شعیر

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

گياهى است از خانوادۀ Gramineae نام علمى آن Hordeum vulgare L. و Hordeum sativum pers.


فارسی:جو

هندى : سج به فتح سين مهمله و جيم عجمى

عربی:شعير

یونانی:

انگلیسی:Barley و Common bareey

فرانسه: Orge و Orge Cultive

آلمانی:

ایتالیائی:

[pejuhesh237]

. بهترين او سفيد باليده تازه و كهنهء او كه يك سال گذشته باشد بسيار بد است کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص 165

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود


جو گياهى است يكساله كه ارتفاع ساقۀ استوانه‌اى آن بسته به ارقام مختلفه از  ١٠٠ - ۴٠  سانتى‌متر فرق مى‌كند.

برگها سبز تيره متناوب باريك دراز و در موقع لمس كردن بخصوص در جهت بالا به پايين برگ خشونتى احساس مى‌شود.

ميوۀ آن به شكل سنبل كه داراى سنبله يا سنبلهاى كوچك است و هر سه سنبلك در يك محفظه جاى دارد

و در هر گرهى دو محفظه و در نتيجه به‌طور كلى در هر رديف شش گل است.

در بعضى ارقام هر شش گل تلقيح مى‌شود و اين ارقام داراى شش رديف سنبلك مى‌باشند، اين ارقام را جوشش رديفه   مى‌نامند.

در مواردى كه دانه‌هاى قسمت وسط رشد نمى‌كنند و دانه‌هاى طرفين رشد كامل مى‌نمايند، خوشه مربع به نظر مى‌آيد

زيرا چهار رديف دارد. اين ارقام را جو چهار رديفه  مى‌نامند.

در مواردى كه فقط دو رديف وسط تلقيح شده و رشد مى‌كند و بقيۀ رديفها رشد نمى‌كند و عقيم است،

ارقام جو با اين مشخصات را كه فقط دو رديف دارند جو دو رديفه  مى‌نامند.

رقم اخير نيز باز ممكن است سه جور باشد كه يكى را جو دو رديفه بادبزنى   و ديگرى را جو دو رديفه ايستا

 و سرانجام جو دو رديفۀ خم‌شده   نامند.

از نظر كاشت، جو به دو نوع تقسيم مى‌شود جو بهاره و جو پاييزه. جو پاييزه در پاييز كاشته مى‌شود

و احتياج به ديدن سرماى زمستانه دارد و طول زندگى آن بلندتر از جو بهاره است ولى به‌هرحال زودتر از جو بهاره برداشت مى‌شود.

جو بهاره در بهار كاشته مى‌شود و احتياج به ديدن سرماى زمستانه ندارد و بدون ديدن زمستان به دانه مى‌نشيند.

طول دورۀ زندگى آن كوتاهتر از جو زمستانه است ولى بعد از جو زمستانه برداشت مى‌شود

و در مناطقى كه بارندگى و رطوبت بهار و تابستان كم است جو زمستانه ترجيح دارد،

زيرا قبل از مواجهه با فصل خشكى گياه مى‌رسد و برداشت مى‌شود. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 1 ص 329-330

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.هيج جزء آن سمي نيست.

همه اجزاء استفاده مي شود.


جو به‌طور كلى در طب سنتى به سه صورت مختلف استعمال مى‌شود. 

 . جو درست كه دانه با سبوس روى آن باشد و فقط دنبالۀ آن را كنده باشند؛

 ٢ . جو مقشر يا پوست گرفته كه عملا قسمتى از پوست آن گرفته شده است؛

 ٣ . جو سفيدكرده كه تمام پوست و سبوس آن را گرفته و به صورت جو سفيد درآمده باشد كه در اصطلاح به آن جو مرواريدى مى‌گويند.

جو درست معمولا براى تهيه غرغره‌ها به كار مى‌رود و در ساير موارد از جو مقشر يا جو كاملا سفيدشده استفاده مى‌شود.

مالت جو كمك به هضم غذا مى‌كند و مغذى است و سينه را نرم مى‌كند و براى سقط جنين به كار مى‌رود.

در چين قديم جوانه‌هاى جو را در موارد سقط جنين به كار مى‌بردند و به عنوان سقطكنندۀ جنين مى‌خوردند

و به علاوه از آن به عنوان دارو براى ناراحتى‌هاى بعد از زايمان استفاده مى‌كردند .

و براى معالجه سوءهاضمه تجويز مى‌شده است. خوردن دانۀ جو تشنگى را فرومى‌نشاند. تب را برطرف مى‌كند

و به عنوان مقوى و تونيك عمل مى‌كند و مالت در هضم غذاهاى نشاسته‌اى خيلى كمك مى‌كند و براى كاهش ترشح شير كاربرد دارد. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 1 ص 333

[pejuhesh237]

و در آخر اول سرد و خشك کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص 165


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و قليل الغذا و با قوة جاليه و قابضه و مجفف و رادع

و مسكن غليان خون و صفرا و تشنگى

و مصلح شير یتوعات و مورث لاغرى بدن و مضر مثانه

و مصلحش روغنها و انيسونست

و آرد بو دادهء او كه سويق نامند با قدرى شكر بهترين اغذيه اطفالست

و چون خمير او را بگذارند تا ترش شود و در دوغ حل كرده بعد از يكشب

از يكوقيه تا يكرطل از آن بنوشند جهة رفع تشنگى مفرط و التهاب معده و قى صفراوى

و حكه و تبها و اسهال صفراوى بيعديلست

و آب مقشر مطبوخ او به حدى كه مهرا پخته شده باشد ماء الشعير نامند

سرد و تر و مدر بول و مسكن حدة خون و اخلاط محرقه و سريع الانحدار

و مولد خون صالح و مرطب و جهة تبهاى تند و جگر حار و سل و دق و قرحهء ريه

و امعأ و سعال حار يابس نافع و مرخى معده

و مضر احشاى بارده و نفاخ

و مصلح او گلقند و در حين اعتقال طبع استعمال او را جايز ندانسته اند

و مطبوخ با نصف او خشخاش كوبيده جهة صداع حار

و با اضافه قرطم جهة اخراج بلغم لزج و منع شرى و تفتيح سدد

و با عناب و انجیر و سپستان و پرسياوشان جهة سعال و درد سينه مجربست

و شيرهء جو كه كشك الشعير نامند سرد و مايل به خشكى و غليطتر از ماء الشعير

و جهة اسهال صفراوى و امزجهء حارة مفيد است

و ضماد آرد او رادع و محلل اورام صلبه

و گشاينده دمل و با اكليل الملك و پوست خشخاش جهة ذات الجنب

و با آب به جهة نقرس حار

و مطبوخ او با سركه جهة جرب و حكه

و با بنج و افيون و كاهو و مانند او جهة صداع و ورم چشم و نزلات و باد سرخ و استحكام دادن عضو شكسته و كوفت ديده

و غرغرهء شيرهء او جهة ورم و درد گلو

و طلاى مطبوخ او با انجير یا ماء العسل جهة تحليل اورام بلغمى و حاره به غايت مؤثر

و ضماد سوختهء او جهة کلف و خزاز مانع است.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص 165

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

شیره جو: با تخم خبازى به وزن آن جهت سل و ذات الجنب و اورام زير بغل و سينه و پستان و بناگوش و ساير اعضا

و به دستور با قليلى ريوند چينى جهت اورامى كه حرارت آنها در كمال حدت نباشد

و با سركه جهت اورام صفراويه و شرى و اگر آرد آن نباشد جو مقشر را با آب و يا عصارات برگ‏هاى مناسبه ساييده استعمال نمايند.

با آب سفرجل جهت نقرس حار و با آب گشنيز تازه جهت تحليل خنازير و اورام حاره صلبه و ورم گلو و با رازيانج و تخم كتان و زفت و بول اطفال جهت تحليل اورام صلبه

و مطبوخ آن با سركه جهت جرب و حكه و با بنگ و افيون و آب برگ كاهو و مانند آن جهت صداع و ورم چشم و نزلات و باد سرخ

و استحكام نمودن عضو مكسور و مرضوض و طلاى مطبوخ آن با انجير يا ماء العسل جهت تحليل اورام بلغمى و حار بغايت

سويق آن : مسكن عطش و لهيب باطنى و نان آن ثقيل بطى الهضم و نفاخ.

مضر مبرودين و نفاخ، مصلح‏ آن شكر و با نبات خوردن و مصلح سويق آن مغسول نمودن و با شيرينى خوردن است

و دستور طبخ ماء الشعير در قرابادين در حرف الميم مع الالف آن شاء الله تعالى مذكور شد.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 496

[pejuhesh237]

و قليل الغذا و با قوة جاليه و قابضه و مجفف و رادع

و مسكن غليان خون و صفرا و تشنگى

و مصلح شير یتوعات و مورث لاغرى بدن و مضر مثانه

و مصلحش روغنها و انيسونست .



مواد مغذى آن از گندم كمتر است ولى قابض و خشك‌كننده است. غليان صفرا و خون را تسكين مى‌دهد، عطش را فرومى‌نشاند

و حدت تبهاى گرم و تبهاى سل را تقليل مى‌دهد. مضر مثانه است از اين نظر بايد با روغن و انيسون خورده شود.



و آرد بو دادهء او كه سويق نامند با قدرى شكر بهترين اغذيه اطفالست

و چون خمير او را بگذارند تا ترش شود و در دوغ حل كرده بعد از يكشب

از يكوقيه تا يكرطل از آن بنوشند جهة رفع تشنگى مفرط و التهاب معده و قى صفراوى

و حكه و تبها و اسهال صفراوى بيعديلست

خوردن آرد جو با شكر غذاى خوبى براى اطفال و مسكن عطش و التهاب است.

نان جو سنگين و ثقيل الهضم است و نفاخ. اگر خمير آرد جو را بگذارند كه ترش شود و در دوغ حل كنند و يك شب بگذارند بماند

و سپس بخورند براى تسكين غليان خون صفراوى، تشنگى مفرط، قى صفراوى، تبهاى گرم، اسهال صفراوى و خارش بسيار مفيد است.

جو براى سردمزاجان مضر است از اين نظر بايد با شكر خورده شود.


و آب مقشر مطبوخ او به حدى كه مهرا پخته شده باشد ماء الشعير نامند

سرد و تر و مدر بول و مسكن حدة خون و اخلاط محرقه و سريع الانحدار

و مولد خون صالح و مرطب و جهة تبهاى تند و جگر حار و سل و دق و قرحهء ريه

و امعأ و سعال حار يابس نافع و مرخى معده

و مضر احشاى بارده و نفاخ

و مصلح او گلقند و در حين اعتقال طبع استعمال او را جايز ندانسته اند



اگر جو مقشر را بپزند به حدى كه جوها شكفته و خوب پخته شود ولى آن را نمالند و آن را صاف كرده و سردش نمايند ماء الشعير به دست مى‌آيد.

ماء الشعير سرد و تر است، مسكن حدت خون، صفرا، اخلاط سوخته و تبها و امراض گرم مى‌باشد.

حرارت باطنى را تسكين مى‌دهد و حرارت كبد و عطش مفرط را فرومى‌نشاند و براى سل، زخمهاى ريه، ذات الجنب، سردرد گرم و امثال

اينها نافع است. زود هضم مى‌شود، مولد خون صالح است و به اصطلاح خونساز مى‌باشد ولى معده را سست مى‌كند.

براى آلات داخل شكم اشخاص سردمزاج مضر است و نفاخ، از اين نظر بايد با گل قند خورده شود و در مواردى كه شكم بسته است و

يبس مى‌باشد خوردن ماء الشعير جايز نيست و جمع بين ماء الشعير سكنجبين نيز جايز نيست.


و مطبوخ با نصف او خشخاش كوبيده جهة صداع حار

و با اضافه قرطم جهة اخراج بلغم لزج و منع شرى و تفتيح سدد

و با عناب و انجیر و سپستان و پرسياوشان جهة سعال و درد سينه مجربست


اگر ماء الشعير با نصف وزن جو آن، خشخاش كوبيده مخلوط و مانند حريره شود، براى سردرد گرم مفيد است

و با عناب، سپستان، انجير و پرسياوشان براى درد سينه و سرفه مجرب است.



و شيرهء جو كه كشك الشعير نامند سرد و مايل به خشكى و غليطتر از ماء الشعير

و جهة اسهال صفراوى و امزجهء حارة مفيد است .


شيرۀ جو كه آن را كشك الشعير گويند سرد مايل به خشك است و غليظتر از ماء الشعير است

و براى اسهال صفراوى و مزاجهاى گرم مفيد است و غرغره با آن براى ورم گلو و درد گلو نافع است.


و ضماد آرد او رادع و محلل اورام صلبه

و گشاينده دمل و با اكليل الملك و پوست خشخاش جهة ذات الجنب

و با آب به جهة نقرس حار


ضماد آرد جو رادع است، ورمهاى سخت را تحليل مى‌برد، دملهاى گرم را سرباز مى‌كند و به تنهايى و يا مخلوط با هم‌وزن آرد جو و تخم

پنيرك، براى سل، ذات الجنب، ورمهاى زيربغل، سينه، پستان، پشت گوش و ساير اعضا مفيد است

و ضماد آن باريوند چينى براى ورمهايى كه حرات آنها در كمال حدت نباشد، بسيار نافع است

و مطبوخ او با سركه جهة جرب و حكه

و با سركه براى ورمهاى صفراوى و مخملك مفيد است



و با بنج و افيون و كاهو و مانند او جهة صداع و ورم چشم و نزلات و باد سرخ و استحكام دادن عضو شكسته و كوفت ديده

و غرغرهء شيرهء او جهة ورم و درد گلو

و طلاى مطبوخ او با انجير یا ماء العسل جهة تحليل اورام بلغمى و حاره به غايت مؤثر

و ضماد سوختهء او جهة کلف و خزاز مانع است.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص 165


اگر آرد جو نباشد، جو مقشر را با آب و يا عصارۀ برگهاى مناسب ساييده و استفاده كنيد.

ضماد آرد جو با آب براى نقرس گرم و با آب گشنيز تازه براى تحليل خنازير و ورمهاى گرم سفت و ورم گلو نافع است.

آب پختۀ جو با سركه براى جرب و خارش و با ترياك و آب برگ كاهو و نظاير آن براى سردرد، ورم چشم، باد سرخ

و محكم كردن عضو شكسته نافع است



متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

[color=#FF00FF]شیره جو: با تخم خبازى به وزن آن جهت سل و ذات الجنب و اورام زير بغل و سينه و پستان و بناگوش و ساير اعضا

و به دستور با قليلى ريوند چينى جهت اورامى كه حرارت آنها در كمال حدت نباشد

و با سركه جهت اورام صفراويه و شرى و اگر آرد آن نباشد جو مقشر را با آب و يا عصارات برگ‏هاى مناسبه ساييده استعمال نمايند.

با آب سفرجل جهت نقرس حار و با آب گشنيز تازه جهت تحليل خنازير و اورام حاره صلبه و ورم گلو

و با رازيانج و تخم كتان و زفت و بول اطفال جهت تحليل اورام صلبه



سويق آن : مسكن عطش و لهيب باطنى و نان آن ثقيل بطى الهضم و نفاخ.

مضر مبرودين و نفاخ، مصلح‏ آن شكر و با نبات خوردن و مصلح سويق آن مغسول نمودن و با شيرينى خوردن است

و دستور طبخ ماء الشعير در قرابادين در حرف الميم مع الالف آن شاء الله تعالى مذكور شد[/color].کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 496



تهيۀ ماء الشعير: جو مقشر و بى‌پوست را گرفته خوب بشويند و آن را در آب جوش دهند و آب آن را بريزند و مجددا آب تازه در آن بريزند

و آن را بپزند تا دانه‌هاى جو شكفته و دهن آنها باز شود در اين موقع آن را با پارچه‌اى صاف و بدون آنكه بمالند آب رد شده را مى‌گذارند كه سرد شود و مى‌خورند.


شك الشعير: جو مقشر را در آب‌جوش دهند تا خوب شكفته شود و قبل از صاف كردن بمالند كه مغز آن نيز داخل آب شود و غليظ گردد،

آن را كشك الشعير نامند و شبيه آش جو مى‌باشد.

ماء السويق براى تب‌هاى خيلى گرم و عطش و اسهال صفراوى نافع است.

براى تهيه ماء السويق جو مقشر را گرفته سرخ‌كرده و پس از آن آرد كنند و  ١۶٠  گرم از آرد آن را در آب بريزند و برهم زنند تا غليظ شود و از پارچه‌اى بگذرانند

و با  ۴  گرم طباشير ساييده و  ۴  گرم صمغ عربى مخلوط كرده و بخورند.

براى تهيه جوشانده جو در حدود  ٢٠  گرم جو سفيد مقشر را در هزار گرم آب مى‌جوشانند تا كليۀ مواد نشاسته‌اى جو در آب حل شود (در حدود  ٨ - ٧  ساعت بجوشد)

اين جوشانده را خنك كرده و يا نيم‌گرم مصرف مى‌كنند. از سولفات هوردئين براى معالجۀ اسهال ساده و اسهال خونى

و حصبه و به‌طور كلى عفونتهاى روده‌اى استفاده مى‌شود و  ٣ - ١  گرم در يك پوسيون خورده مى‌شود.

روش ديگرى براى تهيه ماء الشعير: جو مقشر  ١۵  گرم، ريشۀ شيرين‌بيان مقشر و خردكرده  ٨  گرم، آب مقدار كافى.

جو را با آب گرم بشويند و در مقدارى آب بجوشانند آن‌قدر كه جو شكفته شود و صاف‌شدۀ محلول  ١٠٠٠  گرم شود و بعد از روى آتش برداشته

و ريشۀ شيرين‌بيان را داخل كرده  ١٢  ساعت بگذارند بماند و بعد صاف كنند. اين جوشانده را به عنوان ملين و مدر استعمال كنند.

ماء الشعير مركب كه علاوه بر ملين و مدر بودن براى سينه هم خوب است:

جوشاندۀ جو به ترتيبى كه در بالا ذكر شد  ١٠٠٠  گرم، انجير خشك  ۶٠  گرم، ريشۀ شيرين‌بيان  ١۵  گرم، مويز  ۶٠  گرم و با  ١٠٠٠  گرم آب مخلوط كرده بجوشانند تا جمعا  ١٠٠٠  گرم باقى بماند و آن را صاف كنند و مانند مشروب ملين و مدر و در موارد برونشيت و ناراحتى سينه فنجان فنجان ميل كنند.

[pejuhesh237]

.نگاهى به تحقيقات علمى جديد در مورد خواص درمانى جو

جو از روزگاران كهن هميشه به عنوان بسته‌اى از تركيبات دارويى مفيد براى بيمارى‌هاى قلبى و يبوست

و ديگر اختلالات هاضمه و احتمالا سرطان شناخته شده است.

جو به عنوان دارويى براى عروق قلبى

جو، به نظر مى‌رسد كه از چند طريق در كاهش كلسترول مؤثر است.

يكى اين است كه شبيه داروهاى شيميايى ضد كلسترول بازار، در مكانيسم ساخت كلسترول در كبد دخالت كرده و كلسترول را كاهش مى‌دهد.

محققان وزارت كشاورزى امريكا در مركز تحقيقات مادييسن سه تركيب جداگانه در جو كشف كرده‌اند كه قابليت كبد در ساختن كلسترول نوع LDL را مهار مى‌كنند.

LDL جزيى از كلسترول است كه مضرّ بوده و به رگهاى خونى آسيب مى‌رساند و منجر به حمله‌هاى قلبى مى‌شود.

در آزمايشى خوراندن جو به خوك موجب شده كه كلسترول خون خوك تا  ١٨  درصد پايين بيايد و بدون ترديد، جو در كاهش كلسترول خون انسان نيز مؤثر است.

تحقيقات دكتر روزمارى نيومن   استاد دانشگاه ايالتى مونتانا كه بر روى عده‌اى مردان داوطلب انجام شد، نشان داد كه خوردن جو به صورت نان، دانۀ پخته، كيك يا ساير انواع،

كلسترول خون آنها را به ميزان محسوسى پايين آورده است. اين گروه مدت  ۶  هفته هر روز سه بار با غذاى خود از خوراكى‌هاى جو استفاده كرده‌اند

و پس از  ۶  هفته كلسترول خون آنها  ١۵  درصد كاهش يافته است.

آزمايشها نشان مى‌دهد هر چقدر كلسترول خون بيشتر باشد تأثير رژيم جو در كاهش آن بيشتر است.

در آزمايش فوق گروه ديگرى كه طى همان مدت  ۶  هفته از آرد گندم يا سبوس گندم به جاى جو استفاده كرده بودند هيچ كاهشى را در كلسترول خون نشان ندادند.

به نظر دكتر نيومن خاصيت كاهش كلسترول در جو، حد اقل قسمتى مديون وجود مواد بتاگلوكان محلول در آن است.

مواد بتاگلوكان الياف گياهى صمغى هستند كه بخصوص در جو و يولاف (جو دو سر) به صورت قابل حل در آب يافت مى‌شود.

اين مواد نه فقط در پوستۀ نازك خارجى جو بلكه در داخل مغز دانۀ جو نيز وجود دارند.

دكتر نيومن در حال حاضر با همكارى گروهى از دانشمندان سوئدى دست‌اندركار اجراى تحقيقاتى هستند كه معلوم كنند

كدام واريته جو از اين نظر بهترين نوع مى‌باشند، يعنى كلسترول خون را بيشتر كاهش مى‌دهند.

آزمايشهايى كه در دانشكدۀ پزشكى دانشگاه ويسكانسن شده نيز نشان مى‌دهد كه كپسولهاى حاوى روغن جو كه محتوى عواملى براى كاهش قابليت كلسترول سازى كبد

هستند، به اشخاصى كه پس از انفاركتوس عمل جراحى قلب كرده‌اند داده شده و موجب كاهش كلسترول خون آنها در حدود  ١٨ - ٩  درصد شده است.

جو به عنوان ضد سرطان

دكتر چارلز السون   ، دانشمند و كارشناس تغذيه در دانشگاه ويسكانسن، معتقد است كه در دانه‌هاى گياهان، مواد شيميايى ضد سرطان وجود دارد

و دكتر ترول 2، يكى از صاحب‌نظران در رشتۀ علوم تغذيه، نيز اين نظريه را تأييد مى‌نمايد.

دكتر ترول مى‌گويد مواد شيميايى معروف به مهاركننده‌هاى پروتئاز  ٣ كه در دانه‌هاى گياهى از جمله در جو وجود دارند

عوامل موجد سرطان را در بستر روده‌ها سركوب مى‌كنند و به اين دليل جو در رديف مواد ضد سرطان قرار دارد.

جو براى رفع يبوست

گروهى از دانشمندان معتقدند جو براى يبوست بسيار مفيد است. در آزمايشى مقدارى بيسكويت را به جاى آرد گندم با آرد جو درست كرده و به  ١٩  بيمار مبتلا به يبوست مزمن كه

مرتبا از داروهاى ملين استفاده مى‌كردند دادند  ١۵٠  نفر يعنى در حدود  ٧۵  درصد افراد آن گروه كه روزانه  ۴ - ٣  بار از اين بيسكوتها مى‌خوردند به كلى معالجه شدند،

يبوست آنها برطرف شد، تعداد دفعات تخليه افزايش يافت، نفخ و درد شكم برطرف شد و ديگر نيازى به خوردن داروهاى ملين نداشتند.

و به عنوان امتحان اثر جو، افراد مورد آزمايش خوردن بيسكويت جو را متوقف كردند و در ظرف يك ماه تمام اعضاى گروه دوباره مبتلا به يبوست شده

و ناچار خوردن داروهاى ملين را از سرگرفتند.

توجه: به‌طور كلى نظر كارشناسان اين است كه هرچه بيشتر آرد جو را تصفيه كنند يعنى بيشتر سبوس آن گرفته شود اثر شفابخشى آن كمتر مى‌شود.

بهترين راه اين است كه جو با سبوس كامل به صورت آرد يا بلغور جو مصرف شود. جو سفيدكرده كه اغلب در فروشگاهها عرضه مى‌شود

داراى آثار شفابخشى كمترى بخصوص در رفع يبوست مى‌باشد. ولى به‌هرحال جو پوست‌كنده و بدون سبوس نيز از نظر مبارزه با بيماريهاى قلبى تا حدودى مفيد است.

دانشمندان دانشگاه ويسكانسن توصيه مى‌كنند براى اينكه از حد اكثر خواص جو استفاده شود حتى الامكان آرد كامل آن تهيه و مصرف شود، يعنى سبوس آن هيچ گرفته نشود.

زيرا تركيبات ضد كلسترول جو بيشتر در پوسته خارجى يعنى در سبوس جو قرار دارد. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد1 ص 335-336

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.از نظر تركيبات شيميايى و مواد مختلفه ارقام جو برحسب محل كاشت متفاوت هستند و مقدار مواد از يك رقم تا رقم ديگر كمى تغيير مى‌كند.

جدول زير ميزان مواد مختلفه در  ٣  رقم مختلف جو و كاه جو را نشان مى‌دهد:

مواد مختلفه‌\جو رقم  ١ \جو رقم  ٢ \جو رقم  ٣ \كاه جو

آب‌\ ۴۶ / ١١  درصد\ ١٣  درصد\ ۵ / ١٣  درصد\ ١۴  درصد

مواد ازته‌\ ٩  درصد\ ۴ / ١٣  درصد\ ٩ / ٨  درصد\ ٣  درصد

مواد چرب‌\ ١۴ / ٢  درصد\ ٨ / ٢  درصد\ ٧۶ / ١  درصد\ ۵ / ١  درصد

مواد نشاسته‌اى‌\ ۴ / ۶٠  درصد\ ٧ / ۶٣  درصد\ ٩ / ۴٩  درصد\ ۴١  درصد

مواد غير ازته مختلفه‌\ ٣ / ١٠  درصد\تعيين نشده‌\ ۵۴ / ١٨  درصد\تعيين نشده

سلولز\ ٧۶ / ۴  درصد\ ۶ / ٢  درصد\ ٨ / ۴  درصد\ ٣۶  درصد

خاكستر\ ٨٣ / ١  درصد\ ۵ / ۴  درصد\ ۴۵ / ٢  درصد\ ۴  درصد

تغيير مواد در ارقام مختلف فوق در اثر محل و اقليم كاشت جو و درعين‌حال ارقام نيز مى‌باشد.

از نظر نسبت وزن قسمتهاى مختلف گياه جو نسبت به كل گياه، بررسى زير جالب است:

در يك بوتۀ جو به‌طور متوسط  ۵٠  درصد وزن بوته را دانه تشكيل مى‌دهد و  ٣٨  درصد را ساقه و برگ خشك‌شدۀ آن

و  ۶  درصد را ريشكها و محور خوشه‌ها و در آخر حدود  ١٠  درصد را يقه و ريشه تشكيل مى‌دهد.

در گياه خشك در حدود 55 ميلى‌گرم ارسنيك در هر 100 گرم گياه خشك و 50 ميلى‌گرم ارسنيك در هر 100 گرم گياه تازه وجود دارد.

در اثر خيس كردن جو تحت درجه حرارت خاصى جوانه مى‌زند و از جو جوانه زده پيش از آنكه رشدش از حد معينى تجاوز نمايد

مالت جو به دست مى‌آورند.

مالت جو در داروسازى كاربرد وسيعى دارد زيرا ماده‌اى است كه ضد اسكوربوت مى‌باشد و در موارد كمى ويتامين C بدن خيلى مفيد است

و براى تهيه شيرهاى غليظ مخلوط با مالت و تهيه غذاى اطفال و شيرينى‌ها كاربرد فراوان دارد و بعلاوه از جوانۀ جو جوشانده‌اى تهيه

مى‌شود به نام آب تورايون   .

در جوانۀ جو آلكالوئيدى به نام هوردئين وجود دارد و سولفات هوردئين خاصيت ضدعفونى‌كنندۀ روده دارد.

از عصارۀ مالت جو نيز كه از جوشاندن مالت در آب و غليظ كردن مايع حاصل در حد عصاره به دست مى‌آيد

در داروسازى و معالجۀ بيمارى‌ها استفادۀ وسيعى به عمل مى‌آيد.

عصارۀ مالت جو به‌طور متوسط داراى مقدار زيادى مالتوز (حدود  ۶٠  درصد) ،  ١٠  درصد ساكاروز  ،21 درصد دكسترين

و ساير مواد معدنى است و براى ازدياد ترشح شير مفيد است و داراى ويتامينهاى B ١  و B2 مى‌باشد.

بررسى شيميايى و تجزيۀ ديگرى نشان مى‌دهد كه در هريك صد گرم عصارۀ خشك مالت جو مواد زير موجود است:

آب  ٣  گرم، انرژى  ٣۶٧  كالرى، پروتئين  ۶  گرم، مواد هيدراتهاى كربن شامل قندها و نشاسته  ٨٩  گرم، خاكستر  ۶ / ١  گرم، كلسيم  ۴٨ 

ميلى‌گرم، فسفر  ٢٩۴  ميلى‌گرم، نياسين  ٨ / ٩  ميلى‌گرم، تيامين  ٣۶ / ٠  ميلى‌گرم و رايبوفلاوين  ۴۵ / آهن  ٧ / ٨  ميلى‌گرم، سديم  ٨٠ 

ميلى‌گرم، پتاسيم  ٢٣٠  ميلى‌گرم، ميلى‌گرم.

در هريك صد گرم دانۀ جو خام مواد زير وجود دارد:

آب حدود  ١١  درصد، پروتئين  ٨  درصد، مواد چرب  ١  درصد، هيدراتهاى كربن (قسمت عمده نشاسته) ٧٨  درصد، خاكستر  ٩ / ٠  درصد،

كلسيم  ١۶  ميلى‌گرم، فسفر  ١٨٩  ميلى‌گرم، آهن  ٢  ميلى‌گرم، سديم  ٣  ميلى‌گرم، پتاسيم  ١۶٠  ميلى‌گرم، تيامين  ١٢ / ٠  ميلى‌گرم،

رايبوفلاوين  ٠۵ / ٠  ميلى‌گرم، و نياسين  ٣  ميلى‌گرم، ويتامين C (صفر) . کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 1 ص 329-330-331