





از حبوبات معروفه است
کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص239 و آن حبى است كوچك مدور اندك طولانى پوست آن سبز و مغز آن سفيد و بعضى پوست آن سبز تيره
و بعضى غير تيره و بعضى زرد رنگ و در بنگاله بعضى پوست آن سياه بهترين همه سبز تيره است
پس سياه و سبز پس زرد و زرد آن ديرتر پخته گداز مىگردد از سبز خصوص زرد دانه ريزه آن و قوّت آن تا سه سال باقى مىماند
و امّا حبى كه در ملك هند و بنگاله و دكهن مىشود و آن را ماش و ارد به ضم همزه و سكون را و دال مهملتين و به بنگالى كلايى نامند و غير آن ماش است
و كسانى كه آن را حب القلت دانسته سهو نمودهاند و آن حبى است به رنگ و شكل ماش و بزرگتر از آن
و مغز آن لزج لعابى كه بعد از طبخ و يا خمير كردن در آب لزوجت آن ظاهر مىگردد
و در ملك هند و بنگاله پخته به اسب و غيره و در آب مىخورانند و خود نيز مىخورند مانند مونك.
کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 722
گياهى است علفى، يكساله و دوساله و چندساله به بلندى ١ - ۵ / ٠ متر. ساقۀ آن زاويهدار و خزنده و كموبيش پوشيده از كرك.
برگهاى آن مركب زوج، داراى ۵ - ٣ جفت برگچه كه منتهى به پيچك مىشوند.
گلها منفرد و ارغوانى يا خوشهاى هستند.
ميوۀ آن به شكل غلاف كموبيش دراز پوشيده از تار كه در آن تعدادى دانۀ ماش كوچك گرد و قهوهاى يا حنايى قرار دارد.
تكثير ماش نوع زمستانى را در نيمۀ دوم مهرماه مىكارند و نوع بهاره در اوايل بهار كاشته مىشود
.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 1 ص 403