برى و بستانى می باشد
و بستانى او را نبطى نامند و آن اقسام است
آنچه برگش باريكتر و در تمام سال موجود است
کراث البقل و كراث المائده گويند
و آنچه در آخر زمستان و اول بهار می رسد شبيه به پياز و قبهء آن مانند قبهء پياز است
كراث شامى نامند
و از مطلق او مراد كراث البقل است
و قسمى از برى و برگش بسيار باريك می باشد
کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص218
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات: و برّى و بستانى و جبلى مى باشد: و چون بزرگ گردد از ميان آن ساقى
مى رويد و بر سر آن گل و تخم و گل آن سفيد شبيه به گل پياز و تخم آن سياه نيز شبيه به تخم پياز و اين را كراث البقل و كراث المايده نامند
جهت آنكه مانند بقول ديگر خام و پخته آن را مى خورند و در موايد و خوان حاضرى و طعام مانند بقول ديگر حاضر مى سازند .
و آنچه در آخر زمستان و اول بهار مىرسد و پياز آن شبيه به بصل مأكول و قبه آن مانند قبه آن آن را كراث شامى
و به يونانى فراآسن بابالوطن و فراسن فافالوطن نيز و به شيرازى ترپياز نامند .
و خام اين غير مأكول بلكه پخته آن را با گوشت مىخورند و اين دو صنف مى باشد صنفى صغير الرأس دقيق العنق،
صنفى كبير الرأس صغير العنق قصير و تيزى و تندى اين صنف كمتر و خوشبوتر و لذيذتر از اول و برّى آن بسيار شبيه به ثوم است
و آن را كراث الثوم و كراث الكرم نيز نامند و گفته اند فراسيون اين است .
کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 659گياهى است دوساله و پايا برگهاى آن دراز باريك اغلب خميده و افتاده به رنگ سبز تيره، قسمت پايين ساقه سفيد است كه منتهى به يك پياز كوچكى در داخل خاك مى‌شود.
گلهاى آن مجتمع و گروهى به شكل يك گلولۀ مدور در انتهاى ساقه گل‌دهنده رنگ هريك از گلها سفيد مايل به سبز يا گلى كه از آنها دانه‌هاى سياه و پهن و ناصاف تره به دست
مى‌آيد. به‌طور كلى دو نوع است، يكى نوع كوتاه و نازك تابستانه و ديگرى تره‌فرنگى كه نوع زمستانه خيلى بلند (تا يك متر) و برگها پهن و قوى مى‌شود.
تكثير تابستانه آن از طريق كشت بذر آن در اوايل بهار صورت مى‌گيرد و كشت نوع زمستانه آن در اواخر زمستان بذر در شاسى كاشته مى‌شود
و گياههاى حاصله كه چندبرگه و به ارتفاع ١۵ - ١٠ سانتى‌متر و ساقۀ آن به قطر حدود يك مداد رسيد
در اواخر فروردين و اوايل ارديبهشت به محل اصلى منتقل مى‌شود و فاصلۀ خطوط را ٢۵ و فاصله بوته‌ها روى خطوط را ١۵ سانتى‌متر بايد گرفت.
کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 1 ص 48-49
توسط pejuhesh237 » جمعه ژانويه 18, 2013 8:10 pm 
