توسط pejuhesh237 » سه شنبه نوامبر 05, 2013 2:10 pm
ثمريست هندى به قدر پسته و پوست او شبيه به پوست فندق
و مغزش مايل به زردى و سفيدى و با دهنية
و از فلاحه نقل كرده اند كه آن از پيوند نيلوفر با ياسمين به هم میرسد
و دانه اش بدانه نيلوفر شبيه و غير بيخ نيلوفر هندى و غير بندق هنديست کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص -198
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:
در ماهيت آن اختلاف است.
و برگ آن با زواياى بسيار با ساقى به قدر يك شبر و در موسم ربيع گل مىآورد گلى زرد رنگ و خوشبو و به زودى برطرف مىگردد
و انطاكى نوشته عبارت از ياسمين مضاعف است خواه به رأسه و خواه به تركيب آن با نيلوفر كه بيخ آن را شكافته نيلوفر را در آن گذارند
و يا بالعكس يعنى پيوند نمايند آن را با نيلوفر
و حكايت كرده در فلاحت كه آن گلى است سفيد خالص و برگهاى آن مضاعف و محيط به دانه آن
و اندرون آن زرد رنگ و چون پخته گردد سياه شود و چون برگهاى آن بريزد دانه آن طولانى گردد
و سرخ براق و اين هنگام آن را برشكين نامند و اين نيلوفر هندى نيست و رته هم نيست
و صاحب اختيارات نيلوفر هندى دانسته و سهو است او را.
حكيم عبد الحميد در حاشيه تحفه نوشته كه ياسمين مضاعف را به هندى راى بيل نامند
و تخم آن بقدر دانه نخودى است نه به قدر فندقى و آنچه بر فقير بعد از تبتع بسيار در بلاد هند معلوم گرديده آنست
كه فل به فتح فا معرب از پهل هندى است و آن ميوهاى است مشهور و در بلاد دكهن و بنگاله به هم مىرسد
بسيار خوشبو شبيه به بوى گلاب و لهذا آن را گلاب پهل مى نامند
و آن در اول سرد و تر و مقوى قلب و معده و مسرت افزاى روح حيوانى و نفسانى
و تخم آن به نحوى است كه صاحب تحفه نوشته منقول از بغدادى و مؤلف گويد يحتمل كه گلاب جامون باشد
زيرا كه ماهيت آن بسيار مشابه به آنست و گلاب جامون در حرف جيم در جامون ذكر يافت
و تخم آن دو قسم مى باشد بعضى سبز پستهاى رنگ و بعضى سفيد.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 594
