دو قسم :بادنجان بستانی و بادنجان بريّ بادنجان بريّ را ساق بقدر زرعى و پر شعب و برگش شبيه به برگ اسفناج و تندبو
و ثمرش بقدر زيتون و گردكان و پرخار و سبز است ملطف و جالى
کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-40-41متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق بخشي از تحفه بود:و نزد اطلاق مراد ثمر بستانى آنست كه مستعمل است غذاء و دواء
و بهترين آن تازه كم تخم پوست بنفش براق مدور و باندك طولاني آنست و سفيد باوصاف مذكوره نيز خوب مى‌باشد
و بايد كه چون ارادۀ طبخ و اكل آن نمايند پوست آن را جدا كنند و يا با پوست چهار شق نموده و خار زده
و در اندرون و برون آن نمك بمالند و يا ورق نمايند و بران نمك بمالند و بروى هم بچينند و بكذارند
دو سه ساعت در آب سرد تا آب سياه و تيز طعم كردد پس آن آبرا بريزند و آب ديكر بران ريزند و همچنين تجديد نمايند تا آنكه آب سياه نكردد
و تيزى آن كم كردد پس پاك شسته با كوشت بره و بزغالۀ جوان و يا مرغ جوان فربه و روغن كاو تازه طبخ نمايند
و يا در روغن بريان كنند و زمانى دم دهند تا خوب پخته كردد پس با سركه يا آبكامه يا آب انارين و اناردان و كوله پر و كرويا
و امثال اينها كه مصلح و دافع سده‌اند تناول نمايند يا بدون كوشت بروغن مذكور پخته يا ورق ورق كرده بدستور نمك ماليده و آب سياه و تيز برآورده
در روغن بريان كرده و يا در تنور و يا در خاكستر كرم اجاغ بكذارند كه پخته شود برآورده و پوست آن را جدا كرده
و ريشها دور كرده از دست خوب ماليده در كوشت و يا بى‌كوشت در ان نمك و پياز و زنجبيل تر را ريزه‌ريزه كرده
و قدرى ماست داخل كرده در روغن بريان نموده يا خام كه بهندى بهرته نامند تناول كنند
و اكر چنان نكنند و بعد شق و يا ورق خارها بران بزنند و نمك در جوف آن پر كنند و يا بران بمالند و زمانى بكذارند
تا زردآب حاد آن از ان جدا كردد پس با آب خالص پاك شسته بدستور طبخ نموده تناول نمايند
و يا آنكه با آب و نمك يكدو جوشى داده آب آن را بريزند پس طبخ نموده بخورند بد نيست
و بادنجانى كه مدتى بر درخت مانده باشد و يا سخت كشته باليده نكردد نبايد خورد
کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 199-200بادنجان گياهى است يكساله ساقه آن استوانهاى، پوشيده از كرك و پرشاخه.
برگهاى آن بيضى، نوك باريك، با كركهاى پنبهاى. گلهاى آن بنفش، ميوه آن اغلب دراز با رنگ بنفش تيره و سياه.
بعضى از ارقام آن زرد يا سفيد است.
واريته سياه آن خوردنى است و ساير واريتهها زينتى هستند. تكثير آن از طريق كاشت بذر آن در خزانه در زير شاسى در اسفند انجام
مىگيرد. يك ماه بعد نهالهاى كوچك را در خزانه ديگرى در زير شاسى با فواصل بيشترى مىكارند
و آن را در اواخر ارديبهشت به مزرعه منتقل مىكنند.
پيمازگونه ديگرى از بادنجان كه نام علمى آن-Solanum Xanthocapum Schrad .Wendl . و مترادف آنS .diffusum Roxb . است.
اين گياه كه بلندى ساقه آن تا يك متر مىرسد و خاردار است برگهاى آن خاردار به رنگ سبز براق و بيضى يا تخممرغى.
گلهاى آن آبى و ميوه‌هاى آن ريز و كوچكتر از زيتون است.
بادنجان برى:گياهى است چندساله پوشيده از تار و خارهاى سفت زردرنگ شفاف.
برگها تخم مرغى پوشيده از تار، گلها ارغوانى روشن ميوه تخممرغى، زردرنگ كه در آن دانههاى كوچكى به قطر 2 ميلىمتر قرار دارد
.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 1 ص 14-15الأصناف الزراعية
توجد أصناف متعددة من الباذنجان, تختلف فيما بينها في الحجم و الشكل و اللون - الذي يكون في الغالب إحدى درجات البنفسجي أو بلون برتقالي فاتح.
تسود في أوروبا و أمريكا الشمالية زراعة الباذنجان البيضاوي الطويل, حيث يتراوح طوله من 12 إلى 25 سم وعرضه من 6 إلى 9 سم بلون بنفسجي غامق.
توجد في الهند و بلدان آسيوية أخرى أصناف أكثر تنوعاً و تفاوتاً,
فقد يصل حجم حبة الباذنجان إلى كيلو غرام ( 2.2 باوند ) خاصةً في حوض نهري الغانج و يمنا,
و تتنوع ألوانه بين الأبيض والأخضر و البنفسجي الغامق والفاتح والوردي و البنفسجي أو الأخضر المخطط بالأبيض.
أما الباذنجان الصيني فهو طويل ورفيع و يشبه الخيار.
تزرع بذور الباذنجان في أرض رملية مسمدة بسماد جيد متخمر ويسقى بكثير من الماء وذلك في أوائل فصل الربيع معرض للشمس
وعندما يبلغ طوله 41 سنتمترا ينقل ويوضع على شكل صفوف في أرض جيدة الحرث بشكل متباعد بحيث يكون بين كل نبتتيين مسافة متر واحد
ثم يسقى بالماء يسقى بالماء نحو ثلاث مرات في الأسبوع.
يجب أن يلف الباذنجان وينقى من أوراقه الفاسدة وأن تقطع جميع الأفرع التي تتولد بحيث لا يكون له إلا ساق واحد وفرعان أصليان.سايت ويكيپديا
توسط pejuhesh237 » جمعه فبريه 08, 2013 10:06 am 
