاه باشد يا طولانى، و چه بودن آنان در مدت اجاره موجب زياد شدن ارزش محل شده باشد يا نه، و چه بيرون رفتن از محلّ، موجب نقص در تجارتشان باشد يا نه. و اگر كسي از مستأجر سابق كه مدّت اجاره اش گذشته است، آن محل را اجاره كند، اجاره اش صحيح نيست، مگر به اجازه صاحب محل، و توقفش در آن محل حرام و غصب است و نمازش در آنجا باطل است و اگر به آن محل خسارت وارد شود يا تلف شود ضامن است، و مادامى كه توقف نموده است، بايد اجرت معمولى محل را به صاحب محل بپردازد. همچنين اگر مستأجر سابق كه مدت اجاره اش گذشته است چيزي به عنوان سرقفلي از شخص دوّم كه محل را به او اجاره داده است بگيرد، حرام است و اگر آنچه را كه گرفته است تلف كند يا به حادثه اي تلف شود ضامن است. [شمارة ثبت: (380) منبع: المسائل الخراسانية]
