توسط pejuhesh237 » يکشنبه سپتامبر 07, 2014 9:32 pm
ملطف و محلل و جالى و مصلح اخلاط محترقه و مجفف قوى و جهت اكثر امراض بلغميه و سوداويه و دمويه فاسده
مانند فالج و استرخا و اوجاع مفاصل و عرق النساء و نقرس و جذام و اقسام آتشك و قروح خبيثه و امثال اينها نافع
و مجرب بلكه در اقسام آتشك و قروح خبيثه از چوب چينى و عشبه مغربيه اقوى است
لهذا فرنگان در اين اوقات چوب چينى صرف و همچنين عشبه مغربيه را به تنهايى بدون كياكو استعمال نمىنمايند
بلكه هر سه را با هم به تنهايى و يا با ادويه مناسبه ديگر به طريق نقوع بيشتر بكار مىبرند
به خلاف مطبوخ كه كم مستعمل دارند بلكه شنيده نشد
و بهترين طرق استعمال آن كه مكرر به تجربه رسيده آنست كه بگيرند چوب آن را و به سوهان براده نموده
و با چهار وزن آن چوب اعلى نيز براده نموده و در پنج وزن هر دو عرق قندى دوآتشه بلكه سه آتشه تند بخيسانند
و در ظرف چينى و يا شيشه ضخيم و سر آن را خوب مسدود نمايند كه مطلقاً بخار آن بيرون نرود
و در آفتاب گذارند تا چهل روز و در بين برهم مىزده باشند تا خوب گداخته و مضمحل گردد
و هر چند آن عرق تندتر باشد و بهتر زودتر گداخته مىگردد پس صاف نموده در شيشهها كنند
و سر آن را بسته در جاى سرد نگاه دارند بلكه در ايام گرما ميان رمل گذارند تا شيشه را نشكند
و رنگ اين كه خوب به عمل آمده باشد سرخ ياقوتى صاف شفاف مىباشد
و علامت كمال جودت و خوبى آن آنست كه چون قدرى از آن را در پياله كنند و بر آن آب ريزند تمام آن به رنگ شير سفيد گردد
و اگر آب نيم رنگ گردد خوب ساخته نشده و ضعيف العمل است
و عند الحاجت در امزجه متوسطه و امراض ضعيفه از يك توله تا يك و نيم توله هر روز ناشتا تا بيست و يك روز
و در امزجه و امراض متوسطه روزى دو توله تا بيست و يك روز يا سى روز و در امزجه قويه
و امراض شديده دو توله تا دو و نيم توله نهايت سه توله تا سى و يك روز نهايت پنجاه روز بنوشند
بعون الله تعالى در عشره دويّم و الا سيّم نفع بيّن ظاهر مىگردد
و اگر جروح و قروح باشد هر نوع كه بود رو به خشكى مىآورد و بعضى خشك مىگردد و خشكريشه مىبندد
و در عشره چهارم و پنجم بالكل زايل مىگردد
اگر به جاى عرق قندى در عرقهاى مناسبه ديگر مانند عرق گاوزبان و شاهتره و بادرنجبويه
و امثال اينها به طريق نقوع چوب چينى بخيسانند و بنوشند نيز خوب است
اما بايد كه غذا در آن ايام چلاو بىنمك با شير باشد و چيزى ديگر نخورد
و به جاى آب نيز شير نيمگرم بياشامند و بعضى اوقات كباب و قليه و يخنى با نان يا چلاو و پلاو نيز مىتواند خورد
و ليكن بايد كه همه بىنمك باشد و از هوا و اعراض نفسانيه و جسمانيه
و حركات آن هر دو و جماع و اكل حبوب و بقول و حموضات و آب سرد و نمك و غيرها اجتناب نمايند
و بالجمله در امر پرهيز به دستورى است كه در چوب چينى به تفصيل در قرابادين كبير ذكر يافت
چه در بين و چه در بعد از فراغ و همچنين بايد كه بعد از تنقيه تام بدن از اخلاط فاسده از فصد و مسهل و قى و غيرها چه در ابتدا
و چه در بين استعمال نمايند تا منتفع گردند و متضرر نشوند
و در فصل زمستان در هند و بنگاله استعمال آن اولى است از فصول ديگر.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 688
