توسط pejuhesh237 » شنبه آگوست 24, 2013 12:53 pm
مدّر فضلات و مفتت حصاة و مسقط جنين
و صمغش جهة سينه و شش و سرفه و امراض بارده مثل فالج و صداع بلغمى
و ضماد او جهة سرسام بلغمى و عرق النساء و كزاز و مانند او
و بخورش جهة اختناق رحم و سبات
و گريزانيدن هوام و عسر ولادت و سّدهء زكامى
و تجفيف رطوبات دماغى و نزلات و هواى وبائى و قطورا
و جهة ثقل سامعه و درد گوش با روغن گلسرخ
و سنون او جهة درد دندان كرم خورده و ريزانيدن او مؤثر
و بيخش ملّين طبع و جهة جراحات خبيثه و اندمال او
و جهة عسر بول و مغص و تحليل نفخ و درد مثانه
و طلاى سوختهء او با زفت جهة قروح رطبه و يابسه سر نافع
و در ساير افعال ضعيف‌تر از صمغ او و گياه او اضعف
و مضر دماع ضعيف و مكرّب و مصلح او نيلوفر
و قدر شربت از صمغ او نيم مثقال
و از عصارهء او يك مثقال و از جرم او دو مثقال
و بدلش حب الغار است
و می گويند حمول يك قيراط او در ساعت اسقاط جنين می كند.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص44-45
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:
صلب شربا و بدستور مقدار نيم مثقال از دمعۀ آن و چون بر آتش اندازند و رايحۀ آن را استنشاق نمايند
علل باردۀ دماغيه و سبات و سدۀ زكامي و تجفيف رطوبات دماغي و رفع نزلات و هواى وبائي
خصوص كه از روى جيفۀ حيوانات و انسان بسبب قتال و غيره برخاسته
و بسا است كه آن را متفتت كرده مى‌ريزاند و قطور صمغ محلول آن
و با سركه جهت تحليل سپرز و بدستور آشاميدن آن با سركه و تمريخ آن با سركه و زيت جهت تليين اعصاب
و چون صمغ آن را بر استخوان بكذارند آن را مقشر سازد و كاه حل مى‌كنند
عصارۀ آن را باين نحو كه در جوف آن نان كرم مى‌كذارند تا نرم كردد
و كاه بحسب اغراض و اعلال بعضى ادويۀ مناسبۀ موافقۀ آنها نيز بآن اضافه مى‌كنند
مانند مغز بادام تلخ و سداب و امثال اينها به مقدارى كه اخراج نمايد خلطى را كه مقصود اخراج آنست
بتليين و يا بادرار و يا به تحليل و يا به تفتيح و يا با ذابت
و آشاميدن لبن آن جهت عسر البول و مغص و تحليل نفخ و تليين طبيعت و تسكين وجع مثانه نافع
و ذرور آن جهت جراحات خبيثه و عسرة الاندمال حادث از سوء المزاج رطب و تجفيف و اندمال آنها
و رفع بدبوئي قروح و نتن رحم و عرق زير بغل
و بدستور بخور آن چون در بيني زن حامله نزد ولادت تبخير نمايند باساني وضع حمل نمايد
و حمول يك قيراط آن اخراج جنين زنده نمايد و چون بسوزانند آن را و با زيت و روغن كاو مخلوط
نمايند و بر قروح رطبه و لبنيۀ سر بمالند خشك كرداند مضر دماغ ضعيف و مكرب محرورين مصلح آن
نيلوفر يعنى بايد كه تنها استعمال نكنند و از بوى آن اجتناب نمايند کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 209
صمغ ساقه گياه براى امراض سرد مانند فالج و سردرد و بلغمى و كزاز و بيمارىهاى سينه و ريه و سرفه و ورم طحال نافع است
و ريشه آن ضد كمبود ويتامينC مىباشد.
اگر 2 گرم از صمغ آن را به آتش بيندازند و بخور آن را استنشاق كنند براى رفع كوفتگىهاى زكامى و دماغى و خشك كردن رطوبتهاى دماغى و براى گريزاندن حشرات نافع است
و اگر صمغ آن را بر دندان كرم خورده گذارند درد آن را تسكين مىدهد.
اگر چند قطره از محلول صمغ آن و يا از شيره آن مخلوط با روغن گل سرخ به گوش بريزند براى تسكين درد گوش و باز كردن كوفتگىهاى
آن و رفع سنگينى شنوايى مفيد است
و ضماد آن با سركه و روغن گل براى سرسام بلغمى و كزاز و سردردهاى مزمن و فلج و سياتيك نافع است.
اگر ضماد فقط با سركه باشد براى تحليل طحال مفيد است.
خوردن آن با سركه و همچنين ماليدن مخلوط صمغ و روغن زيتون براى نرم كردن اعصاب نافع است.
خوردن شيرابه آن براى رفع سختى ترشح ادرار و دل پيچه و تحليل نفخ نافع است و لينت مزاج مىدهد و درد مثانه را آرام مىنمايد.
ريشه آن مليّن و مدّر است و سختى ترشح ادرار را رفع مى‌كند و دل پيچه و نفخ و درد مثانه را از بين مىبرد.
گرد ريشه آن براى التيام جراحتهاى بد و سخت جوش كه ناشى از بدى وضع مزاج است، مفيد مىباشد.
و براى خشك كردن و التيام و رفع بدبويى زخمها و رفع بدبويى رحم و عرق زير بغل بسيار مؤثر است.
اگر 2/ 0 گرم از ريشه را شياف نمايند اخراج جنين زنده را تسهيل مىنمايد.
بخور آن در بينى زن حامله در حال زاييدن، وضع حمل را آسان مى‌كند.
اگر آن را بسوزانند و خاكستر آن را با روغن زيتون و روغن گاو مخلوط نمايند
و روى زخمهاى تر و بد كه چرك شيرى دارد بمالند آن را خشك مى‌كند.
مصرف گياه براى گرممزاجان مضر است و از اين نظر لازم است كه با نيلوفر خورده شود و تنها مصرف نشود.
مقدار خوراك از صمغ آن و از عصاره ريشه آن تا 5 گرم و از جرم ريشه آن تا 10 گرم است.
جانشين آن در خواص فوق ميوه درخت غار گيلاسى يعنى حب الغار است كه خواص آن مشروحا در بخش خاصى آمده است.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 4 ص 136-137
