بخور مريم

توسط **pejuhesh237** » سه شنبه جولاي 24, 2012 12:43 am

بسم الله الرحمان الرحیم

توسط **pejuhesh237** » جمعه فبريه 08, 2013 12:32 pm

بخور مريم:
نام علمى دو گونۀ معروف آن كه در ايران مى‌رويند Cyclamen europaeum L. و Cyclamen persicum: hybr. Miller مى‌باشد.

فارسی:«سيكلامن» و در كتب طب سنتى با نامهاى «قرن الغزال» ، «خبز الخنزير» ، «پنجۀ مريم» و «نوعى عرطنيثا» ،گل نگونسار

عربی:شجرة مریم ، بخور مريم

یونانی:

انگلیسی:Sowbread و European cyclamen و Cyclamen

فرانسه:Cyclamen و Cyclamen d?Europe و Cyclamen de Perse و Arthanite

آلمانی:Alpenveilchen

ایتالیائی:Cyclamio ، Pane terreno

توسط **pejuhesh237** » يکشنبه آگوست 25, 2013 9:00 pm

قسمى از عرطنيثا و غير اوست

و او نباتيست برگش شبيه به برگ لبلاب كبير

یك روى او سبز و ديگرى مايل به سفيدى و مزغب

و ساقش به قدر چهار انگشت

و گلش مثل گل سرخ و از بعضى هم كبود می شود

و بيخش مثل بیخ شلغم و عريض و سياه و گياه او را شجر مريم نامند

مستعمل از آن بیخ و عصارهء اوست

و عصارهء او قويتر از بيخش و گياه عرطنيثا خاردار

و ساقش درازتر و برگش شبيه به برگ كلم و پر شاخ

و بيخش شيبه ببخور مريم و سياه و در او مثل گره چيزها برآمده می باشد کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص44

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

بخور مریم:

گیاهی علفی و دارای ساقه متورم زیر زمینی با ظاهر مدور است.برگهایی با پهنک قلبی شکل با کناره دندانه دار، منتهی به دمبرگ دراز دارد.

از اختصاصات آن این است که اولا پهنک برگ آن دارای تزئیناتی به رنگ سبز روشن یا نقره ای است

و ثانیا کلیه برگهای آن، در یک محل به غده زیر زمینی گیاه، واقع در مجاور سطح خاک ختم می گردد.

در وسط برگهای مذکور، گلهائی به رنگ گلی مخصوص (سیکلامن) ظاهر می شود که هر یک در راس یک دمگل دراز جای دارند.

وضع قطعات جام گل سیکلامن طوری است که همه آنها به سمت بالا تا خورده اند و این خود ظاهر زیبا و کاملا مشخص به گیاه می بخشد.

سیکلامن به حالت وحشی در جنگلها، خاکبرگ اراضی سیلیسی و گاهی نیز در شکاف سنگهای دامنه های کوهستانی می روید.

بر اثر پرورش و تغییر دادن شرایط محیط زندگی گیاه نیز موفق به دست آوردن نمونه هایی با گلبرگهای مضاعف و ظاهری بسیار زیبا گردیده اند.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد سوم ص 282

بخور مريم

الحلقي أو بخور مريم أو العرطنيثا أو الدغنينة أو الزعمطوط أو قرن الغزال أو سكوكع (لبنان) (باللاتينية: Cyclamen)

جنس يشمل 23 نوعاً من النباتات العشبية المعمرة عن طريق الدرنات ودرنته كبيرة يتراوح قطرها بين 2 و12 سنتيمتر

وتخرج منها الأوراق والأزهار والجذور. الأوراق بيضوية ضيقة النهاية وقاعدتها قلبية الشكل ومعلاقها طويل ولونه أخضر داكن والأزهار جميلة شماريخها طويلة تفوق معاليق الأوراق بالطول.

والبتلات زهرية اللون شريطية الشكل وترتد نحو الخلف وطولها أكثر بخمس إلى ست مرات من طول الأنبوب البتلي،

والثمرة علبة (أو كبسولة). يزهر ابتداء من كانون الثاني/يناير ويستمر حتى أيار/مايو. [color=#FF4080]سايت ويكي پديا
[/color]

توسط **pejuhesh237** » يکشنبه آگوست 25, 2013 9:00 pm

و منبت او جايهاى سايه کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص44
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

اين گياه بومى شرق مديترانه است و به‌طور خودرو در مناطق كوهستانى و جنگلى روپا و افريقا و آسيا مى‌رويد.

گونه‌اى از سيكلامن در مناطق شمالى ايران در بندر گز و ساير مناطق شمال و نواحى كوهستانى ايران مى‌رويد

و در باغات براى داشتن گل زيباى آن به عنوان گل زينتى قشنگ پرورش مى‌دهند كه پرورشى آن كه هيبريد است داراى گلهاى درشت‌تر و زيباتر است.

و گونۀ C. persicum . به رغم نام آن تاكنون در ايران شناسايى نشده است.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 209

من أنواعه الواطنة في الوطن العربي

بخور مريم أسمر (باللاتينية: Cyclamen coum) في بلاد الشام وتركيا وبلغاريا وأرمينيا

بخور مريم إفريقي (باللاتينية: Cyclamen libanoticum) في المغرب العربي

بخور مريم فارسي (باللاتينية: Cyclamen persicum) في بلاد الشام والمغرب العربي وقبرص وتركيا واليونان

بخور مريم لبناني (باللاتينية: Cyclamen libanoticum) في بلاد الشام

بخور مريم ليبي (باللاتينية: Cyclamen rohlfsianum) في المغرب العربي

توسط **pejuhesh237** » يکشنبه آگوست 25, 2013 9:01 pm

سيكلامين يك ساپونين گلوكوزيدى سمّى است كه در مصرف داخلى آن بايد خيلى احتياط كرد. با حرارت دادن غدّه سميت آن تا مقدار زيادى از بين مى‌رود. .

از غدّۀ زيرزمينى گونه C. persicum به مقدار كم براى تسكين كوليك، درد شكم و تسكين دندان‌درد مصرف مى‌شود.

و از غدّۀ زيرزمينى گونۀ اروپايى آن براى تسكين درد و به عنوان مسهل قوى تجويز مى‌شود. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد5 ص 209

مصرف تنطور آنرا به مقدار 10 تا 15 قطره در دو یا سه دفعه در روز برای مواردی که احساس صداهای مبهم در گوش موثر دانسته است.

غده تازه گیاه به صورت ضماد بروی تومورهای خنازیری و محل متورم عضو بدن در موارد خیز اندامها اثر داده می شود.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد سوم ص 284

الاستعمال الطبي

تحتوي درنة السيكلامين على غليكوزيد سام وهو غليكوزيد السيكلامين.

تستعمل درنات السيكلامين كمادة قابضة في أمراض الروماتيزم وآلام الرأس وفي أمراض القلب وتضخم الغدة الدرقية.

والدرنة سامة حتى ولو أخذت بكميات قليلة وتستعمل من قبل الصيادين لتخدير الأسماك واصطيادها، كما كان يستخدم عصيرها كسم السهم. سايت ويكي پديا

توسط **pejuhesh237** » يکشنبه آگوست 25, 2013 9:02 pm

به خلاف بخور مريم در اول سيم گرم و خشك در آخر آن کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص44
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

توسط **pejuhesh237** » يکشنبه آگوست 25, 2013 9:02 pm

توسط **pejuhesh237** » يکشنبه آگوست 25, 2013 9:03 pm

بخور مريم آن مفتح و محلل و جاذب و ملطف و مسقط جنين و مدر بول و حيض و عرق و شير

و جهة يرقان و تفتيح افواه عروق و ماساريقا

و دافع فضول از اقطار بدن و منافذ و ربو

و با شراب جهة رفع ضرر ادويه قتاله و زياده كردن مستى شراب

و با ماء العسل مسهل بلغم و خلظ غليظ

و ضمادش پادزهر دواهاى كشنده و به قوة جاذبه است

و با سركه جهة نتو مقعد و کلف و داء الثعلب و به جهة نقرس و التواى عصب

و با روغن زيتون كهنه جهة شقاق كه از سرما به هم رسيده باشد

و حمول و تعليق او جهة عسر ولادت به غايت نافع

و مضر مقعد محرورين و مصلحش كشنير و آب انار

و قدر شربت از عصارهء او نصف درهم

و از بیخش تا دو مثقال و از خواص اوست

كه چون بر شكم ضماد نمايند اطلاق نمايد و جنين را ساقط كند

و طلاى گياه تازهء او که كوبيده باشند جهة ورم سپرز بيعديل

و سعوط او به غايت منقى دماغ و تخمش جالى

و ضماد او جهة کلف و نمش و خنازير و ورم صلب و داء الثعلب

و اكتحالش جهة نزول آب مفيد و عصاره

و بیخ او در اين افعال قويتر است و قسمى از بخور مريم را نباتش شبيه به ثیل

و برگش باريك و عسالیج او به قدر زرعى و باريك

و در اطراف آن مثل شعبهء از شعبهاى گل شبت

و تخمش شبيه تخم شبت می باشد

و تعليق بيخ آن را در منع حمل محرب دانسته‌اند.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص44

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و چون با عسل و يا شراب بياشامند مى‌باشد اقوى و ليكن درين هنكام بايد كه از دو مثقال تجاوز نكنند و ربو را نيز نافع است

و با ادويه محلله جهت خنازير و سائر صلابات

ليكن بتنهائى در چشم نبايد كه بكشند بسبب حدت آن بلكه حدت آن را بنشاسته شكسته استعمال

و چون آب مطبوخ آن را بر سر بريزند جهت قروح آن و بر صورت جهت زوال شقاقى كه بسبب سرما عارض شده باشد

و غسول خشك آن جهت ازالۀ آثار بشره و كلف و داء الثعلب

و كماد آن جهت نقرس و التواى عصب نافع و چون پارچۀ صوفى را با آب آن تر كنند

و حمول نمايند تقاضاى براز نمايد تقاضاى قوى و فرزجۀ آن جهت اسقاط جنين

و ضماد كياه تازۀ آن بتمامه جهت تحليل صلابت طحال بيعديل تخم آن جالي

و اكتحال آن جهت نزول آب در چشم مفيد و عصاره و بيخ آن در اين افعال قويتر است کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 210

توسط **pejuhesh237** » يکشنبه آگوست 25, 2013 9:04 pm

بخور مريم آن مفتح و محلل و جاذب و ملطف و مسقط جنين و مدر بول و حيض و عرق و شير

و جهة يرقان و تفتيح افواه عروق و ماساريقا

و دافع فضول از اقطار بدن و منافذ و ربو

و با شراب جهة رفع ضرر ادويه قتاله و زياده كردن مستى شراب

و با ماء العسل مسهل بلغم و خلظ غليظ

و ضمادش پادزهر دواهاى كشنده و به قوة جاذبه است

و با سركه جهة نتو مقعد و کلف و داء الثعلب و به جهة نقرس و التواى عصب

و با روغن زيتون كهنه جهة شقاق كه از سرما به هم رسيده باشد

و حمول و تعليق او جهة عسر ولادت به غايت نافع

و مضر مقعد محرورين و مصلحش كشنير و آب انار

و قدر شربت از عصارهء او نصف درهم

و از بیخش تا دو مثقال و از خواص اوست

كه چون بر شكم ضماد نمايند اطلاق نمايد و جنين را ساقط كند

و طلاى گياه تازهء او که كوبيده باشند جهة ورم سپرز بيعديل

و سعوط او به غايت منقى دماغ و تخمش جالى

و ضماد او جهة کلف و نمش و خنازير و ورم صلب و داء الثعلب

و اكتحالش جهة نزول آب مفيد و عصاره

و بیخ او در اين افعال قويتر است و قسمى از بخور مريم را نباتش شبيه به ثیل

و برگش باريك و عسالیج او به قدر زرعى و باريك

و در اطراف آن مثل شعبهء از شعبهاى گل شبت

و تخمش شبيه تخم شبت می باشد

و تعليق بيخ آن را در منع حمل محرب دانسته‌اند.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص44

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و چون با عسل و يا شراب بياشامند مى‌باشد اقوى و ليكن درين هنكام بايد كه از دو مثقال تجاوز نكنند و ربو را نيز نافع است

و با ادويه محلله جهت خنازير و سائر صلابات

ليكن بتنهائى در چشم نبايد كه بكشند بسبب حدت آن بلكه حدت آن را بنشاسته شكسته استعمال

و چون آب مطبوخ آن را بر سر بريزند جهت قروح آن و بر صورت جهت زوال شقاقى كه بسبب سرما عارض شده باشد

و غسول خشك آن جهت ازالۀ آثار بشره و كلف و داء الثعلب

و كماد آن جهت نقرس و التواى عصب نافع و چون پارچۀ صوفى را با آب آن تر كنند

و حمول نمايند تقاضاى براز نمايد تقاضاى قوى و فرزجۀ آن جهت اسقاط جنين

و ضماد كياه تازۀ آن بتمامه جهت تحليل صلابت طحال بيعديل تخم آن جالي

و اكتحال آن جهت نزول آب در چشم مفيد و عصاره و بيخ آن در اين افعال قويتر است کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 210

در مورد خواص آن معتقدند كه بازكنندۀ انسداد مجارى است و مدّر و قاعده‌آور مى‌باشد و ترشح شير و عرق را افزايش مى‌دهد.

جنين را سقط مى‌كند.

براى باز كردن انسداد مجارى كبد و پاك كردن كبد مؤثر و معالج يرقان مى‌باشد.

ضماد غدۀ آن پادزهر داروهاى سمّى كشنده است و سم را جذب مى‌كند.

ماليدن آب غدّه آن مخلوط با سركه براى جلوگيرى از ريزش مو و نقرس و پيچيدگى عصب و بيرون‌آمدگى ركتوم مفيد است.

و ماليدن آب آن با عسل به چشم براى جلوگيرى از نزول آب چشم مفيد است.

توجه شود كه هيچ‌وقت به تنهايى به چشم كشيده نشود چون خيلى حادّ است بلكه قبلا بايد حدّت آن با نشاسته گرفته شود.

شياف آن در مهبل موجب سقط جنين مى‌شود.

براى ركتوم اشخاص گرم‌مزاج مضّر است از اين نظر بايد با كتيرا و آب انار مصرف شود.

مقدار خوراك از عصارۀ آن تا ٢ گرم و از جرم غدّه آن براى تهيۀ ضماد تا ١۵ گرم است.

غدّۀ زيرزمينى آن به صورت تازه داراى سميت زيادى است و در مصارف داخلى بايد از غدّه خشك آن استفاده شود.

به‌هرحال توجه شود كه غده سيكلامن داراى سميت زيادى است به صورت مسهل تازۀ آن به قدرى قوى است كه ممكن است عوارض ناراحت‌كننده‌اى ايجاد كند.

اگر لازم شود كه مصرف كنند بايد زير نظر پزشك به مقدار خيلى كم و مجاز باشد.

از غدّۀ تازۀ آن فقط در استعمال خارجى به صورت ضماد روى تومورهاى خنازيرى و روى قسمتهاى متورم بدن در موارد استسقا ممكن است انداخته شود

کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5 ص 210

توسط **pejuhesh237** » يکشنبه آگوست 25, 2013 9:04 pm

توسط **pejuhesh237** » يکشنبه آگوست 25, 2013 9:04 pm

توسط **pejuhesh237** » يکشنبه آگوست 25, 2013 9:05 pm

غدّۀ زيرزمينى اين گياه داراى يك مادۀ عامل به نام سيكلامين است. اين ماده يك ساپونين گلى‌كوزيدى مى‌باشد.

مقدار اين ساپونين در گياهان مختلف سيكلامن متفاوت است.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 5ص 209