مصطلح اطباى سابق از افيون عصارهء اوست نه اقسام ديگر
و مراد ازو قسم بريست كه برگش كثير التشريف و زغب دار باشد
كتاب تحفه حكيم مومن-طبع قديم-ص103
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:خشخاش اسود است و برگ آن خشنتر و زغب و تشريف آن زياده از خشخاش بستانى
و گل آن ملون به الوان سرخ و بنفش و سياه و كبود و غيرها و تخم آن سياه .
کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 359گياهي علفي به ارتفاع 1 تا 2 متر و داراي ساقه اي قائم،منشعب ،بي کرک و برگهايي متناوب با رنگ سبز غبار آلوداست
برگهاي قسمت فوقاني ساقه آن پهنکي با بريدگي هاي نامنظم و نسبتا عميق دارند بعلاوه قاعده پهنک برگها،داراي وضعي است که قسمتي از ساقه را فرا مي گيرد
گلهاي درشت و زيباي آن، در واريته هاي مختلف، به رنگهاي متفاوت مي باشد.
ميوه اش کپسول، ناشکوفا و محتوي دانه هاي بسيار است
از اين واريته هاي متعددي وجود دارد که از بين آنها دوواريته بيشتر مورد توجه است با آنکه واريته اول براي تهيه ترياک و واريته دوم ،
براي تهيه روغن خشخاش، مورد استفاده ذکر گرديده معهذااز هر دوي آنها و بعضي واريته هاي ديگر، براي تهيه ترياک و روغن خشخاش استفاده بعمل مي آيد
از بين واريته هاي ديگر اين گياه که پيوسته در معرض استفاده است دو گياه زير ذکر مي گردد
.الف- var.sathgerum که در غالب نواحي پرورش مي يابد و مي توان آنرا يکي از فرمهاي خشخاش بحساب آورد
ب- var.glalbum که بيشتر در آسياي صغير پرورش مي يابد
از var.album براي استخراج ترياک استفاده بعمل مي آيد، بلکه کپسول نارس و يا رسيده آن ، در مداواي بيماريها،بنحوي که شرح داده مي شود غالبا مصرف مي گردد
اين واريته که مهمتر از ساير نمونه هاست،گلهايي درشت و زيبا، به رنگ سفيد دارد.در سطح گلبرگ هاي آن، تزئينات ظريفي به صورت خطوط
مشبک از رنگهاي قرمز و بنفش ديده مي شود.ميوه ان مدور، ناشکوفا و محتوي دانه هاي بسياري در حدود 2500 تا 3000 است.
پس از رسيدن ميوه ها،دانه هاي داخل آن از راه سوراخ هاي راس کپسول به خارج ريخته مي شود
اختصاصات تشريحي
دربرش عرضي کپسول خشخاش، بافت هاي زير ديده مي شود
الف-بشره مرکب از سلولهايي با جدار کوتيني شده که روزنه ها در آن مشاهده مي گردند
ب- هيپودرم که در زير بشره جاي دارد و از 2 يا 3 رديف سلول کلانشيمي تشکيل مي يابد
ج-ميان بر ميوه که شامل سلولهاي پارانشيمي بزرگ است و در آن دسته هاي چوبي بسيار کوچک همراه بامجاري لاتکس، پراکندگي دارد
.در اين مجاري که داراي وضع منشعب اند،شيرابه اي جريان داردکه در ميوه هاي خشک، به رنگ قهوه اي ولي در ميوه هاي تازه، به رنگ سفيد است
د- دسته هاي چوب-آبکش بزرگ که هريک ، در قاعده يکي از تقسيمات کلاله و بالاي جفت، درميان بر ديده مي شود.
هريک از دسته هاي مذکوراز خارجف شامل پريسيکل است و در ناحيه ئآبکش آنها نيز، مجاري منشعب لاتکس پراکندگي دارد
ه-درون بر،که شامل سلولهاي اسکرانشيمي يا سلول هايي با جدار ضخيم است
روغن خشخاش معمولا var.mgrum که ساقه اي نسبتا منشعب و گلهائي به رنگ بنفش يا قرمز با يک لکه سياه در قاعده هر گلبرگ دارد ،بدست مي آيد
اين واريته، دانه هايي به رنگ سياه، قهوه اي يا مايل به آبي دارد و از آنها بر اثر فشار ولي بدون مداخله گرما، روغني بيرنگ يا به رنگ سفيد مايل به زرد
يا زرد روشن بدست مي ايد که به مصارف تغذيه مي رسد و در داروسازي نيز از آن استفاده مي شود.
روغن فشار دوم آن که تحت اثر فشار و گرما حاصل مي گردد،به خلاف روغن فشار اول، به رنگ قهوه اي يا قرمز حنائي است و منحصرا به مصارف صنعتي مي رسد
روغن خشخاش به تاني تند مي شود.طعم مطبوع دارد.
وززن مخصوص ان د رگرماي 15 درجه بين 924ر0و 927ر0 است.در 25 قسمت الکل سرد،6 قسمت الکل جوش و به هر نسبتي در اتر حل مي شود.
در گرماي 18 درجه مي بندد و اگر محلولهاي مرکوريک يا اسيد نيتريک بدان افزوده گردد، رنگ مخصوص (زرد آلوئي)پيدا مي کند
روغن خشخاش داراي 65 درصد لينولئين، 30 درصد اولئين و 5 درصد لينولنين است
در دارو سازي از روغن خشخاش ، براي مصارف عديده مانند تهيه بم ترانکي و پماد آنتي پسوريک استفاده بعمل مي آوردند
ترياک شيرابه سفت شده اي است که با تيغ زدن کپسول نارس خشخاش و انجام يک رشته اعمال بعدي، از واريته هاي مختلف مخصوصا
var.glalbum در مصر و آسياي صغير،var.album در ايران و هندوستان var.sathgerum در نواحي ديگر تهيه مي گردد
در موقع تيغ زدن کپسول خشخاش به منظور تهيه ترياک، اين نکته بايد مورد توجه قرار گيرد که اولا عمل تيغ زدن،قبل از رسيدن ميوه صورت گيرد
و ثانيا عمق شکافهاي ايجاد شدهدر حدود 1 تا 2 مليمتر باد تاشيرابه به درون ميوه سرايت ننموده، تماما به خارج راه يابد
ترياک ماده اي به رنگ معمولا قهوه اي (در بعضي نمونه ها به رنگ روشن تر يا تيره تر)داراي بوي بسيار قوي و ناپسند و طعمي تلخ ،تند و ناراحت کننده است
اگر در مقابل حرارت سوخته شود،ماده زغالي و سبک وزن از آن بر جاي مي ماند
.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 125-126
توسط pejuhesh237 » پنج شنبه ژانويه 03, 2013 10:14 pm 
