فل

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

فل
فارسی:
عربی:
یونانی:
انگلیسی:
فرانسه:
آلمانی:
ایتالیائی:

[pejuhesh237]

ثمريست هندى به قدر پسته و پوست او شبيه به پوست فندق

و مغزش مايل به زردى و سفيدى و با دهنية

و از فلاحه نقل كرده اند كه آن از پيوند نيلوفر با ياسمين به هم میرسد

و دانه اش بدانه نيلوفر شبيه و غير بيخ نيلوفر هندى و غير بندق هنديست کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص -198


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

در ماهيت آن اختلاف است.

و برگ آن با زواياى بسيار با ساقى به قدر يك شبر و در موسم ربيع گل مى‏آورد گلى زرد رنگ و خوشبو و به زودى برطرف مى‏گردد

و انطاكى نوشته عبارت از ياسمين مضاعف است خواه به رأسه و خواه به تركيب آن با نيلوفر كه بيخ آن را شكافته نيلوفر را در آن گذارند

و يا بالعكس يعنى پيوند نمايند آن را با نيلوفر

و حكايت كرده در فلاحت كه آن گلى است سفيد خالص و برگ‏هاى آن مضاعف و محيط به دانه آن

و اندرون آن زرد رنگ و چون پخته گردد سياه شود و چون برگ‏هاى آن بريزد دانه آن طولانى گردد

و سرخ براق و اين هنگام آن را برشكين نامند و اين نيلوفر هندى نيست و رته هم نيست

و صاحب اختيارات نيلوفر هندى دانسته و سهو است او را.

حكيم عبد الحميد در حاشيه تحفه نوشته كه ياسمين مضاعف را به هندى راى بيل نامند

و تخم آن بقدر دانه نخودى است نه به قدر فندقى و آنچه بر فقير بعد از تبتع بسيار در بلاد هند معلوم گرديده آنست

كه فل به فتح فا معرب از پهل هندى است و آن ميوه‏اى است مشهور و در بلاد دكهن و بنگاله به هم مى‏رسد

بسيار خوشبو شبيه به بوى گلاب و لهذا آن را گلاب پهل مى ‏نامند

و آن در اول سرد و تر و مقوى قلب و معده و مسرت افزاى روح حيوانى و نفسانى

و تخم آن به نحوى است كه صاحب تحفه نوشته منقول از بغدادى و مؤلف گويد يحتمل كه گلاب جامون باشد

زيرا كه ماهيت آن بسيار مشابه به آنست و گلاب جامون در حرف جيم در جامون ذكر يافت

و تخم آن دو قسم مى ‏باشد بعضى سبز پسته‏اى رنگ و بعضى سفيد.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 594

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

در دويم گرم و در اول خشك و نزد بعضى در سيم گرم و خشك است کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص -198

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و محلل و مفتح سدد و منقى دماغ

و جهة خفقان و غشى و دردسر و سپرز و درد جگر

و حفظ سياسى موى و سستى عصب و درد معده

و استسقا و باد بواسير نافع

و ضماد برگ او مانع تولد قمل و خوشبو كنندهء رايحهء بدن

و قدر شربتش تا دو درهمست.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص -198

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

و محلل و مفتح سدد و منقى دماغ

و جهة خفقان و غشى و دردسر و سپرز و درد جگر

و حفظ سياسى موى و سستى عصب و درد معده

و استسقا و باد بواسير نافع

و ضماد برگ او مانع تولد قمل و خوشبو كنندهء رايحهء بدن

و قدر شربتش تا دو درهمست.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص -198

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.