توسط مراقبت » شنبه مارس 20, 2010 1:31 am
سؤال:
در كشورهاى خاوردور: فرآورده ها و چاشنى هاي غذايي از مبدأ گياهى طي مراحل استحصال از جمله تخمير تهيه مي شود، كه ذيلا به عرض مي رسد، حكم محصولات مزبور از نظر طهارت و مصرف چگوته مي باشد؟
الف: چاشنى هاى غذايي از قبيل "هاماناتو" و مشابه آن "تاوشيه" ، "تاإوسي" ، "تاإوتجو" ، متداول است كه از لوبياى سويا پس از خيساندن و پختن و مخلوط كردن با آرد گندم برشته و "كوجى" (كه خود فراورده غذايي گياهى ديگرى است) به همراه نمك و ادويه تهيه مي شود.
ب: فرآورده ايست به نام "دناتو" كه آنرا در كشورهاى خاور دور به صورت غذا و چاشنى مصرف مي كنند، و آنرا نوعا از دانه سويا و نيز از دانه هاى گياهى ديگر مانند گندم و جو، طى مراحل استحصال از جمله تخمير تهيه مي شود.
ج: سوس سويا (شويو) كه شورمزه و اقسام و انواع و نامهاى متعددى داشته را به وسيله تخمير دانه هاى سويا و نمك تهيه و به عنوان چاشنى جهت افزودن به غذاها استفاده مي كنند.
د: محصولى تخميري كه يا به تنهايي از سويا و يا به همراه بعضي از غلات تهيه مي شود، كه در ژاپن: "ميسو" و در كشورهاى ديگر خاور دور به نامهاى "چاينگ" و "جانگ" و "دوئن جانگ" و "تاكو" و "كاإو چيو" و "تائوسي" ناميده مي شود، و به عنوان چاشنى سوپ و خورشت و ديگر غذاها مصرف مي شود.
هـ: محصولات لبنى و بخصوص از انواع پنير در غرب به ويژه ايتاليا و فرانسه به نامهاى: "روكفور" ، "گورگونزولا" ، "بلو" ، "بلودوبرس" ، و نيز محصولاتي در خاوردور با عنوان سوسيس سويا و به نامهاى "كوجي" ؛ "ميسو" ؛ "شويو" ؛ "تـمپه" ؛ كه همگى در مراحل استحصال آن تخمير و كپك زدگى وجود دارد، كه پس از رشد كپكها به اندازه معينى و پس از انجام مراحل ديگر از قبيل طعم و عطر آنرا ارائه مي كنند، آيا همانطور كه انسان در نظاير طبيعى آن بر حسب طبع يا عنوان فاسد بودن اجتناب مي كند بايد اجتناب كند؟ يا اينكه به صرف اينكه اينها به علت تغييرات صنعتى مطبوع طبع است مصرفش اشكالى ندارد؟ آيا بطور كلى مصرف خوردنيهاى كپك زده يا گنديده جايز است؟ در صورت بي ضرر بودن آن چطور؟
جواب:
1- هر تخميرى مستلزم حصول نجس و تنجس ملاقي آن نيست؛ و صرفا آنچه نتيجه اش از قبيل تخمير واقع در استحصال مسكرات است، (كه در آن مسكر به نحو مجزّا و غير مضمحل حاصل مي گردد، و با مصرف مقدار لازم؛ موجب اسكار در شخص مي شود)، موجب حصول نجس و تنجس ملاقي؛ و نيز مستلزم حرمت خوردن آن شده، و بايد از آلودگي خود يا لباس يا وسايل؛ به آن در عبادت اجتناب كرد.
2- تخمير مطرح در موارد فوق اگر از قبيل تخمير ميوه ها و غلات براى استحصال مسكر است؛ پس بحكم آنست، و اگر از قبيل تخمير حاصله در تهيه نان است اشكالى ايجاد نمي كند.
3- بنابر تحقيق: الكل مورد استفاده در صنايع غذايي و دارويي و آرايشى صرفا ازنوع الكل مسكر است.
[الف]: لازم به ذكر است كه در مراحل نهايي استحصال فرآورده هاى مذكور؛ مقدارى شراب هم افزوده مي شود، و با توجه به اينكه موارد مزبور از أغذيه مشركين بوده و توسط آنهايي كه التزامى به اجتناب از خبائث و محرمات و نجاسات ندارند تهيه مي شود، لذا تا اينكه خالى بودن آنها از حرام و نجس احراز نشده؛ بايد اجتناب شود.
[ب]: اگر مراحل مزبور شامل تخمير (موجب حصول مسكر) نبوده؛ يا سبب كپك زدگى يا فاسد شدن مضرّ نشود، اشكالي ندارد.
[ج]: انواع مختلف ژاپنى آن بلكه عمده اقسام ديگر آن كه به كشورهاى ديگر منسوب است، (بنابر آنچه فعلا رايج است) مشتمل بر الكل بوده، و بطوركلى در تهيه عمده اقسام آن به ويژه در مرحله طعم و عطردهى از انواع مختلف الكل استفاده مي شود، اجتناب از آن لازم است.
[د]: در صورت شمول مراحل استحصال بر تخمير موجب مسكر، اجتناب شود، بويژه آنكه در مراحل عطر و طعم دهى محصول استفاده از الكل رايج است.
[هـ]: به صرف اتفاق كپك زدگى در خوردنيهاى حلال، چه بطور طبيعى و اتفاقى يا به صورت عمدى و صنعتى؛ موجب ممنوعيت شرعى مصرف آنها نمي شود، همچنانكه رغبت يا تنفر طبع شخصي مدار حلّيت يا حرمت مصرف نمي باشد، ولذا از نظر جهت كپك زدگى بحكم نانهاى كپك زده مي باشد، پس اگر نوع تخمير واقع در آن از قبيل تخمير موجب حصول مسكر نباشد، و در مراحل ديگر استحصال نيز ماده حرام يا نجسى بكار نرود، و مصرف فرآورده هاى مذكور از نظر متخصصين سالم بوده و موجب ضررى قطعى نباشد، خوردن فرآورده هاى مذكور مباح بوده و الا اشكال دارد. [شمارة ثبت: (540) منبع: المسائل المشرقية]
