معروف است و سفيد و سرخ و الوان مختلفه می باشد
و آنچه بي گل باشد خطمى برى و خطمى نر نامند
و گل او ضعيفتر از برگ و ساق و از انواع خبازى شمرده اند
كتاب تحفه حكيم مومن-طبع قديم-ص105 متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:و بهترين همه سفيد
کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 394گیاهی است علفی پایا، دارای سا قه ایی به ارتفاع 5/0 متر تا 5/1 متر و پوشیده از کرک های نرم که ریشه ای دراز،
دوکی شکل، به ضخامت انگشت و به رنگ خاکستری مایل به زرد دارد.
در نواحی مختلف مخصوصا در سواحل ماسه ایی، زمینه های کم پشت و بیش شور و نواحی مرطوب می روید
و یا انکه امروزه در محیط های مختلف پراکندگی حاصل نموده معهذا محل زندگی ان بیشتر در اراضی شوره دار است و از انجا به اماکن دیگر انتشار یافته است.
امروزه تصور میکنند که منشا اصلی این گیاه در نواحی مختلف آسیا بوده تدریجا ار انجا به منطقه مدیترانه و سپس به نواحی دیگر انتشار یافته است.
از اختصاصات ختمی این است که برگهای با پهنک بزرگ ،منقسم به 3 تا 5 لوب دندانه دار
و گلهای درشت به رنگ سفید گلی یا مایل به ارغوانی دارد. گلهای آن در قسمت های انتهایی ساقه به صورت دسته های غالبا 3 تایی ظاهر میگردد.
با آنکه ختمی گیاهی دارویی است معهذا از نظر یک گیاه زینتی بیشتر مورد توجه مردم قرار گرفته است .
از پرورش آن، نمونه هایی با گلهای درشت تر، برنگهای متفاوت بدست آورده اند.
ختمی به علت دارا بودن، گلهای درشت و زیبا، مورد توجه زنبور عسل است و در ردیف گیاهان مهم مولد نوش قرار دارد.
اختصاصات تشریحی: 1-لایه های چوب پنبه که در زیر بشره واقع است و ریشه را از خارج فرا می گیرد.
2-پارانشیم پوستی مرکب از سلول های چند وجهی یا مدور و محتوی ماکلهای اکسالات کلسیم که در آن، مخصوصا در قسمتهای داخلی تر،
سلول های موسیلاژ دارد دیده می شود.
3-عناصر آبکشی به صورت نوارهائی که هر یک از دیگری به وسیله اشعه مغزی مرکب از یک ردیف سلول جدا می گردد.
در این ناحیه، فیبر آبکشی به صورت دسته هائی واقع بر روی دوایر متحدالمرکز دیده می شود
ضمنا وضع فیبر ها با عناصر آبکشی در ردیف های طولی، به نحوی است که به صورت متناوب با آن قرار دارند.
4-کامبیوم با ظاهر مشخص.
5-دسته های چوبی محصور در فیبر که در بین آنها اشعه مغزی یک ردیفی مخصوصا در ناحیه زیر کامبیوم دیده می شود.
در منطقه چوب، مانند ناحیه آبکش و پارانشیم پوستی، سلولهای موسیلاژ دار پراکندگی دارد بعلاوه در آنها، بلورهای اکسالات کلسیم نیز مشاهده می گردد.
در مجاور ناحیه مغز ، چوب اولیه ریشه قابل رویت است.
برگ ختمی: در هر دو سطح فوقانی و تحتانی بشره دارای روزنه است.
سطح بشره آن از پرچم، گلبرگ، مادگی واقع در پوشش های خارجی گل، میوه دانه تارهای ساده یک یا چند سلولی و غده ای پوشیده می باشد.
تارهای غیر غده ای آن، عموما باریک، نوک تیز و دارای وضع غالبا فراهم به صورت دسته های 2 تا 5 تائی است.
در زیر بشره فوقانی برگ ختمی ، دو ردیف سلول نرده بانی دیده می شود.
پارانشیم حفره ای برگ ختمی، مرکب از سلول های آمیدون دارو اکسالات دار است.
در پارانشیم برگ و همچنین در بشره آن سلول های موسیلاژ وجود دارد
.داروهاي گياهي دكتر علي زرگري جلد يك ص -354353
مشخصات خطمى برّى:Althaea rosea Cav . ياAlcea rosea L گياهى است چندساله علفى ولى معمولا دو ساله و در بعضى مناطق يكساله عمل مى‌شود زيرا اغلب اين گياه مورد حمله نوعى بيمارى زنك قرار مىگيرد.
بلندى آن در حدود دو متر و ساقه آن قوى، زبر و خشن است.
زيرا تمام گياه پوشيده از كرك زبرى مى‌باشد. برگهاى آن پهن قلبى شكل و دندانه دار است.
گلهاى آن درشت، منفرد يا 3- 2 تايى باهم با دم گل خيلى كوتاه به رنگهاى بسيار متنوع قرمز، قرمز تيره مخلوط با سياه، سفيد، ارغوانى، حتى زرد
و ... كه معمولا در اواخر تابستان سال دوم ظاهر مىشوند.
تكثير آن از طريق كاشت تخم آن انجام مىگيرد كه تابستان در خزانه مىكارند و پس از 40- 30 روز نهالهاى كوچك را جابجا كرده به فواصل 20- 15 سانتىمتر مجددا مى كارند
و سرانجام در اواسط پاييز به محل اصلى منتقل مى‌كنند. ممكن است با قلمه و پاجوش نيز كه از سال دوم به بعد گرفته مى‌شود، تكثير شود.
مشخصات خطمى هندى Sida rhombifolia L :خطمى هندى گياهى است چند ساله، به صورت درختچه كوچكى كه برگهاى آن به اشكال مختلف است.
اغلب آنها رومبوئيد يا لوزىشكل است كه سطح زيرين آنها پوشيده از كرك خاكسترى است كه با دمبرگ كوتاهى به ساقه متصل مى‌شود. گلهاى آن زرد يا سفيد است.
معارف گياهى، ج7، ص: 42 ،ص27 گونه های دیگر ختمی مانند A.cannabina.و Althaea hirsuta
نیز دارای صفات درمانی مشابه ولی با اثر ضعیف ترند.در ایران به ندرت از این دو گیاه استفاده درمانی بعمل می آید.
گونه اول از دو گیاه مذکور، ساقه ای یکساله و اعضای پوشیده از تارهای خشن دارد ولی ریشه اش به خلاف ختمی ، کوچک است.
گونه دوم گیاهی پایا دارای برگهایی با بریدگی های عمیق و گلهای گلی رنگ است. اعضای هوائی آن نیز پوشیده از تارهای کوتاه می باش
د.گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 360
توسط pejuhesh237 » جمعه ژانويه 04, 2013 10:35 am 
