لوز المر

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

لوز المر
فارسی: بادام تلخست
عربی:
یونانی:
انگلیسی:
فرانسه:
آلمانی:
ایتالیائی:

[pejuhesh237]

مانند لوزالحلو است الا آنكه مغز آن تلخ و بهترين آن نيز تازه بزرگ دانه چرب آنست.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 709

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.همه اجزاء استفاده مي شود،

هيج جزء آن سمي نيست.

[pejuhesh237]

ريشه درخت او گرم و خشك و جالى

روغن او در اول دويم گرم و مايل به رطوبت کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص234

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و جالى و محلل

و ضماد او با روغن گل سرخ و سركه جهة درد سر بارد و کلف

و طبیخ او جهة تنقيه سپرز و گرده و رفع قولنج و كرم معده

و خاكستر او جهة سوختگى آتش مفيد

و مغز او :و در ازالهء اخلاط غليظه بيعديل و جهة ربو و سرفه و ورم سينه

و ريه خصوصا با نشاسته و نعناع

و با مى پخته جهة علل گرده و حصاة

و با عسل جهة سپرز و امراض جگر و تفتیح سدد و يرقان

و با ماء العسل جهة قولنج و پيچش و ساير دردها مفيد

و مضر امعا و مصلحش شكر

و فرزجهء او مدر حيض

و ضماد او با سركه و شراب (حلال:حل کننده ) جهة بثور ابريه

و قوبا و خزاز و نمله و زخمهاى كهنه و جرب و حكه

و با سركه جهة دردسر نافع

و طلاى برگ مطبوخ او با شراب (حلال:حل کننده ) جهة خزاز بيعديلست

و ارسطو گويد كه چون پنج درهم بادام تلخ كوبيده ناشتا تناول نمايند از شراب مست نگردند

و روغن او :و مجفف و مسهل اخلاط غليظه و سوداويه به معده و نواحى او

و با ادويه مناسبه جهة درد گرده و عسر بول و ورم سپرز و ربو و اخراج حصاة و جنين

و جهة قولنج و اختناق و اورام رحم و ؟ است او

و طلاى او جهة رفع آثار رخسار و کلف و چين گونه و شقاق و جرب و حكه و قوبا

و با شراب جهة قروح رطبهء سرد خزانه

و قطور او جهة درد گوش و دوى و طنين و كشتن كرم گوش نافع

و حمول او مخرج جنين و مشيمه

و قدر شربتش تا چهار مثقال است

و صمغ درخت بادام تلخ و شيرين نايب مناب صمغ عربيست.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص234


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و با ميپختج جهت علل گرده و تفتيت حصات و ادرار بول و رفع عسر آن و وجه رحم

و اغتسال سر بدان جهت حزاز و قتل شپش

ضماد آن جهت گزيدن سگ ديوانه مفيد.

مضر امعا، مصلح‏ آن شكر و نبات و بادام شيرين و خشخاش و بيخ آن را ضماداً جهت جميع دردها مفيد

افعال و خواص ریشه آن‏: جالى و محلل و ضماد آن با روغن گل جهت درد سر بارد و كلف

و آشاميدن طبيخ آن جهت تنقيه طحال و كليه و رفع قولنج و اخراج كرم معده

و ضماد خاكستر آن جهت سوختگى آتش مفيد

و بادام نمك پرورده بريان مصلح و معدل نفس است نزد گرسنكى كاذب و باعث بطوء سكر و منقى سينه

و مدر بول و مسهل بطن و مورث تخمه و مصلح آن شكر و مثلث و لوز برّى .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 709

[pejuhesh237]

و جالى و محلل

و ضماد او با روغن گل سرخ و سركه جهة درد سر بارد و کلف

و طبیخ او جهة تنقيه سپرز و گرده و رفع قولنج و كرم معده

و خاكستر او جهة سوختگى آتش مفيد

و مغز او :

و در ازالهء اخلاط غليظه بيعديل و جهة ربو و سرفه و ورم سينه

براى پاك كردن و اخراج اخلاط غليظ فوق العاده مؤثر است.

و ريه خصوصا با نشاسته و نعناع

بادام تلخ براى تنگى‌نفس، سرفه، ورم سينه و ريه نافع است، خصوصا اگر با نشاسته و نعنا خورده شود

و با مى پخته جهة علل گرده و حصاة وادرار بول و رفع عسر آن و وجه رحم

و با عسل جهة سپرز و امراض جگر و تفتیح سدد و يرقان

و با ماء العسل جهة قولنج و پيچش و ساير دردها مفيد

و مضر امعا و مصلحش شكر

و فرزجهء او مدر حيض

اگر شياف آن در مهبل بشود قاعده‌آور است

و ضماد او با سركه و شراب (حلال:حل کننده ) جهة بثور ابريه

و قوبا و خزاز و نمله و زخمهاى كهنه و جرب و حكه

ضماد آن با سركه و با براى زخمهاى كهنه و جراحتهاى تر و جرب و خارش و مخملك

و ماليدن آن براى از بين بردن لكه‌هاى صورت مفيد است.

و با سركه جهة دردسر نافع

و طلاى برگ مطبوخ او با شراب (حلال:حل کننده ) جهة خزاز بيعديلست

و ارسطو گويد كه چون پنج درهم بادام تلخ كوبيده ناشتا تناول نمايند از شراب مست نگردند

ضماد ريشۀ آن با روغن گل براى تسكين درد سر و خوردن دم‌كردۀ آن براى پاك كردن طحال، كليه و اخراج كرم معده

و ضماد خاكستر آن براى سوختگى آتش نافع است. ارسطو گويد:

«اگر  ٢٠  گرم بادام تلخ را كوبيده ناشتا تناول نمايند از شراب مست نشوند» .

و روغن او :

و مجفف و مسهل اخلاط غليظه و سوداويه به معده و نواحى او

و با ادويه مناسبه جهة درد گرده و عسر بول و ورم سپرز و ربو و اخراج حصاة و جنين

و جهة قولنج و اختناق و اورام رحم و ؟ است او

مسهل اخلاط لزج و چسبنده است و با ساير داروهاى مناسب براى تنگى‌نفس و طحال و درد كليه،

سختى ادرار، اختناق رحم و خارج كردن سنگ مثانه نافع است

و طلاى او جهة رفع آثار رخسار و کلف و چين گونه و شقاق و جرب و حكه و قوبا

و ماليدن آن براى پاك كردن آثار لكه در صورت و صاف كردن چين پوست صورت و رفع ترك

و شقاق كه از سرما ايجاد شده مفيد است. مقدار خوراك آن تا 20 گرم مى‌باشد.

و با شراب جهة قروح رطبهء سرد خزانه

و قطور او جهة درد گوش و دوى و طنين و كشتن كرم گوش نافع

قطرۀ آن در گوش براى تسكين درد گوش و رفع صدا در گوش مفيد است

و حمول او مخرج جنين و مشيمه

و قدر شربتش تا چهار مثقال است

و صمغ درخت بادام تلخ و شيرين نايب مناب صمغ عربيست.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص234


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و اغتسال سر بدان جهت حزاز و قتل شپش

ضماد آن جهت گزيدن سگ ديوانه مفيد.

مضر امعا، مصلح‏ آن شكر و نبات و بادام شيرين و خشخاش و بيخ آن را ضماداً جهت جميع دردها مفيد

. مضر روده‌هاست و از اين نظر بايد با شكر، بادام شيرين و خشخاش خورده شود.

ضماد ريشۀ درخت بادام تلخ براى انواع دردها مفيد است

افعال و خواص ریشه آن‏:

جالى و محلل و ضماد آن با روغن گل جهت درد سر بارد و كلف

و آشاميدن طبيخ آن جهت تنقيه طحال و كليه و رفع قولنج و اخراج كرم معده

و ضماد خاكستر آن جهت سوختگى آتش مفيد

و بادام نمك پرورده بريان مصلح و معدل نفس است نزد گرسنكى كاذب و باعث بطوء سكر و منقى سينه

و مدر بول و مسهل بطن و مورث تخمه و مصلح آن شكر و مثلث و لوز برّى .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 709

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

بادام تلخ مقدار روغن ثابت كمتر است (حدود  ۴۴  درصد) ولى مقدار دياستاز امولسين بيشتر است

و به علاوه داراى يك هتروزيد بنام آميگدالين   است.
آميگدالين ماده متبلورى است با فرمول خام C ٢٠  H ٢٧  No ١١٣  H ٢ o مادۀ امولسين يك نوع دياستاز يا سيناپتاز   است

كه در تركيب بادام وجود دارد و موجب هيدروليز مادۀ آميگدالين مى‌شود.

از هيدروليز آميگدالين در مجاورت آب و تحت تأثير دياستاز امولسين موادى مانند قند گلوكز و اسيد سيانيدريك ) HCN( و اسانس بادام

تلخ حاصل مى‌شود. اسانس بادام تلخ يا آلدئيد بنزوئيك  ۵ ) C ۶  H ۵  CHo( در عطرسازى به كار مى‌رود و در صنايع رنگ نيز براى تهيۀ رنگ

سبزى به نام سبز مالاشيت   كاربرد دارد و به علاوه خواص طبى آن نيز مورد توجه است.

تازۀ آن مايع بى‌رنگى است ولى پس از كهنه شدن كمى زرد مى‌شود. بوى قوى و طعم سوزان دارد.

چون كمى اسيد سيانيدريك دارد كمى تلخ است. در بادام  ٠٢۵ / ٠  ميلى‌گرم در هريك صد گرم ارسنيك يافت مى‌شود.

در هر يكصد گرم مغز بادام خشك مواد زير وجود دارد:

آب  ٧ / ۴  گرم، انرژى غذايى  ۵٩٨ ، پروتئين  ۶ / ١٨  گرم، روغن  ٢ / ۵۴  گرم، هيدراتهاى كربن  ۵ / ١٩  گرم، كلسيم  ٢٣۴  ميلى‌گرم، فسفر  ۵٠۴ 

ميلى‌گرم، آهن  ٧ / ۴  ميلى‌گرم، پتاسيم  ٧٧٣  ميلى‌گرم، ويتامين A صفر، تيامين  ٢۴ / ٠  ميلى‌گرم، رايبوفلاوين  ٩٢ / ٠  ميلى‌گرم و نياسين

 ۵ / ٣  ميلى‌گرم. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 1 ص 425