و لطيفترين نباتات و در همه افعال قويتر از پودنه .
کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص256-257
نباتى است معروف برى و بستانى مى‌باشد برگ برى آن خشنتر و كوچكتر
و بستانى نازكتر و نرمتر و بهترين آن تازه املس بستانى آنست
.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 773
گیاهی است علفی،پایا،و دارای ساقه های بر دونوع خزنده و زیر زمینی که از نوع اول آن در محل گره ها دسته ای از ریشه ها ی نابجا به درون زمین نفوذ کرده است
از سمت مقابل ان ، یک شاخه قائم و برگدار و کوچک خارج می شود که خاتمتا منجر به پیدایش پایه های علیحده در فواصل مختلف ساقه خزنده،در محل پیدایش ریشه های نابجا میگردد.
برگ های ان متقابل،بیضوی،نوک تیز،دندانه دار،کمی پوشیده از کرک،به درازای 4 تا 7 سانتی متر و به عرض 2 تا 3 سانتی متر است. ابعاد مذکور در شاخه های گلدار نیز کمتر از شاخه های عقیم است.
ازکلیه قسمت های هوائی این گیاه بوی معطر و مطبوع استشمام می شود ولی اگر جویده شود عاوه بر بوی اسانس احساس خنکی نیز در مخاط دهان میگردد.
ساقه این گیاه چهار گوش و به رنگ قرمزمایل به بنفش یا مایل به ارغوانی است و در محل هر یک از گره های ان دو برگ متقابل دیده می شود .
گل های ان در ماههای مرداد و شهریور ظاهر می شود رنگ گلی روشن یا کم و بیش ارغوانی مایل به بنفش دارند و به تعداد زیاد نیز در مجاور یکدیگر به نحوی مجتمع می شوند
که مجموعا در قسمت انتهایی ساقه ها به صورت سنبله های با شکل ظاهری بیضوی نوک تیز جلوه میکنند .
برخی از شاخه های این گیاه عقیم و عاری از گل می باشد .
این گیاه دارای فرمها و واریته های متعددی است که از بین انها دو گیاه زیر از نظر تولید اسانس بر سایرین ترجیح دارد:
1-Mentha piperita (نعنا کوهی ) فرم اول گیاه مذکور موسوم است و از اختصاصات ان این است که ساقه و برگ ان دارای لکه های مشخص می باشد
و مانند ان است که اعضای گیاه به رنگ نوعی قهوه ای که تا ارغوانی مایل به بنفش یا سیاه تغییر میکند . الوده شده باشد .
گل های ان نیز به رنگ قرمز قهوه ای است.
فرم دوم به Menthe poivree blanche (نعنا فلفلی ) موسوم است . ساقه و برگ های ان رنگ سبز دارد ولی گل هایش بع رنگ سفید است .
بو و عطر این گیاه کاملا متمایز از فرم اولی و ملایمتر و مطبوع تر است.
تکثیر گیاهان مذکور به ندرت از طریق بذر و معمولا به کمک ساقه های خزنده و هوائی انها صورت میگرد. از ساقه های خزنده گیاه طوری که ذکر شد ریشه ها نابجا در محل تماس انها با زمین خارج می شود
که در خاک فرو میرود . با این عمل در پاییز یعنی در زمانی گه گیاه اصلی در شرف از بین رفتن است اطراف انها از یک حلقه پایه های جوان ریشه دار احاطه می شود
که خود باعث میگردد زمین زراعتی به سرعت از گیاه مذکور مستور گردد.
برای تکثیر گیاهان مذکور معمولا تعدادی چندی در انها را در محل مساعدی میکارند و سپس پایه های جوان حاصل را که دارای ساقه ای به درازای 10 تا 15 سانتی متر همراه باریزوم و ریشه اند از گیاه اصلی
جدا میکنند و به زمین زراعتی منتقل میکنند
برداشت محصول اگرمنظور ، اسانس گیری از گیاهان مذکور باشد 2 مرتبه در سال در فواصل ماههای تیر تا شهریور صورت می گیرد.
بدنی نحو که با داس های مخصوص و یا وسائل مکانیکی جدید در امریکا قسمت هوایی گیاه را قطع می کنند و گاهی نیز این عمل را 3 مرتبه در سال در ماههای خرداد ، مرداد و مهر انجام میدهند .
.گیاهان دارویی دکتر زرگری جلد چهارم ص8
توسط pejuhesh237 » سه شنبه ژانويه 22, 2013 8:48 am 
