حبة الخضرا

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

حبة الخضرا

فارسی: بنه

عربی:

یونانی:

انگلیسی: Persian turpentine seed

فرانسه: Semence de terebenthine

آلمانی:

ایتالیائی:

[pejuhesh237]

و آن بار درخت سقز است و در بطم خواص درخت او مذكور شد کتاب تحفه حکیم مومن- طبع قدیم-ص 80

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و دو نوع است يكى نوع را شاه بن كويند و اين كوچكتر و پوست آن نازكتر به حدى كه با پوست توان خائيد و خورد

و دوم از ان بزركتر و پوست آن صلب‌تر و ابن مولف كفته كه اين زمان سه نوع است

بدين قسم كه در مال ورد و نواح آن درخت بن را با پسته پيوند مى‌كنند ثمر آن بزركتر و لذيذتر مى‌شود و آن را كلخنك مى‌نامند

و بهترين آن سبز تازۀ بزرك دانۀ آنست و درخت شاه بن را ضرو نامند و ثمر آن در خوشه مى‌باشد و خام آن را بنشه نامند

و در آبدوغ و بدارق داخل مى‌نمايند براى نيكوئي طعم و رائحه و تقويت معده درخت شاه بن را ضرو

و صمغ آن را صمغ الضرو كويند و در حرف الضاد خواهد آمد ان شاء اللّه تعالى کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 330-331

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

تازهء او در اول خشك و در دويم گرم و خشك او در سيم گرم و خشك کتاب تحفه حکیم مومن- طبع قدیم-ص 80

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و مبهّى و مدر بول و حيض و خون بواسير كه منقطع شده باشد

و مسخّن گرده و معده و محلل نفخ و رياح و مسمّن گرده

و منقى بدن از فضلات بلغمى و جهة سرفه و فالج و لقوه و استسقا

و با سركه آشاميدن او جهة گزيدن رتيلا و تنقیهء جگر و دردسر

و ضماد محرق او را جهة رويانيدن موى در داء الثعلب مجرب دانسته‌اند

و بطيئ الهضم و مضر محرورين و قاطع اشتها

و مصدّع و مورث قلاع و مصلحش كتيرا و خميرهء بنفشه و سكنجبين و ربوب حامضه

و بدلش مغز گردكان و گويند پسته و بادام است بالمناصفه

و روغن مغز او در دويم گرم و خشك و مبهّى و مصلح بلادر

و مقوّى اعصاب و موى و جهة مواد باردهء رطبه نافع

و آشاميدن او جهة تصفيهء آواز و تفتيح سدّه و يرقان

و عسر بول و تحليل حصاة و درد كمر و زانو و فالج و لقوه

و با سركه جهة جميع سموم و برودت اعضا

و تدهين او به دستور اعراض مذكوره و اعضا و تقوية هاضمه نافع

و مورث تشنگى و مصلحش طباشير

و قدر شربتش تا سه درهمست.کتاب تحفه حکیم مومن- طبع قدیم-ص 80

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و مسكن اوجاع باطني و مفتح سدۀ كرده و مخرج رطوبات سينه و شش و منقي بدن از فضلات بلغمي

و مفتت حصاة و ملين صلابتى كه از صدمه و ضربه بهم رسيده باشد

و مخرج اقسام كرم معده و مدر بول و حيض و خون بواسير كه منقطع شده باشد

و مسخن كرده و معده و محلل نفخ و رياح شربا و با قوت قابضه جهت فالج و لقوه و سرفه و خفقان و درد كمر و پشت

و قولنج و غشي و استسقا مفيد و با بادام و شكر جهت تسمين بدن

و تقطير البول داخل نان كردن باعث سرعت انهضام و رافع ضرر آنست و مصدع و مضر دماغ

و احشاى حار و اكثار آن باعث جوشش دهان و ابطال شهوت طعام مصلح آن گلاب و رب ريباس

مقدار شربت آن از سه درهم تا پنج درهم بدل آن مغز بادام تلخ يا پسته يا گردكان و گويند بوزن آن حب البطيخ است و ضماد آن منضج جراحات صلبه

و طلاى آن منقي وجه جهت كلف و شقاق لب مفيد و طلاى سوختۀ آن بر داء الثعلب باعث روئيدن موى آنست

خصوصا موى سر و برگ آن را چون خشك نموده بكوبند و بر موى غلاف سازند موى را بروياند و دراز كرداند

و مداومت اغتسال بآن در حمام مانع نزلات و بغايت مجرب و چوب

و برك آن در اول گرم و خشك و مقوى بدن و جهت دفع رائحۀ كريهۀ بدن و گريزانيدن هوام

و نگاهداشتن چوب آن با خود جهت قضاى حاجات و بخور پوست آن جهت كريزانيدن هوام و پشه مجرب دانسته‌اند

و چون با مصطكى و قسط و روغن بجوشانند جهت فالج و لقوه و كزاز و رعشه

و مفاصل و اورام و جبر و كسر و ضربه و سقطه بغايت مفيد است

شربا و طلاء و مروخا و صمغ آن جهت تحليل رطوبات اذن و جهت قروح رئه

و سرفۀ مزمن و تليين بطن و تهيج باه و گزيدن افعى مفيد کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 331

[pejuhesh237]

و مبهّى و مدر بول و حيض و خون بواسير كه منقطع شده باشد

و مسخّن گرده و معده و محلل نفخ و رياح و مسمّن گرده

و منقى بدن از فضلات بلغمى و جهة سرفه و فالج و لقوه و استسقا

و با سركه آشاميدن او جهة گزيدن رتيلا و تنقیهء جگر و دردسر

و ضماد محرق او را جهة رويانيدن موى در داء الثعلب مجرب دانسته‌اند

و بطيئ الهضم و مضر محرورين و قاطع اشتها

و مصدّع و مورث قلاع و مصلحش كتيرا و خميرهء بنفشه و سكنجبين و ربوب حامضه

و بدلش مغز گردكان و گويند پسته و بادام است بالمناصفه

و روغن مغز او در دويم گرم و خشك و مبهّى و مصلح بلادر

و مقوّى اعصاب و موى و جهة مواد باردهء رطبه نافع

و آشاميدن او جهة تصفيهء آواز و تفتيح سدّه و يرقان

و عسر بول و تحليل حصاة و درد كمر و زانو و فالج و لقوه

و با سركه جهة جميع سموم و برودت اعضا

و تدهين او به دستور اعراض مذكوره و اعضا و تقوية هاضمه نافع

و مورث تشنگى و مصلحش طباشير

و قدر شربتش تا سه درهمست.کتاب تحفه حکیم مومن- طبع قدیم-ص 80

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:


و مفتت حصاة و ملين صلابتى كه از صدمه و ضربه بهم رسيده باشد

و مخرج اقسام كرم معده و مدر بول و حيض و خون بواسير كه منقطع شده باشد

و مسخن كرده و معده و محلل نفخ و رياح شربا و با قوت قابضه جهت فالج و لقوه و سرفه و خفقان و درد كمر و پشت

و قولنج و غشي و استسقا مفيد و با بادام و شكر جهت تسمين بدن

و تقطير البول داخل نان كردن باعث سرعت انهضام و رافع ضرر آنست و مصدع و مضر دماغ

و احشاى حار و اكثار آن باعث جوشش دهان و ابطال شهوت طعام مصلح آن گلاب و رب ريباس

مقدار شربت آن از سه درهم تا پنج درهم بدل آن مغز بادام تلخ يا پسته يا گردكان و گويند بوزن آن حب البطيخ است و ضماد آن منضج جراحات صلبه

و طلاى آن منقي وجه جهت كلف و شقاق لب مفيد و طلاى سوختۀ آن بر داء الثعلب باعث روئيدن موى آنست

خصوصا موى سر و برگ آن را چون خشك نموده بكوبند و بر موى غلاف سازند موى را بروياند و دراز كرداند

و مداومت اغتسال بآن در حمام مانع نزلات و بغايت مجرب و چوب

و برك آن در اول گرم و خشك و مقوى بدن و جهت دفع رائحۀ كريهۀ بدن و گريزانيدن هوام

و نگاهداشتن چوب آن با خود جهت قضاى حاجات و بخور پوست آن جهت كريزانيدن هوام و پشه مجرب دانسته‌اند

و چون با مصطكى و قسط و روغن بجوشانند جهت فالج و لقوه و كزاز و رعشه

و مفاصل و اورام و جبر و كسر و ضربه و سقطه بغايت مفيد است

شربا و طلاء و مروخا و صمغ آن جهت تحليل رطوبات اذن و جهت قروح رئه

و سرفۀ مزمن و تليين بطن و تهيج باه و گزيدن افعى مفيد کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 331

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.