توسط pejuhesh237 » يکشنبه سپتامبر 08, 2013 2:26 pm
و هر دو مقوى باه
و مقوى دل و مسمّن و مفتح و محلل رياح و بلغم لزج و موافق مبرودين
و جهة خفقان و سنگ گرده و مثانه و يرقان
و ضماد او با عسل و نمك جهة نيكو كردن رنگ رخسار و کلف
و طلاى او جهة كشتن قمل و خوشبو كردن موى
و فرزجهء او با زعفران جهة تنقيهء رحم و خوشبو كردن او نافع
و آشاميدن آب طبيخ مهرّاى او با شكر در حين ناشتا به غايت مسمّن خصوصا با بادام و نخود
و مضر سفل و مصلحش انيسون و كتيرا
و قدر شربت از جرم آن دو مثقال و از آب آن تا سه وقيه
و هر دو بدل يكديگر و بدل هر دو بوزن آن تو درى و نصف آن لسان العصافير
و بدل احمر او درونج و سفيد او زرنباد است. کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص59
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:
و سرخ آن جهت تقويت باه و انعاظ قويتر و چون در آب طبخ نمايند تا مهرا شود
و فرزجۀ سفيد آن با زعفران جهت تنقيۀ رحم و خوش‌بوئى آن و هر دو نوع آن مضر سفل
و مصلح آن انيسون و كثيرا و عناب مقدار شربت از جرم آن هر دو تا دو مثقال و از آب مطبوخ آن تا سه اوقيه هريك بدل ديگرى‌اند کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 255
براى تقويت نيروى جنسى و ازدياد اسپرم بسيار نافع است و بدن را فربه مى‌كند.
بازكنندۀ انسداد مجارى عروق و برطرف‌كنندۀ نفخ و گاز است.
براى سردمزاجان داروى خوبى است و براى خفقان، يرقان، خرد كردن سنگ كليه و مثانه بخصوص اگر با ادويۀ مناسب خورده شود، بسيار مفيد است.
بهمن سرخ براى تقويت نيروى جنسى و انعاظ قوى‌تر از بهمن سفيد است.
اگر آن را در آب بپزند به طورى كه خوب پخته شود، مانند حليم شود و آب آن را با شكر ناشتا بخورند براى فربه كردن بدن بسيار مفيد است،
خصوصا اگر با بادام و نخود پخته و خورده شود.
ضماد آن با نمك تلخ و عسل براى درخشان كردن رنگ چهرۀ زنان داروى بسيار نافعى است.
اگر بهمن سفيد با زعفران مخلوط و از آن شيافى تهيه كرده و در مهبل گذارده شود براى پاك كردن و خوشبويى رحم مفيد است.
چون بهمنها هر دو براى قسمت سفلاى بدن مضّر است توصيه مى‌شود كه با انيسون و كتيرا و عناب خورده شود.
مقدار خوراك از جرم بهمنها تا ١٠ گرم و از آب دم كردۀ آن تا ١٠٠ گرم است.
تا حدى كه مقدار جرم دم شده از ١٠ گرم تجاوز ننمايد. هريك از دو بهمن جانشين ديگرى است
و جانشين بهمنها از نظر خواص هم وزن آنها تودرى و نصف وزن آنها لسان العصافير است.
جانشين بهمن سرخ درونج است و جانشين بهمن سفيد زرنباد.
توضيح: در متن فوق نامى از اصطلاح «نمك تلخ» برده شد.
نمك تلخ را در كتب طب سنتى «ملح المّر» نام مى‌برند و اين‌طور تعريف شده است كه رنگ آن مايل به سفيد و يا تيره و كمى زرد و از تمام اقسام نمك گرمتر است
و آن را مخلوط با صمغ زيتون براى التيام زخمها به كار مى‌برند، خيلى مؤثر است و مقدار خوراك آن را در حدود ٣ - ٢ گرم ذكر كرده‌اند.
عده‌اى آن را قسمى «ملح نفطى» مى‌دانند.
نمك نفطى معدنى است به رنگ سياه و بدبو كه آن را مى‌سوزانند تا سفيد شود و مسهل بسيار مؤثرى است و قى‌آور مى‌باشد. مقدار خوراك آن تا 4 گرم است. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 4 ص 388
