چاى ختائى

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

چاى خطایی

گياهى است از خانوادۀ Ternstroemiaceae و Camelliaceae( و ) Theaceae نيز گويند.

نام علمى آن Camellia sinensis) L. (O. Kutze و مترادفهاى آن Thea sinensis L. و Thea sinensis L. var macrophylla Sieb. و

Thea viridis L. و Thea cochinchinensis Lour. و Thea chinensis Sims. و Camellia thea Link.

و Camellia theifera Griff. از طرف گياه‌شناسان مختلف نامگذارى شده است.

فارسی:چاى ختائى» و «چاى خطائى»

عربی:«شاى»

یونانی:

انگلیسی:درختچه يا بوتۀ آن راTea plant برگهاى جوان بوتۀ چاى كه به فارسى چاى نامندTea

فرانسه:درختچه يا بوتۀ آن را Theier ، برگهاى جوان بوتۀ چاى كه به فارسى چاى نامند The

آلمانی:Teestrauch

ایتالیائی:The ،Te

[pejuhesh237]

نباتيست ساقش زياده بر دو زرع و سرخ

و برگش مايل بنفشى و از كتاب اخبار الصين ظاهر مي گردد

كه نباتيست شبيه به رطبه و خوشبو

و با اندك تلخى كه از جوشيدن تلخى او زايل می شود کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص69

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق بخشي از تحفه بود:

و سبب اطلاع بران حكيم ميرزا قاضي در رسالۀ خود نوشته كه سبب معرفت و شناخت چاى چنان بوده

كه پادشاهى از پادشاهان چين بر يكى از خواص خود خشم كرفته آن را از ملك خود اخراج نمود

آن شخص در جنكلها و بيشها و كوهها مى‌كشت و زرد و عليل و ضعيف كشته بود روزى از غايت كرسنكي بر اطراف كوهى مى‌كشت

كياهى ديد آن را غذاى خود ساخت در اندك مدتى آثار صحت و حسن صورت در خود مشاهده نمود و كمال قوت در خود يافت

در شهر آمده با يكى از مقربان پادشاه احوال خود را نقل كرد و آن شخص بحضور پادشاه عرض نمود

پادشاه باحضار اوامر فرمود و از ديدن صورت او متعجب شد بعد سوال از احوال آن اطبا را امر فرمود تا آن كياه را حاضر سازند

و تجربه نموده خواص آن را ثبت نمايند

و نيز چنين در اختيارات خود نوشته كه نبات چاى شبيه بنات شبت است و باريكتر از ان و خوش‌بو و با اندك تلخي است

و چون آن را بجوشانند تلخي آن زائل كردد و آشاميدن آب مطبوخ آن حرارت باطن را تسكين دهد

و خون را صاف نمايد و آن خودرو و مزروع مى‌باشد

و كفته كه طائفۀ كه در بلاد چين نبات آن را مشاهده كرده‌اند چنين مى‌كويند كه در ميان شهر چين وادئي است

و كياه اين برك بر اطراف آن مى‌رويد و بر خمار مردمان بخوردن آن اعتياد دارند و بيع و شراى آن بى‌رخصت پادشاه آنجا نمى‌توانند نمود

خراج آن بخزانۀ پادشاه عايد مى‌سازند و مترجم صيدانه ابو ريحان مى‌كويد كه چاى نوعى است از انواع نبات منبت آن زمين چين است

و آن را مى‌برند و در سايه خشك مى‌كنند و در وقت حاجت با آب كرم شربت مى‌كنند و مى‌خورند

شربت آن قائم مقام ادويۀ مركبه است و مضرت ادويۀ مركبه ندارد و ازين جهت اهل تبت دفع مضرت شراب بآن مى‌كنند

زيرا كه ايشان افراط در خوردن شراب مى‌كنند و در دفع مضرت او هيچ داروى بآن نمى‌رسد و نافع‌ترين ادويه است

و طايفۀ كه بر زمين تبت مى‌برند در قيمت آن جز مشك نمى‌كيرند و فرق بسيار است در ميان قيمت اعلاى آن تا ادنى

و همچنين در رائحه و منافع آن و نيز نقل است كه در ولايت خطا جمعى مردم بطريق سير بصحرا رفته بودند

طعامى پخته در ظرفى كرده بالاى آن را بشاخۀ پربركى از اشجار آن صحرا پوشيده بكارى مشغول شدند كه بعد از انفراغ تناول نمايند

و بعد از اندك زمانى كه فارغ شدند و خواستند كه تناول نمايند ديدند كه تمام آن طعام مضحمل شده است

اين امر را نزد اطبا اظهار نمودند اوشان بعد از تفحص بحدس و قياس دريافتند كه بركهاى آن شاخه را در هضم طعام و غذا اثر تمام است

و درصدد تجربۀ آن درآمدند و محرر كتاب مى‌كويد كه آنچه مشاهده شده برك آن شبيه ببرك انار و حنا و ريحان است

و از ان بزركتر و عريضتر و ضخيم‌تر و شعبهاى آن بلندتر و برك بعض نوع آن ريزه‌تر از بعضى درخت آن شنيده شده

كه بقدر يك قامت تا بدو سه قامت

و شبيه بدرخت حنا و انار و بر ساق آن قريب بانتها شاخهاى باريك رسته

و بر آنها كلهاى كوچك و برك آن مدور در بعضى جاها سه عدد و در بعضى جاها چهار عدد بهم پيوسته شبيه بكل سه بركه و چهار بركه

و بر سر شاخها نيز كلى پنج برك سفيد و سبز و بنفش و تيره و سياه اما سفيد ريزه برك خوشبوى آنكه

بركهاى آن بسيار درهم پيچيده باشد

از همه اقوى است و بعد از ان سبز و اما يبس اين از ان زياده و بعد از ان بنفش

و بعد از ان سياه و اين از همه ضعيف‌تر و زبون‌تر و نوع اول يعني خوب

و اعلاى آن عزيز الوجود و كران‌بها است و براى تجارت نمى‌آورند و سلاطين و حكام آن ديار براى امثال

و اقران خود بطريق تحفه و هديه بديار ديكر مى‌فرستند

و اما انواع ديكر آن بسيار است خصوصا سبز تيره و سياه آنكه وافر و ارزان است

و از بعضى شنيده شده كه بعضى تا مقيدان مستعمل آن را با غير مستعمل مغشوش

و تبديل نموده مى‌فروشند بدين طريق كه چون ضابطۀ نصارى است كه مطبوخ يعني جوشانيدۀ آن را نمى‌خورند و مضر و بدذائقه مى‌دانند

جرم آن را و لهذا آب را خوب جوش نموده بلكه آن مقدار كه ربع آن يا خمس آن كم كردد

پس قدرى قليل چاى را در ظرفى كه چايدان چيني يا نقره است ريخته آب كرم را بر روى آن مى‌ريزند

مثلا در يك من طبي آب كه تخمينا سه ثلث يك آثار هندى باشد

يك درم نهايت يك مثقال از نوع متوسط آن

و از نوع اعلاى آن كمتر و از زبون آن بيشتر تا دو مثقال ريخته تا نيم ساعت كامل مى‌كذارند تا قوت و رائحه آن در آب باز داده شود

و آب اندك رنكين كردد پس آب صاف آن را كه مطلق دردى و برك در ان نباشد در پيالها ريخته چون طعم آن با اندك عفوصت و تلخي است

براى اصلاح آن با نبات اندك شيرين نموده مى‌آشامند و اكثر قدرى شير كاو يا شير بز تازه دوشيده اندك جوشانيده

براى اصلاح يبوست آن نيز در ان ريخته نيم كرم مى‌آشامند

پس خدمۀ آنها آن بركهاى مستعمل را خشك نموده و بتدريج جمع نموده در قوطيها و غير آن بدستور اول پر كرده سر آنها را بسته

مى‌فروشند و فرق ميان مستعمل و غير آن بزهومت رائحه و سياهي رنك و كم‌رنك شدن آب

و اندك باز بودن بركها است از هم بخلاف غير مستعمل آن

و نيز يك نوع چاى ديده شده كه از جبال نيپال و بهتنت مى‌آورند كياه آن فى الجمله شبيه بكياه نعناع بقدر يك شبر

و زياده و برك آن اندك باريك و بلند و با خشونت و ضخامت كمي تازۀ آن زرد رنك و خشك آن اغبر

و خاكسترى رنك خصوص پشت آن و بسيار لطيف و نازك به حدى كه چون برك آن را در دهان نكاهدارند با اندك زمانى منحل كردد

و از ان ثفلي چندان نماند كرم و تر از طبيعت خطائي است و لطيف‌تر از ان و طريقۀ استعمال اين نيز مانند آن و در افعال و خواص قريب بدان است کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 294-296-295


درختچۀ چاى كه از حدود  ۵  هزار سال قبل در چين شناخته بوده و مصرف مى‌شده، امروزه در اغلب كشورهاى آسيا كه براى چاى اقليم

مناسبى داشته باشند، كاشته مى‌شود. چاى را در قرن سيزدهم ميلادى براى اولين بار ماركوپولو سياح ونيزى به اروپا وارد كرد

و مدتها به علت گرانى و كمياب بودن آن فقط مشروب لوكس طبقات بالاى جامعۀ اروپا و درباريان بوده است.

از اوايل قرن هجدهم هلندى‌ها و انگليسى‌ها از طريق كمپانى معروف هند ورود چاى را به اروپا آغاز كردند.

تا قبل از قرن حاضر در ايران چاى كاشته نمى‌شد و از خارج وارد مى‌گرديد.

در اوايل قرن حاضر تخم چاى را كاشف السلطنه از چين به ايران وارد كرد و در سواحل درياى خزر كه داراى خاك غير آهكى است

و از نظر خاك و تا اندازه‌اى درجۀ حرارت مناسب چاى مى‌باشد، كاشته شد زيرا چاى مناطق سرد را تحمل نمى‌كند

و در سالهايى كه در شمال ايران در زمستان درجۀ حرارت خيلى پايين مى‌آيد، رشد آن كمى متوقف مى‌شود.

گياه چاى درختچه يا درخت كوچكى است كه داراى برگهاى هميشه سبز و ناخزان به رنگ سبز تيره مايل به سياه است،

ارتفاع آن تا  ٢  متر و در خاكها و مناطق خيلى مناسب تا  ٧  متر نيز مى‌رسد.

برگهاى آن بيضى نوك‌تيز كه با دمبرگ به ساقۀ چاى متصل مى‌شود. گلهاى آن كوچك سفيد اغلب منفرد

ولى گاهى به‌طور گروهى با تعداد كم ( ٣ - ٢  عدد) در كنار برگها ظاهر مى‌شود.

ميوۀ آن به رنگ خاكسترى و پوشينه داراى  ٣  قسمت كه پس از رسيدن، دانه‌هاى آن كه  ٢ - ١  عدد در داخل آن قرار دارد، خارج مى‌شوند.

دانۀ آن روغنى و به رنگ خرمايى است. برگهاى درختچۀ چاى كه مصرف دارد محتوى در حدود  ٣ - ٢  درصد مادۀ محركى به نام تئين   مى‌باشد.

از نظر آب و هوا درختچۀ چاى مناطق خيلى گرم و مرطوب را دوست دارد و در مناطقى نزديك به استوا مانند جاوه و سيلان كه گرم و مرطوب

است، رشد چاى بسيار خوب است. درجۀ حرارت كمتر از صفر درجۀ سانتى‌گراد را تحمل نمى‌كند و رشد آن متوقف مى‌شود.

محصول چاى مربوط به مزارع چايكارى در ارتفاع كم و هم سطح دريا، داراى كيفيت بالايى نيست

و چاى با كيفيت عالى در ارتفاعات  ٢٠٠٠ - ١۵٠٠  مترى اين مناطق به دست مى‌آيد.

براى اينكه چيدن برگ چاى به سهولت انجام گيرد با هرس كردن درختچۀ چاى مانع از آن مى‌شوند كه ارتفاع آن از حد دسترسى خارج شود.
به‌طور كلى در بازار سه نوع چاى عرضه مى‌شود: چاى سياه، چاى سبز و سرانجام چاى تخته‌اى كه به صورت تخته‌هاى شبيه آجر يا

بسته‌هاى كوچك فشرده‌شده و يا قرص تهيه مى‌شود. نوع اخير چاى را معمولا در چين و در روسيه از باقيمانده‌هاى چاى سبز و چاى سياه

در كارخانجات درست مى‌كنند كه البته از نظر كيفيت در درجۀ پايينى قرار دارد. چاى سبز و چاى سياه هر دو از برگهاى چاى تهيه مى‌شوند

و فقط از نظر رنگ و نوع و روش تهيه باهم اختلاف دارند.

چاى سبز كه به سبب رنگ سبز برگش، به اين نام گفته مى‌شود بيشتر از چاى سياه محرك است و در چين، ژاپن، افريقاى شمالى

و در روسيه مستعمل است. چاى خيلى سريع بوها را به خود مى‌گيرد و در نگهدارى آن بايد دقت شود كه در نزديكى و تماس با چيزهاى

بودار نباشد به همين دليل معمولا آن را در قوطى و ظرفها و جعبه‌هاى دوجداره بسته‌بندى مى‌كنند. براى مصارف جارى نيز بايد سعى كرد

در قوطى‌هاى فلزى يا در شيشه كه درب آن خيلى خوب بسته شود، نگهدارى شود.

چينى‌ها از اين خاصيت بوگيرى چاى استفاده كرده و چاى را در تماس با گل سرخ و يا گل ياسمن يا بهار نارنج مى‌گذارند كه چاى بوى آنها

را به خود بگيرد و معطر شود. در اروپا بخصوص در فرانسه طى چند قرن فقط به عنوان يك گياه دارويى مورد توجه بود و تنها در قرن اخير

است كه بتدريج چاى جاى خود را به عنوان يك مشروب غير الكلى مفيد در فرانسه باز كرده است. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد2 ص-298 297


. واريته هاي مختلف اين گياه مانند Var.assaica وVar.Btea

که غالبا پرورش مي يابند، هريک داراي اختصاصات معيني هستند مانند انکه واريته اول برگهايي بزرگ با قسمت انتهايي عاري از دندانه دارد

ولي واريته دوم داراي گلهايي است که گاهي به صورت دسته هاي 3 تا 5 تائي ديده مي شود.

بطور کلي چاي بر دو نوع سبز و سياه در بازارهاي جهان عرضه مي شود.در چاي سياه به خلاف چاي سبز ،

نه تنها از تخمير برگ که باعث از بين رفتن سبزينه مي شود، جلوگيري بعمل نمي آورند بلکه موجبات اين کار را نيز فراهم مي سازد.

چاي سبز

براي تهيه چاي سبز برگها را طوري از ساقه جدا مي سازند که فقط پهنک آن چيده شود و دمبرگ بر روي ساقه باقي بماند

سپس برگهاي عاري از دمبرگ را در طشت هاي بزرگ مي ريزند و بلافاصله حرارت مي دهند

در اين موقع آنها را برروي هم مي فشارند تا به علت آغشته بودن به شيره گياهي، بيکديگر چسبيده، به سهولت به صورت قطعات کوچک کروي يا بيضوي و يا مخروطي شکل درآيند

قطعات مذکور را بعدا در داخل سبد هاي بافته شده از شاخه چوب ، جاي داده به مدت 8 تا10 دقيقه در معرض گرماي خورشيد

بنحوي قرار مي دهند که از سطح زمينفاصله داشته، آلودگي پيدا ننمايند

مجددا قطعات مذکور را از درون سبد ها در مي اوردند، انها را از اشکال کروي يا بيضوي که داشته اند ،

خارج ساخته بر روي هم به خوبي مي فشارند(مانند خمير گيري)و اين عمل را چند بار تکرار مي کنند و خاتمتا آنها را درون طشت هاي گرم مي ريزند

و از تمام جهات بنحوي مي گردانند تا همه برگها بطور يکنواخت حرارت به بينند

در اين موقع بايد دقت کافي به عمل آيد تا برگها پس از نزديک شدن به مرحله سوختن ، فورا از گرما دور شده، در داخل سبد هاي آماده جاي داده شوند تا خنک و سرد گردند

سپس آنها را درون کيسه هايي به مقدار 7 تا 10 کيلوگرم جاي مي دهند. با اين روش چون برگها،تحت تاثير گرما و از بين رفتن انزيم ها،تخمير حاصل نمي کنند

از اين جهت رنگ سبزآنها حفظ مي شود

کيسه هاي محتوي برگها را تحت اثر ضربات قوي قرار مي دهند تا حجم محتويات کيسه ها،کم شود و به 2/3 حجم اوليه کاهش يابد

روز بعد برگها را به حالت گسترده ،تحت اثر گرما قرار مي دهند به طوريکه برگها ،حالت تاب خورده پيدا نمايند.

در اين موقع برگها، آماده جور شدن است و انها را برحسب ابعاد که مربوط به جوان يا مسن بودن برگها را ضمن چرخ دادن به مدت يک ساعت حرارت مي دهند تا بکلي خشک شود

ضمنا براي انکه رنگ سبز برگها، پررنگ ترجلوه کند،برگها را غباري از گرد سولفات کلسيم(3 قسمت)و نيل(2قسمت) آلوده مي نمايند

و در حاليکه برگها هنوز گرم مي باشند آنها را بسته بندي مي کنند.گرد مذکور فرمول هاي متفاوت بر حسب نواحي توليد چاي دارد

ولي در هر حال ، نيل در فرمول هاي مذکور وجود دارد. چاي سبز بيشتر در زاپن و يا توسط اعراب مصرف مي شود.

در مراکش و شمال افريقا بازارهاي فروش دارد .در هنگام دم کردن چاي سبز ،معمولا يک يا دو برگ نعناع بدان مي افزايند

چاي سياه

تهيه چاي سياه که بيشتر در چين تهيه مي شود، روش پيچيده تر دارد. براي اين کار برگها را بعد از چيدن، در داخل سبد هايي که از ساقه خيزران ساخته شده است جاي داده

و به مدت 2 تا چند ساعت در مقابل گرماي خورشيد قرار مي دهند تا پلاسيدگي حاصل کنند بعدا به صورت قشر نازکي مي گسترانند تا کاملا سرد شود.

در اين موقع انها را درون سبد هايي که هوا از آن عبور کند جاي مي دهند تا قسمتي از آب آنها از دست برود

بدون انکه تغييرات شيميائي رخ دهد سپس يک رشته اعمال از قبيل فشردن برگها در دست ، مالش دادن ،چرخ دادن، بو دادن دو بار،

خشک کردن و آماده نمودن براي جور شدن و بسته بندي کردن به ترتيب انجام مي گيرد

در چين تقريبا تمام چاي ها را به طور مصنوعي با عطر گلها ،معطر مي سازند و اين عمل را در دومين بو دادن انجام مي دهند

براي اين کار برگها را در داخل ظروف بزرگ بنحوي جاي مي دهند که لايه هاي برگ چاي ، به طور متناوب با قشر نازکي از گلهاي معطر گياهان قرار گيرد

روي سطح خارجي مجموع لايه ها را نيز از کاه مي پوشانند و تحت اثر گرماي مناسب به مدت يک تا دو ساعت قرار مي دهند و خاتمتا برگهاي معطر شده را جور مي کنند

معمولا از عطر چند نوع گل که مورد توجه و علاقه مصرف کنندگان مي باشد براي معطر ساختن برگ چاي استفاده بعمل مي آيد.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 337-339





الشاي اسم صيني يطلق على شجرة أو شجيرة وعلى أوراقها وعلى المشروب الذي يصنع من الأوراق، ونباته دائم الخضرة.

ينسب إلى فصيلة الكاميلية، وموطنه الأصلي شرقي آسيا.

ينمو في موطنه إلى ارتفاع 9 أمتار، ولكنه في المزارع يقلم شجيرات صغيرة طولها 90- 150 سم.

أوراقه رمحية الشكل خضراء داكنة، والأزهار عطرة بيضاء مصفرّة. ذُكر الشاي في المصنفات الصينية في القرن الثالث بديلاً للأنبذة القوية، وزرع في القرن الثامن على نطاق تجاري.

استوردته شركة الهند الشرقية الهولندية إلى أوروبا، ح 1600 واستعمل في إنجلترا (ح 1660). احتكرت شركة الهند الشرقية البريطانية توريده لبريطانيا حتى 1834.

وصل إلى المستعمرات الأمريكية 1680 وكان المشروب المفضل حتى استبدلت به القهوة.

والشاي يُعتبر أكثر المشروبات استهلاكاً بعد الماء، وأهم الدول المنتجة للشاي: الهند، الصين، سيلان، إندونيسيا، اليابان، فرموزا. وأهم الدول المستوردة بريطانيا، والولايات المتحدة

الأمريكية. أستراليا، روسيا، كندا، البلاد المنخفضة.

تحتاج زراعته إلى تربة خصبة خفيفة، وطقس حار، وهواء رطب، ومطر غزير الشجيرات الصغيرة المستنبتة من البذور تصلح للجني بعد حوالي ثلاث سنوات ،

وقد تظل هذه الشجيرات تنتج لمدة 50 عاماً. وتقطف الأوراق باليد وهي يانعة وأفضلها الأوراق الرقيقة القريبة من القمة. تترك الأوراق حتى تذبل،

ثم تبرم وتسخن، وفي الشاي الأخضر تسخن الأوراق فور قطعها، وفي الشاي الأسود تخمر الأوراق أولاً حوالي 24 ساعة،

اما في شاي التنين الأسود وهو نوع من الشاي يشربه أهل الصين، تخمر الأوراق جزئياً وهو وسط في النكهة واللون.

يصنف الشاي حسب حجم الورقة ابتداء من أصغرها. ونكهة الشاي سببها زيت طيار، وخاصيته المنبهة سببها الكافيين،

وخاصيته القابضة سببها التانين الذي يتناقص في الشاي الأسود من جراء التخمير. وأحياناً يضاف زهر الياسمين أو غيره من النباتات العطرة إلى بعض أنواع الشاي لتطييبه.

من أشهر مشروبات العالم وأمتعها. في أشكال ومذاقات مختلفة تتلوّن أقداح الشاي على الموائد مشروباً لذيذاً منعشاً لا يتطلّب إعداده أكثر من ثلاث لخمس دقائق.

يختلف الناس في تناول الشاي فبعضهم يحبه حلو المذاق وبعضهم الآخر يفضله مع حليب وآخرون يكتفون به صافياً فلا يزيدون على طعمه طعماً.

نشرت وكالة رويترز في يوليو 2004 أن فريقاً من الباحثين بالمركز الطبي في جامعة ديوك بولاية نورث كارولاينا قد توصل إلى وجود علاقة قوية بين تناول الكافيين

مع وجبات الطعام وزيادة مستويات السكر وهرمون الأنسولين في الدم لدى المصابين بالنوع الثاني من داء السكري،

كما نشرت إذاعة بي بي سي على موقعها بتاريخ 20 يوليو 2004 خبر دراسة من المدرسة الدولية للدراسات المتقدمة في إيطاليا تفيد بأن الكافيين يمكن أن يعيق عمل الذاكرة

المؤقتة للدماغ وتذكر بعض الأسماء، لذلك يشار للطلاب باجتناب شرب الشاي دائماً، وخاصة أيام الامتحانات.

والواقع أن التأثير المنشّط للشاي يشبه تأثير مادة الكافيين في القهوة. والفرق أن تأثير الشاي المنشط يتطلب وقتاً أطول.

وينقل الشاي مادة الكافيين الموجودة فيه في أنحاء الجسم، فيحث الدماغ والجهاز العصبي دون أن يؤثر على القلب وعلى الدورة الدموية كما القهوة.

لذا يشعر المرء بعد تنازله الشاي بالراحة وبقدرة أكبر على التركيز. والأفضل التوقف عن تناول الشاي أو القهوة أو أي مواد منبهة بعد الساعة الرابعة من بعد الظهر إذا أمكن.

تاريخه

أتت الكلمة من (الفارسية چای) يعتقد البعض أن الشاي أتى من الهنود الحمر وهذه المعلومة خاطئة، فتشير مصادر البحث كالموسوعة البريطانية

وغيرها إلى أن أصل الشاي هو بلاد الصين. ومنها انتشر تناوله في كثير من مناطق آسيا منذ خمسة آلاف عام.

أول من زرع واستخدم الشاي هم الصينيون، وتذكر الروايات الصينية بأن الملك شينوقShennong كان مغرماً برعاية الأعشاب وجمعها والتداوي بها،

وكان يحب شرب الماء الساخن بعد غليانه، وقد ترك بعض أوراق الشاي في الحديقة وبالمصادفة حملت الريح ورقة من الشاي الجاف إلى قدح الماء الساخن الذي اعتاد ان يحتسيه

وهو جالس في الحديقة كنوع من أنواع العلاج بالماء فلاحظ الملك تغير لون الماء فتذوق طعم المنقوع واستساغ طعمه

ودأب على تناوله هو ومن في معيته ما أشاع استخدامه في الصين وخارجها.


أما العرب والأوروبيون وغيرهم فقد ذكرت الموسوعة العربية العالمية ما يشير إلى أن الشاي لم يُعرف عند العرب في عصر الجاهلية ولا في صدر الإسلام ولا في العصر الأموي ولا

العباسي، وربما جاء شربه بعد هذا التاريخ حيث لم يوجد تاريخ محدد لدخول الشاي وشربه في المنطقة العربية وفي العراق خصوصاً ليكون من أشهر المشروبات وأكثرها شعبية.

ولم ينتشر ويصبح معروفاً في العالم إلا في القرن السابع عشر وما بعده، وقد كانت أول شحنة من الشاي قد وصلت أوروبا في عام 1610 وهو أول عهد الأوربيين بالشاي.


قصة الشاي

تعود قصة الشاي في أوروبا إلى القرن السابع عشر عندما أحضر الهولنديون الشاي الأخضر لأول مرة إلى هذه القارة. وأصل الشاي من اليابان ومن الصين في مرحلة لاحقة.

وكان الشاي يعتبر في ذاك الوقت من المواد الغذائية الباهظة فكان دواءً مهماً يقتصر بيعه على الأماكن المخصصة لبيع العقاقير ومع الوقت توسع نطاق استخدام الشاي.

ولم يعد دواءً فحسب بل تحول إلى شراب يعتمده المترفون مع بدء استيراد الشاي الأسود وهكذا انضم الشاي إلى مجموعة المشروبات الباهظة مع القهوة والشوكلاته.

ويتابع الشاي رحلته الطويلة، فينتقل من هولندا ليحط الرحال في إنكلترا وألمانيا. ولا يمضي سبعون عاماً حتى يقرر الإنجليز تأسيس شركة الهند الشرقية فتكون الرائدة

في تجارة الشاي. ولفترة طويلة من الزمن اشتهر الشاي الأسود المستورد من آسيا باسم "الشاي الروسي"، إذ كانت القوافل تنقله من روسيا إلى أوروبا.

وتحسنت صناعة الشاي فشهدت ازدهاراً مهماً في القرن التاسع عشر مع مصنع الشاي الإنجليزي المعروف توماس ليبتون الذي تفنن في مزج أنواع الشاي

وطرحه في الأسواق في علب موضبة جاهزة.

الشاي في العالم


أهم المشروبات لأهل المزاج وكان نقل الشاي من قارة آسيا إلى أوروبا بواسطة البرتغاليين،

واستغرق الأمر أكثر من مئة عام حتى أصبح متوفراً لعامة الناس بسعر معقول في أسواق المدن الأوروبية.

ومن ثم أصبح تناوله إحدى العادات الاجتماعية فيها وفي أنحاء متفرقة من العالم.

ويأتينا الشاي بمعظمه من الهند: ومن أنواع الشاي الهندي شاي "أسام" وهو شاي قوي ومنكّه بطعم التوابل وداكن اللون, دارجيلنغ ويعني الشاي الناعم الذهبي

اللون يأتينا من أعالي جبال الهملايا. والقطفة الأولى للشاي هي في فصل الربيع والقطفة الثانية في الصيف ويكون لون الشاي أغمق وأقوى نكهة.

ومن جزيرة سيلان, يأتينا الشاي المنكّه القوي المذاق, وهو مشهور اليوم باسم الجزيرة القديمة: الشاي السيلاني وإن كانت تحولت سيلان إلى سريلانكا اليوم.

ومن الصين يأتينا الشاي الأخضر, ومن أنواعه "شانمي" و"لابسانغ سوشونغ" وهو شاي أسود مدخن من أفضل الأنواع.

ويجمع الشاي الأندونسي ميزات متنوعة, وهو مشابه في صفاته لشاي منطقة "أسام" الهندية. ويمتاز بالنتيجة بأنه مزيج رائع لذيذ لأفضل أنواع الشاي.

أنواعه

هناك أربعة أنواع مستخدمة من الشاي وهي :

الشاي الأسود (الأحمر) الشاي الأخضر
شاي الألونج

الشاي الأبيض.

أورانج (برتقالي) ولا علاقة للبرتقال بهذا النوع من الشاي, وهو يصل إلينا من منطقة أورانيين الهولندية.

بيكو من الصين ويمتاز بمذاقه الحاد نوعاً ما إذ أن الشاي من هذا النوع يحضر من الأوراق الصغيرة الطرية.

الشاي المستدق: (Tippy): من الأوراق الناعمة الصغيرة جداً, ويمتاز بمذاقة الحاد وبلونه الذهبي.

الشاي الأسود

(أو الأحمر) أوراق الشاي الأسود عطرية. ويحضر من أوراق الشاي الأخضر بعد القيام بعملية الأكسدة, وكلا النوعين بهما كافيين طبيعي ضار ومركبات أكسدة bioflavonoid.

وينشطان الجهاز العصبي بصورة سلبية عبر تعطيل مستقبلات عصبية في المخ كما أنهما يذيبان بعض الدهون ويحرقان سعرات حرارية عالية.

والشاي به مضادات أكسدة polyphenols و flavonoids. ورغم أن الشاي منبه لوجود الكافيين إلا أنه ُيمكن أن يسبب لبعض متناوليه شعوراً بالوهن والضعف والإمساك وسوء الهضم

والأرق. وأشهر مكوناته هو الكافيين وزيت شجر الشاي (5% زيت) الذي يمكن استخلاصه ليعالج حب الشباب وهو أشبه بمفعول محلول (5% benzoyl peroxide).

ويستخلص من لحاء شجرة الشاي. ويعالج هذا الزيت أيضاً قرح الفم وقشرة الشعر. والزيت به مواد terpinene, gamma-terpinene, alpha-terpinene, and atala.

وميزته إذا تم استخلاصه لوحده أنه مطهر ومضاد للبكتريا والفطريات والحشرات ومنشط. يستعمل كنقط من نقطة لنقطتين بالفم ويزيد القدرات المناعية للجسم.

الشاي الأخضر

الاسم العلمي : camellia sinensis

الاسم الشائع : Green Tea

العائلة : Theaceae

اسمه

اكتشفه الصينيون قبل نحو خمسة آلاف سنة. وأوراقه من نفس أوراق نبات الشاي الأسود Camellia sinensis

وهى شجيرة أصلها من آسيا والاختلاف في طريقة التحضير فقط حيث أن الشاي الأخضر يجفف سريعا بالبخار بينما الشاي الأسود تفرم الأوراق

وتعجن وتتخمر ثم تجفف ولهذا بها نسبة عالية من مادة تنين.


وأوراق الشاي الأخضر لأنها لم تخمر فتظل موادها كما هي. ولذلك فهو أنفع قليلاً من الشاي الأسود وأقل ضرراً منه إلا أن كليهما ضار أضراراً لا ينبغي تجاهلها بسبب مادة الكافيين.

إلا أن بعض الصينيين يستخدم الشاي الأخضر كعلاج للصداع النصفي لاعتقادهم أن له تأثيراً عليه.

وهناك اعتقاد أن الشاي له بعض الفوائد للأسنان لوجود مادة الفلورايد به. وهناك اعتقاد أن الشاي يساعد علي احتراق الدهون بالجسم وينظم سكر الدم ومعدل هرمون الإنسولين.

وبعض الناس يضع أكياس الشاي الأخضر بعد غليها على الجيوب تحت العين لاعتقادهم أنها يمكن أن تعالج الانتفاخ إلا أن الكافيين يمكن أن يتسرب من خلال الجلد إلى داخل الجسم.

وبعض الناس يعتقد أن محلول الشاي يمكن أن يستخدم كحمام يرش فوق الجلد ليلطفه من حروق الشمس أو تلطف لدغات الناموس والحشرات إلا أنه ينبغي الحذر من ذلك

والاستعاضة بالعسل لعلاج حروق الشمس.

والشاي يمكن أن يرفع ضغط الدم بسبب الكافيين. والشاي الأخضر توجد به مركبات polyphenols(Epigallocatechin Gallate (EGCG)) و bioflavonoid.

وبه مادة تانين وزيت عطري وثيوفيللين. وشرب كميات منه تسبب التوتر العصبي والأرق.

وهناك اعتقاد في الماضي أنه مفيد في الوقاية من أمراض القلب والأوعية الدموية، والجلطات الدماغية، بل وحتى بعض أنواع السرطان.

الشاي الأخضر يستهلَك أكثر من الشاي الأسود في اليابان والصين وبعض الدول الآسيوية الأخرى وأصبح أكثر شعبية من الشاي الأسود في الدول الغربية.

الشاي الألونج

هو شاي صيني ومعنى الكلمة التنين الأسود. وهو نوع من أنواع الشاي الذي يتعرض إلى عملية أكسدة خفيفة ولـيست كاملة مثل الشاي الأسود،

ويكتسب خصائص معتدلة ما بين الشاي الأخضر الذي لا يتعرض للاكسدة، والشاي الأسود الذي يتعرض إلى الاكسدة الكاملة.

الشاي الأبيض

يعتبر الشاي الأبيض من أندر أنواع الشاي, وهو مشروب خفيف الطعم, ولإنتاجه يتم قطف البراعم الصغيرة لشجرة الشاي

وكذلك الأوراق الصغيرة بعناية ورفق, ويتم تجاهل الأوراق الكبيرة والعادية, ويتم تجفيفها بعد ذلك بعناية أيضاً.

شاي أيرل جري

نوع جديد من الشاي وهو شاي أسود معطر ذو طعم فريد جداً ويخلط بالبرتقال شجرة برجموت وهو ما يعطيه الرائحه والنكهه الطيبة المذاق.

وأطلق عليه هذا الاسم نسبة إلى رئيس الوزراء البريطانى في الفترة 1830- سايت ويكي پديا

[pejuhesh237]

.و منبت آن ملك چين و خطا و نيپال کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 295

گياه فوق و واريته هاي آن، به حالت وحشي در شمال هند و همچنين مناطق ديگر مانند تونکين ولائوس مي رويند.

در بسياري نواحي ديگر مانند چين،هندوچين،ژاپن،سيلان،جاوه،برزيل و ايران (نواحي شمالي) و غيره پرورش مي يابند

تاريخچه استفاده از چاي نشان مي دهد که اين درخت در زمانهاي قديم، مورد شناسائي اهلي چين بوده است

و از آن حتي در 2500 سال قبل از ميلاد نيز استفاده بعمل مي آمده است.

اين گياه بعدا از چين به ژاپن و از آنجا به نواحي ديگر آسيا و اروپا انتقال يافته، مورد استفاده قرار گرفته است.

مصرف روزانه چاي در نقاط مختلف جهان ،باعث گرديده که پرورش آن در همه جا معمول گردد

در نواحي شمالي ايران مخصوصا در لاهيجان،وسعت هاي پهناوري، به پرورش چاي اختصاص داده شده که منظره بسيار زيبا در انجا بوجود آورده است

ضمنا بررسيهاي مدام در اين نواحي باعث گرديده که محصول بسيار خوب و مرغوب از پرورش آن در ايران بدست آيد.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 335

[pejuhesh237]

دم‌كرده‌اى كه از برگهاى چاى و جوانه‌هاى آن تهيه مى‌شود، مقوى معده ضد تشنج و معرق تقويت‌كنندۀ اعصاب نرم‌كنندۀ سينه و مدر

، آرامبخش ، كمك‌كننده به هاضمه و ضد اسهال خونى مى‌باشد و محرك قلب و مغز است

طبق آنچه كه در Pen ts'ao Kang Mu آمده است چاى صاف‌كنندۀ صدا، درخشان‌كنندۀ چشم مى‌باشد.

فعاليتهاى مغزى و فكرى را كمك مى‌كند. مجارى بدن را باز مى‌نمايد و به اصطلاح مفتح است،

به هاضمه كمك مى‌كند و آن را تقويت مى‌نمايد و نفخ را از بين مى‌برد و درجۀ حرارت بدن را تنظيم مى‌نمايد.

دم‌كردۀ چاى براى شست‌وشوى چشم به عنوان محلول ضدعفونى‌كنندۀ قابض مفيد است. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 2ص 299

[pejuhesh237]

و برگش گرم به اعتدال و ترکتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص69

تن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين تفاوت:

كرم تا آخر دوم و خشك در اواسط آن و نوع اعلاى آن كرم در سوم و بعضى سرد مى‌دانند

بجهت تسكين آن عطش و حرارت و التهاب باطن و دفع آن ضرر شراب را

و اين توهمى است بلكه صدور افعال مذكوره از ان بسبب تلطيف و تقطيع آنست بلاغم

و اخلاط لزجه و معطشۀ ملتهبه را و دافع رطوبات حادثه از شراب است کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 295-296

[pejuhesh237]

توصيه‌ها:
 ١ . چاى سبز در تحقيقات مختلف از نظر خواص درمانى آثارى قوى‌تر از چاى سياه نشان داده است.

مقدار انواع كاتچين در برگهاى چاى سبز دو برابر بيشتر از چاى سياه است.

البته هر قدر چاى پررنگ‌تر باشد خواص آن از اين نظر بيشتر است. (البته بايد به مضرات چاى پررنگ از ساير جهات نيز توجه داشت.)

2. اگر به دلايل پزشكى خاصى كافئين براى شخصى مناسب نيست ممكن است از چاى‌هاى بدون كافئين استفاده نمود.

گرفتن كافئين از برگهاى چاى اثرى در ظرفيت درمانى ساير تركيبات شيميايى چاى نمى‌گذارد.

 ٣ . همواره سعى شود چاى داغ خورده نشود. دلايلى در دست است كه خوردن چاى خيلى داغ (نظير هر نوع نوشابۀ خيلى داغ) ممكن

است به مخاط گلو و ناى آسيب برساند و منجر به سرطان شود.

در يك تحقيق جديدى كه در هند انجام شده ديده شده است اشخاصى كه زياد چاى مى‌خورند بيشتر مستعد ابتلاى سرطان ناى هستند.

تا چند سال قبل دانشمندان تصور مى‌كردند شايد در چاى عاملى وجود دارد كه موجب سرطان ناى مى‌شود

ولى حالا معتقدند كه اين ضرر چاى مربوط به چاى داغ خوردن است. در ژاپن به مردم اخطار

و اعلام خطر مى‌شود كه از خوردن چاى داغ پرهيز كنند.

مضرّات احتمالى چاى

 ١ . چاى دندانها را لكه‌دار و سياه مى‌كند.

2. در چاى تركيباتى از جمله كافئين وجود دارد كه احتمال مبتلا شدن به بيمارى ايجاد سيست  در پستان را در برخى زنها افزايش مى‌دهد،

البته اين موضوع هنوز كاملا و صددرصد تأييد نشده است.

مقدار كافئين در برگهاى چاى زياد است ولى در يك فنجان مايع چاى دم‌شده ثلث يك فنجان قهوه كافئين وجود دارد.

كافئين از محركهاى سيستم اعصاب مركزى است.

3. چاى ترشح اسيد معدى را تحريك مى‌كند بنابراين براى اشخاصى كه زخم معده دارند توصيه نمى‌شود

ولى آن را مى‌توان با كمى شير و شكر مخلوط كرد.

ولى بايد توجه كرد كه شير برخى از تركيبت مفيد چاى نظير تاننها را خنثى و بى‌اثر مى‌كند.

 ۴ . افراط در خوردن چاى ممكن است جذب آهن آلى از خوراكى‌هاى گياهى را متعسر سازد و موجب كم‌خونى شود.

بخصوص در مورد اطفال توصيه مى‌شود كه زياد چاى نخورند تا مبادا موجب كم‌خونى آنها شود.

 ۵ . افراط در خوردن چاى يعنى در حدود  ٢  ليتر در روز ممكن است ايجاد يبوست نمايد. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 2ص 308

مضرات چاى:(میوه جهنم ):





مضرات زياده روي در مصرف چاي،نقل از مجلات علمي جهان به شرح زير است

زياده روي در مصرف چاي ، يکي از علل بروز صداهاي مبهم در گوش است .با آنکه اکروزه چاي بدون تئين و يا داراي مقداربسيار کمي از اين ماده موثر ، در دسترس مردم قرار دارد

معهذا بايد دانست که به کار بردن روش هاي تهيه اينگونه چاي هاي کم ضرر ،خود خطراتي براي سلامت بوجود نمي آورد؟

وجود اين امکان که آيا مي توان به طور تقريب، مقدار درصد تئين را در مارک هاي متنوع چاي که در اختيار مردم قرار داد تعيين نمود؟

و همچنين جواب سوالات ديگر که هر يک از انها،انجام آزمايش هاي علمي فراوان دارد،

توجه محققين را به سوي اين نوشابه مفرح که مورد استفاده غالب ملل جهان مي باشد ،جلب نموده است

اثرات ثانوي مصرف چاي، بستگي به مقدار تئين موجود در آن (يا کافئين)دارد.در بازار تجارت ،چاي عاري از تئين يا دکافئينه وجود دارد که طبق قانون بايد داراري يک گرم

کافئين در هر يک کيلوگرم چاي باشد.ضمنا اينگونه چاي ها که در اختيار مردم قرار مي گيرد بايد کليه ترکيبات ديگر را در برداشته باشد

چاي هايي که رد فرانسه به فروش مي رسد،در کشور سويس به صورت دکافدينه در آمده است و دو ماده حلال که براي اين کار مورد استفاده قرار مي گيرد

غالبا تتراکلروکربن و کلرورمتيل است،بدون آنکه بطور فرضي ،بقاياي حلال در چاي باقي مانده باشد (درست مانند قهوه هاي دکافئينه) .

در امريکا روش ديگري براي انجام اين عمل مورد استفاده قرار مي گيرد که هنوز در اروپا رايج نشده است.با روش اخير چاي هايي به مردم عرضه مي شود

که کافئين کمتر ولي عطر و طعم ضعيف تر دارد که به همين علت و به دلايل ديگر کمتر مورد توجه مصرف کنندگان قرار مي گيرد

از بين ترکيبات چاي تانن هاي آن رل اصلي در کيفيت چاي دارند.کافئين موجود در چاي به مقدار زياد يعني تقريبا حدود 400 تا 500 ميليگرم در هر فنجان آن وجود دارد

و اين مقدار تقريبا مختصري کمتر از کافئين يک فنجان قهوه است

ذکر اين نکته لازم است از اينکه کافئين چاي اثرات کافئين قهوه را در بدن ندارد زيرا عمل آن خيلي ملايم تر و جذب آن بسيار کندتر است

رسوب کافئين بوسيله تانن هاي چاي به مقدار زياد در چاي دم کرده صورت مي گيردکه خود يک دليل قانع کننده براي مورد فوق است

.مرغوب بودن و کيفيت چاي بستگي به زيادي کافئين و يا رنگ آن ندارد ولي طرز تهيه چاي ،همچنين آبيکه براي اين عمل به کار مي رود مي تواند طعم چاي را تغيير دهد

در بعضي موارد نيز قوي بودن چاي از نظر مواد موثر و تعادل بين کافئين و تانن هاي آن مي تواند در مورد مذکور مداخله داشته باشد.

بطور کلي کافئين ، سريع تر از تانن ، در آب تهيه چاي وارد مي گردد

بطوريکه اگر چاي به مدت کوتاهي دم کشيده باشد داراري مقدار زياد تري کافئين ولي مقدار کمتري تانن ها براي خنثي کردن ان است

ولي اگر عمل دم کشيدن چاي از 5 دقيقه تجاوز کند. مقدار کافئين که از دقيقه پنجم وارد مايع دم کرده چاي مي شود،کمتر است.

به طور کلي برا ي به دست آوردن چاي سبک و خوش طعم بايد آنرا به مدت نسبتا زيادتري دم کرد سپس از دم کرده حاصل ،

به مقدار کم در فنجان ريخت و بلافاصله آب گرم جهت رقيق نمودن،بدان افزود

تعيين دقيق ترکيب شيميائي همه انواع چاي که در بازارها وجود دارد بسيار مشکل است.

منشاء تهيه يعني محل توليد نوع معيني از چاي نيز نمي تواند معرف واقعي کافئين موجود در آن باشد زيرا بطوريکه آزمايش گرديده

مقدار درصد کافئين حتي در يک بوته چاي از اينکه چاي از برگ هاي جوان يا برگهاي مسن تهيه شده باشد فرق مي کند.

چون بوطريکه مي دانيم مقدار کافئين چاي برگهاي جوان هميشه زيادتر از برگهاي مسن است

در مراکز معتبر توليد چاي معمولا سعي بر اين است که کقدار درصد کافئين محصول با توجه به نکات مذکور ،هميشه تقريبا يکسان ارائه گردد

تا مصرف کنندگان چاي، که همواره انتظار خريد يک نوع معين آنرا با ترکيب شيميائي ثابت دارند،اغفال نشده باشند

بعلاوه بايد همواره در نظر داشت که تاريخ برداشت محصول نيز د رمقدار درصد کافئين محصول اثر زياد دارد

در جدول زير مقدار درصد کافئين بعضي از جاي هاي معروف به شرح زير جهت اطلاع مصرف کنندگان ارائه مي شود

چاي چين: 6ر2 تا 4 درصد

چاي سيلان:2ر2 تا 3ر4 درصد

چاي هند:8ر2 تا 4 درصد

چاي برزيل: 2ر2 تا 9ر2 درصد

چاي ترکيه: 1ر2 تا 6ر4 درصد

خلاصه مقاله ديگري که در زمينه خطرات مسموميت از چاي به چاپ رسيده به شرح زير است

در چاي دو ماده اصلي يکي به نام تئين(يا کافئين) که منشاءگزانيک دارد وديگري تانن ها که از پلي فنل ها هستند وجود دارد

در انواع تخمير يافته چاي (چاي سياه) مقدار درصد تانن ها کمتر از چاي سبز است.

مقدار درصد تانن ها موجود در چاي بر حسب ناحيه توليد آن نيز فرق مي کند ولي حد متوسط آن 150 ميليگرم از تانن ها

همراه با 80 ميليگرم کافئين در يک فنجان چاي تهيه شده از يک قاشق چاي خوري است مشروط بر آنکه طول مدت دم کردن آن 3 تا 5 دقيقه در آب گرم 85 درجه باشد

مصرف زياد چاي مخصوصااگر مقدار درصد مواد موثره آن زياد باشد ، در اشخاص مستعد ايجاد مسموميت مزمن يا تئيسم مي کند که عوارض آن مشابه مسموميت مزمن از قهوه يا

کافئيتم است. اين عوارض عبارت است از تحريک سيستم اعصاب مرکزي يا بروز عوارضي مانند سردرد ،اضطراب،لرزش،اختلال حواس و گاهي نيز هذيان هاي رويايي

و همچنين گرفتگي هاي ماهيچه اي و با تاثير بر روي قلب و عروق باعث پيدايش اختلال در ضربان قلب ،طپش قلب ،اکستراسيستولي(انقباض زود رس بطن يا دهليز)

و فراخ شدن مجاري عروق بالاخره کم اشتهائي و لاغري است که همه آنها مربوط به اثر زياده روي به عمل آيد

گل چاي جوانه هاي مولد گل چاي که چند روز قبل از باز شدن چيده شده باشند در آغاز قرن حاضر مصارف زياد بين مردم پيدا نموده و بازار فروش آن در همه

جا توسعه پيدا کرده است.ازمايشهاي مختلف نشان داده است که در گل ناشکفته چاي مقداري در حدود 2 تا 20ر2 درصد کافئين وجود دارد

و چون اثر تحريک کننده ان کمتر از چاي است و بعلاوه به خلاف چاي ، استفاده از ان بطور مستقيم با تهيه دم کرده هاي عادي ميسر مي باشد،

رواج فوري از نظر مصرف پيدا نموده است

چيدن گل هاي چاي هيچ گونه آسيبي به گياه نمي رساند و بعلاوه تقلبات آن نيز کمتر از چاي معمولي است

همه اين محاسن باعث گرديده که به جاي چاي در بسياري موارد ازگلهاي ناشکفته آن استفاده بعمل آيد.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 342


نوشيدن چاى (از نوع چاى سياه) پررنگ و غليظ ممكن است براى عده اى باعث تحريك اعصاب و يا تپش قلب شود.

همچنين نوشيدن چاى پررنگ براى خانم ها احتمال ابتلا به سرطان سينه را افزايش مى دهد كه بعداً به آن خواهيم پرداخت.

گفته شده است چاى دم كرده بعد از ۲۴ ساعت توليد سرطان مى كند. همچنين دم كردن ليموعمانى با چاى نيز توليد سرطان مى كند!

موارد پرهيز: درموارد عدم جذب كلسيم، پتاسيم و فقر ويتامين و نيز يبوست از خوردن چاى بپرهيزيد.

زياده روى در مصرف چاى باعث ضعف حافظه مى شود. مصرف زياد چاى خون را اسيدى مى كند. چاى داغ باعث آفت دهان مى شود.

مصرف زياد چاى داغ باعث زخم روده و اثنى عشر و بزرگى كيسه صفرا ، تپش قلب ، آنژين قلبى ، فشارخون ، سنگ اگزاليك ، لكه و زردى

دندان ، كم خونى ، بيمارى تتانى ، گرفتگى عضلات ، سوزش مچ دست و پا ، ورم معده و ازدياد گلبولهاى سفيد مى شود.

مصرف بيش از اندازه چاى موجب لاغرى (براثر اختلال در متابوليسم بدن) مى شود و درصورت زياده روى و مصرف چاى غليظ سنگ كليه

ايجاد مى شود. همچنين اگر چاى بيش از ۲۴ ساعت دم بكشد، توليد سم كرده و موجب مسموميت مى شود.

لذا توصيه مى شود از نگهدارى چاى در فلاسك چاى خوددارى كرده و براى تأمين چاى در سفر و پيك نيك به جاى چاى،

آب جوش در فلاسك ريخته و به هنگام نياز از آن چاى تازه دم تهيه كرده و نوش جان كنيد.!!! منبع: روزنامه ایران شماره۳۳۷۷ ۵/۱۱/۱۳۸۴

{ بنابر تحقيقات اخير دانشمندان، مصرف چاي بعد از غذا و ماست و لبنيات همراه غذا باعث کاهش در جذب آهن بدن مي شود.به گزارش

باشگاه خبرنگاران به نقل از پايگاه خبري آبزرور فرانسه; بيشتر نسبت به مصرف چاي مقاله هاي به چاپ رسيده بود اما اکنون دانشمندان

درباره ماست اعلام کردند در حين غذا خوردن باعث کاهش جذب آهن، اين ماده حياتي در بدن مي شود. بنابراين گزارش; وجود فراوان

کلسيم در لبنيات باعث کاهش جذب آهن در بدن مي شود زيرا اولويت جذب با کلسيم است و آهن جذب نشده و مستقيما دفع مي

گردد.يادآور مي شود; کمبود آهن بيماري خطرناکي است که در زنان جوان بسيار مشاهده مي گردد

و باعث اختلالات شديدي در بدن مي شود. منبع: آفرینش ۲۶/۴/۸۶ }


فلسفه نخوردن چای از زبان بهلول شیخ بهلول گنابادی

شیخ بهلول در این باره اشاره به داستانی دارد که ناپلئون فرانسوی به مردم کشورش گفت :

اگر می خواهید بر مردم مشرق زمین تسلط پیداکنید ،

باید چای را در آنجا رواج دهیم تا آن مردم به چای معتاد شوند و حتی مردم از وی چگونگی این امر را جویا شدند

وی گفت : باید ابتدا پول جمع کنیم

و با این پول برای ممالک اسلامی که مدرسه و بیمارستان ندارند،مدرسه و بیمارستان بسازیم و در آنجا چای را مرتب به خورد آنها بدهیم

و بدین ترتیب هر کس 40/1 خرج خود را در صندوق نگهداشت تا پول هنگفتی جمع و با آن مدرسه و بیمارستان ساخته شد

و چون در این مکان به مردم قبل از هر چیز دیگر چای خورانده شود آنها معتاد به چای می شوند

و اگر به جایی رسیدند که بچه ای صبح از خواب پا شود و به جای نان اول بگوید چای،شما به هدفتان رسیده اید.

وقتی من این داستان را شنیدم 6 ساله بودم، همنجا استکان چای خوردم را به زمین زدم و شکستم و از آن تاریخ تا الان چای نخوردم .
منبع: http://www.sheikhbohlool.com/index.php? ... =frontpage

[pejuhesh237]

و مليّن و منضج و مقوّى هاضمه

و ضماد پختهء او جهة اورام صلبه و تسكين درد بواسير نافع

و نطول او معرق و منوّم و مضر معدهء باردهء رطبه و مصلحش باديان ختائى و رازيانه است

و ابن تلميذ گويد كه چاى قرصى است كه از چين میآرند و مسهل و رافع ضرر شراب است

و از كتاب اخبار الصين : طبيخ او مسكن التهاب و صاف كنندهء خون است.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص69

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق بخشي از تحفه بود:

مقوى قوى و ارواح و معده و باه مبرودين و مرطوبين و منشط و منعظ

و ملطف و مقطع و مفتح و مرفق مواد و مدر بول و صداع بارد و التهاب معده

و جشاى دخاني و مبدرق ادويه بقعر معده و عمق بدن و منقي معده و دماغ

و جهت ازالۀ بخر و بدبوئي دهن و رائحۀ شراب و سير و پياز و طيب و نكهت بغايت مفيد

و جهت خفقان و امراض قلب و انتصاب نفس و انبساط نفس و ازالۀ غم و هم و يرقان

و سوء القنيه و استسقا و مراض سدى بواسير و حبس البول و تقطير حادث از برودت و ضعف كرده

هريك به تنهائي و يا با ادويۀ مناسبه و در طعم آن اندك تلخي و عفوصتي كه دست بنقوع آن در آب كرم بطرز مسطور

و يا جوشانيدن در آب و داخل كردن نبات و شير جوش داده بسيار كم و زائل مى‌كردد

و لهذا مصلح آن را شيريني و شير مى‌دانند و بي‌شيرينى استعمال نمى‌نمايند و مضر مى‌دانند

و نيز ناشتا آشاميدن آن مضر و باعث حدوث امراض حاره است خصوص در محرور المزاج

و اما جهت كسى كه در معده او اخلاط فاسدۀ لزجۀ رديه بسيار باشد خصوص كه از طعام سابق در خود ثغلى و جشائى و نفخى دريابد

البته نافع است و آشاميدن آن را بسيار كرم نيز مضر مى‌دانند خصوص در اوقات حاره و مزاجهاى كرم

و جوانان بالاى طعام كرم بلكه نيم كرم آن را نافع كفته‌اند

و نيز بالاى طعام باعث سرعت انهضام و تحليل آن و ازين جهت نصارى قاطبة و اتباع اوشان صبح بعد ناشتا

و آخر روز وقت انحدار غذا مستعمل دارند و بهترين مصلحات آن در محرورين نوفل و شير بز

و در مبرودين مشك و قرنفل و باديان خطائي و زنجبيل و دارچيني

و جهت انعاش حرارت غريزى عود هندى و عنبر و زعفران و دارچيني و امثال اينها است

و براى تقويت باه و دفع مضرت كثرت جماع با خصية الثعلب و دارچيني و عنبر و نبات و شير

و بالجمله با هر دوائى كه مقوى فعل آن است از دواى مسهل و قابض و ملين و مقوى و غيرها استعمال نمايند

مثلا اكر با تربد و ريوند چيني بجوشانند و بياشامند صفرا و بلغم لزج را اخراج نمايد

و چون با بنفشه و پرسياوشان و اصل السوس و كل خطمى و بابونه و سناء مكي بجوشانند

و صاف نموده قدرى ملح طعام و شكر خام و روغن كل داخل كرده احتقان بدان نمايند

تنقيۀ امعا از فضول لزجۀ بارد نمايد بآساني و همچنين بيان و طرق استعمال آن در قرابادين بتفصيل ذكر يافت

و نيز بهترين طرق استعمال آن آنست كه بطور نصارى درينجا ذكر يافت

و قهوۀ آن مقوى قوى و ارواح و باه و معده و منعظ و ممسك است صنعت آن چاى قسم اعلى

و دارچيني قلمي و خصيه الثعلب مصرى از هريك نيم‌درم اسكند ناكورى كبابۀ چيني از هريك ربع درمى كوفته پيخته

بدستور مقرر طبخ نموده و حبه و عنبر اشهب در آن كداخته نبات بقدر آنكه آن را شيرين كرداند

داخل نموده نيمكرم بنوشند و اكر پنج عدد قرنفل نيز اضافه نمايند بهتر است کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 296


زنی با سر و صورت کبود و زخمی سراغ دکتر روانشناس میره ..

دکتر می پرسه : چه اتفاقی افتاده؟

خانم در جواب میگه: دکتر، دیگه نمی دونم چکار کنم. هر وقت شوهرم عصبانی و ناراحت میاد خونه، منو زیر مشت و لگد له می کنه و عصبانیتش رو سر من خالی می کنه !!!

دکتر گفت: خب دوای دردت پیش منه : هر وقت شوهرت عصبانی و ناراحت اومد خونه، یه فنجون چای سبز بردار و شروع کن به قرقره کردن. و این کار رو ادامه بده.

دو هفته بعد،اون خانم با ظاهری سالم و سرزنده پیش دکتر برگشت !!!

خانم گفت: دکتر، پیشنهادتون فوق العاده بود. هر بار شوهرم عصبانی و ناراحت اومد خونه، من شروع کردم به قرقره کردن چای سبز و شوهرم دیگه به من کاری نداشت!!!

دکتر گفت: میبینی؟! اگه جلوی زبونت رو بگیری خیلی چیزا خود به خود حل میشن

[pejuhesh237]

و مليّن و منضج و مقوّى هاضمه

و ضماد پختهء او جهة اورام صلبه و تسكين درد بواسير نافع

و نطول او معرق و منوّم و مضر معدهء باردهء رطبه و مصلحش باديان ختائى و رازيانه است

و ابن تلميذ گويد كه چاى قرصى است كه از چين میآرند و مسهل و رافع ضرر شراب است

و از كتاب اخبار الصين : طبيخ او مسكن التهاب و صاف كنندهء خون است.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص69

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق بخشي از تحفه بود:

مقوى قوى و ارواح و معده و باه مبرودين و مرطوبين و منشط و منعظ

و ملطف و مقطع و مفتح و مرفق مواد و مدر بول و صداع بارد و التهاب معده

و جشاى دخاني و مبدرق ادويه بقعر معده و عمق بدن و منقي معده و دماغ

و جهت ازالۀ بخر و بدبوئي دهن و رائحۀ شراب و سير و پياز و طيب و نكهت بغايت مفيد

و جهت خفقان و امراض قلب و انتصاب نفس و انبساط نفس و ازالۀ غم و هم و يرقان

و سوء القنيه و استسقا و مراض سدى بواسير و حبس البول و تقطير حادث از برودت و ضعف كرده

هريك به تنهائي و يا با ادويۀ مناسبه و در طعم آن اندك تلخي و عفوصتي كه دست بنقوع آن در آب كرم بطرز مسطور

و يا جوشانيدن در آب و داخل كردن نبات و شير جوش داده بسيار كم و زائل مى‌كردد

و لهذا مصلح آن را شيريني و شير مى‌دانند و بي‌شيرينى استعمال نمى‌نمايند و مضر مى‌دانند

و نيز ناشتا آشاميدن آن مضر و باعث حدوث امراض حاره است خصوص در محرور المزاج

و اما جهت كسى كه در معده او اخلاط فاسدۀ لزجۀ رديه بسيار باشد خصوص كه از طعام سابق در خود ثغلى و جشائى و نفخى دريابد

البته نافع است و آشاميدن آن را بسيار كرم نيز مضر مى‌دانند خصوص در اوقات حاره و مزاجهاى كرم

و جوانان بالاى طعام كرم بلكه نيم كرم آن را نافع كفته‌اند

و نيز بالاى طعام باعث سرعت انهضام و تحليل آن و ازين جهت نصارى قاطبة و اتباع اوشان صبح بعد ناشتا

و آخر روز وقت انحدار غذا مستعمل دارند و بهترين مصلحات آن در محرورين نوفل و شير بز

و در مبرودين مشك و قرنفل و باديان خطائي و زنجبيل و دارچيني

و جهت انعاش حرارت غريزى عود هندى و عنبر و زعفران و دارچيني و امثال اينها است

و براى تقويت باه و دفع مضرت كثرت جماع با خصية الثعلب و دارچيني و عنبر و نبات و شير

و بالجمله با هر دوائى كه مقوى فعل آن است از دواى مسهل و قابض و ملين و مقوى و غيرها استعمال نمايند

مثلا اكر با تربد و ريوند چيني بجوشانند و بياشامند صفرا و بلغم لزج را اخراج نمايد

و چون با بنفشه و پرسياوشان و اصل السوس و كل خطمى و بابونه و سناء مكي بجوشانند

و صاف نموده قدرى ملح طعام و شكر خام و روغن كل داخل كرده احتقان بدان نمايند

تنقيۀ امعا از فضول لزجۀ بارد نمايد بآساني و همچنين بيان و طرق استعمال آن در قرابادين بتفصيل ذكر يافت

و نيز بهترين طرق استعمال آن آنست كه بطور نصارى درينجا ذكر يافت

و قهوۀ آن مقوى قوى و ارواح و باه و معده و منعظ و ممسك است صنعت آن چاى قسم اعلى

و دارچيني قلمي و خصيه الثعلب مصرى از هريك نيم‌درم اسكند ناكورى كبابۀ چيني از هريك ربع درمى كوفته پيخته

بدستور مقرر طبخ نموده و حبه و عنبر اشهب در آن كداخته نبات بقدر آنكه آن را شيرين كرداند

داخل نموده نيمكرم بنوشند و اكر پنج عدد قرنفل نيز اضافه نمايند بهتر است کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 296

[pejuhesh237]

نظرى به تحقيقات علمى جديد در مورد خواص درمانى چاى

ممكن است در بادى امر به نظر كمى نامعقول برسد كه چاى يعنى معمولى‌ترين نوشابۀ غير الكلى بين‌المللى كه فقط با ريختن شايد كمتر

از يك گرم برگ آن در آب جوش به دست مى‌آيد، يك نوشابه‌اى با خواص درمانى متعددى باشد.

ولى دانشمندان كه چاى را از نظر بررسى خواص درمانى زير ذرّه‌بين تحقيق قرار داده‌اند

در چاى سبز و سياه كه در چين و هند و ساير مناطق با اقليمهاى مشابه كاشته مى‌شود و رايجترين نوشابۀ مردم دنيا مى‌باشد،

خواص متعدد درمانى يافته‌اند كه شايد هيچ‌يك از آن خواص مورد توجه و شناخت مردم مصرف‌كنندۀ آن نمى‌باشد.

چاى داراى مواد شيميايى متعددى مى‌باشد كه ويروسها و باكترى‌ها را از بين مى‌برند و فعاليت عوامل سرطانزا را خنثى مى‌سازند

و فشار خون و كلسترول زياد را كاهش مى‌دهند و رگهاى خونى را حمايت مى‌كنند و سرانجام نوشابۀ آرامبخش است

و در دانش غذادرمانى از موضوعهاى بسيار جالب و مورد توجه مى‌باشد.

چاى به عنوان ضد ويروس

چاى شايد به سبب داشتن انواع تانن كه به آن طعم گس مخصوصى را مى‌دهد، بدون ترديد يك ضد باكترى و ضد ويروس است.

در  ١٩۴٠  دانشمندان امريكايى كشف كردند كه تانن يك نوع ويروس انفلوانزا را كنترل مى‌نمايد.

دانشمندان اخيرا پس از تحقيقاتى اعلام نمودند كه چاى به صورت مايع دم‌شده و همچنين تانن چاى،

ويروس تب‌خال را مهار مى‌كند ولى فقط دم‌كردۀ آن فعاليت ويروس پوليو را متوقف مى‌سازد.

در تحقيقاتى كه در كانادا به عمل آمده مشاهده شده است كه چاى در لوله‌هاى آزمايش تعداد زيادى از انواع ويروسهاى بيمارى‌زا را غير فعال نموده است.

چاى به عنوان يك مايع شست‌وشوى دهان و ضد كرم‌خوردگى و فساد دندان

چاى در درجۀ اول به علت داشتن مقدار قابل ملاحظه‌اى تانن و فلوئورايد،

عامل ناسازگار نيرومندى با فساد و كرم‌خوردگى و پوسيدگى دندان است.

طبق تحقيقاتى كه دكتر شلبى كاشكت ، از محققان درجۀ اول مركز تحقيقات دندان‌پزشكى فورسيت  ٢ در بوستون به عمل آورده،

چاى از ايجاد حفره، پوسيدگى در دندانها جلوگيرى مى‌نمايد.

بررسى‌هاى دانشمندان ژاپنى نيز نشان مى‌دهد كودكانى كه از انواع چاى كه داراى مقدار زيادى فلوئورايد است مى‌نوشند

خيلى كم به پوسيدگى و كرم‌خوردگى دندان دچار

مى‌شوند. ژاپنى‌ها اخيرا يك نوع خميردندان ساخته و به بازار عرضه كرده‌اند كه پايۀ ساخت آن تانن مى‌باشد.

طبق تحقيقاتى كه روى جانوران آزمايشگاهى به عمل آمده نيز وجود نيروى ضد فساد دندان در چاى مورد تأييد قرار گرفته است.

محققان تايوان در آزمايشى دهان تعدادى موش را مرتبا با مايع دم‌كردۀ چاى آغشته نموده

و ملاحظه كرده‌اند كه پيشرفت پوسيدگى دندان  ٢ / ١  تا  ۴ / ٣  كاهش يافت.

در سال  ١٩٨٣  دانشمندان دانشگاه ايالتى اوهايو و دانشكده دندان‌پزشكى دانشگاه واشنگتن

به تعدادى موش باكترى‌هاى موجد فساد و كرم‌خوردگى دندان تلقيح نموده

و مرتبا به آنها قند دادند. ضمنا دم‌كردۀ چند نوع چاى شامل دم‌كردۀ برگهاى چاى سبز چينى و دم‌كردۀ برگهاى چاى سياه هندى

و انواع ديگر آماده نمودند كه موشها به مدت  ۵  هفته آن چاى‌ها را مى‌نوشيدند.

در انتهاى مدت آزمايش البته چند لكه روى دندانهاى موشها ظاهر شده بود

ولى خيلى كمتر از موشهايى كه در اين مدت از اين چاى‌ها نخورده

و فقط آب ساده خورده بودند. يكى از انواع چاى به نام يونگ‌هايزن 3تعداد لكه‌هاى سياه پوسيدگى را به نصف تقليل داده بود.

محققان مركز تحقيقات فورسيت در پژوهشهاى خود دريافتند كه بين چندين نوع مواد خوراكى ضد پوسيدگى دندان

شامل قهوه، عصارۀ ميوه‌ها و. . . ، چاى از همه مؤثرتر مى‌باشد.

در اين آزمايشها نوع چاى مصرفى ليپتون ساده بوده كه  ٣  دقيقه در آب جوش دم شده بوده است.

در اين آزمايشها نشان داده شده است كه چاى تا  ٩۵  درصد از تشكيل دكستران   كه منجر به پوسيدگى دندان مى‌شود جلوگيرى نموده است.

دكستران مادۀ چسبناكى است كه از درهم آميختن و واكنش بين باكترى‌ها و شكر ايجاد و به دندانها مى‌چسبد.

چاى به عنوان نوشابۀ ضد سرطان دانشمندان هر سال كه از عمر

پژوهشى آنها مى‌گذرد بيشتر به ضد سرطان بودن چاى معتقد مى‌شوند.

تحقيقات نشان مى‌دهد همان انواع تاننهاى موجود در چاى كه ويروسها و باكترى‌ها را از بين مى‌برد،

مى‌تواند پيشرفت انواعى سرطان را نيز متوقف نمايد.

در ژاپن كه دانشمندان مرتبا با تلاشى قابل تحسين درصدد پيدا كردن ضد سرطانهاى طبيعى خوراكى هستند

و تحقيقات دامنه‌دارى انجام مى‌دهند.

معتقدند كه تا به حال چاى يا به عبارت روشنتر چاى سبز مقام اول را احراز نموده است.

در  ١٩٨۵  عده‌اى از دانشمندان درجۀ اول مؤسسۀ ملى ژنتيك ژاپن طى گزارشى اعلام كردند

كه در چاى سبز ژاپن يك نوع تانن به نام اپى‌گالو-كاتچين-گالات   وجود دارد كه از عوامل نيرومند ضد موتاسيون سلولى

و در نتيجه از عوامل ضد سرطان است.

بين صدها نوع گياهى كه دانشمندان ژاپنى در يك برنامۀ وسيع مطالعاتى به منظور يافتن بهترين

و مؤثرترين گياه ضد موتاسيون سلولى تحت بررسى قرار دادند،

چاى سبز به نام علمى «كامليا سايننزيس» 2در آزمايشگاه نيرومندترين اثر را داشته است.

و قسمت بسيار جالب در اين تحقيقات به‌طورى كه ژاپنى‌ها اعلام كرده‌اند

اين است كه مادۀ شيميايى چاى سبز براى سركوبى تومورهاى ساركوما   در موشها نيز مؤثر است

و به علاوه اشخاصى كه معمولا چاى سبز مى‌نوشند نرخ ابتلاى به سرطان معده در آنها خيلى كمتر از ساير اشخاص است.

ساركوما سرطانى است كه معمولا در ماهيچه‌ها، استخوانها و ساير نسوج ارتباطى ظاهر مى‌شود

و ممكن است در استخوانها، مثانه، كليه، كبد، ريه‌ها و طحال نيز ديده شود.

محققان كانادايى در مركز تحقيقات كلمبياى انگليس نيز دريافته‌اند كه چاى بر عليه تشكيل نيتروزامينها   مبارزه مى‌كند.

(نيتروزامينها دسته‌اى از عوامل نيرومند سرطانزا هستند كه در جانوران آزمايشگاهى موجب ايجاد انواع سرطان مى‌شوند) .

تركيبات شيميايى موجود در چاى از جمله تانن، نيتروزامينها را حتى بهتر از ويتامين C معمولا براى اين هدف مصرف مى‌شود،

سركوب و منكوب مى‌كند.

و مقدار كمى دم‌كردۀ چاى از انواع ژاپنى-چينى يا سيلان در آزمايشها اثر ضد عوامل سرطان از خود نشان داده است.

دكتر هانس استيچ از مركز تحقيقات عوامل سرطانزاى محيط زيست مى‌گويد: «چاى و قهوه داراى مقدار زيادى فنوليك اسيد   هستند

و فنوليك اسيدها مواد ضد عوامل سرطانزا و ضد اكسيدكننده‌ها مى‌باشند» .

در يك پژوهش دكتر استيچ دريافته است كه خوردن روزانه چند فنجان چاى به‌طور معمول بر ضد عوامل سرطانزايى

كه در ماهى نمك‌سود تخميرشدۀ چينى به نام پاك‌ويك وجود دارد

بسيار مؤثر است. ماهى نمك‌سود تخميرشدۀ چينى از خوراكى‌هايى است

كه خوردن آن احتمال ابتلاى به سرطان بينى را در هونگ‌كونگ و جنوب چين و فيليپين و اندونزى افزايش

داده است. به دلايل فوق است كه دانشمندان معتقدند كه چاى ممكن است از دشمنان عوامل سرطانزا باشد.

اين خاصيت چاى در حيوانات و در كشتهاى نسج در آزمايشگاه نيز نشان داده شده است.

و در پژوهشهاى ديگرى تأييد شده است كه چاى و قهوه هر دو تشكيل نيتروزامين را حتى در انسان متوقف كرده‌اند.

دكتر استيچ تا آنجا به خواص ضد سرطانى چاى معتقد است كه براى متوقف كردن پيشرفت سرطان دهان

در مورد اشخاصى كه در مناطق مختلف دنيا توتون مى‌جوند

و يا اشخاصى كه انفيه به كار مى‌برند، معمولا كپسولهاى كاتچين   ، كه از برگهاى چاى استخراج شده باشد، به كار مى‌برد.

به علاوه تحقيقات جديد علمى ديگرى در ژاپن، روسيه و هند نشان مى‌دهد

كه چاى ممكن است بدن انسان را از آثار زيان‌آور تشعشعات در درازمدت حفظ كند.

دانشمندان ژاپنى معتقدند و مدعى هستند كه كاتچينهاى چاى، مادۀ استرونتيوم  ٩٠  (يا استرونسيوم 90) را قبل از اينكه در مغز استخوانها مستقر شود از بدن خارج مى‌سازند.

آثار چاى در بيمارى‌هاى عروقى قلب

دانشمندان روسى پس از اجراى طرحهاى تحقيقاتى گسترده‌اى روى بيماران دريافته‌اند

كه چاى بخصوص كاتچينهاى موجود در چاى آثار نيرومندى براى تأخير انداختن پيشرفت تصلب

شرايين و تقويت عروق مويين و رقيق كردن خون و كاهش فشار خون، در متابوليسم بدن انسان دارد.

مثلا ميخائيل بوكوچاوا در مؤسسۀ بيوشيمى باخ در مسكو گزارش مى‌دهد

كه در بيماران روسى چاى فشار خون بالا را كاهش داده، سردرد را برطرف مى‌كند،

عروق خونى را تقويت نموده و از ايجاد لخته خون در رگها جلوگيرى مى‌نمايد،

او معتقد است كه كاتچينهاى چاى از هر دارويى براى تقويت عروق مويين مؤثرتر است.

تحقيقات ديگرى نيز آثار مفيد چاى را در حمايت عروق قلبى تأييد مى‌نمايد.

در اواخر سالهاى  ١٩۶٠  دانشمندان آزمايشگاه لاورنس ليورمور  ٢ در دانشگاه كاليفرنيا درجۀ تصلب شرايين را در شريانهاى اكليلى قلب

و شريانهاى مغز در حدود  ٣٠٠  نفر از قفقازى‌ها كه عادت به خوردن قهوه دارند و  ١٠٠  نفر چينى كه چاى‌خور بوده‌اند طى  ١۴  سال در بررسى جسد آنها اندازه‌گيرى نمودند.

نتيجه اين است: آنهايى كه چاى مى‌خورده‌اند فقط  ٣ / ٢  آنهايى كه قهوه مى‌خورده‌اند آسيب عروق قلبى داشته‌اند

و همچنين آنها كه چاى مى‌خورده‌اند  ٣ / ١  آنهايى كه قهوه مى‌خورده‌اند به عروق مغزى آنها آسيب وارد شده است.

سپس براى آزمايش به رژيم غذايى تعدادى خرگوش،

غذاهاى پرچربى و انواع نوشابه‌ها را وارد نموده و مشاهده شده است

خرگوشهايى كه به عنوان نوشابه چاى خورده بودند از همه كمتر به آئورت آنها آسيب وارد شده است،

حتى از خرگوشهايى كه آب ساده خورده‌اند نيز خيلى كمتر دچار ناراحتى و آسيب آئورت شده‌اند

و به اين ترتيب نشان داده شد كه چاى از حاميان آئورت است

و از تشكيل آتروما   (يعنى تشكيل پلاكهاى انسداد عروق) در آئورت جلوگيرى مى‌كند.

اگر چاى بى‌درنگ بعد از غذاهاى پرچربى خورده شود خيلى بهتر با تصلب شرايين مبارزه مى‌كند.

تحقيقات ژاپنى‌ها در سالهاى  ١٩٨٠  نشان مى‌دهد كه چاى كلسترول و ترى‌گليسريد را در حيوانات

و انسان كه از غذاهاى پرچربى استفاده مى‌كنند كاهش مى‌دهد

و در اين باره نظريه اين است كه تاننهاى موجود در چاى سبز ميزان كلسترول را در سطح عادى نگه مى‌دارد

و در تحقيقات ديگرى نشان داده شده است كه تاننهاى چاى كبد را نيز محافظت مى‌كند.

چاى به عنوان مسكّن ملايم و كاهندۀ فشار خون

دانشمندان و محققان كاليفرنيا در سال  ١٩٨۴  گزارش نموده‌اند چاى سبز كه كافئين آن گرفته شده باشد

خاصيت مسكّن ملايم در موش نشان داده است.

طبق نظر دكتر جيمز هانرى   ، يكى از استادان روان‌پزشكى در دانشكدۀ پزشكى لوماليندا،

چاى بدون كافئين با تأثيرى كه روى اعصاب مركزى و سيستم اعصاب و ترشحات غدد

داخلى جانوران مى‌گذارد به نظر مى‌رسد كه اثر مسكّن و آرامبخش دارد.

چاى قطعا در كاهش فشار خون جانوران تأثير دارد و به علاوه ديده شده است

موشهايى كه مرتبا چاى خورده‌اند بيشتر عمر كرده‌اند. دكتر هانرى اين خاصيت را متأثر از مواد بايوفلاوونوئيد 2در چاى مى‌داند.

دانشمندان فرانسوى نيز تأييد نموده‌اند موشهايى كه با دو نوع خاص تركيبات فلاوونوئيد   تغذيه شده‌اند

فشار خون آنها محسوسا كاهش يافته است.

محققان فرانسوى معتقدند كه خاصيت بايوفلاوونوئيدها در مورد كاهش فشار خون احتمالا شبيه اثر داروهاى بتابلوكر 4نظير ايندرال است.

دانشمندان ژاپنى ماده‌اى از چاى سبز و سياه جدا كرده‌اند كه قند خون را كاهش مى‌دهد.

دانشمندان و محققان ژاپنى در عين حال كه خواص متعدد چاى را در مورد حمايت عروق خونى و سركوبى سرطان و عمر دراز قبول دارند

ولى معتقدند كه هيچ‌يك از اين خواص ناشى از يك مادۀ خاص در چاى نيست، بلكه تأثير مجموعه‌اى از انواع مواد شفابخش در چاى است

كه به‌طور توأم و باهم در يك مجموعه اين آثار را دارند. ژاپنى‌ها از چاى  ۴  نوع مختلف كاتچين   جدا كرده‌اند

كه همۀ آنها ضد اكسيدكننده‌ها هستند.

ضد اكسيدكننده‌ها به مقدار زياد در برگ چاى خشك و در چاى دم‌كرده از برگ در هر دو وجود دارد.

محققان و كارشناسان روسى و كانادايى نيز خاصيت ضد اكسيدكننده بودن چاى را تأييد مى‌كنند.

بحثى دربارۀ رسم انگليسى‌ها در مورد اضافه كردن شير به چاى

حد اقل تا سال  ١۶۶٠  ميلادى چاى در انگلستان يك نوشابۀ غريب خارجى زيان‌آور تلقى مى‌شد و فقط در برخى ناراحتى‌ها به عنوان دارو مصرف مى‌شد،

ولى از زمانى كه صاحب‌نظران پزشكى آن سامان اعلام كردند چاى را مى‌توان خورد مشروط به اينكه كمى شير به آن اضافه شود

چاى در انگلستان مرسوم شد. پروتئين شير فعاليت تاننهاى چاى را مهار كرده و زيانهاى آن را از بين مى‌برد،

و هنوز هم عده‌اى فكر مى‌كنند كه علت كمى سرطان ناى در انگلستان در اثر عادت آنها به خوردن چاى با شير است.

ولى تا به حال هيچ قراين علمى اين نظريه را تأييد ننموده است. اضافه كردن شير به چاى ممكن است برخى از آثار نافع چاى را خنثى كند

از جمله ممكن است آثار ضد سرطانى آن را كه ناشى از وجود تركيبات تانن مى‌باشد از بين ببرد.

شير همچنين فعاليت فلورايد مفيد ضد كرم‌خوردگى دندان موجود در چاى را متوقف مى‌نمايد.

ولى فقط اگر شخص مبتلا به اولسر باشد ممكن است اضافه كردن شير به چاى فكر خوبى باشد،

زيرا شير توانايى آثار تاننهاى چاى را كه محرك افزايش ترشحات عصير معده هستند خنثى مى‌كند. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد ص 301-307

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.از نظر تركيبات شيميايى، كيفيت مخصوص چاى به عنوان يك نوشيدنى دلپذير، مربوط به وجود كافئين   يا تئين، چند پولى‌فنول

و اسانس در آن است. در برگهاى آن كاروتن، رايبوفلاوين، نيكوتى‌نيك اسيد   و پانتوتنيك اسيد ، اسكوربيك اسيد، ماليك اسيد، اكساليك اسيد،

كمپفرول   ، كوئرستين، تئوفيلين و تئوبرومين   ، كزانتين ، هايپوكزانتين   ، آدنين، صمغ، دكسترين   ، اينوزيتول ، تانن،

شيكيميك اسيد و فلوئورايد   وجود دارد.

چاي نواحي مختلف، بطور متوسط داراي موادي به مقادير متغيير زير است

آب : 5ر8 تا75ر1 درصد

خاکستر حاصله از گياه: 8ر4 تا 06ر7 درصد

مواد ازته: 25ر23 تا 40ر27 درصد

مواد چرب: 28ر0 تا 58ر0 درصد

تانن: 15ر5 تا 65ر15 درصد

کافئين: 10ر1 تا 60ر3 درصد

اسانس: 68ر0 درصد

در چاي وجود اسيد اکساليک به مقدار 33ر1 ميليگرم تا 75ر3 ميليگرم در هزار نيز ذکر شده است.

املاح معدني موجود در چاي بيشتر از فسفاتها و اکسالاتهاي پتاسيم ،کلسيم،منيزيوم و منگنز است

برگهاى تازۀ بهارۀ چاى در حدود  ٠١۴ / ٠  درصد و برگهاى تازۀ تابستانۀ چاى در حدود  ٠٠٧ / ٠  درصد اسانس دارد.

وجود كزانتين و تئوفيلين و آدنين در برگ چاى موجب آن مى‌شود كه در صورت اسراف در خوردن چاى عوارضى به نام تئيسم  ايجاد شود.

دم‌كردۀ چاى منبع غنى از فلوئورايد است.

كى‌گل معتقد است كه تانن چاى را بايد به نام پولى‌فنول ناميد. کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد2 ص 298-299