توسط pejuhesh237 » شنبه سپتامبر 28, 2013 8:07 pm
نباتيست در بو شبيه به صنوبر و در طعم تلخ
و با اندك قبض و تندى و ساقش بلند نمی شود
و برگش در پيچيدگى و تراكم و پرى از رطوبت شبيه است
برگش از آن ريزه تر و با زغب و رطوبت چسبنده
و شاخهاى او مايل به سرخى و گلش زرد و باريك
و تخمش از تخم كرفس كوچكتر
و بيخش سفيد و از ماه نيسان تا سرطان استمرار دارد
قوتش تا ده سال باقيست و مؤلف اختيارات تصريح نموده كه گلشن بنفش
و برگش شبيه به صعتر است
و در شيراز ماش دارو نامند و ظاهر اين كلام نيز از جملهء اشتباهات او باشدکتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص224
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:
ديسقوريدوس گفتهاند از نبات مستأنفهايست كه هر سال تازه مىرويد و اصناف مى باشد
و صنف ديگر را نيز شاخها به قدر يك ذرع شبيه به اذخر و شعبههاى آن باريك و گل آن شبيه به صنف اول
و برگ و تخم آن سياه رنگ و در بو شبيه به بوى صنوبر نيز و صنفى ديگر را نر نامند ساق نبات آن خشن و سفيد و شاخهاى آن باريك
و برگهاى آن كوچك و باريك سفيد مزغب و گل آن زرد كوچك و رايحه اين نيز شبيه به رايحه صنوبر و قوّت اين دو صنف قريب به اول و از آن ضعيفتر
و جالينوس گفته كمافيطوس شاخهاى آن باريك سبز و برگ آن مانند برگ مرو و گل آن سرخ و در ثور مىرويد
و در سرطان به كمال مىرسد و قوّت آن تا ده سال مىماند و تلخ آن بهتر از حاد حريف آنست
و صاحب اسرار الطب گفته آن را به يونانى حرشف نامند و شاخهاى آن باريك و برگ آن منبسط بر روى زمين
و گل آن سرخ مايل به سياهى و با قبوضت و حرافت و تخم آن زرد
و بعضى گفتهاند تخم كرفس رومى است و بعضى گفتهاند طرخون رومى و يا هندباى رومى است
و رنگ آن بنفش و در آخر تخم آن فراسيون مىشود و بهترين آن تازه برّى آن.
بعضى گفتهاند بهترين تازه بستانى تند بوى آنست و مستعمل از آن برگ و شكوفه و تخم آن.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 679
