غرب

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

غرب
با نام علمی:
Ulmus campestris L

و مترادفهاى آن‏U .procera Salisb .،U .vulgaris Pall .،U .Sativa Mill . وU .minor Mill .،U .foliacea Gilib

فارسی:درختيست عظيم و در در اصفهان و بختيارى «بسك»، «وسك» و «وزك» و در مشهد «گرزم در شيراز درخت شاه‏ اشرفى

در نور کجور،کلارستان ،مازندران،و گرگان به اوجا ،در حوالی خرم اباد به اوجه،در هرسین لرستان به وج،و وجه،در رود سر و لاهیجان و دیلمان به لی له

درکرج تهران و استارا و همدان به قره اقاج و قره قاج و درشیرین سو به وزم موسوم است

درسخت سر و تنکابن به لو ، در اطراف رشت به گل پردار، دراطراف رشت و طوالش به سمد و سمت

و در تنكابن و ديلم اوجا نامند

و گویا اين اسم مشتق از آطاء يونانى باشد

عربی:غرغار،غرغاج

انگلیسی:Common elm-Elm

فرانسه:Ormeau-O.rouge-Ormepedoncule-Orme champetre

آلمانی:Ruster-Flatter--Ulme-Ulme

ایتالیائی:Olmo-Olmo commune

[pejuhesh237]

درختى است بسيار بزرگ از جنس خلاف يا صفصاف به اختلاف اصطلاح آن و برگ

و پوست آن سفيد و برگ آن به قدر برگ قطف

و از آن صمغى به عمل مى‏آيد به زدن تيغ به ساق آن در هنگام ظهور شكوفه آن

و اكثر مستعمل لحاء و برگ و صمغ آنست.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 574

اوجا درختی بزرگ و دارای پوست سخت، خشن و شکاف دار

نمونه های مختلفی ان به صورت درختچه های با ساقه بسیار کوتاه نیز دیده می شود به طوری که ارتفاع درخت به تفاوت 2 تا 4 متر دیده می شود .

از مشخصات ان این است که برگ های منفرد ان ،ظاهر بیضی شکل نوک تیز و پهنک غیر متقارن نسبت به رگبرگ میانی دارد

به علوه پوشیده از کرک می باشند و در موقع لمس کردن خشن به نظر می رسند. گل های ان عاری از دمبرگ و مجتمع به صورت دسته های بر روی شاخه هاست.

کاسه گل ان تا 4 تا 8 قسمتی است و در داخل ان نیز 4 تا 8 پرچم جای دارد. میوه اش در اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد به تناسب مشخصات محل رویش ظاهر میگردد.

به طول 3 و به عرض 5/1 سانتیمتر است. بال اطراف میوه نیز ظاهر مشخص بدان می بخشد .گیاهان داروئی دکتر زرگری جلد 4 ص452

[pejuhesh237]

در حاشیه جنگل ها و مناطق کوهستانی و کنار جاده ها

می روید و به علاوه پرورش هم می یابد.

پراکندگی این درخت به صورتی است که در غالب نواحی اروپا و اسیا و و بعضی نقاط امریکا می روید.

گرگان: بند گز،80کیلومتری شمال شرقی گنبد کاووس، تنگ راه بین تنگ راه و تنگ گل

مازندران: نکا،بین بابلسرو نوشهر، اطراف چالوس، مرزن اباد پل زنگوله، ساری، بین ساری و بهشهر، شمال جنگل کندوان

گیلان: دره سفید رود

اذربایجان:41 کیلومتری شمال شرقی میانه در اتفاعات 1400 متری،

کالیبار در 1300 متری دشت مرغان ، نزدیک قره اقاج

اراک: تفرش

خراسان:بیرجند

اطراف تهران:بالای اوین قزوین،کرج،قم در ارتفاعات 900متری،یزد و نایین.در نواحی مختلف ایران نیز پرورش می یابد. گیاهان داروئی دکتر زرگری جلد 4 ص454

[pejuhesh237]

قسمت مورد استفاده از این درخت پوست ثانوی ان یعنی قسمتی از پوست است که مجاورت با بافت ابکش دارد.

اوجا از قدیم الایام مورد شناسایی مردم دورانهای قبل بوده است.

تئوفر است در قرن چهارم قبل از میلاد مسیح این درخت را میشناخته و برای ان 2 نوع ، یک صحرایی و دیگری کوهستانی قائل بوده است .

ولی گال های روی درخت را ، میوه ان تصور نموده است .

پلین در قرن اول میلادی برا ان 4 گونه که یکی از انها را گولواز مینامیده است ذکر کرده بوده است .

مقارن همین دوران ،دیوسکورید برای برگ و پوست درخت اثر قابض اعلام داشته است، خیسانده پوست درخت برای ترشحات سینه و بلغم

وضماد برگ های له شده را دردرمان جذام و التیام زخم های عادی موثر میدانسته است.

ضمنا چوشانده برگ و به کار بردن برگ و پوست جوان شاخه ها را در درمان شکستگی

و پماد شیره گال را جهت ایجاد درخشندگی در پوست صورت توصیه کرده است .
برگ های جوان درخت به طوری که پلین اظهار داشته در ان زمان به عنوان سبزی خوردن مصرف میشده است .

در قرون وسطی یعنی در قرن 12 برای این درخت اختصاصات درمانی مختلف قائل وبده مانند ان که برگ را برای رفع لکنت زبان و بیحوصلگیو چوب ان را جهت درمان نقرس موثر میدانسته است .

در زمان های بعد مصارف درمانی عدیده برای ان پیدا شد چنان که در زمان شیره گال های درخت برای درمان فتق اطفال به کار رفته است

و از ان جهت درمان و التیام سریع زخم ها، استفاده به عمل می امده است

جوشانده پوست درخت مخصوصا پوست ریشه ان را به صورت ضماد گرم جهت رفع سختی مفاصل و هم چنین رفع انقباضات تشنجی ماهیچه ها بر روی عضو اثر میداده است .

از جوشانده ریشه درخت نیز نوعی ماده روغنی به دست می امده است که طبق عقیده ماتیول استعمال ان موجب روئدن موی سر می شده است .

له شده پوست درخت جهت رفع دردهای نقرسی به کا می رفته است ضمنا از برگ درخت جهت درمان سرفه های خلط دار و چرکین استفاده به عمل می امده است .

در سال های بعد تدریجا از این درخت متروک گردید تا انکه مجددا د رسال 1873 میلادی موردتوجه قرار گرفت

زیرا در این سال یکی از اطبائ به نام Lysons و در سال 1800اطبای دیگری به نام Lettsom,Swediaur و غیره با توجه به اثار دیوسکورید

و بررسی نتایج مداواهای خود چنین اعلام داشتند که با فراوردهای این گیاه می توان نتایج مفید در رفع عوارض جلدی مشابه جذام به دست اورد

و حتی اظهار داشتند که در یکی از موارد بیماری را ک مبتلا به عارضه جلدی مشابه بود و پیشرفت بیماری این عارضه را در تمام سطح بدن انتشار داده

و منظره ای کریه به وجود اورده است بود به به کار بردن فراورده های این گیاه ضفا دادند در حالی که هیچ گونه دارویی در این بیمار اثرشفا بخش نداشته است

و نتیجه ان شد که از این تاریخ به بعد استفاده از فراورده های این گیاه بیشتر موردتوجه و بررسی های علمی قرار گیرد.

در اغاز قرن 19 اعضای این گیاه شربتی در فرانسه تهیه می شد که مصرف ان جنبه تفننی داشته است .

درسال 1802 میلادی دانشمندی به نام اعلام داشت که در طی مدت 20 سال نه تنها توانست امراض جلدی دیر علاج نظیر سودا و هم چنین اولسرهای کهنه و چرکین را معالجه نماید .

بله موفق شد با فراوردههای این گیاه رماتیسم مزمن خنازیر و غیره را مداوا کند و حتی ترشحات مبهلی را با این فراورده ها از بین ببرد .

اطبای مختلف دیگر مانند برای اعضای مفید این درخت اثر مدر و ضد تشنج قائل بودند .

طبق نظر در طب عوام با به کاربردن تیزان و پماد پوست اوجا نتایج درخشان در رفه بیماری های جلدی به دست امده است .

پوست ثانوی گیاه که به چوب پیوستگی دارد بیشتر به مصارف درمانی می رسد زیرا دارای اثرات مقوی و معرق و مدر و التیام دهنده نرک کننده و قابض است .

جوشانده پوست درخت را در رفع اسهال ساده عوارض نقرس و رماتیسم و بیماری های ناشی از کمی ادرار سودا و بروز دانه ها

وزخم های ناشی از بیماریهای نقرس و خنازیر و بسیار موثر و شفا بخش اعلام کرده است.

درسال 1829 جوشانده مذکور را در رفع تب های نوبه و اب اوردن انساج و نقرس و بیخوابی های ناشی از ان موثر دانسته است .

در سال 1935 برای پوست درخت اوجا علاوه برموارد ذکر شده اثر رفع ضعف دستگاه هضم نزله های مخاط های بدن و خون ریزی ها نیز قائل بوده است .

هنوز هم از پوست تازه این درخت که از شاخ های جوان جدا شده است نوعی تنظور تهیه میگردد که برای رماتیسم به کار می رود به علاوه از ان برای معالجه زخم ها استفاده می شود .

در استعمال خارج پنبه الوده به جوشانده پوست و برگ درخت را روی زخم ها و جراحات ویا مواضعی از بدن که ناراحتی های پوستی مزن داشته باشد اثر میدهند

و یا انکه این کار را با ضماد حاصل از برگ های له شده جهت درمان بیماریهای مذکور انجام میدهند

به کار بردن جوشانده برگ درخت و یا پماد حاصل از ان دو برای معالجه بیماریهای پوستی به کار رود اثر قاطع حتی در رفع انواع دیر علاج این بیماریها ظاهر میکند . گیاهان داروئی دکتر زرگری جلد 4 ص 453

[pejuhesh237]

در دويم سرد و خشك کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص -191

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و بعضى تا سيّم و زياده از صفصاف دانسته ‏اند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 574

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و قابض و مجفف بيلذع

و شرب برگ او با فلفل رافع قولنج ايلاوس و مغص

و با آب مانع حمل و گويند به تجربه رسيده است

و ضماد برگ تازهء او جهة جراحات تازه

و آب فشردهء او جهة رفع سيلان چرك اعضاى باطنى

و سدهء جگر و غرغره او جهة اخراج زلوئيكه در حلق مانده باشد

و ذرور خشك او جهة آكله و جراحات مزمنه مفيد

و بيخ مسحوق او كه با عصارهء برگ او در روغن گل

و پوست انار طبخ دهند جهة درد گوش به غايت مؤثر

و نطول طبيخ او جهة نقرس

و رفع نخالهء موى سر و شكوفه و پوست(+درخت) او جهة نفث الدم

و ضماد پوست سوخته او با سركه جهة ثاليل

و ذرور شكوفهء او جهة خشك كردن جراحات و صمغ

و رطوبت سايلهء او جهة جلاى بصر و بياض و رفع وشم و آثار بيعديل

و چوب محرق مغسول او قايم مقام توتيا و مضر گرده

و مصلحش صمغ عربى و بدلش نصف وزن او اقاقياست.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص -191

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:


و به دستور مطبوخ پوست تازه آن و شستن سر به طبيخ لحاى آن جهت حزاز.

. آشاميدن برگ ساييده آن با فلفل جهت رفع مغص و قولنج حادث در امعاى دقاق كه ايلاوس نامند العياذ بالله

و جهت سده كبد و به تنهايى با آب مانع آبستنى و آشاميدن عصاره آن اخراج كننده علق است از حلق

ضماد پوست و برگ تازه آن بر اعضاى مقطوعه و مجروحه رديه طريه نافع

و گل آن داخل مراهم مجففه كرده مى‏

بدل آن‏: نيم وزن آن اقاقيا است و گفته‏اند كه از تنه درخت آن نمكى برمى‏آيد سفيد نازك

بهترين املاح است و آن را به جاى املاح ديگر استعمال مى‏ نمايند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 574

[pejuhesh237]

و قابض و مجفف بيلذع

و شرب برگ او با فلفل رافع قولنج ايلاوس و مغص

و با آب مانع حمل و گويند به تجربه رسيده است

و ضماد برگ تازهء او جهة جراحات تازه

و آب فشردهء او جهة رفع سيلان چرك اعضاى باطنى

و سدهء جگر و غرغره او جهة اخراج زلوئيكه در حلق مانده باشد

و ذرور خشك او جهة آكله و جراحات مزمنه مفيد

و بيخ مسحوق او كه با عصارهء برگ او در روغن گل

و پوست انار طبخ دهند جهة درد گوش به غايت مؤثر

و نطول طبيخ او جهة نقرس

و رفع نخالهء موى سر و شكوفه و پوست(+درخت) او جهة نفث الدم

و ضماد پوست سوخته او با سركه جهة ثاليل

و ذرور شكوفهء او جهة خشك كردن جراحات و صمغ

و رطوبت سايلهء او جهة جلاى بصر و بياض و رفع وشم و آثار بيعديل

و چوب محرق مغسول او قايم مقام توتيا و مضر گرده

و مصلحش صمغ عربى و بدلش نصف وزن او اقاقياست.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص -191

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:


و به دستور مطبوخ پوست تازه آن و شستن سر به طبيخ لحاى آن جهت حزاز.

. آشاميدن برگ ساييده آن با فلفل جهت رفع مغص و قولنج حادث در امعاى دقاق كه ايلاوس نامند العياذ بالله

و جهت سده كبد و به تنهايى با آب مانع آبستنى و آشاميدن عصاره آن اخراج كننده علق است از حلق

ضماد پوست و برگ تازه آن بر اعضاى مقطوعه و مجروحه رديه طريه نافع

و گل آن داخل مراهم مجففه كرده مى‏

بدل آن‏: نيم وزن آن اقاقيا است و گفته‏اند كه از تنه درخت آن نمكى برمى‏آيد سفيد نازك

بهترين املاح است و آن را به جاى املاح ديگر استعمال مى‏ نمايند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 574

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.جوشانده 50 تا 100 گرم پوست درخت در یک لیتر اب به طوری که که بر اثر این عمل و تحت اثر گرمای ملایم حجم محلول به نصف تقلیل یابد

به مقدار یک فنجان در هر روز صبح قبل از صبحانه و یا قبل از هر غذا( طعم این جوشانده را باید با افزودن قند و یا 50گرم عسل شیرین کرد)

پماد حاصل از 50 گرم پوست درخت ( برای این کار پس از وارد کردن پوست در 150 گرم روغن خوراکی و 50 گرم موم انها را در بن ماری به مدت نیم ساعت

و در 2 تا 3 مرتبه متوالی تحت اثر گرمای زیاد قرار میدهند و سپس به حالت گرم از یک پارچه به منظور صاف کردن میگذرانند.

این پماد ها را باید به حالت سرد بر روی عضور قرار داد.)جوشانده 50 گرم پوست در یک لیتر اب جهت شستشوی عضو و یا تهیه ضماد گرم و غیره .

در سیبری از برگ های تازه این درخت به جای چای دم کرده تهیه میکنند . گیاهان دارویی دکتر زرگری جلد 4 ص455

[pejuhesh237]

.در پوست داخلى درخت ‏ كه در چين بيشتر مصرف پزشكى دارد، وجود مقدارى تانن و مواد نشاسته‏اى و مواد چربى و فيتوسترول،

سيتوسترول‏، فلوبافن، هكزيلن آلدئيد، بوتيريك اسيد، كاپريك اسيد، ليپاز و لعاب وجود دارد.

پوست داخلى درخت اوجا نيز داراى تانن، لعاب و فيتوسترين همراه با استيگماسترين، سيتوسترين‏ و فلوبافن مى ‏باشد. گیاهان داروئی دکتر زرگری جلد 4 ص 453