آلودگی آب

[najm134]

عناوين گزارشاتي كه تا كنون در اين باره منتشر شده است: مطمئن باشیم آب شهر سالم است؟! - توصيه مسئولان بهداشتى به مردم: حتى به آب رودخانه زاينده رود دست نزنيد! - افزايش نيترات موجود در آب تهران خطرات جدي به همراه دارد

[najm134]

توصيه مسئولان بهداشتى به مردم: حتى به آب رودخانه زاينده رود دست نزنيد!
مسئولان سازمان حفاظت محيط زيست از ورود مستقيم فاضلاب انسانى و پساب هاى كشاورزى به رودخانه زاينده رود خبر مى دهند. همزمان با سفر معصومه ابتكار رئيس سازمان حفاظت محيط زيست كشور به اصفهان، در هفته گذشته استاندار اصفهان در جلسه شوراى حفاظت كمى و كيفى زاينده رود شاخص هاى آلودگى آب اين رودخانه را نگران كننده خواند. مديركل سازمان حفاظت محيط زيست اصفهان نيز در گفت وگو با ,شرق, از ورود فاضلاب هاى كشاورزى، شهرى و صنعتى به زاينده رود خبر داد.
رئيس سازمان حفاظت محيط زيست كشور در اصفهان با اشاره به امكان اختصاص ?/? ميليون دلار از اعتبارات پروژه هاى محيط زيستى بانك جهانى كيفيت آب زاينده رود و آب و هواى اصفهان گفت: براى ايجاد ايستگاه هاى سنجش كيفيت در مقاطع مختلف رودخانه زاينده رود و يا اجراى برنامه هاى مديريتى منطبق بر اهداف پروژه هاى بانك جهانى مى توان از اعتبارات بين المللى استفاده كرد. ابتكار همچنين با اشاره به سياست هاى دولت در رسيدگى به وضعيت رودخانه هاى بزرگ كشور، تصويب شوراى حفاظت كمى و كيفى زاينده رود را اقدام مناسبى براى توجه به وضعيت اين رودخانه دانست. وى گفت: با اتخاذ سياست هاى مناسب و فعاليت هاى هماهنگ توسط بخش هاى مختلف در كنار اعتبارات مناسبى كه از سوى دستگاه ها به اين موضوع اختصاص مى يابد، مى توان به اهداف مورد نظر دست پيدا كرد.
• ورود مستقيم فاضلاب كشاورزى و شهرى: مديركل حفاظت محيط زيست اصفهان در گفت وگو با ,شرق, با اشاره به مسائل و مشكلات زاينده رود مى گويد: منابع آلاينده زاينده رود سه بخش كشاورزى، شهرى و صنعتى است كه عمده ترين آلودگى ها به وسيله زهكش هاى كشاورزى ايجاد مى شود. سيدمرتضى طالبى با اشاره به اينكه براى رفع آلودگى هاى كشاورزى و شهرى اقدامى صورت نگرفته ادامه مى دهد: طرح جامع كاهش آلودگى زاينده رود در سال ?? تهيه و به كميسيون زيربنايى دولت ارجاع شد كه به دليل نجومى و غيرواقعى بودن ارقام پيشنهادى، به اصفهان عودت داده شد اما قرار است تا ?? اسفند ماه سال جارى مجدداً اين طرح به سازمان حفاظت محيط زيست كشور و كميسيون زيربنايى دولت ارسال شود. وى در ادامه مى گويد: در زمينه رفع آلودگى هاى صنعتى اقدامات خوبى صورت گرفته است. به گفته وى، كارخانه هاى ريسندگى و بافندگى، ديگر فاضلاب خود را در زاينده رود تخليه نمى كنند و پلى اكريل اصفهان نيز از دو ماه قبل پساب هاى صنعتى خود را به رودخانه نمى ريزد. طالبى خاطرنشان مى كند كه عمده ترين آلايندگى صنعتى در زاينده رود توسط ذوب آهن اصفهان ايجاد مى شود.طالبى همچنين مى گويد: تصفيه خانه جنوب اصفهان به دليل پايين بودن ظرفيت واحدهاى تصفيه خانه خصوصاً در فصول گرم و بالا بودن مصرف آب همچنين درهم بودن سيستم بارندگى و فاضلاب شهرى دچار شوك مى شود و فاضلاب نيمه تصفيه خود را به رودخانه تخليه مى كند. مديركل سازمان حفاظت محيط زيست اصفهان با اشاره به وجود يك پيچ آلودگى در زرين شهر مى افزايد: هم اكنون فاضلاب انسانى بخشى از روستاها و شهرهاى چهارمحال و بختيارى و برخى از شهرهاى استان اصفهان، بدون تصفيه، بالاتر از تصفيه خانه ,بابا شيخ على, كه آب شرب اصفهان را تامين مى كند به رودخانه زاينده رود مى ريزد. روستاى ماركده از جمله روستاهاى چهارمحال و بختيارى است كه فاضلاب انسانى آن به صورت مستقيم وارد زاينده رود مى شود.در حالى كه به گفته اين مقام مسئول وضعيت برخى از شهرهاى اصفهان مانند ,سده لنجان, نيز اين گونه است اما معاون عمرانى استاندار اصفهان در اين خصوص مى گويد: در برخى از اين شهرها، همچون سده لنجان، مباركه، چادگان و فلاورجان طرح شبكه تصفيه فاضلاب انجام شده و در ساير شهرها نيز با اعتباراتى كه در بودجه سال ?? پيش بينى شده، به انجام خواهد رسيد.
شمس همچنين در پاسخ به سئوالى در خصوص ورود پساب هاى ذوب آهن به رودخانه تاكيد مى كند كه اين پساب ها پس از تصفيه شدن وارد زاينده رود مى شود اين در حالى است كه مديركل محيط زيست از تلاش اين سازمان براى كاهش ميزان پساب هاى صنعتى اين كارخانه به زاينده رود خبر مى دهد: ذوب آهن اصفهان در حال حاضر پساب هاى صنعتى خود را پس از تصفيه خانه باباشيخ على به رودخانه مى ريزد كه ميزان آن قابل توجه است و ما تلاش مى كنيم كه كاهش پيدا كند. طالبى همچنين مى گويد: چاه هاى فلمن در محدوده سه راه نظر شهر اصفهان كه در زيردست نيروگاه و زاينده رود واقع است و آلودگى هايى كه از طريق پساب كاملاً تصفيه نشده ذوب آهن و نيروگاه وارد زاينده رود مى شود مى تواند بر آب چاه هاى فلمن تاثير بگذارد. وى مهمترين زهكش هاى تخليه شده را زهكش زرين شهر (ذوب آهن) در بالادست رودخانه و دو زهكش در پايين دست آن عنوان كرده و خاطرنشان مى كند كه زهكش زرين شهر حاوى زهاب هاى حاصل از كشاورزى و نشست استخرهاى تبخيرى ذوب آهن همراه با پساب تصفيه خانه زرين شهر به رودخانه است كه كيفيت آب اين زهكش بسيار نامطلوب است.آخرين نتايج نمونه بردارى از رودخانه زاينده رود مربوط به پاييز ?? است. نمونه بردارى از بيست و سه ايستگاه انجام شده است كه ? ايستگاه مربوط به استان چهارمحال و بختيارى و ساير ايستگاه ها در استان اصفهان است. كيفيت آب در ايستگاه هاى چهارمحال وبختيارى كه از ورودى تونل كوهرنگ آغاز به پل زمان خان ختم مى شود به علت بالا بودن دبى آب و پايين بودن حجم آلودگى هاى تخليه شده بسيار مطلوب بوده و مقادير COD در حد صفر و يا بسيار پايين و ميزان اكسيژن محلول در حد بسيار بالا (تا حدود ? ميلى گرم در ليتر) است. در اين بخش، تخليه فاضلاب هاى شهرى روستاهاى حاشيه زاينده رود و ساكنان سد زاينده رود نيز وجود دارد اما بالا بودن دبى آب، قدرت خودپالايى رودخانه، وضعيت بستر رودخانه و اكسيژن گيرى از اتمسفر موجب تصفيه خودبه خودى و طبيعى اين فاضلاب ها مى شود.براساس نتايج اين نمونه بردارى ها، در بخش ميانى زاينده رود كه در استان اصفهان است، تخليه زهكش زرين شهر با كيفيت نامطلوب وجود دارد كه موجب تغيير كيفيت آب رودخانه مى شود به گونه اى كه مقادير COD COD) از جمله پارامترهاى نشان دهنده شدت آلودگى است) تا حدود ?? ميلى گرم در ليتر نيز مى رسد.همچنين يازده كيلومتر پس از تخليه پساب تصفيه خانه جنوب در محل پل چرم، مقادير تغيير كرده و در بخش پايين دست رودخانه به علت شورى خاك منطقه، بازگشت زهاب ها و تخليه غيرمستقيم فاضلاب شهرى روستاهاى حاشيه زاينده رود، كيفيت آب تغيير كرده و پارامترهاى سولفات و كلرايد بالا است.
به گزارش سازمان محيط زيست اصفهان تصفيه خانه جنوب اصفهان، بخشى از فاضلاب خود را به علت پايين بودن ظرفيت واحدهاى تصفيه خانه و نبود راندمان تصفيه به صورت خام در شب و بعدازظهر با آلودگى شديد به زاينده رود تخليه مى كند. تصفيه خانه هاى شمال و شاهين شهر نيز پساب خود را به مصرف كشاورزى مى رسانند.
• گاوخونى رو به نابودى: آلودگى زاينده رود به حدى است كه مسئولان بهداشتى توصيه مى كنند مردم حتى به آب رودخانه دست نزنند. محمد اسماعيل ربانى دبير تشكل غيردولتى انجمن ملى زيست جوان با اعلام اين مطلب به شرق مى گويد: وضعيت زاينده رود بسيار نامناسب است و كسى حتى نمى تواند دست خود را در آب ببرد.ربانى دليل اين وضعيت را انجام نشدن طرح آمايش سرزمين مى داند و در ادامه زهاب هاى كشاورزى، دفع سموم آفات كشاورزى كه به صورت مكرر و بيش از حد مورد استفاده كشاورزان قرار مى گيرد را از ساير عوامل آلودگى زاينده رود عنوان مى كند. به گفته وى مواد جامدى كه توسط مردم در طول مسير به رودخانه ريخته مى شود، محيط آبزى، جانوران و گياهان آبزى را تهديد مى كند. اين فعال غيردولتى با اشاره به اينكه از ?? هزار هكتار تالاب گاوخونى اصفهان، تنها هفت هزار هكتار آن باقى مانده است مى گويد: سهم آب تالاب كه يك اكوسيستم طبيعى بين المللى است، براساس طومار شيخ بهايى چهار مترمكعب است اما اين مقدار يا تامين نمى شود و يا اگر تامين مى شود از زهكش كشاورزى و آب بسيار آلوده است و اين وضعيت ضمن تهديد حيات باقى مانده تالاب، سلامت شهروندان را به خطر مى اندازد به عنوان مثال استفاده نانوايى ها از نمك تالاب و اطراف آن به دليل وجود مواد زايد و فاضلاب در اين منطقه ضررهاى بسيارى براى مردم دارد.وى همچنين بر ضرورت توجه جدى مسئولان كشور و استان به وضعيت رودخانه زاينده رود و تالاب گاوخونى تاكيد مى كند و مى افزايد: حيات شرق اصفهان وابسته به تالاب گاوخونى است، اگر روند آلودگى هاى زاينده رود و تالاب اينگونه ادامه پيدا كند، حيات شرق اصفهان نابود خواهد شد.براساس آمارى كه هفته قبل در همايش زيست محيطى در اصفهان اعلام شد در اين استان بيش از چهار هزار واحد صنعتى كوچك و بزرگ ايجاد شده و پساب هاى واحدهاى صنعتى در اصفهان از مرز ??? هزار مترمكعب در شبانه روز گذشته است. همچنين به گفته دبير جشنواره تالاب گاوخونى اصفهان، منابع آبى در اصفهان، بيش از پيش آلوده و بر ميزان مصرف سموم كشاورزى به شدت افزوده شده است.ورود مستقيم فاضلاب شهرى به زاينده رود نيز در كنار اين عوامل باعث نگرانى و هشدار مسئولان و كارشناسان بهداشتى و زيست محيطى شده است. به نظر مى رسد رفع اين نگرانى ها، برنامه ريزى علمى و كارشناسى و هماهنگى ميان همه سازمان ها و دستگاه هاى دولتى و غيردولتى و حمايت دولت از رفع آلودگى در زاينده رود را طلب مى كند.

======================================================================
هشدار محققان در مورد آلودگي نيتراتي آب اصفهان
سرطان با آب آمد
آبهاي زيرزميني براي مقاصد مختلفي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. براي مثال آب آشاميدني بيش از 90 درصد شهرها در سراسر جهان از منابع آب زيرزميني تأمين مي‌شود و در حدود 40 درصد نياز بخش كشاورزي به آب نيز از اين منابع برطرف مي‌شود، بنابراين كيفيت آب زيرزميني موضوعي قابل تأمل است.
هشدار در مورد وجود بيش از حد نيترات در آب شهرهاي ايران شايد خبر تازه‌اي نباشد. همين چهارماه پيش بود كه مسؤولان از وجود بالاي حداستاندارد نيترات در چاههاي آب شرب مشهد خبر دادند و آن را نگران كننده اعلام كردند. قبل از آن هم اراك بود كه آلودگي آب آن با ميزان بالاي نيترات، نگراني را در دل‌هاي مردم اين شهر نشاند. قم هم از نيترات بي‌نصيب نيست. آلودگي نيتراتي سفره‌هاي آب زيرزميني اين شهر نيز از چندي قبل توجه محققان را به خود جلب كرده است.
اين بار نوك پيكان هشدار به سمت اصفهان است، بلايي كه انگار به جان شهرهاي صنعتي ايران افتاده؛ آلودگي آب با نيترات. در همين راستا با دكتر مجيد افيوني استاد گروه خاك شناسي و عضو هيأت علمي دانشگاه صنعتي اصفهان، دانش آموخته برتر آمريكا، متخصص در آلودگيهاي آب و مدل سازي سرعت املاح در خاك و پژوهشگر نمونه استان اصفهان در سالهاي 85ـ84 به گفتگو نشسته‌ايم.
آقاي دكتر، چه لزومي بود تا شما و همكاران در گروه خاك شناسي دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان تحقيقاتي در خصوص وجود آلاينده‌ها در آب‌هاي اصفهان انجام نماييد؟
وجود نداشتن اطلاعات جامع در مورد آلودگي آب‌هاي زيرزميني اصفهان و همچنين انجام آزمايشات و تحقيقات بصورت موردي و وابسته به يك منطقه خاص مرا بر آن داشت تا بر حسب احساس وظيفه، يك بانك اطلاعاتي درخصوص آلودگي آب‌هاي زيرزميني و خاك ايجاد نمايم. در مورد خاك اين اقدام انجام گرديد كه در نوع خود منحصر به فرد است.
فرضيه اين بود كه به علت استفاده بي رويه كودهاي شيميايي در شهرها و مناطق مختلف ايران و همچنين صنعتي بودن و رشد جمعيت استان اصفهان، آبهاي زيرزميني تحت تأثير آلاينده‌ها قرار گرفته است. بر اساس اطلاعات موجود، كشاورزان 5ـ2 برابر بيش از حد معمول انواع كودهاي شيميايي و كودهاي آلي را در مزارع استفاده مي‌كنند. از طرفي صنعتي شدن و رشد صنعت در اصفهان و اين كه كارخانه‌ها و صنايع به تصفيه خانه فاضلاب مجهز نمي‌باشند و اغلب، پساب و فاضلاب صنايع بدون هرگونه تصفيه يا تصفيه ناقص وارد محيط، زمينهاي كشاورزي و رودخانه مي‌شود باعث گرديده تا آلاينده‌ها به مرور به آبهاي زيرزميني انتقال يابند. همچنين به لحاظ افزايش جمعيت، سيستم‌هاي كنوني تصفيه جوابگوي دبي (حجم) بيش از اندازه فاضلاب نيست و همه موارد فوق و فرضيه آلودگي آب‌هاي زيرزميني استان و شهر اصفهان باعث گرديد طرحي تحت عنوان آلودگي نيتراتي آب‌هاي زيرزميني استان اصفهان براي شوراي پژوهشهاي علمي كشور ـ كميسيون آب نوشته شود.
درخصوص جزئيات اين تحقيق و پژوهش بيشتر توضيح دهيد.
اجراي طرح آغاز گرديد و هر 2ـ1 ماه يكبار و در طول سه سال از حدود 200 حلقه چاه در نقاط مختلف شهر و استان اصفهان كه بيشترين فعاليتهاي شهري، كشاورزي و صنعتي متمركز است نمونه برداري آب انجام شد و نمونه‌هاي آب از نظر كل پارامترهاي شيميايي و آلي اعم از كاتيونها و آنيونهاي مهم و سمي اندازه‌گيري و آزمايش گرديد. اما تمركز روي آلاينده نيترات بود و پيش بيني مي‌كنيم با توجه به اطلاعاتي كه بسيار دقيق و در حد mg/l، و ngr/l و با روشهاي پيشرفته و حساس آزمايشگاهي و توسط كادر مجرب، متخصص و توانا حاصل شده است ميزان آفت كشها نيز در آب اصفهان بالاتر از حد مجاز ‌باشد.
از كل مناطق شهري اصفهان تقريباً 50 درصد نمونه‌ها داراي ميانگين غلظت نيترات بيش از حد استاندارد براي آب آشاميدني هستند. همچنين در اين پژوهش كه حاشيه زاينده‌رود نيز تحت مطالعه قرار گرفته است متأسفانه 63 درصد نمونه‌ها كه از چاههاي آب فلمن يا چاههاي حاشيه زاينده‌رود (اغلب مصرف شرب دارند) به دست آمده است داراي غلظت نيترات بالاتر از حد استاندارد بوده است.
در مناطق صنعتي مجاور و حاشيه‌اي شهر اصفهان تقريباً كل نمونه‌هاي آب داراي غلظت نيترات بالاتر از حد مجاز و استاندارد بوده است.
اصولاً نيترات چه اثراتي بر موجودات زنده بر جاي مي‌گذارد؟
با توجه به نتايج تحقيقات در حوزه منابع آبي اصفهان، وجود بيش از حد استاندارد نيترات در آب اصفهان براي ما كاملاً به اثبات رسيده است. وجود نيترات در منابع آبي از سوي سازمان حفاظت محيط زيست و سازمان بهداشت جهاني داراي استاندارد مشخص است. ميزان نيترات در آب بايد كمتر از 40 ميلي‌گرم در ليتر باشد، اما نيترات آب اصفهان بيشتر از اين مقدار است و اين مسأله هشداري جدي است.
يكي از مصارف آبهاي زيرزميني شهر و استان، كشاورزي است كه چندان مشكل ساز نخواهد بود ولي مشكل از آنجا ناشي خواهد شد كه اين آب به مصرف شرب دام و انسان برسد، به اين صورت كه ورود نيترات از طريق آب آشاميدني و غذا و غلظت بالاتر از حداستانداردهاي جهاني به بدن انسان و دام موجب اختلالاتي در آنها مي‌شود.
مهمترين بيماري كه در انسان و دام بوجود مي‌آيد، متهموگلوبينميا است. در اين بيماري، نيترات دردستگاه گوارش (معده) احيا و به نيتريت تبديل مي‌شود. حلاليت نيتريت نيز مانند نيترات، در آب بسيار بالاست و به سهولت از ديواره‌هاي دستگاه گوارش عبور و وارد خون مي‌شود و آهن موجود در هموگلوبين را اكسيد و به آهن سه ظرفيتي تبديل مي‌كند كه اين باعث ايجاد رنگدانه‌هاي قهوه‌اي مت هموگلوبين مي‌شود كه قادر به انتقال اكسيژن در خون نبوده و باعث اختلال در رسيدن اكسيژن به بدن خواهد شد و در صورت تداوم، منجر به خفگي و مرگ مي‌شود.
علايم اين بيماري، رنگ متمايل به آبي مخصوصاً دور چشمها، دهان و لبها؛ سردرد مي‌باشد و بيشتر در كودكان زير 6 ماه اتفاق مي‌افتد.
نيترات موجود در آب آشاميدني يا مواد غذايي باعث ايجاد اختلالات تنفسي و خوني در كودك مي‌شود و عامل ايجاد نوعي بيماري به نام سندرم چشم آبي در كودكان است كه در نهايت به مرگ كودك منجر مي‌شود.
در بزرگسالان نيز نيترات در بدن تبديل به نيتريت شده و با تركيب با آمينها، تركيب نايروس آمين را بوجود مي‌آورد كه تحقيقات حاكي از عوامل مهم ايجاد سرطان در انسان است.
دردامها نيترات موجب سقط جنين، كاهش توليد شير و مرگ آنها مي‌شود.
نيترات از چه طريقي وارد منابع آب مي‌شود؟
نيترات داراي بار منفي است. تركيباتي كه با نيترات وارد خاك مي‌شوند حلاليت فوق العاده بالايي دارند بنابراين با حركت رو به پائين آب و به سمت سفره‌هاي آب زيرزميني، نيترات وارد آبهاي زيرزميني و از آنجا به منابع آب سطحي انتقال مي‌يابد. روش آبياري غيراصولي در ايران بعنوان مثال در استان اصفهان راندمان آبياري فوق العاده پايين و 20 درصد است) و همزمان با آن مصرف بيش از اندازه كودهاي آلي، كودهاي شيميايي، كودهاي ازته و كود گاوي (مصرف بالاتر از نياز گياه) و شسته شدن آنها از روي خاك، اين آلاينده‌ (نيترات) وارد منابع آب زيرزميني و سطحي مي‌شود.
فاضلابهاي شهري و صنعتي نيز به اين دليل كه داراي مقادير بالاي نيترات مي‌باشد در صورت آبياري مزارع كشاورزي با آن يا پخش در محيط مقادير بسيار بالاي نيترات را وارد منابع آب سطحي و زيرزميني خواهند نمود.
آقاي دكتر افيوني، راهكارهاي پيشنهادي شما در خصوص رفع معضلات اساسي آب اصفهان چيست؟
بالا بودن نيترات در آب اصفهان بايد به عنوان يك هشدار جدي تلقي و هر چه زودتر راهكاري براي آن انديشيده شود.
آلودگي آب چاه‌ها و منابع زيرزميني
به گفته دانشيار گروه مهندسي آب، طي تحقيقي كه در سال 1380 انجام شد ميزان آلودگي آب‌هاي زيرزميني ناشي از كاربرد پساب تصفيه‌ خانه شاهين‌ شهر اصفهان در آبياري قسمتي از زمين‌هاي كشاورزي دشت برخوار اصفهان مورد مطالعه قرار گرفت و نتايج نشان داد كه در غرب و شمال غرب بالا بودن ميزان املاح به دليل آب زيرزميني ورودي از دشت مورچه خورت و وجود كارخانه‌هاي زياد و وجود فاضلاب‌‌هاي صنعتي است.
همچنين نتايج نشان داد كه يكي از منابع عمده افزايش نيترات آب‌هاي زيرزميني لاگون‌ها و استخرهاي پساب خروجي از تصفيه‌‌خانه شاهين‌شهر بود كه لازم بود هنگام طراحي و اجراي تصفيه‌خانه‌ها مورد توجه قرار مي‌گرفت.»

[najm134]

افزايش نيترات موجود در آب تهران خطرات جدي به همراه دارد
مدير عامل شركت فاضلاب شهر تهران اصغر رياضتي امروز در يكصد و چهل و سومين جلسه علني شوراي شهر تهران به هنگام بررسي يك فوريت طرح پيشنهاد تأمين بودجه مورد نياز سال 88 شركت فاضلاب شهر تهران در رابطه با آخرين وضعيت اجراي پروژه گفت: [سالانه 4 هزار و 500 تن نيترات وارد آب تهران مي‌شود كه افزايش بيش از حد آن خطرات جدي را به همراه دارد. وي با انتقاد از فقدان چرخه سالم بازگرداني آب در تهران، خاطرنشان كرد: هم اكنون 18 درصد جمعيت شهر تحت پوشش شبكه فاضلاب قرار دارند در حالي كه اين ميزان در كشورهاي منطقه به 30درصد مي‌رسد. مديرعامل شركت آب و فاضلاب شهر تهران با بيان اين كه اعتبار مورد نياز براي اجراي شبكه فاضلاب بر اساس نرخ سال 85، 2 هزار و 500 ميليارد تومان است، اظهار داشت: با توجه به برآورد مذكور سالانه به اعتباري بالغ بر 180 ميليارد تومان نياز داريم تا بتوان طي 15 سال آينده اجراي پروژه فاضلاب تهران به پايان برسد. وي تأكيد كرد: در صورتي كه اعتبار مصوب رئيس‌جمهور (50 ميليارد تومان در سال) براي اجراي پروژه به موقع پرداخت شود عمليات اجرايي احداث شبكه فاضلاب تهران به 24 سال زمان نياز دارد اما اگر پروژه با اتكا به منابع شركت آب و فاضلاب (سالانه 20 ميليارد تومان) بخواهد اجرا شود، با اطمينان مي‌توان گفت اتمام پروژه 132 سال طول مي‌كشد. به گفته رياضتي سرانه انشعاب فاضلاب براي هر شهروند سالانه 300 هزار تومان است كه در حال حاضر حدود 70 هزار تومان آن توسط دولت پرداخت مي‌شود.
وي ادامه داد: با توجه به افزوده شدن سالانه 40 هزار انشعاب به شهر تهران، 107 ميليارد تومان اختلاف قيمت بين نرخ واقعي انشعاب و اعتباري كه از مردم و دولت دريافت مي‌شود، وجود دارد.
بر اساس اين گزارش، رسول خادم رئيس كميسيون بودجه شوراي شهر تهران بعد از اتمام گزارش مذكور با اشاره به مشكلات مربوط به عدم اجراي طرح احداث شبكه فاضلاب شهر تهران گفت: با وجود آن كه 13 سال از آغاز اجراي پروژه مي‌گذرد اما پيشرفت فيزيكي آن هنوز به 30 درصد هم نمي‌رسد.
وي خاطرنشان كرد: تأسيسات احداث شده نيز نياز به بازسازي دارند. معصومه ابتكار عضو كميسيون عمران شوراي شهر تهران نيز خواستار تعيين شدن ميزان هزينه كرد اعتبار دريافت شده و ارزيابي تناسب آن با ميزان پيشرفت فيزيكي پروژه شد.
براساس اين گزارش،‌ يك فوريت طرح پيشنهاد تأمين بودجه مورد نياز سال 88 شركت فاضلاب شهر تهران به اتفاق آرا به تصويب رسيد.
=========================================================

آب تهران آلوده هست؟ نيست؟

جامعه ایران به تازگی اخبار شوک آور آلودگی برنج های هندی وارداتی را فراموش کرده ،اما داستانی مشابه مجددا افکار عمومی جامعه ایران به ویژه شهروندان تهرانی را به خود جلب کرده است.در روزهای اخیر اخبار مربوط آلودگی آب تهران در صدر اخبار اجتماعی و زیست محیطی کشور است. اگرچه مشکلات آلودگی آب شرب قبل از این از شهرهای جنوبی کشور به ویژه خوزستان گزارش شده بود و برخی شهرستانها سالهاست که با مشکل طعم و مزه آب دست و پنجه نرم می کنند اما در سنوات قبل همواره آب تهران به گوارایی شهره بوده است. اما در سالهای اخیر با رشد جمعیت، افزایش جمعیت، توسعه شهری و مهاجرت و گسترش تهران نیاز به منابع جدید آب را ایجاد کرده که تاثیر محسوسی بر کیفیت آب تهران گذاشته است. این تاثیر به گونه ای است که دیگر از آبهای سطحی برای تامین آب شرب استفاده نمی شود و چاهها از منابع جدید تامین آب تهران هستند.
آغاز ماجرا: وزارت بهداشت وارد می شود!
اگرچه در داستان برنجهای آلوده هندی وزارت بهداشت می کوشید از شدت بار انتقادهای سازمان استاندارد علیه کیفیت برنجها بکاهد و با نظرهایی مانند: آلودگی برنج‌ها را نه تأیید و نه رد می‌كنیم! و لزوم مخلوط کردن برنجهای مشکوک به آلودگی با برنجهای دیگر به منظور کاهش آلودگی!! در عمل تلاش کرد انتقادات رسانه های گروهی ،نمایندگان مجلس و افکار عمومی را بکاهد و نگرانیهای مردم را کاهش دهد ،این بار خود وارد ماجرای آلودگی آب تهران شده و آب تهران را در مناطقی دارای آلودگی بالاتر از استاندارد به نیترات اعلام کرده است.
حرفهای خانم وزیر:نقطه آغاز ماجرا
وقتی مجلس به خانم دکتر وحید دستجردی به عنوان تنها وزیر زن از میان 3 نامزد وزارت مونث رای اعتماد داد هیچ ناظری گمان نمی کرد که این وزیر به اندازه وزیر جوان دولت نهم یعنی دکتر لنکرانی خبرساز شود. قطعا به خاطر دارید که خانم وزیر
دستور ابطال و تعویق آزمون دستیاری را به علت تخلفات مرتبط به آزمون صادر کرد. این ماجرا اگرچه ظاهرا به ضرر وزارت بهداشت و ساختار اداری آن بود اما در میان مدت قطعا به سود نظام بهداشتی کشور خواهد شد.این بار نیز خانم وزیر طی مصاحبه ای که آغازگر موج رسانه ای عظیمی شد ماجرای آلودگی آب تهران البته در بخشهایی را به شرح زیر اعلام کرد:
دربرخی از نقاط تهران آب شرب دارای نیترات بالا تر از حد مجاز است که من این را چند روز پیش هم متذکر شدم و در پی آن تنها به بانوان باردار و کودکان هشدار برای مصرف این آب می دهیم. من یقین دارم که دوستان در وزارت نیرو هم زحمت می کشند و تمام سعی خود را به کار می گیرند تا به طرق مختلف از جمله رقیق سازی آب سالم به دست مردم برسد .در آزمایشات ما نشان داده شده که نیترات کمی از حد مجاز بالاتر بوده که برای کودکان زیر دوسال و شیر خوار مضر است و در 9 ماه دوره بارداری و بهتر است از آب لوله کشی استفاده نکنند .
وزیر بهداشت:به هر حال وزیر نیرو هم خودش باید پاسخ دهد . اما من تنها برای این دو گروه از افراد جامعه آب تهران را آلوده اعلام کردم نه برای همه مردم.
او در ادامه در پاسخ به این سوال خبرنگار که به هر حال آب لوله کشی برای افرادی که متذکر شدید ناسالم است ،وزیر نیرو همان آب لوله کشی را سالم اعلام کرده است و ناسالم بودن آن را انکار می کند. گفت: ما سه دانشگاه در تهران داریم که آزمایشات خود را تهیه کرده و هر هفته به وزارت بهداشت تحویل می دهند . وزارت نیرو هم آزمایشگاه مجهز خود را دراین رابطه دارد .
ضمن اینکه من باز هم تکرار می کنم این آب برای شرب مردم عادی آب سالمی است و تمام مردم در همه رده های سنی می توانند از آن استفاده نمایند تنها زنان باردار و کودکان از استفاده آن منع می شوند .
می توان از سخنان وزیر بهداشت درباره آب تهران 3 نکته اساسی را برداشت کرد:
1- آب بخشی از تهران و نه تمام آن آلوده به نیترات است
2-این آب برای نوزادان و مادران باردار خطرناک است
3-مابقی مردم می توانند از این آب استفاده کنند
وزارت نیرو و آب و فاضلاب: شدیدا تکذیب می کنیم!!
بنا به سنت تاریخی و اجتماعی موجود در ایران زمین هر خبر بد، نقد و یا نقطه ضعف کاری تکذیب می شود و مسوولین آب و فاضلاب از این قاعده مستثنی نبودند. مدیر عامل شركت آب ‌و فاضلاب استان تهران ضمن تكذیب هرگونه آلودگی آب تهران، اخبار مربوط به آلودگی و میزان بالای نیترات موجود در آب برخی مناطق تهران را بی‌اساس خواند. وی در خصوص كیفیت آب تهران، افزود: در گذشته یكی از مشخصه‌های تهران، آب این شهر بوده است و این آب هیچ مشكلی ندارد.
وزیر نیرو هم تلاش کرد به شکلی این موضوع را تکذیب و یا حداقل کمرنگ نماید:
نیترات آب تهران كنترل شده است،نیترات آب تهران یك موضوع سنواتی بوده و موضوع جدیدی به تازگی اتفاق نیفتاده است، ضمن اینكه اظهارنظر وزیر بهداشت در مقابل سوالی بوده كه خبرنگاران مطرح كرده‌اند.
مدیر عامل شركت آب ‌و فاضلاب استان تهران: در گذشته یكی از مشخصه‌های تهران، آب این شهر بوده است و این آب هیچ مشكلی ندارد.
برخی روزنامه ها مانند کیهان،ایران وطن امروز نیز به صورت کلی موضوع آلودگی آب برای نوزادان و مادران را پوشش ندادند.
استاندار تهران: تکذیبی که شبیه تایید بود:
اگرچه خبر تکذیبیه استاندار تهران مرتضی تمدن با تیتر خیلی قاطع : آب تهران کاملا بهداشتی و سالم است و حاضرم بر سر این موضوع مناظره کنم، بسته شده بود اما ادامه صحبتهای تمدن حرفهای خانم وزیر را تایید می کرد:
تا 24 ساعت آینده کوچه ها و محلات شهر تهران که از آب شرب با نیترات بالا برخوردارند به مردم معرفی می شوند!!!
او در ادامه اعلام کرد اگرچه آب تهران سالم است اما مادران شیرده، باردار و نوزادان نباید از آن استفاده کنند!!!!!!
شهر ری،خانی آباد ،نازی آباد و یافت آباد تهران: نقطه های سیاه آلودگی آب:
رئیس اداره آب و فاضلاب وزارت بهداشت اعلام كرد آب شهر ری و محله‌های خانی آبادو نازی آباد آلوده به نیترات است. علیرضا شقاقی، رئیس اداره آب و فاضلاب وزارت بهداشت اعلام كرد: «در حال حاضر به غیر از منطقه 6 آب و فاضلاب تهران(شهر ری و محله‌های خانی آباد،نازی آباد ) در سایر مناطق مشكل آلودگی آب مصرفی وجود ندارد و مردم نگران نباشند. كارشناسان بهداشت محیط وزارت بهداشت به‌طور مرتب عمل پایش كیفیت آب از پشت سد تا شبكه خانگی را انجام می‌دهند و كیفیت آب مداوم كنترل و بررسی می‌شود.»
توزیع رایگان آب معدنی در یافت آباد:
در مقابل سخنان استاندار تهران که نهایتا آب تهران را سالم دانسته بود مواضع دکتر مرندی نماینده مجلس و وزیر سابق
بهداشت خواندنی است: تا زمانی که در این زمینه به قطعیت نرسیده ایم نمی توان اظهار نظر کرد. بنده نیز به دلیل همین ابهامی که وجود دارد اصرار داشتم این موضوع در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مطرح و بررسی شود. نماینده مردم تهران با اشاره به اظهارات مسئولان وزارت بهداشت مبنی بر اینکه آب تهران در برخی مناطق آلوده است، افزود: وزیر بهداشت به اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفته مشکل همان است که گفتم.
مرندی به جلسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با مسئولان وزارت نیرو اشاره کرد و گفت: وزارت نیرو نقشه ای تهیه کرده که وضعیت سلامت آب تهران بر روی آن مشخص است. بر همین اساس دو نقطه را بر روی این نقشه معرفی کرده که از معدود نقاطی است که مشکل آلودگی آب دارد و به عنوان نقاط سیاه معرفی شده است.
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از توزیع آب سالم و بسته بندی شده توسط وزارت نیرو در این دو نقطه از تهران خبر داد و گفت: مسئولان وزارت نیرو گفته اند تا زمان حل مشکل آب در این دو نقطه، آب سالم و بطری شده را به صورت رایگان در این نقاط توزیع می کنند.
مسئولان وزارت نیرو گفته اند تا زمان حل مشکل آب در این دو نقطه، آب سالم و بطری شده را به صورت رایگان در این نقاط توزیع می کنند.
تامینی عضو کمیسیون بهداشت مجلس یکی از این مناطق را یافت آباد اعلام کرده و گفته:، میزان نیترات در یافت آباد در حد بسیار بالا و به نحوی است که قابل استفاده نیست.
وزیر نیرو: ماجرای آلودگی آب یک شوی رسانه ای است
اما نهایتا وزیر نیرو در حاشیه جلسه هیات دولت آب پاکی را به دست رسانه ها ریخت و گفت:
آب شرب تهران سالم است و موضوع آلودگی آن به نیترات "شوی رسانه‌ای" بود. در تمام آبهای آشامیدنی نیترات وجود دارد، اما مهم حد مجاز نیترات موجود در آب است که باید کنترل شود.براساس معیارهای جدید جهانی، موضوعات تازه ای درباره بحث نیترات در آب مطرح است. به عبارت دیگر، اگر میزان نیترات موجود در آب تا 100 پی پی ام باشد و در صورتی که آب شهرها آلودگی میکروبی نداشته باشد این آب سالم است.
نتیجه گیری:
اگرچه سخنان وزیر بهداشت ناظر به آلودگی بخشی از آب تهران به نیترات بود و صرفا توصیه شد زنان باردار و نوزادان از این آب استفاده نکنند اما توسط برخی رسانه ها و افکار عمومی مساله به شکل آلودگی کل آب تهران تعبیر شد.اما در مقابل وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب نیز حاضر به پذیرفتن این که بخشی از مناطق تهران داری کیفیت نامطلوب آب هستند، نشدند.
در هر حال آنچه را می توان از لابه لای اظهارات متناقض مسئولان و مدیران مربوطه متوجه شد این است که آب تهران در برخی از نقاط قابل آشامیدن نیست اما هر فردی به زعم مسئولیتی که بر عهده دارد اظهارنظر می کند و می خواهد بار مسئولیت را از دوش خود بردارد. در این بین سلامت مردم و به خصوص مادران باردار و کودکان که وزیر بهداشت به آن اشاره کرده از اهمیت بالایی برخوردار است که می بایست در اقدامی عاجل نسبت به حل این مشکل تلاش شود تا مردم از نگرانی خلاص شوند.
حال این سوال در افكار عمومی وجود دارد كه اگر بخشی از آب برخی مناطق تهران آلوده نیست چرا وزیر بهداشت این موضوع را رسانه‌ای كرد و اگر واقعیت دارد چرا وزیر نیرو آن را كتمان می‌كند؟
گروه جامعه وسیاست
نظر ات خوانندگان:
- ناشناس
چند وقت پیش توشهرمون با کمیه آب مواجه شدیم گفتن مشکل از لوله ها است لوله ها رو باز کردند دیدن توش دو تا سه تا بچه قورباغه بوده بابای منم حضور داشت و باچشمای خودش دیده بود از اون موقع تا الان ما از تصفیه آب استفاده می کنیم این حرفارو باید به کی زد واقعا؟؟؟هیچ کس حرفتو گوش نمیکنه.

[najm134]

آب معروف تهران /=/ آب سنكساز كليه
کیفیت چندگانه آب در مناطق مختلف شهر تهران به هیچ عنوان قابل انکار نیست اما آنچه در این میان اهمیت دارد، اخذ یکسان هزینه آب بها در تمام مناطق شمالی و جنوبی پایتخت است. این درحالی است که سالیان سال است که فرو دست نشینان پایتخت آبی پر از املاح و مخلوط با آب‌های سطحی را برای نوشیدن استفاده می‌کنند و فرادستان کلانشهر تهران از آب با کیفیت بالا نه تنها برای نوشیدن که برای پر کردن استخرهایشان استفاده می‌کنند.
مناطقی جنوبی و حاشیه‌ای تهران به جرم حاشیه نشین بودن از کمترین امکانات زندگی برخوردارند. کیفیت بد آب در این مناطق به حدی است که جز استفاده از آب معدنی در این مناطق برای ساکنان آن چاره‌ای باقی نمی‌ماند اما عده زیادی نیز به دلیل فقر اقتصادی توان خریدن آب معدنی را ندارند و به ناچار از آب‌های لوله کشی که مخلوطی از آب آشامیدنی و آب‌های سطحی است استفاده می‌کنند و لاجرم به انواع بیماری‌های کلیوی و پوستی دچار می‌شوند. اکثر پزشکانی که در این مناطق به طبابت مشغول هستند نیز بر این موضوع صحه می‌گذارند که کیفیت آب در این مناطق مطلوب نیست .
دکتر حسن اعلایی نیا، پزشک عمومی در خصوص بیماری‌هایی که در منطقه ۱۵ در خصوص آب آلوده و مملو از املاح وجود دارد، گفت: ‌تا دو سال قبل به محض وقوع بارندگی به دلیل مخلوط شدن آب‌های سطحی با آب شرب تعداد مراجعه‌کنندگانی که مبتلا به بیماری‌های اسهال و استفراغ می‌شدند زیاد بود که این بیماری در اثر نوشیدن آب آلوده به فاضلاب گریبانگیر شهروندان می‌شد. وی تاکید کرد: اما در ۳ ، ۴ ماه گذشته که شرکت آب و فاضلاب اقدام به جداسازی شبکه فاضلاب شهری کرده مشکلات نیز کمتر شده است.
دکتر اعلایی نیا در عین حال تاکید کرد:‌ اما به دلیل رسوب بالای آب و املاح زیاد آن،‌ بیماری سنگ کلیه از سال‌های گذشته در میان شهروندان این منطقه افزایش پیدا کرده است. وی با بیان این نکته که بیماری‌های پوستی و ریزش مو نیز از دیگر عوارض املاح و رسوب بالای آب در منطقه است، گفت: شیوع این بیماری‌ها نیز در این منطقه و مناطق جنوبی تهران قابل انکار نیست.
هر که بامش بیش، کیفیت آب شربش بهتر
شهروندان ساکن در مناطق جنوبی پایتخت اگر چه بیشترین سهم را در به ثمر رساندن انقلاب و پیش برد جنگ تحمیلی داشتند اما سهم آنها از امکانات عادلانه شهری بسیار ناچیز است. حسین احمد پور،‌ عضو شورا یاری محله مینایی در منطقه ۱۵ تهران می‌گوید: ‌آب این منطقه دارای رسوب بالایی است و ذرات معلق زیادی دارد. وی افزود:‌به دلیل اینکه چاه‌های این منطقه سطحی است آب منطقه یا چاه‌های فاضلاب مخلوط شده و وارد لوله‌های آب شرب می‌شود و نوشیدن این آب باعث بروز مشکلات عدیده‌ای در این باره شده است.
وی با بیان این نکته که آب منطقه فشار کمی در تمام طول سال دارد، افزود:‌ ابتلا به بیماری‌های پوستی و کلیوی کمترین عوارضی است که شهروندان این منطقه در اثر نوشیدن آب به آن مبتلا می‌شوند.
منطقه ۲۰ ناسالم‌ترین آب را دارد
منطقه ۲۰ تهران که به عنوان شهر سالم از آن نام برده می‌شود وضعیتی مشابه و شاید بدتر از دیگر مناطق جنوبی دارد. این منطقه به دلیل واقع شدن در جنوبی‌ترین نقطه تهران میزبان فاضلاب‌هایی است که از مناطق شمالی تهران به پایین سرازیر می‌شوند و به حکم طبیعت در اثر سطحی بودن چاه‌های آب فاضلاب‌ها با این آب‌ها مخلوط می‌شوند و برای استفاده به خانه‌های شهروندان می‌روند.
کیفیت پایین آب در این منطقه باعث شده تا اکثر شهروندان به استفاده از دستگاه‌های تصفیه آب روی بیاورند این در حالی است که به گفته کاظم افخم، دبیر شورایاری محله عباس آباد،‌ با وجود وضوح آلودگی آب در این منطقه و مشکلاتی که شهروندان در استفاده از آب شرب دارند مراجع رسمی زیر بار آلودگی آب این منطقه نمی‌روند ولی پزشکان مستقر در این محله از غیر بهداشتی بودن و کیفیت پایین آب گله دارند.
آب جنوب تهران مشکلی ندارد
با وجود اینکه اهالی جنوب تهران از کیفیت پایین آب ناراضی هستند، ‌مسئولان شرکت آب و فاضلاب وجود این مقدار املاح در آب را طبیعی می‌دانند و معتقدند این املاح و رسوبات مشکلی متوجه سلامت مردم نمی‌کند. یک کارشناس اداره بهداشت محیط مرکز شرق تهران با بیان این نکته که این لحظه هیچ‌کدام از املاح آب مناطق جنوبی تهران بیشتر از حد مطلوب نبوده، گفت:‌ با اطمینان خاطر می‌گویم که شهروندان می‌توانند با خیال راحت از آب شبکه شهری استفاده کنند و هیچ مشکلی متوجه آنها نیست.
مهندس سعید زهرایی تاکید می‌کند:‌ در تمام نمونه برداری‌های انجام شده در تمام مناطق تحت پوشش شبکه بهداشت شرق تهران هیچ آلودگی میکروبی مشاهده نشده است و عدم وجود کلی فرم در آب (عامل باکتریایی)‌ نشان دهنده این است که هیچ عامل بیماری زایی در آب وجود ندارد و وقتی این عوامل نباشد نشان دهنده این است که آب از نظر میکروبی سالم است.
وی درعین حال تصریح کرد:‌وجود بیماری‌هایی کلیوی نه تنها مربوط به سنگینی و وجود املاح در آب منطقه نمی‌شود بلکه این بیماری وابسته به شرایط فیزیولوژی افراد است. کارشناس اداره بهداشت محیط مرکز شرق تهران افزود: کیفیت آب در خصوص پارامترهای شیمیایی از نظر وجود املاح مضر و سایر املاح مفید مرتبا بررسی می‌شود و در حال حاضر میزان املاح و رسوبات آب موجود در مناطق در حد مجاز است .
دکتر محمد باقر اسلامیان متخصص داخلی که در منطقه ۲۰ تهران مطب پزشکی دارد اما نظری بر خلاف مهندس زهرایی دارد. وی معتقد است وجود املاح در آب برخی نقاط دومین عامل ایجاد سنگ‌های کلیوی بعد از مسائل‌ارثی و ژنتیکی است .

[najm134]

سابقه و هدف: شهر زنجان با جمعيتی بالغ بر سی صد هزار نفر در حال حاضر از منابع آب زيرزمينی جهت شرب استفاده نموده و هم اينک به دليل دفع غيراصولی فاضلاب شهری و نيز کاهش نزولات جوی طی دهه گذشته در معرض خطر کمبود جدی و آلودگی آب می باشد. از اين رو به دليل اهميت موضوع بهداشت آب، اين تحقيق جهت تعيين برخی خصوصيات مهم شيميايی و ميکروبی منابع آب آشاميدنی شهر زنجان طی سال های 80-79 صورت گرفت. روش ها: تحقيق از نوع توصيفی بوده و طی آن ازکليه چاه های تامين کننده آب آشاميدنی شهری طی چهار فصل نمونه های متعدد در مجموع به تعداد 280 نمونه جهت بررسی شيميايی و ميکروبی اخذ شد. مقادير مربوط به نيترات، نيتريت، کلريد، کل کلی فرم ها و کلی فرم های مدفوعی با روش اسپکتروفتومتری، تيتراسيون آرژانتومتری و تخمير چند لوله ای کلی فرم ها اندازه گيری شد. برای تحليل آماری از آزمون کروسکال واليس استفاده شد.
يافته ها: در اين تحقيق 36 حلقه چاه آب آشاميدنی، بر اساس موقعيت محلی و احتمال خطر آلودگی، به دو دسته درون شهری (22 حلقه) و برون شهری (14 حلقه) تقسيم شدند. ميانگين غلظت نيترات، نيتريت و کلرور چاه های درون و برون شهری اختلاف معنی دار نشان داد (P<0.0003، P<0.03، P<0.0003). نيترات در برخی چاه های درون شهری بالاتر از استاندارد ولی نيتريت و کلرور کليه چاه ها کمتر از حد استاندارد بودند اما بصورت كلى نشان داد كه 11 درصد از آبهاى آشاميدنى زنجان داراى درصد نيترات بالا هستند. مجموع نسبت غلظت واقعی نيترات و نيتريت به مقدار استاندارد آن ها ( شاخص سازمان جهانی بهداشت) نيز محاسبه و مشخص شد در 4 حلقه چاه فراتر از يک) بيش از حد مجاز) بود. در خصوص نتايج ميکروبی نيز هيچ چاه درون يا برون شهری آلودگی به کلی فرم ها و کلی فرم های مدفوعی نداشت.
نتيجه گيری و توصيه ها: اين تحقيق نشان داد که برخی از چاه های آب شرب شهر از نظر غلظت نيترات و نيتريت در شرايط نامطلوبی بوده و برخی نيز در معرض خطر آلودگی می باشند. توصيه می شود با توجه به مشخصات هيدروليکی، شبکه توزيع آب آشاميدنی شهر از نظر نيترات و نيتريت مورد بررسی قرار گرفته و در صورت نياز راه کارهای مناسب اتخاذ شود.

[najm134]

سخنگوی آب و فاضلاب مازندران گفت: آب آشامیدنی این شهر عاری از هرگونه آلودگی میکروبی و شیمیایی است.

به گزارش خبرگزاری فارس از شهرستان ساری به نقل از روابط عمومی آب و فاضلاب شهری استان مازندران، در پی چاپ مطلبی در روز جاری در خبرگزاری فارس و سایر خبرگزاری‌های استان مبنی بر آلوده بودن آب آشامیدنی شهر ساری از لحاظ شیمیایی که توسط رئیس کمیسیون نظارت و بهداشت شورای شهر ساری عنوان شده بود، آب و فاضلاب استان مازندران پاسخنامه‌ای را بدین منظور به دفتر خبرگزاری فارس برای انعکاس ارسال کرده است.
این پاسخ‌نامه به امضای بهمن آذرمنش، مدیر روابط عمومی و آموزش همگانی آب و فاضلاب مازندران برای فارس رسید.
آذرمنش در این جوابیه آورده است: آب آشامیدنی شهر ساری و سایر شهرهای استان بر اساس دستورالعمل‌های شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور به صورت مستمر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
وی تصریح کرد: فرایند ارزیابی شامل انجام آزمایش‌هایی از آب است که به صورت روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه از تمام تأسیسات آبرسانی انجام می‌شود.
مدیر روابط عمومی و آموزش همگانی آب و فاضلاب مازندران خاطرنشان کرد: آزمایش‌های روزانه شامل سنجش میزان کلر، کدورت و ph آب از مخازن و شبکه آبرسانی، آزمایش‌های ماهانه شامل میکروبی، کلیفرم و … در سطح وسیعی در کلان شهر ساری انجام می‌شود و به صورت هفتگی به شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نیز ارسال می‌شود.
وی اضافه کرده است: آزمایش‌های سالانه نیز شامل فلزات سنگین، آفت‌کش‌ها و ترکیبات فرار است که به صورت مداوم انجام می‌شود.
آذرمنش افزوده است: مرکز بهداشت به عنوان دستگاه عالی نظارت بر کیفیت بهداشتی آب شرب به صورت روزانه و مستمر مورد ارزیابی قرار داده و سلامت و بهداشتی بودن آب آشامیدنی مردم همواره مورد تأئید قرار گرفته است.
وی در پایان اعلام کرده است: آب و فاضلاب استان به اطلاع تمام مردم شهر ساری می‌رساند که آب آشامیدنی این شهر عاری از هرگونه آلودگی میکروبی و شیمیایی است.

[najm134]

آبهاى زيرزمينى براى تأمين آب شرب و صنعتى در مناطق شهرى از اهميت زيادى برخوردارند.در شهر مشهد و حومه آن، مقدار قابل توجهى از آب مورد نياز از آبهاى زيرزمينى تأمين ميشود. از حدود 160 ميليون متر مكعب آب مصرفى اين شهر در سال كمى بيش از 140 ميليون متر مكعب و يا به عبارتى حدود 88 درصد آن از آبهاى زيرزمينى استحصال ميگردد. در سالهاى اخير در بسيارى از شهرهاى بزرگ به دليل استفاده روزافزون از مواد شيميايى محلول و همچنين نشت فاضلابهاى خانگى و صنعتى به داخل سفرههاى آب زيرزمينى كيفيت آبهاى زيرزمينى به شدت كاهش يافته است. هدف از اين تحقيق بررسى وضعيت نيترات به عنوان يك آلاينده مضر براى انسان در آبهاى زيرزمينى شهر مشهد ميباشد. در اين مقاله نتيجه بررسيهاى آزمايشگاهى روى نمونه هاى مختلف آبهاى زيرزمينى در نقاط مختلف شهر مشهد ارائه شده است. نتايج اين تحقيق نشان ميدهد كه در سالهاى اخير غلظت نيترات در چاههاى آب حفر شده در سفره آب زيرزمينى مشهد افزايش يافته و در برخى نقاط به بيش از 50 ميلى گرم در ليتر رسيده است. اين افزايش عمدتا مربوط به نشت فاضلابهاى خانگى به داخل آبهاى زيرزمينى ميباشد.علاوه بر اين، در چاههايى كه در حاشيه آنها فعاليتهاى كشاورزى صورت ميگيرد نيز ميزان غلظت نيترات زياد بوده كه منبع آلودگى آنها كودهاى شيميايى است.

[najm134]

هشدار در مورد احتمال ابتلا به بیماری قارچی در اثر شنا در خزر

عبدالرضا کرباسی، از مقامات ارشد سازمان محیط زیست ایران گفته است: "بهتر است مردم به دلیل آلودگی زیست محیطی دریای خزر از شنا کردن در آن پرهیز کنند، زیرا احتمال ابتلای آنها به بیمار‌های قارچی وجود دارد."

پیشتر علی آقازاده، نماینده پیشین رشت در مجلس ایران نیز گفته بود که آلودگی خزر برای همه آبزیان و پرندگان و از همه مهم‌تر برای انسان‌ها به علت استفاده خوراکی از ماهیان این دریاچه "بسیار خطرناک" است.
میزان آلودگی دریای خزر در سال های اخیر به حدی افزایش یافته است که که چندی پیش کارشناسان نسبت به انقراض دو گونه ماهی خاویار و کیلکا هشدار دادند.
کارشناسان، آلودگی دریای خزر را به چند نوع صنعتی، کشاورزی، میکروبی و بیولوژیکی تقسیم می‌کنند.
آقای کرباسی، در آبان ماه سال گذشته با اشاره به آلودگی آب دریای خزر گفته بود: "بیشترین آلودگی دریای خزر مربوط به آلودگی نفتی است."
او دلیل این آلودگی را فعالیت‌های نفتی ۴ کشور دیگر اطراف دریاچه خزر عنوان کرد افزود: "سهم سموم کشاورزی در آلودگی این دریاچه نیز رتبه دوم را دارد."
او در خصوص سهم ایران در آلوده کردن آب دریای خزر گفته که سهم ایران نسبت به سایه کشورهای همسایه خزر در ایجاد آلودگی میکروبی بیشتر است، چرا که تعداد جمعیت ساحل نشین ایران به مراتب بیش از سایر کشورها است، به همین دلیل با وجود اینکه سهم سرانه ایرانیان ساحل نشین در آلوده کردن دریا نسبت به سایر کشورها کمتر است، میزان کلی آلودگی ایجاد شده توسط آنها از سایر کشورها بیشتر می شود.
از دیگر دلایل آلودگی بزرگترین دریاچه جهان، رودخانه ولگا عنوان شده است. این رودخانه اصلی‌ترین رودخانه‌ای است که به خزر می‌ریزد و به گفته صاحبنظران آب آلوده را از مکان‌هایی با فاصله بیش از سه هزار کیلومتری به خزر می آورد.
یکی دیگر از تهدیدات خزر یک جاندار موسوم به "شانه‌دار مهاجم" است، این گونه ژله‌ای ۹ سال پیش به وسیله آب توازن کشتی از طریق کانال ولگا وارد دریای خزر شد. این گونه شانه دار از ژئوپلانکتون و لار و ماهیان تغذیه می‌کند که شرایط این جانوران را به خطر می‌اندازد.
ورود فاضلاب شهری و کارخانه‌ها به دریای خزر از دیگر معضلاتی است که به گفته صاحبنظران سبب آلودگی آب دریای خزر شده است.

خزر بزرگترین دریاچه، یا دریای محصور در خشکی، در روی کره زمین است.

کنوانسیون حفاظت از محیط زیست دریای خزر در سال ۱۳۸۲به امضای کشورهای حاشیه این دریا رسید، اما عدم رعایت موارد ذکر شده در این کنوانسیون سبب گسترش آلودگی شده است.
۵ کشور ساحلی دریای خزر هنوز در مورد رژیم حقوقی دریای خزر به توافق نرسیده اند، اما طی سال های گذشته برخی توافق های چند جانبه در مورد حفظ محیط زیست این دریا حاصل شده که به نظر می رسد در عمل تاثیر چندانی در کاستن از نگرانی های روز افزون در مورد به خطر افتادن حیات آبزیان و گیاهان دریای خزر نداشته است

[najm134]

منابع آب زیرزمینی کشور، طی پنجاه سال اخیر در معرض تخریب های متعدد قرار گرفته که حفر دهها هزار حلقه چاه مجاز و غیر مجاز و برداشت بی رویه و بیش از ظرفیت تجدید پذیری ذخایر آبی مهمترین و شناخته شده ترین عامل آن است.

دکتر داود صفائی، مبتکر سیستم رسوب زدایی الکترونیکی تجهیزات انتقال آب در گفت‌و‌گو با ایسنا ضمن بیان این مطلب همچنین اظهار داشت: اما بحران بزرگی که در سایه این بحران پنهان مانده است، پدیده «شور کردن عمدی منابع آبی» است که متاسفانه مهمترین و در دسترس ترین منابع آب های شیرین شهر های بزرگ را در معرض تهدید و تخریب قرار داده است.

وی افزود: بحران آب در کشور به طور کامل توجه مسوولان آب و محیط زیست کشور را به خود جلب کرده و توجه آنان را از بحران دیگری که پدیده «شور کردن عمدی آب» است منحرف کرده تا آخرین منابع آب شیرین توسط صنایع و تاسیسات ساختمانی به سرعت تبدیل به آب شور شود.

شوری عمدی آب، چرا؟
وی گفت: پدیده شور کردن عمدی منابع آبی ناشی از کاربرد یک فن آوری منسوخ قرن نوزدهمی است که همچنان در کشور ما رواج دارد. تاسیسات گرمایش و سرمایش ساختمان ها و فعالیت هزاران دیگ بخار در صنایع کوچک و بزرگ کشور موجب بروز پدیده ای می شود که کارکرد این تجهیزات را مختل کرده و تا توقف کامل آنها ادامه می یابد. این پدیده عبارت است از تشکیل لایه های رسوب آب در جدار لوله ها، شیرآلات و سایر تجهیزات حرارتی و صنعتی.

صفائی خاطرنشان کرد: در قرن نوزدهم برای کاهش نرخ رسوب گذاری در تاسیسات و صنایع از فن‌ آوری تبادل یونی استفاده می شد تا با تزریق نمک در منبعی که رزین در آن ذخیره شده است، میزان کلسیم آب کاهش یافته و نرخ رسوب گذاری(تشکیل کریستال های کلسیم) در تاسیسات کاهش یابد. در این فرآیند به طور مثال در یک ساختمان بزرگ سالانه هشت هزار کیلوگرم پودر نمک در 70 هزار لیتر آب حل شده و سپس آب شور پس از دو یا سه روز گردش در سیستم حرارتی به چاه فاضلاب سرازیر می شود. این فرآیند معمولا هشت تا 10 بار در هر ماه تکرار می شود.

وی تصریح کرد: اگرچه این فن آوری از چندین دهه قبل در کشورهای توسعه یافته منسوخ شده و فن آوری های مدرن جایگزین آن شده است، اما در کشور ما شیک ترین و جدیدترین برج های تجاری و اداری و صنایع تازه تاسیس در تاسیسات خود همچنان از فن آوری قرن نوزدهمی استفاده می کنند و این فن آوری در تاسیسات تمامی ساختمان های وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست، صنایع، بهداشت، دانشگاه ها و... کشور در حال کار است و سالانه میلیون ها کیلوگرم نمک از معادن کویر با کامیون به ساختمان ها و شهرهای بزرگ حمل می شود و پس از شور کردن آب های شیرین و استفاده در تاسیسات به چاه ها و منابع آبی شهری سرازیر می شود!

به گفته صفائی، این فرایند عظیم مخرب آب، تازه تنها بخشی از این سناریوی تلخ است و قسمت دوم آن تزریق میلیون ها لیتر اسید برای حل رسوب باقی مانده در تاسیسات و صنایع است که فرایند شور کردن عمدی آب تنها روند آن را کند کرده است.

وی گفت: میزان استفاده از اسید برای یک ساختمان بزرگ در حدود دوهزار لیتر اسید در سال است اما ابعاد اسید شویی در صنایع بسیار بزرگتر است و با تانکرهای بزرگ، اسید رابا لوله ها پمپ آن به داخل مبدل های حرارتی و سایر تجهیزات پمپ می کند و سپس آب اسیدی به چاه های فاضلاب سرازیر می شوند.

صفائی خاطرنشان کرد: سالانه بین 5 تا 20 درصد نرخ شوری در شهرها و نواحی صنعتی افزایش یافته و در شرایط کنونی بحران خشکسالی اثرات مخرب "شور کردن عمدی" منابع آب های شیرین اهمیت پیشگیری از این پدیده را برجسته تر می‌کند.

پدیده شوری تدریجی منابع آبی شیرین موجب هزینه های سنگین نمک زدایی برای تامین آب شرب شهرها می شود در حالی که وابستگی شهرها به منابع آب های زیر زمینی افزایش می یابد. فرایند انتقال نمک به شهرها باساخت ساختمان های جدید و افزایش جمعیت نیز افزایش می یابد.

وی افزود: تاثیر منفی دیگر شور کردن آبها بر خاک حاصلخیز نواحی نزدیک به شهرها است زیرا با آبیاری با آبهای شور، نمک در خاک رسوب کرده و میزان شوری خاک افزایش می یابد. بر اثر افزایش میزان نمک در خاک، تولیدات کشاورزی کاهش یافته تا جایی که دیگر امکان کشت و زراعت کاملا از بین می رود؛ بنابراین فرایند انتقال نمک از معادن به شهرها و استفاده در تاسیسات ساختمانی و صنایع موجب خسارت سنگین به حوزه آب های شیرین و کشاورزی کشور می شود.

صفائی در عین حال از بی تفاوتی مدیران حوزه آب به نابودی سیل آسای منابع آب شیرین در اثر پدیده مخرب «شور کردن عمدی آب» انتقاد و خاطرنشان کرد: ظاهرا مسوولان، این پدیده را امری اجتناب ناپذیر می دانند و نسبت به آن تسلیم شده اند و در ثانی نسبت به روش های پیشگیری رویکرد مناسب و در خوری نشان نمی‌دهند یا اگر اقدامی هم شده به افکار عمومی اطلاع رسانی نشده است.

البته شاید یکی از دلایل پنهان ماندن فرایند مخرب «شور کردن عمدی آب» این نکته باشد که این عمل در زیرزمین های ساختمان ها انجام می شود که کارشناسان، مدیران و مردم کمتر ممکن است به آنجا بروند و شاهد چنین عملی باشند و هرگاه مهندسی در تاسیسات حضور یابد، تنها نگرانی او عملکرد تاسیسات و تامین سرمایش یا گرمایش ساختمان است.

یک فن آوری برای پیشگیری
صفائی و همکارانش چند سالی است که با طراحی و بومی سازی فن آوری رسوب زدایی با شیوه الکترونیکی در قالب شرکت دانش بنیان بهرشد در تلاشند مدیریت منابع آب ایران و سازمان حفاظت محیط زیست را به جلوگیری از این پدیده مخرب ترغیب کنند اما به گفته وی، در حالی که پس از 10 ماه مکاتبه و جلسات کارشناسی با مدیریت آب، مدیریت مرکز تحقیقات وخودکفایی صنعتی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در اواخر سال 88 این فن آوری را به مدیران عامل تمامی شرکت ها ی آب و فاضلاب شهری و روستایی سراسر کشور با عنوان «جهت اطلاع و بهره برداری» معرفی کرده، طی چهار سال اخیر کوچکترین اقدام عملی در حوزه آب در زمینه ترویج و یا حمایت از این فن آوری بومی سازی شده و ملی به عمل نمی آید و پیشگیری از روند مخرب "شور کردن عمدی آب" همچنان بدون مدیریت رها شده است تا فرصت طلایی جلوگیری از شور کردن عمدی میلیون ها لیتر آب شیرین از دست برود.

وی در پایان با اشاره به این که در کشورهای توسعه یافته با روش های گوناگون در پی حفظ و نگهداری منابع آبی شیرین به عنوان ذخایر مهم حیات و دارایی های استراتژیک ملی هستند ابراز امیدواری کرد لااقل در شرایط موجود که بحران کمبود آب بیش از گذشته ابعاد خطرناک خود را به رخ می کشد، مدیریت آب و محیط زیست کشور با جایگزینی فناوری‌های رسوب‌زدایی از انتقال سالانه میلیون‌ها کیلوگرم نمک به شهرها و «شور کردن عمدی منابع آبی شیرین» جلوگیری کنند.

نظرات کابران :
عمل شوری آب و خشک شدن درختان نیاوران هم همین نمک پاشی های شهرداری در زمستانه .... چند بار بگم برادر من یکی چرا نمیره خیابان زینعلی ناحیه 5 منطقه یک را ببینه که دقیقا از تقاطع پور ابتهاج تا خیابان ششم زینعلی 17 درخت چنار قدیمی بطور 100 در صد خشک شدن . شهرداری نمیاد ببره که بلکه ما دست بزنیم و ازمونجریمه بگیره ؟ هر بادی که میاد شاخه ها روی سرو کله مردم میریزه .....

اضافه کنید به آن پاشیدن نمک به میزان فراوان در روزهای برفی در سطح جاده ها و خیابانها که گاهاً بیشتر از خود برف است و در نهایت اضافه شدن این نمگ در طبیعت و نفوذ آن به آبهای زیر زمینی!!!!!!!!!!!!!

این مساله که گفتید دربرابر مقدار نمکی که شهرداری برای برف روبی و آب کردن برفها توی خیابونها میریزه هیچه

[pejuhesh232]

آلودگی میکروبی عامل پلمب آب معدنی دماوند

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آلودگی به میکروب سودوموناس را عامل پلمب آب معدنی دماوند اعلام کرد و گفت: 11 تولید کننده آب معدنی و آشامیدنی دیگر اگر تا سه ماه آینده مشکلات را اصلاح نکنند، اسامی آنها نیز اعلام می شود.

به گزارش «شیعه نیوز»، سیدحسن هاشمی روز یکشنبه درباره روند برخورد با تولید کنندگان آب معدنی و آشامیدنی متخلف افزود: وزارت بهداشت بنابر وظیفه ذاتی خود بر شرکت های تولید آب معدنی و آشامیدنی نظارت دائم دارد و اگر تخلفی صورت گیرد به سرعت با متخلفان برخورد می شود.

وی گفت: این بار نیز پس از بررسی کیفیت آبهای بسته بندی تولیدی در داخل، مشخص شد که 12 شرکت کیفیت لازم را ندارد و به آنان تذکرات لازم برای اصلاح فرایند تولید و رفع مشکلات داده شد.

وزیر بهداشت افزود: اغلب این شرکت ها تذکرات وزارت بهداشت را جدی گرفتند و با توقف روند تولید، اصلاح مشکلات را آغاز کردند که از آنها راضی هستیم. فقط یک شرکت بر تخلف خود اصرار داشت و توزیع محصولات آلوده را متوقف نکرد که نام آن در رسانه ها اعلام شد.
هاشمی ادامه داد: بقیه شرکت های تولید کننده نیز مطمئن باشند که اگر تخلفات آنها ادامه یابد از سه ماه بعد اسامی همه آنها را در بدو تشخیص تخلف، در رسانه ها اعلام می کنیم، تا همه مردم بدانند. وضعیت کیفیت آبهای معدنی و آشامیدنی بسته بندی شده نیز از این پس در یک سایت مشخص به مردم اعلام می شود.

وی تاکید کرد: شرکت هایی که به تخلف خود اصرار داشته باشند، هم به دستگاه قضایی معرفی می شوند و هم بطور رسمی اسامی آنها از طریق رسانه ها اعلام خواهد شد.
وزیر بهداشت در مورد شرکتی که نام آن اعلام شد نیز توضیح داد: این شرکت اکنون پلمب است و حق توزیع آب بسته بندی شده را در بازار ندارد، البته این ممنوعیت دائمی نیست و اگر خط تولید محصولات آن از آلودگی پاک شود، طبیعی است که به سرعت تولید آن از سر گرفته می شود.

هاشمی در پاسخ به اینکه چرا با وجود پلمب این شرکت محصولات آن همچنان در بازار عرضه می شود، گفت: اگر محصولات این شرکت در بازار هست، تخلف است و مسئولان این شرکت موظف هستند هر سریعتر این محصولات را از بازار جمع کنند و تاکنون نیز باید این کار را انجام می دادند. البته به مردم اطلاع رسانی شده که این محصول را مصرف نکنند و خط تولید آن نیز متوقف شده است.
وزیر بهداشت در پاسخ به اینکه نوع آلودگی میکروبی محصولات آب این شرکت چه بوده، گفت: محصولات این شرکت به میکروب سودوموناس آلوده بوده است که می تواند برای انسان مضر باشد.

سودوموناس یک میکروب و پاتوژن بیماری زا و فرصت طلب است.
این باکتری از سیستم ایمنی ضعیف افراد سوءاستفاده و در بافت های بدن انسان عفونت و سموم مضر ایجاد می کند.
میکروب سودوموناس می تواند عفونت های مجاری ادراری، سیستم تنفسی، التهاب و آماس پوست، عفونت های بافتهای نرم، باکتریمی( وجود باکتری در خون)، عفونت های استخوان و مفاصل، عفونت های معده و روده ای و عفونت های سیستمیک متنوع بویژه در بیماران با سوختگی های شدید ، بیماران مبتلا به سرطان و ایدز که سیستم ایمنی آنها سرکوب شده، ایحاد کند.
حدود دو ماه پیش(مرداد گذشته)، وزیر بهداشت در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اعلام کرد که به سازمان غذا و دارو یک ماه فرصت داده تا وضعیت همه آبهای معدنی و آشامیدنی بسته بندی شده در کشور را مجدد بررسی کرده و مشخص کنند که کدام ها واقعا آب معدنی هستند و کدام ها آبهای دیگری هستند که به نام آب معدنی به مردم عرضه می شوند.

به گفته وی، در مورد آبهای بطری شده به خصوص آبهای چند منطقه خاص که اطلاعات آن را داریم مشخص شده که اطلاعات مندرج بر روی بسته بندی با محتوای آن یکسان نیست و باید با بررسی دقیق کارشناسی جلوی سوءاستفاده تولید کنندگان این اقلام گرفته شود.

وزیر بهداشت تصریح کرد، علاوه بر آن، خود بطری و در آن نیز ممکن است از موادی ساخته شود که برای سلامت انسان مضر باشد.

یک ماه بعد از این اولتیماتوم( هشدار) وزیر بهداشت، سازمان غذا و دارو پس از بررسی 300 تولید کننده آب معدنی و آشامیدنی نتیجه را چنین اعلام کرد که 12 شرکت تخلفاتی داشتند که به آنها تذکر داده شده است.

رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو البته چند روز بعد نام شرکت دماوند را به عنوان یکی از متخلفان اعلام کرد و گفت: این شرکت به دلیل عدم توجه به رفع آلودگی میکروبی و توقف تولید، با حکم قضایی مورد پیگرد قانونی است.

[pejuhesh232]

آلودگی آب آشامیدنی دماوند اثبات شده

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :
رئیس سازمان غذا و دارو تأکید کرد: آلودگی آب آشامیدنی دماوند اثبات شده و اسناد آن در این سازمان موجود است.

به گزارش فارس، رسول دیناروند در خبر ساعت 20:30 نسبت به سخنان مدیرعامل شرکت دماوند واکنش نشان داد.

وی گفت: آنها با یک شرایطی اجازه یافتند که به کار خود ادامه دهند و برای این موارد تعهد هم دادند.

رئیس سازمان غذا و دارو تأکید کرد: آلودگی آب آشامیدنی دماوند اثبات شده و اسناد آن در این سازمان موجود است.

وی خاطر نشان کرد: انتظار داریم که نسبت به دستگاه‌‌های نظارتی احترام گذاشته شود و این صحبت‌ها را انجام ندهند.

به گزارش فارس، صبح امروز مدیرعامل شرکت دماوند تأکید کرده بود که آب آشامیدنی دماوند هیچگونه آلودگی نداشته و ندارد.

[pejuhesh232]

آب معدني دماوند حاوي دو ميكروب سودوموناس و ايكوبل مي باشد = علت نشت فاضلاب انساني به منبع دماوند

شهریور امسال بود که با اعلام نیترات در برخی آب های معدنی، وزیر بهداشت ضرب الاجل یک ماه به سازمان غذا و دارو داد تا وضعیت آب های آشامیدنی بطری و بسته بندی شده را بررسی و اعلام کند. بعد از اعلام روغن پالم در برخی مواد لبنی این بار سازمان غذا و دارو از دماوند فروریخت/ پرونده ای درباره آلودگی معروفترین آب معدنی ایرانآلوده بودن برخی آبهای معدنی خبر داد. سرانجام مهر ماه امسال این سازمان اعلام کرد از نیمه دوم سال 93 و بنا بر تاکید وزیربهداشت تمرکز روی کیفیت و شرایط آب های بسته بندی موجود در بازار برای بررسی وجود هرنوع آلودگی در دستور کار سازمان غذا و دارو قرار گرفت. این سازمان بیش از ۳۰۰ نمونه‌ را ارزیابی کرد که ۳۷ مورد مشکل داشتند و با تصویب کمیته فنی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در مورد ۱۲ کارخانه مقرر شد تولید و توزیعشان متوقف شود و پس از اصلاحاتی که انجام می‌دهند و نیز پس از بازرسی و نمونه برداری و تایید نمونه، مجددا بتوانند وارد بازار شوند.

چرا نام آب معدنی دماوند رسانه ای شد؟

پس از آن سازمان غذا و دارو اعلام کرد: از ۱۲ شرکتی که دستور توقف تولید به آن‌ها داده شد متاسفانه یک شرکت؛ شرکت آب معدنی دماوند با توجه به برداشت اشتباهی که داشت توزیع را متوقف نکرده بود که ما مجبور شدیم مجددا این شرکت را پلمب کنیم و اطلاع رسانی هم بکنیم.

وقتی غیراستاندارد بودن آب معدنی دماوند رسانه ای شد حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت اعلام کرد: وقتی نتایج را سازمان غذا و دارو اعلام کرد قرار شد تا 11 تولیدکننده آب معدنی و آشامیدنی تا سه ماه آینده مشکلات را اصلاح کنند، تا اسامی آنها اعلام نشود. وزیر بهداشت با بیان اینکه اغلب شرکت ها تذکرات ما را جدی گرفتند و با توقف روند تولید، اصلاح مشکلات را آغاز کردند، ادامه داد: فقط شرکت "دماوند" بر تخلف خود اصرار داشت و توزیع محصولات آلوده را متوقف نکرد که نام آن در رسانه‌ها اعلام شد.

بعد از رسانه ای شدن این موضوع، بهروز جنت مدیر کل بازرسی، ارزیابی عملکرد سازمان غذا و دارو گفت: مشکلات موجود در آب معدنی های دماوند مسبوق به سابقه بوده است و چشمه آب معدنی این شرکت نیز در گذشته، توقیف شده بود. وی در ادامه تاکید کرد: در حال حاضر خط تولید شرکت‌های متخلف متوقف و اجناس آنها از سطح بازار جمع‌آوری شده است

سرانجام خط تولید آب معدنی " دماوند " به علت عدم تمکین به مقررات و ضوابط سازمان غذا و دارو با حضور بازرسان این سازمان متوقف شد.

دماوند آب آشامیدنی است

هنوز مدتی از اظهار نظر سازمان غذا و دارو نگذشته بود که مدیرکل استاندارد تهران با بیان اینکه طبق تفاهمنامه با وزارت بهداشت قرار بود نتایج ارزیابی ها را جهت بررسی‌های بیشتر در اختیار یکدیگر قرار دهیم اما متاسفانه این اتفاق در این قضیه رخ نداده است،گفت:آب آشامیدنی دماوند تمامی فاکتورهای استاندارد را دارد.

مسلم بیات با اشاره به اینکه پس از اعلام غیراستاندارد بودن چند برند آب معدنی همانند "دماوند" از سوی وزارت بهداشت تمامی سوابق کیفی کارخانه دماوند مورد بررسی قرار گرفت، اظهار داشت: در این آزمون‌ها سعی شد بهترین آزمایشگاه‌هایی که دارای گواهینامه استاندارد بین‌المللی ISO/IEC17025 هستند مورد استفاده قرار گرفت.

وی گفت: امروز با استخراج نتایج آزمون مشخص شد که فراورده کارخانه مذکور کاملاً منطبق با استاندارد ملی ایران به شماره 6694 است و حتی فاکتور هایی که خارج از استاندارد هم توسط وزارت بهداشت بررسی شده بود ، مورد ارزیابی قرار گرفت که خوشبختانه هیج مشکلی در این زمینه هم وجود نداشت.

سپس حمیدرضا مشهدی عباسی در نطق میان دستور خود در جلسه علنی مجلس از وزیر بهداشت به دلیل نحوه اطلاع‌رسانی زیرمجموعه این وزارتخانه در مورد آلوده بودن آب معدنی دماوند انتقاد کرد.

اما باز هم رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو در این باره گفت: وقتی آب آشامیدنی یا معدنی را ما تایید نمی‌کنیم و بر مسئله‌دار بودن سلامت آن تاکید داریم، حتی اگر سازمان دیگری بر آن مهر تایید زند، مورد قبول ما نیست. زمانی که خود به اطمینان رسیم که فراورده‌های غذایی یا آب آشامیدنی بهداشتی است، در آن صورت اجازه می‌دهیم وارد سطح عرضه شود. )

سازمان استاندارد هم در مقابل این سخنان ساکت نماند و وحید مرندی مقدم درباره صحبت‌های رییس سازمان غذا و دارو مبنی بر اینکه نظر نهایی در زمینه محصولات غذایی از جمله آب معدنی توسط سازمان غذا و دارو اعلام می‌شود‌، اظهارکرد: در قانون آمده که هر دوی این دستگاه‌ها یعنی سازمان ملی استاندارد و وزارت بهداشت، متولی تایید سلامت محصولات غذایی هستند.

وی با بیان اینکه ما آب آشامیدنی "دماوند" را بر اساس استانداردهای ملی آزمون کردیم، ادامه داد: از نظر استانداردهای ملی، این آب سالم است و مشکلی ندارد. در عین حال منتظریم که پاسخ آزمایشات وزارت بهداشت برای ما هم ارسال شود.

معاون سازمان ملی استاندارد با تاکید بر اینکه "دماوند" آب آشامیدنی است نه معدنی ادامه داد: استنباط ما این است که وزارت بهداشت آب آشامیدنی "دماوند" را با فاکتورهای آب معدنی بررسی کرده است.

تنها تفاوت عمده " آب معدنی" و "آب آشامیدنی" این است که در "آب معدنی" اصلاحاتی روی آن صورت نمی‌گیرد و مستقیما بعد از آزمایش‌های مختلف در بسته بندی قرار می‌گیرد، اما " آب آشامیدنی " قبل از بسته بندی حتما تحت مراحل اصلاحی مانند میکروب کشی و حذف املاح قرار می‌گیرد.


استاندارد هستیم

با اعلام وجود میکروب "سودوموناس" در آبهای معدنی، پیمان فروهر رییس انجمن تولیدکنندگان آب های معدنی و آشامیدنی درباره وجود این میکروب در آب آشامیدنی "دماوند" گفت: حتی اگر فرض کنیم که "سودوموناس" در آب آشامیدنی این کارخانه وجود داشته، وجود این میکروب به هیچ وجه بر اساس استانداردهای جهانی آب آشامیدنی، عامل بازدارنده خط تولید نیست و تنها جزو شاخص‌های مدیریت کیفیتی به شمار می رود.

وی با بیان اینکه احترام وزیر بهداشت واجب است و سواد و تحصیلات او نیز قابل تحسین، ادامه داد: در عین حال بر اساس استانداردهای codex، FDA و WHO، میکروب "سودوموناس" اصلا شاخص آلودگی میکروبی آب های آشامدینی نبود و موردی نیست که به خاطر آن خط تولید را متوقف کنند.

رییس انجمن تولیدکنندگان آب های معدنی و آشامیدنی با بیان اینکه سطح استانداردهایی که کارخانه "دماوند" رعایت می کند بسیار بالاست، گفت: اصلا امکان عقلی وجود ندارد که آب های این شرکت آلوده باشد، چراکه هر دو ماه یکبار خودشان نمونه های آب را به "آکوا لب" فرانسه می فرستند و مورد آزمایش قرار می دهند. از سوی دیگر نمونه هایی به صورت عمدی از آب های آلوده هم می فرستند تا نوع میکروب های موجود مشخص شود، حال چگونه ممکن است این آب مشکل داشته باشد؟

فروهر با ابراز ناراحتی از مسائل بیان شده گفت: نظر جدید سازمان غذا و دارو این است که نمونه های جدید آب معدنی دماوند سالم بوده و تلاش می کنند که به زودی بازگشایی شود، اما از نظر ما برند "دماوند" دیگر نابود شده است و همه صنعت ما از این اتفاق ضربه خورد.

سرانجام پس از مدت‌ها انتظار، شرکت آب معدنی دماوند سکوت را شکست و نسبت به ماجراهای آلودگی محصولات این شرکت، واکنش نشان داد.مدیرعامل شرکت آب دماوند، روز گذشته در نشست خبری با عنوان «شفاف مثل آب»، اعلام کرد: «نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد آب آشامیدنی دماوند هیچ‌گونه آلودگی میکروبی ندارد.»

استناد میشل راسکائو، مدیر فرانسوی این شرکت، به آزمایش‌هایی است که در آزمایشگاه‌های مستقل و مورد تأیید سازمان غذا و دارو و آزمایشگاه‌های اروپایی در فرانسه انجام شده است.

او با تأکید بر این‌که توقف خط تولید دماوند به صنعت ایران ضربه زد، گفت: « تا امروز هیچ‌گونه نتیجه رسمی از آزمایش‌های سازمان غذا و دارو دریافت نکرده‌ایم، این درحالی است که پروانه آب ‌معدنی شرکت دماوند از دو‌سال قبل تمدید نشده و موضوع مربوط به روزهای اخیر نیست.»

او درباره این‌که چرا پس از اخطار سازمان غذا و دارو، از توزیع محصولات آب دماوند جلوگیری نشد؟ توضیح داد: « این اخطار به‌صورت شفاهی بود و ما برداشت درستی از آن نداشتیم و از بابت این‌که تعبیر نادرستی که از این دستور درباره عرضه محصولات شد، عذرخواهی می‌کنیم. با این حال باید تأکید کرد که شرکت دماوند، تنها محصولاتی را توزیع کرده که پیش از دستور شفاهی سازمان غذا و دارو در برنامه‌های عرضه قرار داشت، همچنین تمام محصولات براساس مستندات موجود در شرکت، مورد تأیید سازمان غذا و دارو اداره استاندارد ایران است.»

او تأکید کرد: «شرکت دماوند ادعای ادامه تولید محصول با وجود دریافت حکم توقف را کاملا رد می‌کند.»

مدرک داریم

این اظهار نظرها سبب پاسخگویی وزارت بهداشت شد.سیدحسن هاشمی در مراسم نکوداشت مجریان برتر برنامه ارتقای هتلینگ بیمارستان‌ها با حضور در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره آب معدنی دماوند که مدعی شده بود آلودگی نداشته، گفت: کسی بدون مدرک نباید حرف بزند یا ادعایی کند. ما نهایت مراقبت را در زمینه آب انجام می‌دهیم؛ چراکه این خواست مردم است. شخص رییس جمهور و معاون اول نیز نسبت به موضوع آب حساس هستند و در این مورد باید وظیفه خود را انجام دهیم که تا الان انجام داده‌ایم و بعد از این هم انجام می‌شود.

هاشمی تاکید کرد: دستگاه‌هایی مثل وزارت بهداشت نباید تحت تاثیر سلیقه‌پردازی‌ها قرار گرفته و یا تحت فشار از حق مردم بگذرند. تاکنون آنچه که توسط سازمان غذا و دارو انجام شده، درست و منطقی بوده است. در مورد آب معدنی دماوند در مرحله اول بدون اینکه مصاحبه‌ای شود و صدایی بلند شود، به آنها اخطار داده و گفتیم پلمپ شوند تا زمانی که موارد آلودگی برطرف شود.
وی با اشاره به لزوم اعلام متخلف در صورت بروز تخلف گفت: زمانی که آنها موضوع را رسانه‌ای کرده و اخطارهای ما را رعایت نکردند، طبیعی است که دولت از اقدامش دفاع می‌کند. من فکر می‌کنم بهتر است بیش از این به خودشان آسیب نزنند و تسلیم قانون شوند. ما حتما این رویه را ادامه می‌دهیم.

بعد از آن هم حسین رستگار مدیرکل آزمایشگاه مرجع کنترل غذا و داروی سازمان غذا و دارو در جمع خبرنگاران چگونگی آزمایش‌ها و بررسی‌های انجام شده در مورد آب‌های بسته‌بندی و به ویژه آب معدنی «دماوند» را تشریح کرد.

تیر خلاص

با اظهارات مدیرعامل آب معدنی دماوند، سرانجام سازمان غذا و دارو ناگفته‌های مهمی از این پرونده را افشا کرد و تیرخلاص را زد. او گفت: در آزمایش هایی که در شهریورماه بر روی آب های تولیدی این شرکت، مشخص شد که آب های این شرکت به میکروب» سودوموناس» آلوده است.

رئیس سازمان غذا و دارو ادامه داد: بعد از مدتی مسؤولان این شرکت به ما اعلام کردند که مشکلات مرتفع شده و آماده تولید هستیم که دوباره بازرسان ما با حضور در کارخانه اقدام به نمونه گیری از آب کردند که متاسفانه این بار وجود میکروب ایکولای در چاه منشاء تولید آب این کارخانه از سوی آزمایشگاه تشخیص داده شد.

وی ادامه داد: وجود میکروب ایکولای در آب نشان دهنده آلوده بودن آب به فاضلاب انسانی است و لذا بعداز مشخص شدن این نتایج سریعا پروانه تولید آب معدنی دماوند تعلیق شده و این شرکت ملزم به طی فرایندهای میکروب زدایی شد.رئیس سازمان غذا و دارو ادامه داد :هم اکنون نیز بعد از پاکسازی خط تولید و اصلاحات دیگر فقط اجازه تولید آب آشامیدنی و نه آب معدنی به این شرکت داده شد

با تمام این احوال، معروفترین شرکت آب معدنی ایران، متخمل ضرر و زیان بسیاری شده است. هرچند که مدیران این کارخانه اکنون اذعان می کنند آب آشامیدنی تولید می کنند، نه آب معدنی، اما بازگشت اعتماد مشتریان، بسیار سخت و زمان بر است.

[pejuhesh232]

تمام کودکان زیر 6 سال در «فلینت» به خاطر آلودگی آب تا پایان عمر دچار عارضه مغزی خواهند بود

50 سال بود که «فلینت» آب شیرین و بهداشتی را از دیترویت می‌خرید، اما سیاست‌های اشتباه کاهش هزینه‌ها موجب شد تا آب شهر، آلوده به سرب شود و اکنون تمام کودکان زیر 6 سال در فلینت تا پایان عمر دچار اختلالات مغزی و ذهنی خواهند بود.

گروه بین‌الملل مشرق- خلاصه گزارش:
نیمه اول سال 2014 اخباری درباره یک بحران آلودگی آب در آمریکا به تمام جهان مخابره شد. بیش از 100 هزار شهروند اکثراً سیاه‌پوست در یکی از شهرهای این کشور، در معرض مصرف آب آلوده به سرب قرار گرفته بودند. با افشای ابعاد بیش‌تری از این بحران، کم‌کم مشخص شد که مقامات شهر «فلینت» در ایالت میشیگان به خاطر هزینه کم‌تر، تمام آب موجود در سیستم آب‌رسانی شهر را مسموم کرده‌اند. آن‌چه این بحران را به یک بحران فدرال از نظر اوباما تبدیل کرد، شمار چند ده هزار نفری قربانیان، از جمله کودکان و زنان باردار، در این شهر بود که تا پایان عمر باید تاوان تصمیمات «مدیران بحران» شهرشان را پس بدهند. ماجرا از این قرار بود که «ریک اسنایدر» فرمان‌دار جمهوری‌خواه میشیگان بعد از آن‌که مالیات ثروتمندان و کمپانی‌های بزرگ را کاهش داد، تلاش کرد تا کاهش شدید در درآمدهای ایالتی را با اقداماتی نظیر تغییر منبع تأمین آب شهر فلینت جبران کند. تقریباً 50 سال بود که فلینت آب شیرین و بهداشتی را از دیترویت می‌خرید و میان مردم توزیع می‌کرد. با این حال، سال 2014 قرار شد خرید آب از دیترویت متوقف و به جای آن، آب لوله‌کشی مردم فلینت از رودخانه خود این شهر تأمین شود. مسئله این‌جا بود که آب رودخانه فلینت بسیار اسیدی‌تر از آبی بود که دیترویت وارد سیستم لوله‌کشی فلینت می‌کرد. بنابراین ورود آب رودخانه فلینت موجب شد تا سُرب از دیواره لوله‌های آب این شهر وارد آب شود و بنابراین تمام شهروندان به ویژه کودکان را دچار مسمومیت کند. بعد از آن‌که آمار قربانیان در فلینت افزایش پیدا کرد و اعتراضات مردمی شدت گرفت، مقامات فلینت وادار به واکنش شدند و نهایتاً اکتبر سال 2015، این شهر دوباره به سیستم توزیع آب دیترویت متصل شد.

با این حال، مشکلات مردم فلینت نه تنها به پایان نرسیده، بلکه تازه آغاز شده است. طبق برخی گزارش‌ها، تمام کودکان زیر 6 سال در فلینت اکنون تا پایان عمر دچار اختلالات مغزی و ذهنی هستند و پیامدهای سیاست‌های اشتباه مقامات فلینت و میشیگان تا سال‌های سال دامن‌گیر این شهر خواهد بود.


«من مسمومِ سیاست شده‌ام»
یکی از کودکان فلینت در گردهمایی اعتراضی

بحران آب در شهر «فلینت[1]» ایالت میشیگان آمریکا[2] آوریل سال 2014 و پس آن آغاز شد[3] که منبع تأمین آب این شهر[4]، از آب تصفیه‌شده «سازمان آب و فاضلاب دیترویت» (از دریاچه «هورون» و رودخانه «دیترویت»)، به رودخانه فلینت[5]، تغییر یافت. در نتیجه این کار، آب آشامیدنی مردم فلینت دچار یک سری مشکلات جدی و آلودگی‌های شدید شد. اوج این بحران، آلودگی آب آشامیدنی مردم به سرب بود که سلامت عمومی مردم فلینت را با خطری جدی مواجه کرد.

ورود آب اسیدی رودخانه فلینت به خط لوله پیر انتقال آب به شهر، موجب شد تا میزان سرب (از دیواره‌های خط لوله) در این آب بسیار بالا برود و در نتیجه هزاران کودک (طبق برخی گزارش‌ها بین 6 تا 12 هزار[6]) در معرض آب آشامیدنی با سطح بالایی از سرب قرار گیرند و احتمالاً دچار طیف وسیعی از بیماری‌های جدی از جمله بیماری «لژیونر[7]» (نوعی سینه‌پهلوی شدید) شوند که همه‌گیر شدن آن در فلینت[8]، جان 10 نفر را گرفته و 77 نفر دیگر را نیز مبتلا کرده است[9].

«جان بوش» یکی از ساکنان فلینت درباره بحران آب شهر می‌گوید احتمالاً تا مدت‌ها باید از آب‌های بسته‌بندی شده استفاده کنند: «برای مصارف آشامیدنی باید از این نوع آب‌ها استفاده کنیم. من فکر می‌کنم مدت‌ها طول بکشد تا دوباره بتوانیم به آب [لوله‌کشی] فلینت اعتماد کنیم.» وی می‌گوید برخی مردم ممکن است دیگر هیچ‌وقت نتوانند به آب شهرشان اعتماد کنند.

گفته می‌شود هزینه درمان کودکانی که در نتیجه این بحران، بیمار شده‌اند، دست‌کم 100 میلیون دلار (طبق برخی گزارش‌های بین 400 تا 600 میلیون دلار) خواهد بود. نوزادان و کودکان در فلینت در معرض بیش‌ترین خطر قرار دارند و ورود سرب به بدن آن‌ها می‌تواند موجب اختلالات ذهنی و فیزیکی در آن‌ها شود که تا پایان عمر هم‌راه آن‌ها خواهد ماند. متخصصین می‌گویند اقدامات درمانی در فلینت باید تا مدت‌ها بعد از حل احتمالی بحران آب، ادامه پیدا کند.


گردهمایی اعتراض به وضعیت بحران آب در فلینت -
اکثر جمعیت این شهر را سیاه‌پوستان تشکیل می‌دهند

تاریخچه آب لوله‌کشی فلینت

شهر فلینت اولین تأسیسات تصفیه آب خود را (که اکنون از بین رفته) در سال 1917 و دومین تأسیسات را در سال 1952 ساخت[10]. از آن‌جایی که سرب ارزان‌تر از سایر فلزات بود و کار با آن هم راحت بود، خط لوله انتقال آب، از لوله‌های اصلی تا انشعاب‌های خانگی، در فلینت هم مانند بسیاری از شهرهای دیگر آمریکا[11]، همه از جنس سرب ساخته می‌شد. همین سرب می‌توانست در شرایطی وارد آب لوله‌کشی شده و بنابراین همه جمعیت یک شهر را در معرض ابتلا به بیماری قرار دهد.

سال 1962، بعد از آن‌که یک کلاه‌برداری اقتصادی در پروژه ساخت خط لوله انتقال آب از «دریاچه هورون» به فلینت افشا شد[12]، این پروژه متوقف شد و دو سال بعد، شورای شهر به خرید آب از شهر دیترویت رأی داد. سال 1967، زمانی که پروژه ساخت خط لوله انتقال آب از دیترویت به پایان رسید، فلینت فعالیت‌ها در زمینه تصفیه آب خود را متوقف کرد[13].

ریشه بحران معاصر آب در فلینت را شاید بتوان از جولای سال 2011 پی‌گیری کرد. یک شرکت تجاری محلی با نام «خدمات حرفه‌ای روو[14]» که به مقامات فلینت و میشیگان نزدیک بود، گزارشی تحت عنوان «بررسی رودخانه فلینت به عنوان یک منبع آب دائمی برای شهر فلینت[15]» نوشت و در آن تأکید کرد که اگر وضعیت تصفیه‌خانه آب فلینت بهبود یابد، می‌توان از آب رودخانه این شهر به عنوان منبع آب اصلی مردم استفاده کرد. در عین حال، استفاده از دریاچه هورون می‌تواند یک گزینه طولانی‌مدت، قابل‌اتکاتر، با همان کیفیت و با قیمت کم‌تر نسبت به خرید آب از دیترویت باشد.

مارس سال 2013، شورای شهر فلینت به نفع تغییر منبع تأمین آب این شهر از «وزارت آب و فاضلاب دیترویت» به یک پروژه جدید 233 میلیون دلاری برای تأمین آب از دریاچه هورون به وسیله «سازمان آب کارگنوندی» رأی داد[16]. بعد از مخالفت‌های شدید وزارت آب و فاضلاب دیتروت[17] (که این تصمیم شورای شهر فلینت را به راه انداختن «جنگ آبی» توصیف کرده بود[18]) و کش‌مکش‌های داخلی میان مقامات فلینت[19] و ایالت میشیگان[20]، بالأخره فلینت اجازه پیدا کرد تا وارد پروژه کارگنوندی شود[21].

دیترویت بارها تلاش کرد تا با ارائه پیشنهادها و جای‌گزین‌های بهتر، ارزان‌تر و مطمئن‌تر به فلینت، شورای این شهر را از روی آوردن به کارگنوندی منصرف کند، اما مقامات شورای شهر فلینت هیچ‌یک از این پیشنهادها را نپذیرفتند. بلافاصله پس از قطعی شدن پیوستن فلینت به پروژه سازمان آب کارگنوندی، دیترویت نیز اعلام کرد یک سال دیگر یعنی آوریل سال 2014، قرارداد خود با فلینت را پس از 50 سال، فسخ خواهد کرد[22]. مشکل اصلی این‌جا بود که پروژه کارگنوندی تا پایان سال 2016 طول می‌کشید و بنابراین فلینت باید فکری برای این دو سال می‌کرد.

آوریل سال 2014 (زمانی که قرارداد فلینت با دیترویت فسخ شد)، فلینت منبع آب خود را از وزارت آب و فاضلاب دیتروت به منبع پشتیبان خود یعنی رودخانه فلینت تغییر داد. این رودخانه باید آب آشامیدنی مردم شهر[23] را تا زمانی تأمین می‌کرد که پروژه ساخت خط لوله و تجهیزات سازمان آب کارگنوندی تکمیل شود. از همین زمان بود که شکایت شهروندان از رنگ، مزه و بوی آب آغاز شد[24]. کیفیت آب منطقه تا جایی پایین آمده بود که یکی از کارخانه‌های «جنرال موتورز» شکایت داشت که آب شهری به قطعات خودروها آسیب زده و آن‌ها را دچار خوردگی می‌کند[25].


مقامات فلینت، توقف خرید آب از دیترویت را با آشامیدن آب
تصفیه‌شده از رودخانه شهر جشن می‌گیرند

وضعیت آب فلینت، چه اندازه وخیم است؟

در حالی که برخی گزارش‌ها تلاش می‌کردند (و می‌کنند) تا نشان دهند هیچ ارتباطی میان افزایش میزان سرب در خون ساکنان فلینت و ورود آب رودخانه این شهر به سیستم آب‌رسانی وجود ندارد[26]، یکی از آزمایش‌ها در آگوست سال 2014 نشان داده بوده که آب لوله‌کشی فلینت حاوی مقدار زیادی تریوهالومتان است، یکی از موادی که در اثر اضافه کردن کلر به آب برای ضدعفونی کردن آن، ممکن است ایجاد شود[27]. قرار گرفتن در معرض تریوهالومتان به مدت طولانی می‌تواند منجر به بروز سرطان و برخی بیماری‌های دیگر شود[28].

طبق آزمایش‌های بعدی در نوامبر سال 2014 و ژانویه و فوریه سال 2015، آب شبکه آب‌رسانی فلینت دارای تمام استانداردهای بهداشتی و ایمنی اعلام شد[29]. سازمان آب دیترویت در همین مدت، بار دیگر پیشنهاد اتصال دوباره فلینت به شبکه آب این سازمان را مطرح کرد و حتی اعلام کرد که حاضر است از هزینه چهار میلیون دلاری برقراری مجدد اتصال هم چشم‌پوشی کند، اما این پیشنهاد هم توسط مقامات شهر فلینت از جمله «جری آمبروز» یکی از مدیران بحران شهر رد شد. مقامات شهر، ماه فوریه طی یادداشتی به فرمان‌دار اعلام کردند که هیچ «خطر قریب‌الوقوعی در زمینه بهداشت عمومی»، شهر را تهدید نمی‌کند.

به‌رغم انتشار این گزارش‌ها، دست‌کم هشت شکایت دادگاهی درباره بحران آب فلینت به صورت رسمی ثبت و پرونده‌های حقوقی در این‌باره علیه مقامات دولتی باز شده بود. هم‌چنین تحقیقات متعددی نیز در این‌باره صورت گرفته بود. یکی از تحقیقات که جای بررسی دقیق‌تری دارد توسط «دانشگاه دولتی و مؤسسه پلی‌تکنیک ویرجینیا[30]» انجام شده و نتایج مهمی را به دست آورده است[31]. در بخشی از گزارش این مؤسسه یک عبارت، برجسته شده و با رنگ قرمز نوشته شده است: «فلینت یک معضل بسیار جدی در زمینه سرب در آب دارد[32].»


آبی که مردم فلینت مجبور بودند به کودکان خود بدهند

بیش از 40 درصد از اولین نمونه‌های آزمایش شده در این تحقیق، یعنی 101 نمونه آب شهری از فلینت، حاوی بیش از 5 «قسمت در میلیارد» (ppb) سرب بودند. متوسط این میزان در 90 درصد از نمونه‌های مورد مطالعه، بیش از ppb 25 بود که این میزان حتی بیش از 15 (مقدار مجاز تعیین شده برای نمونه‌های دارای بالاترین ریسک و بدترین شرایط) است. بسیاری از نمونه‌ها حاوی 100 ppb سرب بودند و حتی یک نمونه که 45 ثانیه بعد از باز شدن شیر آب جمع‌آوری شده بود، بیش از ppb 1000 سرب داشت که رقمی نجومی محسوب می‌شود.

مطالعه مؤسسه ویرجینیا بر همین اساس، به مردم فلینت توصیه کرده تا از آب لوله‌کشی برای پخت و پز یا نوشیدن استفاده نکنند مگر آن‌که از دستگاه‌های تصفیه آب مجهز به سیستم پاک‌سازی آب از سرب استفاده کنند و یا هر بار که شیر آب را باز می‌کنند، پنج دقیقه شیر را تا آخر باز بکنند و اجازه دهند آب برود و سپس از آن آب بنوشند[33].

همه این‌ها در حالی است که مؤسسه ویرجینیا در نتایج تحقیقات خود می‌نویسد به دلیلی که هیچ‌کس هنوز برای ما توضیح نداده، آب رودخانه فلینت بدون هیچ‌گونه تمهیدات یا حتی برنامه‌ای برای کاهش «خورندگی» آب این رودخانه، وارد سیستم توزیع آب شهری شده است و بدتر از آن این‌که این آب توانسته از آزمایش‌های رسمی تشخیص سرب و مس آژانس حفاظت از محیط زیست بدون هیچ مشکلی عبور کند و تأییدیه‌های لازم را از سازمان کیفیت محیط زیست میشیگان دریافت نماید. در بخشی از گزارش نتایج این تحقیقات می‌خوانیم: «ما مبهوت هستیم که چگونه این وزارت‌خانه در گزارش خود، وضعیت را در فلینت «عادی» توصیف کرده است.»

پای چند نفر در این پرونده گیر است؟

مدیران بحران شهر که ناظران بحران آب در فلینت بودند، قطعاً بیش‌ترین مسئولیت را در این‌باره داشتند[34]، چراکه این افراد بودند که تصمیم گرفتند از آب رودخانه فلینت[35] برای تأمین آب شهر استفاده کنند. بعد از این اتفاق، سازمان کیفیت محیط زیست ایالت میشیگان مقصر بود، چون از اعتراف به وجود مشکلات جدی در آبی که به تازگی وارد سیستم آب‌رسانی شهری شده بود، امتناع کرد.


آبی که از شیرهای شهر فلینت می‌آمد، رنگ، بو و مزه عجیبی داشت

از سوی دیگر، شورای شهر فلینت رأی به استفاده از منبع آبی جدید داد. طبق ایمیل‌هایی[36] که اسنایدر منتشر کرد[37]، این تصمیم باید توسط «اندی دیلون» وزیر خزانه‌داری ایالت میشیگان تأیید می‌شد. با این حال، «ادوارد کورتز» مدیر بحران فلینت به جای ادامه خرید آب از دیترویت، تصمیم به استفاده از آب رودخانه فلینت گرفت[38] و این تصمیم خود را ابلاغ و عملی کرد.

«دارنل ارلی» یکی دیگر از مدیران بحران شهر پیشنهادهای دیترویت برای فروش آب به فلینت تا زمان پایان پروژه جدید آب‌رسانی به شهر را رد و بر استفاده از آب رودخانه فلینت تأکید کرد[39]. این لیست هم‌چنان ادامه دارد و حتی شخص «ریک اسنایدر» فرمان‌دار ایالت میشیگان را نیز شامل می‌شود که هنوز مشخص نیست چه زمانی از آلودگی آب شهری با خبر شده و چه اندازه در این‌باره دیر اقدام کرده است.

اسنایدر 5 ژانویه سال جاری میلادی، در شهر فلینت وضعیت بحرانی اعلام کرد. اسنایدر ضمناً از گارد ملی[40] میشیگان و هم‌چنین «آژانس فدرال مدیریت بحران[41]» درخواست کمک کرد. این در حالی بود که کم‌تر از دو هفته بعد، باراک اوباما نیز شخصاً این بحران را یک وضعیت بحرانی فدرال اعلام و به این ترتیب، اجازه کمک‌های اضافی از سوی «آژانس فدرال مدیریت بحران» و «وزارت امنیت داخلی» را صادر کرد[42].

در نتیجه افشای ابعاد این بحران، چهار مقام دولتی (یک نفر از مقامات شهر فلینت، دو نفر از مقامات سازمان کیفیت محیط زیست میشیگان، و یک نفر از مقامات «سازمان حفاظت از محیط زیست») به علت مدیریت نادرست بحران استعفا دادند. یکی از کارکنان دیگر سازمان کیفیت محیط زیست میشیگان نیز اخراج شد. اسنایدر رسماً از مردم عذرخواهی کرد و وعده داد این مشکل را حل خواهد کرد. سپس 28 میلیون دلار بودجه برای تأمین اقلام مورد نیاز، مراقبت‌های پزشکی، و ارتقای زیرساخت‌های شهری فلینت به این شهر اختصاص داد.

نهایتاً هم شورای شهر فلینت در ماه مارس سال 2015 تصمیم گرفت تا «هر کاری لازم است انجام شود» تا این شهر به خرید آب از سازمان آب و فاضلاب دیترویت بازگردد. با آن‌که آمبروز هم‌چنان معترض و معتقد بود: «آب فلینت امروز بر اساس تمام استانداردهای آژانس حفاظت از محیط زیست، و سازمان کیفیت محیط زیست میشیگان، «ایمن» است و این شهر هر روز برای بهبود کیفیت این آب تلاش می‌کند»، اما باز هم اکتبر سال 2015، منبع تأمین آب شهر فلینت، مجدداً به سازمان آب دیترویت تغییر پیدا کرد.

اسناد و ایمیل‌هایی که درباره بحران آب فلینت منتشر شد نشان می‌داد مقامات این شهر از مدت‌ها قبل درباره بحران آب شهر خبر داشته‌اند[43]، اما به آن بی‌اعتنایی کرده‌اند[44]. البته شاید دلیل این بی‌اعتنایی وجود بحران مسمومیت و آلودگی آب به سرب و فلزات سنگین در تقریباً تمام شهرهای[45] آمریکا بوده است[46]، بحرانی که بیش از همه، کودکان و زنان باردار را با مشکلات متعددی مواجه می‌کند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

مقاماتی که برکنار شدند، قطعاً تمام افرادی نیستند که از تصمیمات اشتباه[47] و البته منفعت‌طلبی مقامات شهر فلینت[48]، متضرر شدند. آسیب‌دیدگان اصلی، هزاران نفر از شهروندان عادی آمریکایی هستند. پس از آن‌که ماه‌ها هیچ‌کس به مشکلات مردم فلینت توجهی نمی‌کرد، بعد از انتشار گزارش‌هایی درباره وجود سرب در بدن کودکان این شهر بود که هر کس به نوعی به فکر بهره‌برداری از این بحران افتاد.

ناگهان بازیگران و خواننده‌های آمریکایی[49] به فکر کمک به مردم فلینت می‌افتند و حتی خواستار کناره‌گیری فرمان‌دار میشیگان می‌شوند[50]. ناگهان کنگره جلسات استماع با موضوع بحران آب در فلینت برگزار می‌کند[51]. و ناگهان سی‌ان‌ان تصمیم می‌گیرد تا یکی از مناظره‌های انتخاباتی هیلاری کلینتون (گزارش مشرق را از این‌جا بخوانید) و «برنی سندرز» را در فلینت برگزار کند[52] (گزارش‌های مشرق را از این‌جا، این‌جا و این‌جا بخوانید).

مسمومیت با سرب چه عواقبی دارد؟

از جمله عواقب مسمومیت با سرب، آسیب دیدن مغز و دستگاه عصبی، کاهش توان یادگیری، و بروز بیماری‌های کلیوی در کودکان، و کاهش توان باروری در بزرگ‌سالان است[53]. گزارش «مرکز پیش‌گیری و کنترل بیماری» آمریکا که اوایل سال 2013 (پیش از جدی شدن بحران آب در فلینت) منتشر شد نشان می‌دهد که میزان سرب در خون حدود نیم میلیون کودک در آمریکا، بیش از حد مجاز است[54].


وضعیت آلودگی آب در فلینت (خط عمودی خاکستری)
بسیار بهتر از شهرهای مختلف در ایالت پنسیلوانیاست

وجود سرب در جریان خون کودکان می‌تواند موجب کاهش آی‌کیو و قدرت تمرکز شود. هم‌چنین کودکانی که در خون خود سرب دارند، در یادگیری، تکلم و پردازش زبانی مشکل دارند. هم‌چنین این کودکان احتمال بیش‌تری دارد که واکنش‌های پرخاشگرانه و خشونت‌آمیز از خود نشان دهند و دچار «اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی» شوند. کودکی که در معرض مسمومیت با سرب قرار می‌گیرد، در بسیاری از موارد، تا پایان عمر باید این مشکلات را تحمل کند.



شدت تأثیر سرب بر کودکان تا آن‌جایی است که هزینه آموزش‌های اضافی لازم برای کودکان دچار مسمومیت با سرب، سالانه نیم میلیون دلار برآورد شده است. حتی برخی تحقیقات نشان داده[55] که کاهش میزان سرب در بنزین خودروها و همین‌طور رنگ‌ها در دهه 1970 موجب کاهش آمار جرم، و بارداری و بزهکاری نوجوانان شده است.

اگرچه کودکان نسبت به مسمومیت با سرب حساس‌تر هستند، اما بزرگ‌سالان نیز از مسمومیت با سرب در امان نیستند. تحقیقات نشان می‌دهد هیچ میزانی از سرب در بدن انسان، ایمن نیست[56]. بالا رفتن میزان سرب در خون بزرگ‌سالان می‌تواند به همان نسبت، موجب پیامدهای وخیم‌تری شود. این پیامدها از خستگی و بی‌حالی مفرط تا بیماری‌های کلیوی، و از افسردگی تا کاهش سرعت عکس‌العمل فرد را شامل می‌شود. زنان باردار بر خلاف سایر بزرگ‌سالان، در صورت مسمومیت با میزان اندکی سرب هم ممکن است دچار سقط ناگهانی، زایمان زودرس و یا تولد نوزادان بی‌جان شوند.

بحران آب فلینت به روایت یک بومی مشهور به نام «مایکل مور»

«مایکل مور» مستندساز و منتقد مشهور آمریکایی که خودش متولد فلینت است، در بسیاری از گردهمایی‌های اعتراض‌آمیزی در این شهر شرکت کرده است[57]. وی در یکی از این گردهمایی‌ها، ضمن «صحنه جرم» توصیف کردن فلینت، خواستار دست‌گیری اسنایدر شده[58] و گفت: «مقامات می‌دانستند که مردم این شهر، قدرت سیاسی لازم را ندارند. این یک بحران نژادپرستی و فقر است.» آن‌چه مایکل مور به آن اشاره داشت، آماری است مبنی بر این‌که اکثریت مردم فلینت را آمریکایی‌های سیاه‌پوست تشکیل می‌دهند و 41 درصد از شهروندان این شهر نیز زیر خط رسمی فقر در آمریکا هستند[59].

«مور» مقاله مستقلی هم در مورد بحران آب فلینت نوشته و در آن 10 نکته‌ای را افشا کرده است[60] که به قول خودش «درباره تراژدی آب فلینت به شما نمی‌گویند، اما من می‌گویم.» این ده نکته از این قرار است:

1- در حالی که به کودکان در فلینت آب مسموم داده می‌شد تا بنوشند، به کارخانه جنرال موتورز دست‌رسی اختصاصی به منابع آب پاک داده شده بود.

2- با تنها 100 دلار هزینه در روز، می‌شد به طور کامل از بحران آب در فلینت، جلوگیری کرد


مقایسه آب دیترویت (بالا چپ) و آب فلینت (دو مورد پایین)
با استانداردهای میزان سرب در آب
برخی نمونه‌های آب در فلینت، از «زباله سمی» هم آلوده‌تر بودند


3- آن‌چه در آب فلینت پخش شده، صرفاً سرب نیست. تعداد موارد ابتلا به بیماری «لژیونر» از زمان تغییر منبع تأمین آب در این شهر، ده برابر شده است. 10 نفر به همین دلیل کشته شده‌اند، در حالی که تا پیش از این حتی یک نفر هم در فلینت به خاطر بیماری لژیونر کشته نشده بود.

4- خانه‌های مردم در فلینت اکنون هیچ ارزشی ندارد. این شهر یکی از فقیرترین شهرهای آمریکاست و تنها دارایی مردم تا پیش از این بحران، خانه آن‌ها محسوب می‌شد. اکنون می‌توان گفت مقامات فلینت، آینده مردم شهر را به آب رودخانه آن سپرده‌اند.

5- مردم فلینت هم‌زمان با مسموم شدن، بمباران هم می‌شدند. طی دو سال بحران آلودگی آب، پنتاگون هم تصمیم گرفت از شهر فلینت برای تمرین نظامی و هدف‌گیری استفاده کند. سال گذشته، ارتش آمریکا طی تمرینات «غافل‌گیرانه» نظامی، با مهمات جنگی و مواد منفجره به شهر فلینت حمله کرد تا جنگ شهری را تمرین کند. هزاران خانه متروکه در این شهر هدف بمباران ارتش آمریکا قرار گرفت و خیابان‌های این شهر شاهد حملات موشکی و انفجار نارنجک‌های جنگی بود. سربازان ارتش، تا چند هفته وانمود می‌کردند که فلینت، بغداد یا دمشق است.

6- هم‌سر رئیس ستاد فرمان‌دار [میشیگان، اسنایدر]، سخن‌گوی «نستله» است، شرکت صاحب بزرگ‌ترین ذخایر خصوصی آب میشیگان. نستله تا کنون بارها به خاطر استخراج بیش از 750 لیتر آب در دقیقه از زمین‌های این منطقه برای فروش در قالب آب معدنی، مورد شکایت قرار گرفته است.

7- میشیگان، از بحران آب فلینت، تا آمار جرم و جنایت و قتل، تا سیستم سوئیچ «جنرال موتورز»، درگیر یک «فرهنگ مرگ» است. فلینت یکی از بالاترین آمارها را در میزان قتل و جرم و جنایت در آمریکا دارد. برای مقایسه، اگر شهر نیویورک آمار قتل فلینت را داشت، سال 2015 در این شهر باید حدود 4000 نفر کشته می‌شدند، نه 340 نفر (آمار واقعی). هم‌چنین سال گذشته یکی از کارخانه‌های جنرال موتورز در دیترویت متوجه شد که در سیستم سوئیچ خودروهایش مشکلی وجود دارد. با این حال، مدیران شرکت تصمیم گرفتند حرفی نزنند و به جای پرداخت هزینه گزاف تعمیر خودروها، صرفاً هزینه پرونده‌های دادگاهی را بپردازند که بازماندگان قربانی‌ها ممکن است علیه جنرال موتورز باز کنند.

8- رسانه‌های آمریکا هر بار منبع قبلی آب فلینت را «آب دیترویت» توصیف می‌کنند که کاملاً اشتباه است. دریاچه هورون که دیترویت آب خود را از آن می‌گیرد، سومین منبع بزرگ آب شیرین در جهان است [و بنابراین نگرانی از پایان این منبع آبی در صورت استفاده هم‌زمان فلینت و دیترویت، کاملاً بی‌مورد است]. جالب این‌که دریاچه هورون هنوز هم صرفاً از منابع آب زیرزمینی تغذیه می‌شود و بنابراین فلینت از نظر جغرافیایی [نزدیک به هورون است و] آخرین نقطه در دنیاست که باید آب مسموم مصرف کند.

9- همه کودکان در فلینت مسموم شده‌اند، همان‌طور که همه بزرگ‌سالان، از جمله خود من، در معرض مسمومیت با سرب قرار گرفته‌اند. وقتی رسانه‌ها می‌گویند «9000 کودک زیر 6 سال مسموم شده‌اند» یعنی همه کودکان فلینت. تعداد کودکان زیر 6 سال در فلینت، 6000 نفر است.

10- این بحران هم مانند بسیاری از اتفاقاتی که این روزها می‌افتد، رخ داد، چون ثروتمندان می‌خواستند از مالیات فرار کنند. سال 2011 زمانی که اسنایدر فرمان‌دار میشیگان شد، یکی از اولین کارهایی که کرد، کاهش چندین میلیارد دلاری مالیات ثروتمندان و شرکت‌های بزرگ بود. وقتی درآمدهای مالیاتی کاهش یافت، هزینه‌ها هم باید کاهش می‌یافت، بنابراین مدارس، حقوق‌های بازنشستگی، تأمین اجتماعی، و آب آشامیدنی ایمن، هدف قرار گرفتند.\


رودخانه فلینت که ورود آبش به سیستم شهری، دردسرساز شد

[1] Elevated lead found in more Flint kids after water switch, study finds Link

[2] Flint Water Study Link

[3] Flint water crisis Link

[4] Flint-Water Link

[5] Why is it possible that Flint River water cannot be treated to meet Federal Standards? Link

[6] United Way estimates cost of helping children $100M Link

[7] Legionella (Legionnaires' Disease and Pontiac Fever) Link

[8] 'That just added to the disaster we were already facing,' Gov. Snyder says of Legionella spike in Flint area Link

[9] 87 cases, 10 fatal, of Legionella bacteria found in Flint area; connection to water crisis unclear Link

[10] In Flint, lead contamination spurs fight for clean water Link

[11] Unsafe Lead Levels in Tap Water Not Limited to Flint Link

[12] 50 years later: Ghosts of corruption still linger along old path of failed Flint water pipeline Link

[13] Detroit Water and Sewerage Department - The First 300 Years Link

[14] ROWE Professional Services Company Link

[15] Analysis of the Flint River as a Permanent Water Supply for the City of Flint - July, 2011 Link

[16] Flint council supports buying water from Lake Huron through KWA Link

[17] Detroit to state: Stop Flint's participation in new water pipeline Link

[18] Water War Undermines Flint-DWSD Relations Link

[19] As Water Problems Grew, Officials Belittled Complaints From Flint Link

[20] Flint emergency manager endorses water pipeline, final decision rests with state of Michigan Link

[21] State gives Flint OK to join Karegnondi Water Authority project, but Detroit gets to make final offer Link

[22] Detroit gives notice: It's terminating water contract covering Flint, Genesee County in one year Link

[23] 'It's all just poison now': Flint reels as families struggle through water crisis Link

[24] State says Flint River water meets all standards but more than twice the hardness of lake water Link

[25] Events That Led to Flint’s Water Crisis Link

[26] State says data shows no link to Flint River, elevated lead in blood Link

[27] How government poisoned the people of Flint Link

[28] City warns of potential health risks after Flint water tests revealed too much disinfection byproduct Link

[29] Emergency manager calls City Council's Flint River vote 'incomprehensible' Link

[30] [Complete Dataset] Lead results from Tap Water Sampling in Flint, MI Link

[31] Flint River water is very corrosive to lead, and causing lead contamination in homes Link

[32] Lead testing results for water sampled by residents Link

[33] Flint rewrites water testing directions blamed in lead pollution crisis Link

[34] The Flint water crisis, explained Link

[35] Flint River now an option for drinking water following Detroit's termination of contract Link

[36] 10 key findings from Flint water crisis emails Link

[37] Flint Water Crisis: Emails Released by Gov. Rick Snyder Link

[38] Resolution Authorizing Approval to Enter into a Professional Engineering Services Contract for the Implementation of Placing the Flint Water Plant into Operation Link

[39] Michigan Truth Squad: Who approved switch to Flint River? State's answers draw fouls Link

[40] First seven Michigan National Guard soldiers on the ground in Flint Link

[41] Governor asks FEMA for help in fixing Flint water crisis Link

[42] President Obama Signs Michigan Emergency Declaration Link

[43] Flint water crisis: governor's aides knew of issues within weeks, records suggest Link

[44] Regulators dismissed dissenters on Flint crisis Link

[45] Sebring, Ohio, had lead in its water and didn’t tell residents for months Link

[46] America's lead poisoning problem isn't just in Flint. It’s everywhere. Link

[47] Investigators considering criminal charges in Flint water crisis Link

[48] Flint, Michigan, tried to save money on water. Now its children have lead poisoning. Link

[49] Celebrities’ firm donates 1m water bottles to Flint residents Link

[50] Celebrities Are Donating Money and Water to Flint, Calling for Others to Join Link

[51] Examining Federal Administration of the Safe Drinking Water Act in Flint, Michigan Link

[52] CNN to hold Democratic presidential debate in Flint, Michigan Link

[53] Lead Toxicity - What Are the Physiologic Effects of Lead Exposure? Link

[54] The Impact of Early Childhood Lead Exposure on Educational Test Performance among Connecticut Schoolchildren Link

[55] Lead - America's Real Criminal Element Link

[56] It's not just Flint — every major American city has hazardous amounts of lead hurting kids Link

[57] Michael Moore, in Flint, says crisis 'not a mistake' Link

[58] Michael Moore calls Flint a crime scene, demands arrest of Gov. Snyder Link

[59] President Obama, Please Come to Flint Link

[60] 10 Things They Won't Tell You about the Flint Water Tragedy. But I Will. Link

[pejuhesh232]

نیترات آب تهران چقدر است؟

این سؤالی است که پس از گذشت نزدیک به دو دهه اظهار نظرهای متفاوت و گاه متعارضی در پی داشته و سؤال درباره میزان آلودگی آب تهران به نیترات همچنان برای شهروندان تهرانی بی‌پاسخ مانده است؛ سؤالی که به‌ طور مستقیم با سلامت آنها و خانواده‌هایشان ارتباط دارد و بر اساس منشور حقوق شهروندی از ابتدایی‌ترین حقوق متعارف آنها به حساب می‌آید. با این‌ همه پاسخ متولیان برای شهروندان روشن نیست.

دوهفته‌نامه جامعه‌ پویا در ادامه نوشت: «مسئولان محیط زیست، آب تهران را آلوده به نیترات می‌دانند و مدیران آب و فاضلاب اعلام می‌کنند دستگاه‌های تصفیه این شرکت نمی‌گذارند میزان نیترات از حد مجاز در آب شرب شهروندان تهرانی بالاتر برود و کسی که تکلیفش در این میان روشن نیست، شهروندی است که هر روز از این آب می‌آشامد و با آن زندگی می‌کند.

استاندارد مجاز نیترات در آب چقدر است؟
بر اساس استاندارد «سازمان جهانی بهداشت» میزان مجاز نیترات و نیتریت در آب آشامیدنی به ترتیب ۵۰ و ۳ میلی‌گرم بر لیتر است. همچنین این استاندارد برای ترکیب نیترات - نیتروژن و نیتریت - نیتروژن به ترتیب ۱۱ و ۰.۹ میلی‌گرم در لیتر است.

کشورهای مختلف بر اساس توان و ظرفیت زیرساخت‌های پالایش آب خود و با توجه به اهمیت سلامت مردم، حد استانداردهای آلایندگی آب را تعیین می‌کنند؛ به‌ گونه‌ای که بسیاری از کشورهای توسعه‌ یافته مانند ایالات متحده آمریکا حداکثر استاندارد مجاز برای نیترات در آب آشامیدنی را ۱۰ میلی‌گرم بر لیتر اعلام کرده‌اند. با این‌ حال استاندارد اعلام‌ شده از طرف «مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران» برای میزان نیترات در آب آشامیدنی از استاندارد «سازمان جهانی بهداشت» تبعیت می‌کند و حداکثر مقدار مجاز نیترات در آب ۵۰ میلی‌گرم بر لیتر اعلام شده است.

نیترات در آب تهران بیش از استاندارد است
اظهارات مسئولان آب به سال‌های پیش‌تر بازمی‌گردد؛ چهاردهم بهمن ۱۳۸۶ داوود مولایی، مدیرعامل شرکت آب‌ و فاضلاب استان تهران، با حضور در جلسه شورای شهر اعلام کرد: «۳۰ درصد ساکنان جنوب پایتخت، در معرض استفاده از آب آلوده به نیترات قرار دارند.»

او می‌خواست توجه مدیریت شهری و رسانه‌ها را به این نکته جلب کند که موضوع ساماندهی شبکه آب و فاضلاب تا چه حد مغفول مانده است. پس از این اعلام جنجال‌برانگیز و انتشار این خبر، سازمان بازرسی کل کشور ضمن هشدار درباره کیفیت آب شرب اعلام کرد: «میزان نیترات موجود در آب بیشتر ‌از حدِ استاندارد بوده و حتی در برخی از شهرستان‌های کشور فاجعه‌آمیز است. در گزارش سازمان بازرسی آمده بود سنجش میزان نیترات در بیش از پنج هزار حلقه چاه نشان می‌دهد فقط ۲۹ درصد آنها در محدوده استاندارد قرار دارند.»

مولایی روز بعد این خبر را تکذیب کرد. او پس از مدتی کوتاه از ریاست آب و فاضلاب استان تهران کنار گذاشته شد. جانشینان او حواسشان را جمع کردند که درباره آب تهران بی‌محابا سخن نگویند اما تکلیف شهروندان همچنان نامشخص باقی ماند. شاید همین مسئله باعث شد از همان سال‌ها تاکنون موضوع آب تهران به‌ طور جدی در جلسات و رسانه‌ها پیگیری و مطرح نشود.

اظهارنظر مشاور محیط زیست شهردار تهران
حاشیه‌های موضوع آلودگی آب تهران به همین‌جا ختم نشد. اردیبهشت سال ۱۳۸۸ هادی حیدرزاده، رئیس کمیته توسعه پایدار شهرداری تهران و مشاور وقت شهردار اعلام کرد: «منابع زیرزمینی آب تهران به علت نبود شبکه فاضلاب شهری در این کلان‌شهر آلوده شده است.» او از آلودگی آب تهران و استفاده ناگزیر از آب‌های زیرزمینی به‌ منظور تأمین آب آشامیدنی مورد نیاز تهرانی‌ها به‌ عنوان چالشی جدی و واقعی برای پایتخت نام برده و تأکید کرده بود برخی مدیران از پرداختن به آن پرهیز می‌کنند. او گفته بود تهران در زمینه مدیریت شبکه فاضلاب در میان کلان‌شهرهای دنیا، جزء ۱۰ شهر آخر جهان به شمار می‌آید.

این در حالی بود که دو هفته پیش از آن، مدیرعامل وقت آبفای استان تهران، حرف‌ و حدیث‌ها درباره آلودگی آب تهران را رد کرده و گفته بود: «آب تهران فاقد هرگونه آلودگی است و همان‌طور که بارها مطرح شده، آلودگی آب تهران فقط در حد شایعه است. هرگونه مشکل و آلودگی در آب تهران از دید آزمایشگاه‌های ما پنهان نمی‌ماند. کاهش کیفیت آب تهران نسبت به گذشته مربوط به منابع آب است؛ چرا که منابع آب و ذخایر پشت سدها کاهش پیدا کرده و این امر به بحث انتقال یا کیفیت تصفیه‌خانه‌ها هیچ‌گونه ارتباطی ندارد.»

اداره بهداشت آب و فاضلاب وزارت بهداشت: آب آلوده است
چند روز بعد از اظهارنظر مسئولان آبفا مبنی بر آلوده‌ نبودن آب تهران به نیترات، رئیس اداره بهداشت آب و فاضلاب مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، با اشاره به وجود نیترات در منابع آب تهران تصریح کرد: «وجود نیترات در آب تهران، سلامت کودکان شیرخوار را تهدید می‌کند.»

غلامرضا شقاقی با اشاره به این که وجود آلاینده‌های شیمیایی در منابع آب به‌ مرور زمان باعث بیماری‌های مزمن می‌شود، به رسانه‌ها گفت: «وجود نیترات در آب شرب ناشی از نبود سیستم جمع‌آوری و دفع فاضلاب است.»

او با تأکید بر اجرای کامل سیستم دفع فاضلاب در شهر تهران گفت: «تا زمانی که این سیستم به‌ صورت کامل اجرا نشود، مطمئنا منابع آب تهران آلوده خواهد شد.»

شقاقی از احتمال ورود فاضلاب به منابع آب زیرزمینی شهر تهران خبر داد و اضافه کرد: «شرکت‌های آب و فاضلاب مسئول تأمین شرب هستند و وزارت بهداشت ناظر بر امور مربوطه است.»

ورود محیط زیست به بحث
یک ماه پس از اظهار نظر مولایی درباره آلوده‌ بودن آب تهران به نیترات و تکذیب آن از سوی او، مدیر کل وقت محیط ‌زیست استان تهران در این‌ باره اظهار نظر کرد. محمدباقر صدوق درصد نیترات موجود در آب‌ تهران را بالاتر از حد استاندارد دانست و تأکید کرد: «پایتخت ایران از این نظر در رتبه اول کشور قرار دارد.»

او همچنین گفت: «آب شرب مناطق جنوب و جنوب شرقی تهران که از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود، درصد بالایی نیترات دارد و سلامت مردم این مناطق را تهدید می‌کند.»

به گفته این مقام مسئول، پس از تهران، آب شهرهای مشهد و اراک بیشترین درصد نیترات را دارد و این موضوع نگرانی‌های مسئولان را در حوزه‌های مختلف دامن زده است.

سؤال عضو شورای شهر از وزیر نیرو
موضوع آب تهران و آلوده‌ بودنش به نیترات تا مدت‌ها کم‌رنگ شد و به‌ طور جسته‌ و گریخته درباره آن اظهار نظر می‌شد تا این که رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران در دی‌ماه ۱۳۹۲ اعلام کرد: «بالا بودن میزان نیترات در آب تهران و رسیدن به ۵۰ و بالای آن سرطان‌زاست و زمینه کم‌خونی و ناراحتی‌های تنفسی را فراهم می‌کند.»

رحمت‌الله حافظی در جلسه علنی ۱۷ دی‌ شورای اسلامی شهر تهران پس از اظهارات وزیر نیرو درباره وجود نیترات در آب تهران گفت: «میزان نیترات در آب تهران بر حسب شرایط منطقه و قرار گرفتن لوله‌های آب و فاضلاب متغیر است. استاندارد میزان نیترات در آب ۲۰ میلی‌گرم در لیتر و میزان مطلوب آن ۱۰ میلی‌گرم در لیتر است. این میزان در کشورهای در حال‌ توسعه و فقیر ۴۵ میلی‌گرم در لیتر تعیین شده اما از سال ۸۲ تاکنون میزان نیترات در آب تهران به ۵۰ و بالای ۵۰ رسیده است که این میزان نیترات در آب سرطان‌زاست و زمینه کم‌خونی و ناراحتی‌های تنفسی را فراهم می‌کند.»

او در ادامه به‌ صراحت گفت: «وجود نیترات در آب تهران به‌ دلیل وارد شدن فاضلاب به آب است. لوله‌های آب سطح شهر تهران معمولا در کنار لوله‌های فاضلاب قرار دارند و شکستگی‌های لوله‌های آب یا فاضلاب باعث می‌شود محتویات هر یک از این لوله‌ها، به لوله‌های کناری خود بریزند.»

حافظی با بیان این که روزانه سه میلیارد تومان برای تصفیه آب تهران هزینه می‌شود، پیشنهاد کرد بخشی از این هزینه به تأمین آب معدنی ارزان‌قیمت برای مصرف شهروندان هدایت شود و آب لوله‌کشی برای دیگر مصارف صرف شود، زیرا فقط یک درصد از آب برای شرب مصرف می‌شود.

حافظی در پایان صحبت‌هایش خطاب به وزیر نیرو گفت: «سؤال من این است که سلامت آب شرب مردم تهران را شما تأیید یا تعیین می‌کنید یا خیر؟» سؤالی که به نظر می‌آید همچنان و با گذشت چند سال بی‌پاسخ مانده است.

دستجردی، وزیر سابق بهداشت: آب تهران آلوده است
در تابستان ۸۹ دکتر مرضیه وحیددستجردی مدعی شد میزان نیترات آب در برخی از نقاط تهران بالاتر از استاندارد است و به زنان باردار و کودکان شیرخوار توصیه کرد برای جلوگیری از عوارض مصرف آب شرب با نیترات بالا از آب بطری استفاده کنند و آب لوله‌کشی نخورند اما چهار روز بعد در موضعی کاملا متفاوت عنوان کرد آب تهران به‌ هیچ‌ وجه آلودگی ندارد و برای تمام گروه‌ها و در همه مناطق قابل شرب است. اظهار نظر سراسر متناقض وزیر بهداشت واکنش برخی مسئولان را در پی داشت. عده‌ای اظهارات او را رد و بعضی نیز از نحوه موضع‌گیری دستجردی گلایه کردند. وزیر نیرو به‌ سرعت سخنان دستجردی را رد کرد و استاندار وقت تهران نیز گفت حاضر است درباره وضعیت آب تهران با وزیر بهداشت مناظره کند.

به‌ هر حال خبر جنجالی خانم وزیر درباره آلودگی آب شرب در برخی مناطق پایتخت این سؤال را بار دیگر در اذهان کلید زد که «چرا درباره میزان نیترات در آب تهران این‌همه تناقض‌گویی وجود دارد؟»

اظهار نظرها ادامه یافت؛ به‌ طوری‌ که دکتر کاظم ندافی، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، در روزهای پایانی سال ۸۹ از پلمب ۵۰ حلقه چاه آب تهران خبر داد که میزان نیترات آنها بالاتر از حد استاندارد بوده است.

او با اشاره به اقدامات انجام‌ شده برای به ‌استاندارد ‌رساندن میزان نیترات موجود در آب تهران گفت: «بر اساس اقدامات انجام‌ شده، آب تهران در حال‌ حاضر مشکل خاصی از نظر کیفیت ندارد. البته برای سالم‌سازی آب پایتخت، برنامه‌های درازمدتی نیز در نظر گرفته شده است که این برنامه‌ها تا حدود زیادی انجام شده‌اند. به این منظور از تصفیه‌خانه‌های جدید برای تهران آب منتقل می‌کنند تا به‌ تدریج چاه‌ها از رده استفاده خارج شوند.»

این اتفاق نیفتاد؛ چرا که کاهش بارندگی و آب‌های پشت مخازن سدها و نیز افزایش جمعیت تهران و الگوی نادرست مصرف از جمله دلایلی است که نیاز کلانشهر تهران را به استفاده از چاه‌ها برای شرب و مصارف روزانه بیشتر کرده و این دور باطل همچنان ادامه دارد.

پیشنهاد جداسازی آب شرب و غیرشرب
شاید بتوان سخنان محمدهادی حیدرزاده، مدیرکل محیط زیست استان تهران، درباره آلودگی آب پایتخت به نیترات را جدیدترین موضع‌گیری درباره آب تهران از سوی سازمان حفاظت محیط زیست دولت یازدهم به حساب آورد. او در آذرماه ۹۳ اعلام کرد: «آب‌های زیرزمینی در تهران به علت این که سیستم تصفیه فاضلاب و اکو در پایتخت کامل نیست، حتما در برخی مناطق آلوده است.»

حیدرزاده همچنین گفت: «در این که میزان نیترات در برخی منابع آب زیرزمینی تهران بالاتر از استاندارد است، هیچ شکی نیست و این موضوع بارها از سوی دستگاه‌های مختلف اعلام شده است.»

به گفته این مقام مسئول، میان کمیت آب و افزایش غلظت آلاینده‌های آب ارتباط معناداری وجود دارد و زمانی که آب پشت سدها کاهش می‌یابد، میزان آلاینده‌ها افزایش خواهد داشت. مدیرکل محیط زیست استان تهران همچنین تأکید کرد: «سازمان حفاظت محیط زیست نمی‌تواند درباره توانایی تصفیه‌خانه‌ها در کاهش میزان نیترات در آب شرب نظر دهد و این کار وظیفه وزارت بهداشت است.»

او در ادامه پیشنهاد داد آب شرب و آب غیرشرب در تهران از هم جدا شوند و گفت: «نباید انتظار داشته باشیم آب لوله همیشه کیفیت آب شرب را داشته باشد؛ چرا که در هیچ‌ جای دنیا چنین اتفاقی نمی‌افتد و آب شرب از دیگر مصارف جداست اما در ایران هنوز دستگاه‌های مسئول تصمیمی درباره این تفکیک نگرفته‌اند.»

یک ماه پیش از این اظهار نظر، وزیر بهداشت دولت روحانی اعلام کرده بود آب تهران هیچ مشکل بهداشتی ندارد. سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در نشست خبری آبان‌ ماه ۹۳ سخنگوی دولت در جمع خبرنگاران درباره آب تهران گفته بود: «آب تهران خوشبختانه هیچ مشکلی ندارد و روزهایی که سطح آب سدها کاهش پیدا می‌کند، برای تأمین آب شرب از چاه‌هایی که میزان نیتریت آنها بیش از حد مجاز بود، استفاده می‌شود که ما نیز به آنها تذکر داده‌ایم اما در کل آب تهران سالم است.»

آلودگی آب تهران طبیعی است
با این‌ همه اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، با ارائه آماری درباره وضعیت تأمین آب تهران گفت: «۴۹ درصد از آب شرب تهران از چاه‌ها تأمین می‌شود. سفره‌های آب زیرزمینی تهران را نیز چاه‌های جدید که حاوی فاضلاب و فضولات انسانی هستند، احاطه کرده‌اند. بنا بر این آلودگی آب تهران مسئله‌ای دور از ذهن نیست. فضولات انسانی حاوی مقدار زیادی آمونیاک هستند که این ماده تشکیل‌ دهنده نیترات و نیتریت است که احتمال دارد این مواد از دیواره‌های چاه‌های جذبی وارد سفره آب‌های زیرزمینی شوند.»

کهرم با اشاره به این که افزایش نیترات و نیتریت در آب می‌تواند برای سلامت انسان به‌ ویژه کودکان و زنان باردار خطرناک باشد، افزود: «در گذشته شاهد بودیم که سه چاه آب در مناطق ۱۹ و ۲۰ تهران به‌ دلیل افزایش مقدار نیترات بسته شد. بنابراین وزیر بهداشت باید این مسئله را به‌ صورت جدی و دقیق بررسی کند و سپس نتیجه قطعی را به مردم اطلاع دهد و سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به لابراتوارهایی که در اختیار دارد، آب تهران را آزمایش کند و نتیجه‌اش را در اختیار مردم بگذارد.»

آب تهران میکروب ندارد، فلزات سنگین چرا!
چندی بعد معاون اسبق وزارت بهداشت در حاشیه نشست خبری به مناسبت هفته سرطان اعلام کرد آب تهران آلوده به نیترات است. در نتیجه دوباره این مسئله جنجالی شد. اکبری که رئیس «مرکز تحقیقات سرطان» بود با اشاره به تأثیر عوامل محیطی در بروز سرطان اعلام کرد: «آب تهران از نظر نداشتن میکروب آب بسیار خوبی است اما مشکل آن در فلزات سنگین و نیترات است و به‌ هیچ‌ عنوان نمی‌توان این مشکل را در خانه‌ها برطرف کرد و این وظیفه وزارت نیرو است.»

او درباره سرطان‌زا بودن آب گفت مردم جایگاه خاصی برای پیشگیری سرطان ندارند و بیشتر این کارها بر عهده حاکمیت است و اگر مسئولان کاری نکنند، کاری نیز در این بخش پیش نخواهد رفت. اکبری هشدار داد سرطان ارثی نیست و فقط ۱۰ درصد ابتلای آن به‌ دلیل عوامل ژنتیکی است و علت ۹۰ درصد ابتلا به این بیماری محیطی است.

وزارت نیرو تکذیب کرد
بلافاصله بعد از رسانه‌ای‌ شدن این خبر، وزارت نیرو جوابیه‌ای صادر کرد و در آن نوشت آب موجود در شبکه آب‌رسانی تهران تحت نظارت دقیق چند مرکز از جمله وزارت بهداشت، دانشگاه تهران و مجموعه آزمایشگاه‌های کیفیت‌سنجی تهران است و مردم دراین‌باره نگرانی نداشته باشند.

در این جوابیه آمده بود: «گفته‌های دکتر محمداسماعیل اکبری، معاون اسبق وزارت بهداشت، درباره خطر نیترات در آب تهران و تهدید سرطان، بازتولید چندباره یک واهمه عمومی، آن‌ هم در پایتخت ۱۲ میلیون نفری ایران است. هر بار وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب به‌ عنوان متولی تأمین آب شرب مردم در مواجهه با این اخبار با اطمینان کامل مردم را به آرامش می‌خوانند اما این‌ بار یک مسئول سابق این‌چنین بی‌محابا آب شربی را که مردم در لحظه‌لحظه زندگی خود با آن در تماس هستند، به‌ عنوان یکی از منابع سرطان معرفی می‌کند. به شهادت وزارت نیرو در چند سال گذشته در نقاط معدودی از جنوب شرق و جنوب غرب تهران افزایش غیر عادی نیترات در آب گزارش شده بود که بر این اساس طرح‌های مختلفی همچون طرح فاضلاب تهران و عملیات انتقال آب از سد ماملو به جنوب تهران در برنامه اجرائی قرار گرفت و هم‌اکنون طرح فاضلاب تهران، بیش از ۵۸ درصد مردم پایتخت به‌ ویژه در جنوب تهران را تحت پوشش قرار داده و انتقال آب از سد ماملو و تصفیه‌خانه هفتم تهران به این مناطق نیز باعث افزایش چشمگیر کیفیت آب در این مناطق و رفع کامل نگرانی از وجود نیترات در مناطق مورد بحث شده است. بنابراین مطرح‌ کردن دوباره آلودگی و وجود «نیترات سرطان‌زا» در تهران به‌ نوعی پاشیدن بذر بی‌اعتمادی و احساس تهدید در ذهن مردم است.»

مرکز تحقیقات سرطان هم به این جوابیه واکنش نشان داد و آن را «شتابزده» دانست. این مرکز در جواب ادعاهای وزارت نیرو نوشت: «با عنایت به انتشار بیانیه روابط‌ عمومی وزارت محترم نیرو (که متأسفانه کمی شتابزده و غیردقیق به نظر می‌آید) مبنی بر سلامت آب تهران از حیث فلزات سنگین و نیترات‌ها، ضمن ابراز خوشحالی از این خبر جدید، اعلام می‌دارد جای مسرت است که مسئولان محترم تأمین‌کننده آب سالم از ابعاد میکروبی و انگلی که سال‌ها برای مردم گرفتاری‌هایی ایجاد می‌کرد و مبدأ اغلب بیماری‌های واگیر بود، امروز توانسته‌اند دیگر عوامل آلوده‌ کننده آب را که ماحصل رفتارهای غیربهداشتی ساختارهای مختلف اجتماعی - همچون ساخت‌وسازهای غیرمسئولانه ساختمان‌ها در کنار منابع آب و ورود فاضلاب‌های صنعتی به منابع آبی – است، کنترل کنند و آنچه قبلا توسط مسئولانی از همین ساختار بیان شده بود، ملغی اعلام کنند. امیدواریم ان‌شاء‌الله این طرح با قوت و سرعت ادامه پیدا کند؛ چرا که یقینا در ارتقای سلامت مردم شریف ایران اسلامی تأثیر معنی‌داری خواهد داشت.» پس از آن نیز حسن قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت، با تأکید بر از چرخه خارج‌ کردن چند حلقه چاه که میزان نیترات در آب آنها بالاتر از حد مجاز بود، به شهروندان تهرانی درباره سلامت آب اطمینان داد.

و اما حکایت همچنان باقی‌ است...
اظهار نظرها درباره آب تهران و میزان نیترات موجود در آن به‌ طور جدی ادامه نیافت. شاید به‌ دلیل واکنش‌های سختی بود که هر بار اظهار نظرکننده‌ها با آن مواجه می‌شدند اما سرگردانی شهروندان همچنان ادامه دارد.

[pejuhesh232]

آب آلوده استان مازندارن

شهروند- «سرطان‌زا بودن آب مازندران صحت ندارد.» این خبر را در حالی روز گذشته حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو اعلام کرده که بسیاری از مردم ساری از کیفیت پایین آب این شهر گله‌مند هستند. به گفته آنها استفاده از سموم و کودهای شیمیایی و نیترات بالا و ساختمان‌سازی در محدوده برخی از چاه‌های آب شرب کیفیت آب این استان را به‌شدت کاهش داده است. حتی در دورانی میزان مصرف آب معدنی در مرکز استان آن‌قدر افزایش یافته بود که مسئولان آب استان را ناچار به واکنش کرد و مدیرعامل آبفا را به شورای شهر ساری کشاند.



هر چند که او به نمایندگان مردم در شورا اطمینان داد که آب ساری سالم است، اما نگرانی‌ها درباره کیفيت آب این شهر همچنان ادامه دارد.

داستان آلودگی آب مازندران از کجا آغاز شد

تنها ٢‌سال پس از انتخاب محمود احمدی‌نژاد به‌عنوان رئیس‌جمهوری علی اشرفی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران با اشاره به بررسی ‎ ٢٨٤ حلقه چاه حفر شده از مجموعه منابع آب شرب استان اعلام کرد که اکنون آلودگی شماری از منابع آب آشامیدنی استان محرز شده است. او که ساخت‌وسازهای مسکونی که در حریم چاه‌های آب را عامل اصلی آلودگی آب این استان می‌دانست، از آلودگی آب‌های تحت‌الارضی این ساختمان‌ها تا عمق ٤٠متری چاه‌ها خبر داده بود. بعد از این اتفاق آلودگی آب مازندران بر سر زبان‌ها افتاد و قصه تا همین امروز ادامه پیدا کرده است.

هر چند که وزیر نیرو حالا سعی دارد که پایان این قصه را رقم زده و آلودگی آب‌های مازندران را تکذیب کند، اما نمی‌توان تأثیر افزایش برداشت از آب‌های زیرزمینی را در کیفیت آن نادیده گرفت. حالا از افتتاح و احداث چند سد در این استان خبر داده و اعلام می‌کند که طی سال‌های آینده قسمت عمده آب شرب مردم را از آب بسیار مطلوب سطحی و رودخانه‌ها تأمین می‌کنیم. به گفته چیت‌چیان سد گلورد در‌ سال جاری یا اوایل ‌سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد و سد هراز و چند سد دیگر نیز در حال احداث است.

کمبود آب دلیل وجود املاح

در ٢٠‌ سال گذشته خشکسالی گریبان ایران را گرفته و دولتمردان برای تأمین آب کشور دست به دامان آب‌های زیرزمینی شده یا به بارش‌های جسته‌و‌‌گریخته دل بسته‌اند. در شرایطی که با کمبود بارش‌های فصلی مواجه بودیم، آب‌های زیرزمینی بوده که توانسته نیاز آب مصرفی ۷۸‌میلیون نفر را تأمین کند. در این سال‌ها در حالی استفاده از آب‌های زیرزمینی اوج گرفت که بسیاری از مسئولان و البته کارشناسان نسبت به تبعات استفاده بیش از حد از آب‌های زیرزمینی هشدار می‌دادند و اعلام می‌کردند که افزایش مصرف از منابع زیر‌زمینی علاوه بر خشک‌شدن زمین، میزان املاح موجود در آب را افزایش می‌دهد؛ مسأله‌ای که مسئولان وزارت بهداشت نیز بر آن صحه گذاشته و بارها از بالابودن نیترات موجود در آب‌های زیرزمینی گله کردند.

بر اساس استانداردهای جهانی باید میزان نیترات در هر لیتر آب PPM ۴۵ باشد، اما گفته می‌شود برای آب این عدد بیش از این رقم است. آب پشت سدها نیترات کمی دارد که برای مصرف انسانی بسیار مناسب است، اما به واسطه حفر چاه‌های عمیق میزان نیترات موجود در آب‌ها بالا رفته است که آب چاه با سد تلفیق شده و در حال حاضر نیترات موجود در آب تهران بالا است. در این زمان کودکان زیر ۱۰ ‌سال باید آب کمتر از PPM ١٠ نیترات مصرف کنند، میزان نیترات بیش از این رقم در آب موجب مرگ نوزادان زیر سه ماه می‌شود. بنابراین روزانه سه‌میلیارد تومان برای تصفیه آب تهران هزینه می‌شود؛ این موضوع در حالی مطرح شد که شورای شهری‌ها پیشنهاد اختصاص هزینه‌ای را برای تأمین آب معدنی ارزانقیمت برای مصرف شهروندان دادند و گفتند كه آب لوله‌کشی برای سایر مصارف صرف شود؛ چرا که تنها یک‌درصد از آب برای شرب مصرف می‌شود.

[pejuhesh232]

خوزستان با پنج رودخانه تبديل به استاني فقير آب شده است

با آب “آشامیدنی” خوزستان حتی نمیشود دوش گرفت یا لباس شست ، حتی توی کارواش‌ آخر سر باید آب تصفیه شده روی ماشین بریزند که شوره نزند

روایتی دردناک از آبی که مایه حیات نیست



«اینجا همه در خانه دستگاه تصفیه دارند. با آب لوله‌کشی حتی نمی‌شود لباس شست. ما بعد از دوش گرفتن یا شست و شوی لباس‌ها، با آب تصفیه خودمان را یا لباسمان را آب می‌کشیم. حتی توی کارواش‌ آخر سر باید آب تصفیه شده روی ماشین بریزند که شوره نزند. الان هفت – هشت سالی می‌شود که این وضع را داریم.»

به گزارش ایسنا، روزنامه «ایران» نوشته است: بازی شهریورماه نفت آبادان و استقلال خوزستان را یادتان هست که تماشاچی‌ها آب را در کیسه‌های نایلونی می‌خریدند؟ می‌دانید شهریور خوزستان یعنی چه؟ حالا این خاطره فراموش‌شده را بگذارید کنارِ چند فیلمی که احتمالاً همه شما در شبکه‌های مجازی دیده‌اید؛ باز کردن شیر آب و بیرون آمدن چیزی شبیه شیر کاکائو. این‌ها همه آن چیزی است که از وضعیت آب آشامیدنی آبادان می‌دانیم و احتمالاً خبر نداریم که وضع در ماهشهر و هندیجان و بقیه شهرهای خوزستان وخیم‌تر است. راستش را بخواهید تصور من از فروش آب، همیشه تصور رمانتیکی بوده. این تصور رمانتیک تقصیر «اورهان ولی کانیک» شاعر ترک است و شعر استانبولش: «زنگوله‌های آب‌فروشان که هیچ نمی‌ایستد باز».

اینجا از زنگوله و فریاد دوره‌گردهای آب‌فروش خبری نیست. مردم پشت پنجره منتظر سررسیدن سه چرخه‌ها و گاری‌ها و وانت‌های آب‌فروشان هستند. هر خانه لااقل روزی یک گالن ۲۰ لیتری آب برای آشامیدن و دم کردن چایی لازم دارد. بگذریم از حمام و شست و شوی ماشین و لباس که باید آخر سر با آب تصفیه شده، آبکشی کرد. خوزستانی‌ها یک واژه خوب برای توصیف آب دارند؛ «لجن.»

من نتوانستم آمار دقیقی از بیماری‌های کلیوی به دست بیاورم اما با هرکسی که حرف زدم یا خودش یا یکی از اعضای خانواده‌اش به این بیماری مبتلا بود. چند نفر از مصاحبه شونده‌ها درگیر دیالیز بودند و یک نفر هم پدرش را به دلیل نارسایی کلیه از دست داده بود.

حسین بندری اهل خیابان شریعتی ماهشهر در یک رستوران کار می‌کند: «برای تهیه آب سالم هزار جور دردسر داریم. روزی یک گالن ۲۰ لیتری هم که مصرف کنیم، می‌شود ماهی ۹۰ هزار تومان؛ یعنی گالنی ۳ هزار. آبی که از تصفیه‌خانه‌ها می‌خریم بد نیست. شوری ندارد اما تصفیه‌خانه به تصفیه‌خانه هم فرق می‌کند. اگر اینجا زندگی کرده باشید، متوجه مزه آب هر تصفیه‌خانه می‌شوید.»

در ناحیه صنعتی ماهشهر سه تصفیه‌خانه و در ماهشهر قدیم چند تصفیه‌خانه دیگر فعال هستند. این تصفیه‌خانه‌ها به شکل خصوصی اداره می‌شوند و به گفته اهالی، محصول هر کدام هم متفاوت است. ماهشهری‌ها به آبی که درست تصفیه نشده باشد «دو مزه» می‌گویند. یکی از کارکنان ناحیه صنعتی که نمی‌خواهد نامی از او برده شود، می‌گوید: «من دوستی دارم که آب تصفیه می‌کند ولی خود من از او آب نمی‌خرم. آب تصفیه‌خانه‌اش دو مزه است. فیلترها را باید هر ماه یک بار عوض کند اما می‌گوید صرف ندارد و هرچند ماه یک بار عوض می‌کند. بعضی‌ها هم ممکن است وجدانشان را زیر پا بگذارند و آب را قاطی کنند. یک بار آب دو مزه خریده بودم که خانمم همه را ریخت دور. برای همین می‌روم از کارخانه یخ، آب می‌خرم.»

خرید آب یک طرف و نصب دستگاه تصفیه در منازل و رستوران‌ها و مغازه‌ها هم یک طرف. حسین بندری می‌گوید: «خرید آب کفاف نمی‌دهد. اینجا همه در خانه دستگاه تصفیه دارند. با آب لوله‌کشی حتی نمی‌شود لباس شست. ما بعد از دوش گرفتن یا شست و شوی لباس‌ها، با آب تصفیه خودمان را یا لباسمان را آب می‌کشیم. حتی توی کارواش‌ آخر سر باید آب تصفیه شده روی ماشین بریزند که شوره نزند. الان هفت – هشت سالی می‌شود که این وضع را داریم. می‌گویند به خاطر خشکسالی است. چه می‌دانم؟ مادرم هر دو کلیه‌اش را از دست داده. آنقدر سنگ‌شکن کرد که دیگر جواب نداد. الان دیالیز می‌کند.»

او می‌خواهد که دستگاه‌‌های تصفیه رستوران را از نزدیک ببینم: «برای پخت غذا مجبوریم روزی یک بار فیلترها را عوض کنیم. هزینه عوض کردن فیلتر هر دستگاه هم ۱۵ هزار تومان است. ما اینجا ۶ تا دستگاه تصفیه داریم. آب هم می‌خریم ناچاریم. آب لوله‌کشی لجن خالی است. صبح ۵ دقیقه باید شیر آب را باز بگذارید که لجن آب برود و بتوانید صورتتان را بشویید.»

این را هم به موضوع اضافه کنید که همان آب لوله‌کشی یا به قول خوزستانی‌ها لجن، چند ساعتی بیشتر در روز در دسترس شهروندان نیست. یکی دو ساعت صبح و یکی دو ساعت هم بعد از ظهر. به همین دلیل اهالی ناچارند تانکر و پمپ بخرند تا لااقل دستگاه تصفیه‌شان چیزی برای تصفیه کردن داشته باشد. علیرضا مهدوی از اهالی خیابان «نهضت سوادآموزی» محله «کاریابی» ماهشهر این وضعیت را به خوبی توصیف می‌کند. مادر او هم بیمار دیالیزی است:

«همین آب لجن لوله‌کشی هم روزی چند ساعت بیشتر نیست. مجبوریم تانکر بخریم. تانکر هم ماهی یک بار پر از لجن و شن و جلبک می‌شود و تمیز کردنش هم به این سادگی‌ها نیست؛ نمی‌شود وارد تانکر شد. مگر اینکه همه اتصالات را باز کنیم و یک طوری بشوییم و دوباره ببندیم. سوختن پمپ هم یک طرف؛ بس که پمپ رسوب می‌گیرد، از کار می‌افتد. همین مدت ما دو تا پمپ عوض کردیم. هرچقدر هم دستگاه تصفیه می‌خریم، به یک سال نکشیده می‌سوزد. حداقل هفته‌ای سه بار باید فیلترها را عوض کنیم. فیلترهای کوچک، جنس خوب و بد دارد که ما مجبوریم ۲ هزار تومانی‌اش را بخریم. شما خودتان تشریف بیاورید منزل، فیلترهای دستگاه را عوض کنید بعد فردا برگردید ببینید چه خبر است! من مادرم را بردم اداره آب گفتم دیالیز می‌کند به ما رحم کنید، گفتند وضع آب از دست ما خارج شده، ماهم مثل شما. فامیل ما همه مشکل کلیه دارند.»

عباس خسروی ممبینی از اهالی فاز هفت ماهشهر هم دقیقاً همین حرف‌ها را تکرار می‌کند: «قبل از اینکه تانکر نصب کنیم، روزی چند ساعت آب داشتیم یا اصلاً نداشتیم. الان هم که تانکر گذاشته‌ایم، پر از لجن و شن و ماسه می‌شود یا یکسره پمپمان می‌سوزد. چند وقت پیش پمپ را عوض کردیم دو هفته بعد دوباره سوخت. بعد گفتیم یک دستگاه هم بگذاریم قبل از تانکر که مثلاً لجن وارد تانکر نشود اما باز هم جوابگو نیست. الان تانکر ما را ببینی پر لجن شده. همه همسایه‌های ما سنگ کلیه دارند.»

او برایم توضیح می‌دهد که هزینه تعویض فیلتر دستگاه‌هایی که قبل از کنتور و تانکر نصب می‌شوند ۶۰ هزار تومان است که حداکثر ۲۰ روز دوام می‌آورد.

اداره آبفای شهرستان آبادان پیش از این اعلام کرده بود که علت شوری و پایین بودن کیفیت آب، پایین آمدن دبی رودخانه‌های کارون و اروندکنار و پیشروی آب دریاست. مسئولان این اداره از وزارت نیرو خواسته بودند که میزان خروجی سدها را افزایش دهند تا آب‌های خلیج فارس در بستر کم آب رودها پیشروی نکند. اما موضوع فقط این نیست. چندی پیش عیسی کلانتری، مشاور معاون اول رئیس‌جمهوری در امور آب، کشاورزی و محیط‌زیست، عنوان کرد شوری آب زیر سد گتوند ۵ و نیم برابر آب‌های خلیج فارس است. این سد که یکی از بزرگ‌ترین سدهای کشور و پایین‌ دست‌ترین سد رودخانه کارون است، میلیون‌ها تن نمک کوه‌های اطراف را در خود حل کرده و کارون را به یک شورآبه بزرگ تبدیل می‌کند. شورابه‌ای که حیات ۴۲۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی جلگه خوزستان را تهدید می‌کند.

پیشروی آب شور دریا از یک سو و حمله کارون شور به نهرها از سوی دیگر آب شهرهای ساحلی استان را تبدیل به آب نمک می‌کند. از آن گذشته به دلیل پایین آمدن دبی یا میزان ورودی آب، پمپ‌ها آب را همراه با لجن، جلبک و شن و ماسه وارد شبکه آبرسانی می‌کنند.

سمیه مدنی از اهالی محله سیدعباس آبادان در یک جمله به خوبی وضعیت آب خوزستان را توصیف می‌کند: «ما آب‌های نیلگون خلیج فارس را نوش جان می‌کنیم!» او پدرش را به دلیل عفونت کلیه از دست داده و چندان تمایلی به حرف زدن ندارد: «خدا به همه ما رحم کند؛ هوای مسموم و آب مسموم همه را زمینگیر کرده. بچه‌های ما چه گناهی کرده‌اند؟»

بنابر اعلام فرمانداری آبادان ۱۷ درصد از مردم این شهر در مناطق روستایی بخش مرکزی و اروندکنار زندگی می‌کنند که به رغم اقدامات فراوانی که برای ماندگاری‌شان در روستا انجام شده، ادامه زندگی آنها با چنین وضعیتی در این نواحی با ابهام رو به روست. زیرا در روستاها، مسأله فقط آب آشامیدنی نیست بلکه سوختن زمین‌های کشاورزی بر اثر غلظت شوری آب و از بین رفتن دام نیز هست. مسئولان محلی، مهم‌ترین و پرچالش‌ترین مسأله آبادان را «آب» می‌دانند. آبی که دیگر مایه حیات نیست. آبی که می‌سوزاند و از بین می‌برد.

[pejuhesh232]

کشتار ماهیان خلیج فارس، توپ لیزری آمریکایی

فرامرز دادرس
بنا بر گزارش ها؛ از آغاز ماه می ۲۰۱۷ تاکنون شمار زیادی از ماهیان کرانه جنوبی خلیج فارس از سواحل عربستان، کویت تا کشور عمان مرده و در سواحل این کشور ها انباشته شده اند.

در شبکه های اجتماعی اینترنت، اعراب جمهوری اسلامی را متهم به مسموم کردن ماهیان سواحل کشور های عربی کرده اند. تنها در ده روز گذشته بیش از شصت تن ماهی در سواحل کشور کویت مرده اند. اعراب، ایران را متهم می کنند که پس مانده های کارخانه های شیمیایی خود را در آب های سواحل جنوبی خلیج فارس تخلیه می کند. اغلب ماهیان در اندازه های کوچک قربانی شده اند. دو سال پیش شمار بسیاری از ماهیان در سواحل ایران در مناطق کیش و بندر عباس نیز به گونه مشکوکی از بین رفتند.

محمد ال عبدالله، وزیر ارتباطات کویت اعلام کرد: پس از بررسی های آزمایشگاهی هیچ نوع ماده سمی در مردن ماهیان نقش نداشته است و کشنده قرمز دلیل مردن ماهیان می باشد. مردن دسته جمعی ماهیان باعث نگرانی ماهیگیران و مصرف کنندگان شده است. ماهیگیران، مافیا ! را متهم به نابودی صنعت ماهیگیری می کنند. بازار ماهی فروشان کویت بدون مشتری مانده است و برخی از ماهیگیران با استفاده از شبکه های اجتماعی اینترنتی می کوشند تا ذخیره ماهی خود را که می گویند در حوضچه ها پرورش داده اند به فروش برسانند.

سال ها است که آب های خلیج فارس آلوده و محیط زیست این منطقه بشدت در خطر نابودی قرار دارد. پس از جنگ میان ایران و عراق و حضور نیرو های نظامی و ناو های غول پیکر خارجی درخلیج فارس شدت آلودگی محیط زیست این منطقه افزایش یافته است.

سال گذشته آمریکایی ها گفتند که برای مبارزه با قایق های تندروی ایران در خلیج فارس و دریای عمان دست به تولید یک نوع توپ لیزری زده اند و مشغول آزمایش های نهایی می باشند. هنگام استفاده از توپ های لیزری و فرستادن امواج لیزر در سطح آب هر گونه آبزی در اندازه کوچک که تاب تحمل این امواج را ندارند نخستین قربانیان توپ آمریکایی خواهند شد.

دوازدهم می ۲۰۱۷

[pejuhesh232]

ورود فاضلاب تصفیه نشده به دریاهای کشور

مدیرکل دفتر آلودگی های دریایی سازمان محیط زیست با اعلام اینکه فاضلاب تصفیه نشده در شهرهای ساحلی به دریا می ریزد، گفت: این موضوع آلودگی میکروبی را به دنبال دارد و در شمال نگران‌کننده‌تر است.



به گزارش مشرق، مدیرکل دفتر بررسی آلودگی های دریایی سازمان محیط زیست گفت: در چند سال گذشته تمرکز این دفتر روی اصلاح روندهای نادرست و تدوین ضوابط و دستورالعمل ها و آیین نامه های لازم بوده است.

ضیاءالدین الماسی افزود: توسعه بازرسی های سازمان حفاظت محیط زیست به حوزه فراساحل از دیگر اقداماتی بود که انجام شد و تدوین اجرای برنامه مدون پایش هم از عمده ترین فعالیت های این دفتر در سال های اخیر بوده است.

وی ادامه داد: فاضلاب های شهری که مدیرست و تصفیه نمی شود وارد دریا می شود و آلودگی میکروبی دارد و تهدیدکننده بخشی از جامعه است که با این آب ها تماس دارد از جمله جامعه صیادی یا کسانی که برای تفرج به سواحل می روند.

مدیرکل دفتر بررسی آلودگی های دریایی سازمان محیط زیست تاکید کرد: ضربه دیگری که این موضوع وارد می کند به بحث بحران آب مربوط می شود تصفیه نکردن فاضلاب به معنای از دست رفتن آب قابل استحصال کشور است.

الماسی تصریح کرد: تاکید سازمان محیط زیست بر توسعه شبکه جمع آوری و تصفیه فاضلاب است اما اجرای این کار بر عهده وزارت نیرو است که آن دستگاه هم برای اجرای این وظایف مشکلات متعددی دارد مثلا هزینه احداث شبکه جمع آوری در شمال کشور به دلیل بافت شهری و رودخانه ها بالاست.

وی در پایان هشدار داد: آلودگی میکروبی در مناطق شمالی کشور نسبت به دریاهای جنوب نگران کننده تر است زیرا دریاهای جنوب ظرفیت خودپالایی بالاتری دارند.

[najm134]

راهکار حل «بحران آب» در ایران

رئیس سازمان هواشناسی کشور با تاکید بر اینکه ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده است؛ مهمترین راهکار خروج از بحران آب را پذیرش شرایط اقلیمی ایران دانست و گفت: همه باید بپذیریم که کشور ما کم آب است چون میانگین بارش سالانه ایران کمتر از یک سوم میانگین جهانی است همچنین باید با توجه به این کم‌آبی طرح‌های توسعه‌ای را مورد بازنگری قرار دهیم.

داوود پرهیزکار که پیش از بارها وقوع پدیده گرمایش جهانی و تغییر اقلیم را در ایران تایید و کم‌بارش‌های پی‌در پی و خشکسالی‌های مکرر را هم به عنوان پیامد مخاطره‌آمیز این پدیده عنوان کرده است در مورد بحران آب و راه‌حل‌های خروج از آن اظهار کرد: کم‌آبی در کشور ما پدیده جدید و نوظهوری نیست بلکه سابقه‌ای دو یا سه هزار ساله دارد. علت آن هم معلوم است چون منطقه‌ای که ما در آن استقرار داریم یک منطقه خشک و نیمه خشک است و کشور ما در عرض ۳۰ درجه در نیمکره شمالی و جنوبی قرار دارد و تحت تاثیر جریانات جوی عظیم است و اجازه رشد ابر به آن داده نمی‌شود.

وی با تاکید بر اینکه باید شرایط اقلیمی ایران را بپذیریم و دست از مبارزه با آن برداریم، گفت: آنچه در منطقه خشک و نیمه خشک ارزش حیاتی پیدا می‌کند، «آب» است؛ بویژه در شرایطی که کشور دچار خشکسالی هم است و در ۱۱ سال گذشته میانگین بارش سالانه این سرزمین به بالای نرمال نرسیده است.

رئیس سازمان هواشناسی با اشاره به عملکرد بهتر پیشینیان در سازگاری با اقلیم ایران تصریح کرد: گذشتگان ما به شرایط جغرافیایی و موقعیت اقلیمی کشور واقف بودند و به همین علت در مناطق کویری از قنات استفاده می‌کردند تا تبخیر و تعرق آب را به حداقل ممکن برسانند این درحالیست که ما امروزه از کانال که میزان تبخیر و تعرق آب را بالا می‌برد، استفاده می‌کنیم. این نشانه‌ها حاکی از آن است که در گذشته قدر آب را بهتر از ما می‌دانستند و در مصرف آن مدیریت خوبی داشتند.

پرهیزکار با بیان اینکه متاسفانه ما در سال‌های اخیر در «مصرف» مدیریت نداشتیم، تاکید کرد: بخش زیادی از مشکلات حاضر در حوضه‌های آبریز دریاچه ارومیه، کرخه، کارون همچنین زاینده رود ناشی از بی‌توجهی به مصرف بهینه منابع آبی است. به عبارت ‌دقیق‌تر بی‌توجهی به توان خرد اقلیم منطقه باعث ایجاد چنین مشکلاتی شده است.

وی افزود: اگر توسعه در امور کشاورزی ، شهرسازی و صنایع بیش از توان خرد اقلیم منطقه باشد، توسعه ناپایدار شکل می‌گیرد و مشکلات حادی ایجاد خواهد شد.

رئیس سازمان هواشناسی کشور در ادامه در پاسخ به این پرسش که برای برون‌رفت از بحران آب کشور چه راهکار و پیشنهادی دارید؟ گفت: اولین و مهمترین کار این است که همه بپذیریم کشور ما یک کشور کم آب است و حتی در سال‌های پر بارش نیز باید به این کم آبی و خشکی منطقه واقف باشیم، چون میانگین بارش سالانه ایران کمتر از یک سوم میانگین جهانی است.

پرهیزکار افزود: راه دوم برای خروج از بحران آب این است که تمام طرح‌های توسعه‌ای را با توجه به پدیده تغییر اقلیم رخ داده در ایران بازنگری کنیم و توان خرداقلیم را در طرح‌های توسعه‌ای مد نظر قرار دهیم و اگر یک منطقه توان بارگذاری جدید را ندارد از اجرای طرح‌های توسعه‌ای خودداری کنیم.

وی در پایان با اشاره به ضرورت فرهنگ‌سازی در حوزه کمبود آب تاکید کرد: پیشنهاد سوم آن‌ است که در این زمینه فرهنگسازی صورت گیرد تا همه نسبت به آب احساس مسئولیت کنیم و حتی لازم است در برخی مناطق ایران، قوانین سختگیرانه‌ای وضع و اعمال شود تا از هدر رفت آب جلوگیری کنیم. مشابه آنچه که در جنوب آمریکا اتفاق افتاده و پلیس آب شکل گرفته است تا قوانین مصرف بهینه آب در تمامی حوزه‌ها به درستی اجرا شود.
*ایسنا

[najm134]

پروفسور کردوانی: هیچ آمار دقیقی از میزان منابع آبی کشور نداریم/نشست زمین هم از عواقب زدن چاه است؟

پروفسور کردوانی می گوید: اولین مسئله درباره آب این است که اصلا چه شد که به این روز افتادیم؟ در گذشته شرایط آبی ما خوب بود؛ کشاورزی می‌کردیم و سپس قنات‌ها را درست کردیم تا از آن برای آب کشاورزی استفاده کنیم، اما سه اختراع این شرایط را تغییر داد.


به گزارش ایسکانیوز و به نقل از خبر آنلاین بی‌آبی دو دهه‌ای می شود که گریبان ایران را گرفته؛ هرچند که برخی معتقدند ایران اکنون در دوره آبسالی است و تنها خشکسالی کشاورزی برای کشور بحرانی شده است. اما نشانه های بسیاری وجود داد که از وضعیت بحرانی منابع آبی ایران حکایت می‌کند. این مسئله دلایل متفاوتی دارد که عمدتا انسانی است؛ دست‌اندازی به منابع آبی و خاکی و مدیریت آب، به بحران فعلی منجر شده است. دست‌اندازی‌هایی که البته هنوز هم ادامه دارد. همه این بحران‌ها موجب شده که هشدارهایی برای پایان آب و غیرقابل زندگی شدن ایران داده می‌شود.

امید کریمی و نیو صدر دز این گزارش می نویسند: برای بررسی وضعیت آب ایران و رسیدن به راهکارهایی برای جبران خسارت‌ها، میزبان پروفسور پرویز کردوانی، جغرافیدان و پدر کویرشناسی ایران و چهره ماندگار در کافه خبر بودیم. او از سه علت اصلی این بحران آب در ایران گفت که در ادامه می‌خوانید. این گفتگو دو بخش دیگر هم دارد که در هفته آینده منتشر خواهد شد؛

دکتر کردوانی در ابتدا بگویید که ما چقدر آب داریم؟

ما حتی آمار دقیقی از میزان آبی که داریم هم نداریم، همه حدس است. برای آب باید سه ایستگاه باران سنجی درست شود اما این کار را ما نکردیم. میزان آب سطحی مان را هم نمی دانیم چقدر است چه برسد به آب زیر زمینی، اعداد ارقام که می دهند را باور نکنید، غلط است. هرکسی عدد و ارقام می گوید دروغ است؛ اما من الان دارم می گویم وضع آب خیلی بد است.

اما برای حل این بحران آّب باید چه کاری انجام دهیم؟

اولین مسئله درباره آب این است که اصلا چه شد که به این روز افتادیم؟ در گذشته شرایط آبی ما خوب بود؛ کشاورزی می کردیم و سپس قنات ها را درست کردیم تا از آن برای آب کشاورزی استفاده کنیم. برای به دست آوردن آب شرب هم در همین شهر تهران با مشک در نزدیک قنات ها آب پر می کردیم و یا با گالون برای ما آب می آوردند. به همین دلیل نمی توانستیم آب زیادی مصرف کنیم. رودها هم در آن زمان بدون هیچ مانعی مسیر خود را می رفتند، مثلا در هنگامی که انسان نبود مقداری از زاینده رود تبخیر می‌شد، باقی آن هم به تالاب گاوخونی می‌ریخت. با گذشت زمان انسان هم که به دنیا آمد، از اندکی از آب های این رودها برای کشاورزی، شستشو و ... استفاده می کرد. پس در قدیم دو منبع مهم آب داشتیم یکی آب زیر زمینی که طریق قنات ها از آن استفاده می کردیم و دیگری رودها که آن ها را هیچ مدیریتی نمی کردیم و حتی گاهی سیل می آمد.



پس چه چیزی باعث شد که انقدر منابع آبی ما کاهش پیدا کند؟

این میزان استفاده از آب برای انسان کافی نبود، انسان که اشرف مخلوقات است به دنبال راهی بود که به شکلی آب بیشتری به دست بیاورد، ما خیلی افراط کردیم. پس سه چیز اختراع کردیم تا هر چقدر می توانیم آب استفاده کنیم؛ در ابتدا به دنبال آب های زیرزمینی رفتیم، آن زمان برای استفاده از آب های زیرزمینی قنات حفر کرده بودیم اما این برای انسان کافی نبود و چاه را اختراع کرد. آرام آرام مرکز شهرهای مختلف ایران به آلبوم حفر چاه ها تبدیل شدند و با تابلو از چاه ها تبلیغ می کردند. تبلیغ هایی که در آن نوشته شده بود؛ در تابستان قنات ها هرز می رود، هر جایی نمی توان قنات ساخت، باید هزینه زیادی برای قنات داد و ... مثلا زمانی در روستا ها اسب و الاغ بود و سپس یکی مثل من با خودوریی به روستا رفت و وقتی اهالی روستا فهمیدند که من 2 ساعت از تهران تا روستا آمده ام رفتند خودرو خریدند و دیگر الان اسب و الاغی نیست. درباره قنات ها همینطور مردم قدم به قدم شروع کردن به چاه ساختند.

این چاه ها به شکلی باعث اتمام آب می شوند؟

وقتی چاه ها را ساختند متوجه شدند که آب ها تمام می شود؛ به همین دلیل گفتند که چاه های عمیق و نیمه عمیق بسازیم. این چاه های نیمه عمیق و عمیق بود که کشور ما را بیچاره کرد. به چاه هایی که تا 25 متر عمق دارند می گویند چاه سطحی، چاه هایی که 25 تا 50 متر عمق دارند نیمه عمیق و به چاه هایی هم که بیش از 50 متر عمق دارند چاه عمیق می گویند، در ایران اکنون غمق برخی از چاه ها به 600 متر هم می رسد؛ همین شد که آب تمام شد. برای مثال در جیب من خوراکی وجود دارد اگر کمی دست شما وارد جیب من شود همه این خوراکی ها تمام نمی‌شود اما اگر دست شما تا انتها برود همه خوراکی تمام می شود.



زدن چاه‌ها چه پیامدی دارد ؟

در زمانی که حفر چاه ها در ایران زیاد شده بود، آقای غفوری فرد که وزیر نیرو بود به رهبر نامه ای نوشت که اگر روند حفر چاه ها ادامه داشته باشد آب تمام می شود. رهبر هم گفتند که آب برای مردم است، نباید آن را غارت کنند و چاه فقط با مجوز وزارت نیرو باید زده شود. اما روند چاه ساختن ادامه پیدا کرد و برای جلوگیری از آن اولین اقدامی که انجام شد تبدیل دشت ها به دو قسمت بود؛ دشت های ممنوعه و دشت های محدود. دشت های ممنوع یعنی دشت هایی که دیگر نمی توان در آن چاه زد. حال در آن زمان که کشاورزی شغل مردم بود وقتی در برخی از دشت ها چاه ساختن ممنوع بود کشاورزی توسعه پیدا نمی کرد، و این باعث شده اکنون سه چهارم دشت های ما خشک شوند. یک اشتباه بزرگ دیگر هم که انجام دادند این بود که این دشت ها فقط برای کشاورزی ممنوع شدند از اینجا شرایط خراب شد.

مثلا دشت کرج و ورامین برای چاه زدن ممنوع هستند و اگر چاه بزنید به زندان می روید. اما شورای شهر 6 حلقه چاه می زند و وزارت نیرو، چاه غیر مجاز شورای شهر را به مجاز تبدیل می کند. مثلا روستای محمدآباد تا دیروز روستا بود و اجازه حفر چاه در آن وجود نداشت ولی الان که تبدیل به شهر شده به راحتی در آن چاه می سازند. اتفاق دیگری که با ساخت چاه ه رخ داد، خشک شدن قنات ها بود؛ ساخت چاه ها بسیاری از قنات ها را خشک کرد و در آینده هم اگر قناتی باشد حتما خشک می شود مگر جاهایی که دشت هستند و شیب دارند.

به جای قنات های خشک شده هم چاه های جدیدی ساختند و این چاه های جدید هم باعث شد قنات های دیگری خشک شوند. سومین پیامد ساخت قنات ها، پیشروی آب شور بود. مثلا در ساری انقدر چاه ساختند که دیگر آب از دریا وارد چاه ها شد و در واقع آب شور پیشروی کرد، با پیشروی آب شور دیگر نتوانستیم از آب چاه ها به عنوان آب خوراکی استفاده کنیم. در کشاورزی هم برخی گیاهان با آب شور رشد نمی کند. آب شور همچنین منجر به ساخت کویر یا نمکزار جدید می شود، مثل دریاچه ارومیه.

چهارمین پیامد از طریق چاه های آرتزین ایجاد می شود، یعنی اینکه یک چاه منجر می شود خود آب به بالا برود و این آبیاری را تحت فشار قرار می دهد. مثلا در روستایی در نزدیکی جیرفت چاهی زدن که به آرتزین تبدیل شده است.

نشست زمین هم از عواقب زدن چاه است؟

بله، یکی دیگر از پیامد های چاه ها هم نشست زمین است، چاه ها حفر کردند و زمین نشست کرد. اکنون زمین نشست کرده و چاله های بزرگی در حال حفر است و اشتباه می کنند که می گویند بزرگترین چاله در تهران بوجود آمده است؛ تهران هر سال 36 سانتی متر نشست می کند و بزرگترین نشست در منطقه ای به نام کبودراهنگ است. نشست کردن زمین هم مشکلاتی مثل شکستن لوله های گاز و ریختن ساختمان ها در پی دارد. مثلا در دشت ورامین دکل ها کج شده اند چون زمین نشست پیدا کرده، از سویی در کرمان پل ها شکسته شده در جاده ها از میبد به اردکن کمر جاده ها شکسته اند.

به همین دلیل درباره قطار سریع السیر تهران مشهد الان هشدار می دهم که به این دلیل که دشت تهران، ورامین، مشهد، شمنان، سبزوار، شاهرود و نیشابور نشست پیدا کرده اند امکان دارد سرعت سریع قطار سیرع السیر منجر شود که کمر راه آهن هم بشکند. چاه همچنین باعث پیشروی بیابان ها می شوند، یک گیاه در دشت از آب های زیر زمینی در عمق 30 متری استفاده می کردند الان این عمق به 600 متر رسیده پس گیاه خشک می شود و بیابان ایجاد می شود. این چاه ها باعث خشک شدن تالاب ها هم می شود، مثلا دریاچه پریشان؛ چاه آب دریاچه را خود کشید و دریاچه خشک شد. حتی چاه ها رود ها را هم خشک کرد برای مثال زاینده رود. چاه ها همچنین باعث از بین رفتن کویر ها هم شود که کویر هایی که فواید زیادی دارد.

کویر چه فوایندی می تواند داشته باشد؟

من در این رابطه 5 سال پیش نظریه ای دادم که سازمان ملل لوحی هم به من در این رابطه داد. کویر یعنی نمک‌زار یعنی جایی که تمرکز نمک باعث می شود گیاه های رشد نکنند چیزی که من در نظریه جدیدم گفتم این است در کویر ها انواع املاح وجود دارد و من این املاح را دسته بندی کردم: مثلا مواد شوینده، شیشه سازیو و سولفات سادیوم برای کویر هستند. دسته دیگری کویر های باروت هستند که می توان از آن می توان باروت گرفت، خود این کویرها هم بهترین کود دارند. کویرهای چرب هم داریم که جاذبه الرطوبه است و در برخی از دارو ها هم از آن استفاده می شود. اما 25 سال دیگر همه این کویرها از بین می روند عامل این هم چاه ها هستند.

چاه ها چگونه کویرها را از بین می برند؟

کویرها از آب زیرزمینی درست می شوند، آب ها در تابستان ها تبخیر می شوند و منجر به ایجاد نمک در کویرها می شوند. اما دیگر این اتفاق نمی افتد به این علت که چاه های زیادی درست کرده اند.

آیا کسی در آن زمان از پیامدهای چاه گفته بود؟

در آن زمان نگفتند که اگر از چاه استفاده می کند از آبیاری بارانی یا قطره ای استفاده کنید، البته آبیاری قطره ای هم مشکلاتی دارد. جهرم با آبیاری قطره ای از بین رفت به این دلیل که مدیریت در آب نبود. در گذشته تکنولوژی را برای مصرف آب (چاه) به ما دادند اما نگفتند که این آب چاه ها تمام می شود، شور می شود باید از آبیاری قطره ای یا بارانی استفاده کنید. مثل خودرو ها که یک زمانی بسیار خوب بودند اما چون نگفتند افراط نکنید، الان بزرگترین آلوده کننده هوا، خودروها شده اند، یک مدت شما از خودرو لذت می بردید اما الان همه از خودروها متنفرند. بعد از انقلاب گفتند که کشاورزی را برای خودکفا شدن توسعه بدهید و شروع کردن به کشاورزی و این چاه ها را زیاد کرد. حال تازه دارند می گویند که آبیاری را کم کنیم.

شما گفتید 3 چیز اختراع کردیم که باعث استفاده از آب شد، دومین اختراع چه بود؟

سد ها دومین اختراع ما بود، در گذشته ها رود ها جریان زیادی داشتند و منجر به مرگ افراد زیادی می شد و آب را برای استفاده هم نمی شد کنترل کرد. بعد از دیدن این مشکلات سد ها را ساخته شد: اولین کاری که سدها می کنند مدیریت آب است زیرا ما آبی که جاری است را که نمی توانیم کنترل کنیم. با ساختن سدها توانستیم آب‌ها را ذخیره کنیم اما مرحله بعد از که مدیریت سد بود را متاسفانه ما درست انجام ندادیم. پشت سر سد نباید بد حرف بزنیم سد بسیار خوب است. مثلا الان می گویند سد زاینده رود را ساختند باتلاق گاوخونی خشک شد اما سد باتلاق گاوخونی را خشک نکرد اتفاقا این سد می توانست باتلاق گاوخونی را آبدار تر کند. الان باید در 4 منطقه سد بزنیم؛ هم در مازندران و گیلان است، این دو استان بدترین آب را دارند، 90 درصد مردم مازندران از آب زیرزمینی استفاده می کنند زیرا آلوده است.

مدیریت درست سد به چه شکلی است و ما چه کاری انجام دادیم؟

وقتی سد را ساختند باید میزانی از آب را به باتلاق ها اختصاص می دادند، میزانی دیگر را برای کشاورزی و مابقی را برای آب صنعت و آب شرب. یعنی اگر سهم دریاچه ها و باتلاق ها را بعد از ساخت سد باز می کردند و سهم کشاورزی هم می دادند، آب باقی مانده هم برای شهر و هم برای صنعت کافی بود. اما قانون دیگری تصویب کردند که در ابتدا آب سدها باید به شهرها اختصاص داده شود، دوم صنعت و اگر آبی باقی ماند برای کشاورزی. در این قانون آبی به تالاب ها و باتلاق ها هم حتی اختصاص داده نشد. آن زمان می گفتند اگر آب به دریاچه ارومیه یا باتلاق گاوخونی می رسد تلف می شود. اما الان نظرشان تغییر کرده و حتی سازمان محیط زیست می گوید که باتلاق و تالاب باید اولویت اول آب سدها باشند. به طور خلاصه اینکه ابتدا چاه ها را ساختند و سپس سدها را و نام هر دو را هم عامل توسعه گذاشتند. اما در مدیریت سدها اشتباه کردند و آب سدها را به شهرها اختصاص دادند. مثلا در اصفهان آب زاینده رود را به اصفهان، کاشان و... دادند و این را اصلا به کشاورزی هم اختصاص ندادند؛ فقط از این آب برای شهر و صنعت استفاده کردند. در یزد هم این اتفاق افتاده است؛ اکنون هر 5 سال یک بارجمعیت را حساب می کنند اما در یزد هر 5 ماه این کار را انجام می دهند، اکنون بیش از 90 درصد روستاهای یزد خالی شده اند زیرا فقط آب به شهرها اختصاص داده شد. در همین رابطه چندی پیش مجله ای در مصاحبه ای از من پرسید که نظر من درباره انتقال آب چیست و من هم گفتم هر استانی را می خواهید نابود کنید به آن استان آب بدهید.

چرا این اتفاق می‌افتد؟

برای اینکه وقتی آبی را به شهر می دهیم نمی گوییم آب کجا را به این شهر می دهیم؛ مثلا کارون زمانی کانل کشتیرانی بوده است اما الان در آن سبزی می کارند، ارتش و سپاه در آن رژه می‌روند و شهرداری اهواز همه زباله ها را در آنجا می ریزد. از سویی شهر ها هم فکر کنند باز هم به آنها آب داده می شود به همین دلیل کارواش و فضای سبز درست کردند و حال آب بیشتری می خواهند و این مسئله آب را درست کردند. به طور کلی با آب دادن به استان ها نیاز آنها برطرف نشد زیرا تصور کردن آب بیشتری به آنها داده می شود و مناطقی هم که از آن آب گرفته شد مانند خوزستان نابود شدند.



از سومین اختراع هم بگویید.

سد و چاه عامل تمدن بودند و سومی هم نماد تمدن است؛ شیر و شیلنگ. در گذشته می خواستیم آب بیاوریم با الاغ و کوزه آب می‌آوردیم. اگر یک کودک آب خود را می ریخت مادر او، تنبیه اش می کرد زیرا نمی توانست دوباره آب بیاورد. پس از آن دوران، شیر و شیلنگ ساخته شد و به نماد تمدن تبدیل شدند، وقتی شیر و شیلنگ را در ایران آوردند دیگر از جارو استفاده نشد، کارواش ها از آب زیادی استفاده کردند و ... نگفتند که باید به اندازه استفاده کنیم از شیر و شیلنگ، به مقدار زیاد در حمام و آشپزخانه از آب استفاده کردیم و این شد که ما به این روز افتادیم. هر مقدار چاه بود ساختند و هنوز هم دارند می سازند، سدهای زیادی هم زدیم از شیلنگ استفاده کردیم و این شد که به اینجا رسیدیم.