اشربه

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 11:48 pm

تحفه حکیم مومن:

شراب رساطون
جهة امزجهء بارده بغايت نافع
و مقوى حرارة غريزى
و چهار هزار ل آب انگور صاف را به آتش نرم جوشانيده كف بگيرند
و هزار ل عسل اضافه نموده بجوشانند تا به نصف رسد
هيل قاقلهء كبار قرفه قرنفل دار فلفل از هر يك ٥ م نرم سائيده در پارچهء بسته در اول طبخ بيندازند تا آخر بجوشد
و بعد از سرد شدن پارچه را افشرده بيندازند
و سه م زعفران در آن حل كرده در شيشها كنند و سر شيشه را محكم كرده تا چهل روز در آفتاب بگذارند و هر چند كهنه شود قويتر مى گردد

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص334

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 11:52 pm

تحفه حکیم مومن:

شراب افسنتين كبير
موافق نسخهء قدما مقوى معده و مفتح سده و مسهل صفرا و مقوى اعصاب و دماغ و جگر است
افسنتين رومى ٤ ل غاريقون مثل آن گلسرخ ٨ ل صبر زرد ٢ ل حاشا مثل آن
مصطكى تخم كرفس اذخر انيسون سنبل الطيب اسارون ساذج هندى هر يك ل
نعناع اصل السوس ٣ ل بيخ كرفس بيخ رازيانه ٢ ل
فودنه زعفران هر يك يک رطل و نيم
در هشت رطل شراب بجوشانند تا به نصف رسد و با يک رطل و نيم عسل بقوام آورند
و اگر به جاى شراب آب و به جاى عسل شكر ميتواند بود

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص334

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 11:54 pm

تحفه حکیم مومن:

نوعى ديگر

كه صغير گويند جهة ماليخوليا مراقى و ضعف معده كه از برودت باشد و سوء القنيه بغايت ازموده است
افسنتين ده ل گل سرخ ٢٠ ل تربد ٤ ل غاريقون ٤ سنبل الطيب ٢ ل
در چهار صد ل آب بجوشانند تا به نصف رسد و با صد و بيست ل شكر بقوام آورند
و اگر تربد را ٧ ل و سنبل را ٤ ل كنند قويتر خواهد بود و حقير مكرر تجربه نموده

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص334

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 11:56 pm

تحفه حکیم مومن:

نوعى ديگر
از مجربات حقير جهة ضعف معده و جگر كه با يبوسته طبع و حرارت مزاج باشد بغايت نافع است
افسنتين ٢ ل گلسرخ ٤ ل تمرهندى ١٠ ل ترنجبين ٣٠ ل
جوشانيده صاف نموده بنوشند
و مجموع يک شربت است

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص334

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه ژانويه 16, 2013 11:58 pm

تحفه حکیم مومن:

شربت ابريشم
جهة تقوية دل و اعضاى رئيسه و رفع خفقان بارد و باد بواسير و توحش سوداوى و اقسام ماليخوليا نافع است موافق نسخهء قدما
ابريشم خام كه عبارت از فيله است نه ابريشم متعارف كه به عرف اطبا آن حرير است ٣٠ ل را در يك شبانه روز در يكهزار و پانصد مثقال آبى كه آهن تافته چند بار در او انداخته باشند بخيسانند
پس بجوشانند تا به ثلث رسد و ابريشم را افشرده بيرون آورند
٢٥ ل گل گاو زبان و ١٠ ل بادرنجبويه را عليحهده در سه رطل آب بجوشانند تا ثلث بماند
و آب او را اضافهء آب ابريشم كنند و با سيصد ل شكر بقوام آورند
و عنبر اشهب و ورق طلا از هر يك يك ل و نيم ورق نقره مرواريد مصطكى از هر يك ٢ ل حل كنند در آن
و بعضى بجاى فيله حرير كرده اند و اگر فيله كنند بايد شكافت و كرم ابريشم را بيرون كرد كه با فيله نجوشد

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص334

توسط **pejuhesh237** » پنج شنبه ژانويه 17, 2013 12:02 am

تحفه حکیم مومن:

شربت ابريشم
كه معمول متاخرين است موافق نسخه مرحوم مغفور حكيم محمد باقر قمى
موافق اكثر امزجه و در دفع مواد سوداوى و خفقان و تقوية دل و اعضاى رئيسه و معده و اقسام ماليخوليا و توحش و هموم بغايت مؤثر است
ابريشم حرير ٣٠ ل سه روز در عرق گاو زبان و عرق بيد مشك و عرق شاه تره و گلاب از هر يك يک من تبريز كه ٦٠٠ ل باشد با آب سيب شيرين آب امرود شيرين آب انار شيرين آب به شيرين هر يك ٢٠٠ ل بخيسانند
و بعد از آن بجوشانند تا به ربع رسد و در حين جوشانيدن مصطكى سنبل هندى جوزبوا بسباسه زعفران هر يك 1 ل
هيل قرنفل عود ساذج هندى هر يك ا ل و نيم
دار چينى ٣ ل
همه را كوبيده در پارچهء بسته در آن انداخته بجوشانند
و بعد از آن كه آبها به ربع رسد ادويه و ابريشم را افشرده آب صاف كرده با ٦٠٠ ل شكر سفيد و ٢٠٠ ل عسل بقوام آورند
و عنبر اشهب و ورق طلا از هر يك 1 ل ورق نقره ٣ ل مشك نيم ل در آن حل كنند
و اگر قويتر خواهند مصطكى زعفران درونج بهمنين قرنفل عود هيل صندل زرد از هر يك نيم ل كوفته و بیخته اضافه نمايند
و بعضى شكر را هزار و دويست ل و عسل را ٣٠٠ ل ميكنند و زعفران را نمى- جوشانند بلكه بعد از قوام در او حل ميكنند و اين انسب است چه زعفران از جوشيدن ضعيف الاثر مى شود

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335-334

توسط **pejuhesh237** » پنج شنبه ژانويه 17, 2013 12:04 am

تحفه حکیم مومن:

شربت فواكه معتدل
معمول متأخرين مقوى اعضا و ساير قوتها و جهة ناقهين و ضعيف الاحشا نافع است
آب انار ترش و شيرين
آب به ترش و شيرين
آب امرود ترش و شيرين
آب سيب ترش و شيرين از هر يك يک جزو
آب زعرور كه کويج نامند و آب زرشك هر يك نيم جزو
با ثلث آبها شکر سفيد بقوام آورند
و بعضى يک جزو آب انگور اضافه ميكنند و آن انسب است
و اگر آب انگور را عليحده بجوشانند تا ثلث رفته ثلثان بماند اولى است

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335

توسط **pejuhesh237** » پنج شنبه ژانويه 17, 2013 12:05 am

تحفه حکیم مومن:

شربت فواكه شيرين
جهة تقوية احشا و ناقهين و صاحبان لينت طبع و جهة صاحب سعال موافق است
آب ميوهاى شيرين را كه مذكور شد با ثلث آن شكر بقوام آورند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335

توسط **pejuhesh237** » پنج شنبه ژانويه 17, 2013 12:08 am

تحفه حکیم مومن:

شربت فواكه ترش
قابض تر از فواكه شيرين است و در منافع مثل او
و صاحب سعال را موافق نيست
و عمل او به دستور سابق است كه از آب ميوهاى ترش شيرين ميدهند
و هر يك از اين اشربه را موافق حال هر شخصى تقوية به ادويهء مناسبه ميتوان نمود كه ادويهء موافقه را كوفته و نه بیخته در پارچهء بسته در آن بجوشانند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335

توسط **pejuhesh237** » پنج شنبه ژانويه 17, 2013 12:10 am

تحفه حکیم مومن:

شربت عود ترش
معمول متاخرين و مقوى معده و اعضاى رئيسه و جهة رفع غثيان و بدى هاضمه و بخاراة محترقه نافع است
آب سيب ترش و شيرين آب انار ترش و شيرين آب به ترش و شيرين آب ليمو از هر يك 1:50 ل با ٣٠٠ ل قند بقوام آورند
و عود قمارى 5 ،صندل سفيد 3 ،گلسرخ 2، قرنفل 2 ،مصطكى 2، سنبل الطيب 1 ،اسارون 1 ،بسباسه 1،
بادرنجبويه 3 ،ساذج 1، مشك نیم، عنبر نیم، ورق طلا نیم ،ورق نقره 1 در آن حل كنند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335

توسط **pejuhesh237** » شنبه ژانويه 19, 2013 10:34 am

تحفه حکیم مومن:

شربت ترياقى
كه پادزهر سموم و گزيدن افعى است
و جهة كرب و خفقان و غثيان و برانگيختن اشتها مجرب است منقول از تذكره
آب زرشك آب سيب شيرين هر يك ٣٠٠ ل
آب ليمو آب ترنج هر يك صد و پنجاه ل با ثلث او شكر بقوام آورند
و مرواريدى كه به آب ترنج حل كرده باشند ٦ ل اضافه نمايند
در اين وقت در اكثر امراض قايم مقام ترياق فاروق است

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335

توسط **pejuhesh237** » شنبه ژانويه 19, 2013 10:36 am

تحفه حکیم مومن:

شربت هندى
منقول از ترجمه باهروسسرت
جهة درد گرده و مثانه و رحم و جگر و مغص و ورم سپرز و عرق النسا و نفث الدم و ربو و فواق و خفقان و قرحهء امعأ و تبهاى دايره و گزيدن هوام و درد كمر و مفاصل مجرب دانسته‌اند
انجير زرد رازيانه هر يك 150 ل يك شبانه روز در سه وزن او آب بخيسانند پس بجوشانند تا به ثلث رسد
و بعد از آن صاف نمايند و با شيرهء گل سرخ تازه ٣٠٠ ل و قند سفيد ٦٠٠ ل بجوشانند تا بقوام سكنجبين رسد
و ١٠٥ ل ريوند چينى كه به گلاب تر كرده باشند و به پانزده ل روغن گاو چرب نموده در آن حل كنند
و از 1 ل تا ٢٠ ل استعمال نمايند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335

توسط **pejuhesh237** » شنبه ژانويه 19, 2013 10:38 am

تحفه حکیم مومن:

شربت صندل
جهة تقوية معده و رفع اسهال و سيلان خون و ضعف دل و جگر حار
٢٠ ل صندل سفيد را نيمكوب كرده در نيم رطل گلاب دو شبانه روز خيسانيده صاف نمايند
و جرم صندل را در آب بجوشانند تا بقيه قوة را با آب دهد پس صاف نموده با گلاب سابق و يک رطل شكر بقوام آورند
و اگر قابض تر خواهند يك اوقيه ناردان ترش را در آن خيسانيده صاف نمايند و بعد از آن بقوام آورند
و اگر قسم ترش او را خواهند بجاى گلاب در سركه و يا آب ليمو بخيسانند و
در شربت صندلین صندل سرخ و سفيد بالمناصفه كنند و او قابضتر مى شود

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335

توسط **pejuhesh237** » شنبه ژانويه 19, 2013 10:39 am

تحفه حکیم مومن:

شربت اجاص
منقول از حاوى جهة درد سر و تبهاى حاره و يرقان نافع و مسهل صفرا است
آلوى بخارا در آب خيسانيده بجوشانند تا مهرا شود پس صاف نموده شكر بقدريكه خوش طعم كند اضافه نموده بقوام آورند و
قدرى از محمودهء مشوى اضافه نمايند قوى الفعل مى شود

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335

توسط **pejuhesh237** » شنبه ژانويه 19, 2013 10:40 am

تحفه حکیم مومن:

شربت تمرهندى
به دستور شربت اجاص است

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335

توسط **pejuhesh237** » شنبه ژانويه 19, 2013 10:41 am

تحفه حکیم مومن:

شربت مورد
جهة سرفه و قرحهء ريه و اسهال و اقسام بواسير و قطع سيلان خون و تقوية معده و امعأ نافع است
تخم مورد را با چهار مثل آن آب بجوشانند بعد از خيسانيدن و نيمكوب كردن آن تا به ربع رسد و با وزن او شكر بقوام آورند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص335

توسط **pejuhesh237** » شنبه ژانويه 19, 2013 10:43 am

تحفه حکیم مومن:

شربت قابض
از تاليف ابوى ره جهة اسهال و زلق الامعاء مجربست خصوصا هر گاه با سفوف قابضه بنوشند
آب به آب امرود آب سيب از هر يك يک رطل گرفته ٣٠ ل تخم مورد را در آن خيسانيده بجوشانند تا به نصف رسد
پس صاف نموده استعمال نمايند
و اگر اسهال بلغمى باشد درحين جوشانيدن عود هندى سنبل الطيب مصطكى سک از هر يك ٢ ل در پارچه ء بسته در آن بجوشانند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص336-335

توسط **pejuhesh237** » شنبه ژانويه 19, 2013 10:45 am

تحفه حکیم مومن:

شربت مسهل
از تاليف حقير جهة امراض بارده و ضعف معده و دماغ و تفتيح سدد و امراض سوداوى بغايت نافع است
و بهترين مسهلات است
گلسرخ سناء مكى هر يك ده ل بنفشه 20 ل
تربد سفید غاریقون افسنتین رومی از هر یک 5 ل
تخم کشوث اسطوخودوس مصطکی هریک 3 ل
سنبل الطیب 2 ل
عناب سپستان هر یک سى عدد در ٤٠٠ ل آب يكروز خيسانيده بجوشانند تا به ربع رسدد
با صد و پنجاه ل ترنجبين و شكر بالمناصفه بقوام آورند
و از ٥٠ ل تا ١٠ ل استعمال نمايند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص336

توسط **pejuhesh237** » شنبه ژانويه 19, 2013 10:46 am

تحفه حکیم مومن:

شربت كشوث
كه در اصفهان بسيار شهرت دارد و مفتح سدد و ملين طبع
و مقوى جگر و معده
و جهة تبهاى مركبه و سوء القنيه مفيد است
تخم كشوث رازيانه تخم كاسنى گل كشوث تخم خيارين تخم خربزه گرمك هر يك ٣ ل
پوست بیخ كاسنى بيخ رازيانه گلسرخ انيسون هر يك ٢ ل
جوشانيده با نود ل شكر يا با شير خشت بقوام آورند
و تا ده ل با شيرهاى تخم كاسنى و تخم خربزه و آب كاسنى و امثال آن بنوشند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص336

توسط **pejuhesh237** » شنبه ژانويه 19, 2013 10:48 am

تحفه حکیم مومن:

شربت دينار
معمول متاخرين جهة امراض جگر و سدهء ماساريقا و تبهاى مركبه نافع و قريب الاعتدال است
تخم كاسنى 30 ل بيخ كاسنى 30، گلسرخ 15، ريوند 4 ،تخم كشوث 5
يكروز خيسانيده پس بجوشانند و با دو رطل شكر بقوام آورند

کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم- ص336