و آن
سه قسم می باشد و هر سه قسم را ثمر مثل جو است
قسمي را ساق بقدر شبرى و زياده
و برگش مانند برگ سُداب و بسيار سرخ و گلش سفيد
و شبيه به گل شب بو و در بو شبيه به بوى صنوبر
و تخمش سياه دراز و مدور و مانند جو
و
صنف دويم بزرگتر از اول و برگش به قدر نعناع و پر شعبه و شعبها مستقيم
و ساقش سرخ و گلش زرد
و تخمش در غلافى مانند خشخاش با خطوط
و در بوى شبيه به راتیانج
و
صنف ديگر كه دازى رومى عبارت از اوست
نباتش بزرگتر از اول و كوچكتر از ثانى و بسيار سرخ و پر شاختر
و برگش مانند برگ سُداب و گلش زرد و در بوى مانند قسم اول
و مؤلف اختيارات بديعى گويد كه تخم هوفاريقون شبيه به سماق است
و اين قول مخالف قول جمهور حذاقست و نزد حقير مراد از ناكسير هندى قسم اخير است
اگر چه ابن خزاز و حكماى هند فاريقون و دازى رومي را یكى دانسته‌اند
و ناكسير عبارت از آن و از اقسام او فرد كامل مراد ايشان است
.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص263متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:و حكيم مير عبد الحميد نوشته كه آن را به هندى اروسه نامند
و اقسام است قسمى كه گل آن سفيد و برگ آن مانند (گل عباسى و تخم آن مانند جو و خوشه آن مثل خوشه جو و گندم و بر سر خوشه)
گل آن و درخت آن بقدر دو ذرع و خارناك است از جمله ادويه مشهوره هندى است و در خواص چنان است كه مرقوم است
قسم دويّم را گل زرد و در شاهجهانآباد و برهان پور آن را پيابانسه نامند
و قسم سيّم را گل بنفش و سرخ نيز مى‌باشد و برى آن در جميع افعال قوى تر از باغى است
.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 792-793هوفاريقون گياهى است چندساله علفى با برگهاى متقابل بيضى كمى دراز.
در پهنۀ برگها صدها نقطۀ شفاف غير حاجب ماورا كه شبيه سوراخ است ديده مى‌شود
به همين جهت اين گونه را پرفرراتوم يعنى سوراخ‌سوراخ نامگذارى كرده‌اند.
ولى در حقيقت سوراخ نيست بلكه پردۀ نازك شفاف است كه غده‌هايى مملو از مايع و شيرۀ قرمزرنگى است.
گلها به رنگ سفيد يا زرد به صورت منفرد در قلۀ ساقه به‌طور گروهى
و مجتمع به صورت چترى در بالاى گياه در ماههاى ارديبهشت تا مهر ظاهر مى‌شوند.
گل آن كمى معطّر و داراى بويى شيبيه صمغ صنوبر است. ميوۀ آن به شكل كپسول كه در داخل آن تخمها جاى دارند.
اين گياه داراى گونه‌هاى زينتى با گلهاى درشت بسيار زيبا است
كه در گل‌كارى پرورش داده مى‌شود مانند گونۀ چينى و ژاپنى و علف چاى گل درشت
و نظاير آن و چون خواص دارويى گونه‌هاى زينتى و به اصطلاح بستانى مورد توجه نيست، از ذكر شرح آنها خوددارى مى‌شود
.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص -382-383
الوصف النباتي
هو نبات جزموري معمر، سيقانه منصبة، تتفرع في القسم العلوي ويمكن ان يصل ارتفاعها لحوالي 1 متراً،
لها أوراق رفيعة نسبياً مستطيلة، ملتصقة مباشرة بالساق، بطول 12 مم أو أكبر قليلاً،
لونها أصفر مخضر مع نقاط شفافة للضوء ومن هنا جاءت تسميتها اللاتينية (H. perforatum) ،
مع بعض البقع السوداء على الوجه السفلي، تقيس ازهارها حوالي 2 – 2،5 سم عرضاً،
خماسية البتلات صفراء ناصعة مع بقع سوداء تضفي عليها منظراً مميزاً،
تتوضع الأزهار على نهايات الأجزاء العلوية للنبات، كؤيساتها مؤنفة ضيقة مع ملمس عقدي حبيبي ولها أسدية عديدة،
والتي تتحد بالقاعدة في ثلاث حزم. سايت ويكي پديا
توسط pejuhesh237 » دوشنبه ژانويه 28, 2013 11:58 am 
