مصاحف به قرائت ابن عامر از قراء سبعة
ارسال شده در: سه شنبه نوامبر 20, 2012 9:52 pmمصاحف به روايت ابن ذكوان و روايت هشام از قرائت ابن عامر
قرائت صحيح و دقيق قرآن كريم:
آنست كه جبرئيل عليه السلام بر حضرت رسول الله صلى الله عليه وآله خوانده، و حضرتش بر مولا علي عليه السلام املا فرموده و ايشان نوشته اند،
و حضرات اهل بيت و ائمه معصومين عليهم السلام كه خازنان وحي مي باشند، و زبان وحي را به وراثت از اوصياء و خاتم الأنبياء آموخته اند، ضمن صيانت آن با دقت تلاوت بر اساس وحي آنرا بكار برده اند.
بقيه مردمان زمان نزول وحي
كه برخي از قريش و اهل لغت فصيح عربي بوده، و يا از قبايل و لغات ديگر عرب (كه زبانشان كاملا فصيح نبود) بوده اند، هر كدام به فراخور فصاحت و دانش و قوه حفظ و دقت و امانت و نيز بقدر توفيق مصاحبت با حضرت نبي اكرم، از آن قرائت وحياني الهي جبرائيلي و نبوي بهره اى داشته اند.
در دروان نزول وحي:
از حضرت مولا علي عليه السلام بگذريم، برخي از صحابه همچون ابي بن كعب، از بهترين حاملان قرآن بوده اند، و حضرت نبي اكرم هم او را بدين عنوان معرفي نموده اند.
همچنانكه برخي از صحابه چون ابن عباس و ابن مسعود و مقداد و ابوالدرداء و جمعي ديگر نيز به حفظ و ضبط و ثبت كلام وحي اهتمام داشته و مصاحفي از ايشان در ميان مسلمين معروف بوده است.
اما در دوران حكام بعد از دوران نزول وحي
بخاطر بي بهره بودن آن حكام از عنوان "صاحب مصحف" در زمان نزول وحي، و مطرح نبودنشان به عنوان حامل قرآن،
سبب مي شد تا مسلمانان جهان براى دريافت كلام وحي به اين حاكمان مراجعه نكنند، و از صاحب مصحفان زمان نزول وحي دريافت كنند،
از اين رو اين حكام اقدام به جمع مصحف از نو كردند،
آنها نه مصحف علوي به املاء نبوي را بذيرفتند،
و نه مصحف ابي بن كعب
و نه مصحف ابن عباس يا ابن مسعود يا مقداد يا ابوالدرداء يا ديكران،
و با اينكه مصاحف مدون زمان نزول وحي موجود بود، اما با اعراض از آنها بلكه سوزاندن بيشتر آنها، مصحفي جديد ساختند، كه به مصحف عثمان معروف شد.
بقيه مصاحف سوزانده شده و صاحبان و قاريانش منع بلكه مضروب و در اثر آن كشته شدند.
براى تشكيل هيئت تدوين مصحف عثمان
هم نه از حضرت مولا علي نه از ابي بن كعب نه ابن عباس و نه ابن مسعود دعوت نشد،
بلكه كار را به عهده تازه كاران و نو رسيده هاي وابسته جريان حاكم كذاردند.
كم بهرگي هيئت تدوين مصحف عثمان از دانش كلام وحي، سبب ضعفهايي در تدوين و كتابت آن كرديد.
مصحف شنيداري (قراءات):
اكرجه مصحف نوشتاري به كنترل حكومت درآمده بود،
اما قراء صحابه و تابعين به نشر تلاوتهاي خود از محفوظات سينه خود ادامه دادند،
و نظر به تنوع لهجه ها و لغات قبايل عرب، و تفاوت قراء و رواتشان در فصاحت و بهره از قرائت كلام وحي، و نيز ميزان دقت و حفظ شان، به مرور مجموع قراءات و روايات آنها متجاوز از نهصد و شصت كرديد،
اجراي برنامه محدوديت مصاحف شنيداري (قراءات):
در قرن دوم هجري توسط حكومت وقت، بر حسب شهرت و رواج موقعيت قراء، هفت قرائت و قاري بركزيده شد، كه به قراء و قراءات سبعه معروف شدند،
و با ترجيح دو راوي از هر كدام، مجموعا جهارده روايت تلاوت شناخته شدند.
بعد از آن سه قرائت ديكر به اين قراءات افزوده شد، كه به قراءات عشر معروف كرديد. و حكومت قراء را از خواندن آنها منع نموده (منعي كه همراه با حبس و شلاق بود).
بقيه قراءات و روايات آنها (نهصد و جندين) به اسم قراءات شاذ يا شواذ (غير متعارف) نام دادند.
در اين مرحله جون حكومت قصد محدود كردن قراءات را داشته،
خيلي به شخص قراء و عقيده ايشان و يا نوع اسناد قرائت، يا شيوه قرائتشان كاري نداشته است،
از آنجا كه حضرات خاندان وحي منبع علوم قرآني بودند، و سايرين ريزه خوار سفره علمي ايشان بودند
فلذا غالب قراء مهم يا از بيروانشان بوده يا قرائتشان را از ايشان اخذ كرده يا سند قرائتشان به حضرات عليهم السلام منتهي شده است.
من جمله قراء سبعه اند، كه بجز ابن عامر كه اموي بوده، بقيه صاحبان شش قرائت علوي و از مواليان اهل بيت عليهم السلام بوده، و بخصوص جهار نفر ايشان كه بدين امر معروف بوده اند.
قرائت خازنان وحي عليهم السلام:
اكر جه حضرت مولا علي عليه السلام و اهل بيت عليهم السلام خازنان وحي بوده اند،
و بسياري از صحابه و تابعين نيز قراءاتشان را از ايشان آموخته اند،
بلكه بيشتر قراءات سبعه يا سندش منتهي به ايشان است يا قاريانش از پيروان خاندان وحي هستند،
اما عمده قراءات مروي از ايشان، اكر جه در كتب علوم قراءات ثبت شده است،
ولي يكجا مطرح نبوده، و در ميان قراءات و روايات ديگر متفرق، و برخي هم جزو قرائت شواذ قرار داده شده است.
دار المعارف الإلهيه
قراءات منتهي به شخص حضرت رسول الله و حضرت علي ولى الله و حضرات اهل بيت و ائمه معصومين عليهم السلام
و نيز آنجه بر مبناي اصول لغوي عربي فصيح و تلاوت ايشان است را
در مجموعه هايي تدوين و با ذكر بيروان قراءات ايشان در ميان صحابه و تابعين و قراء معروف، آنرا تعريف، و با ذكر حجج و ادله علمي مباني آنها را مستند نموده است.
يكي نبودن مصاحف مسلمين:
برخلاف باور عوام كه گمان مي كنند يك نوع مصحف و قرائت در همه جهان اسلام متداول است، و همه بلاد اسلامي به مانند قرآن و قرائت رايج در مكه و ايران را استفاده مي كنند،
واقعيت امر جيز ديكري است،
بلكه در هر يك يا جند از بلاد اسلامي مصاحف و قراءات و روايات متفاوتي رايج است،
كه تفاوت آنها فراتر از نحوه تلفظ و خواندن، بلكه در شكل ضبط كلمات و نيز حروف آنها نيز مي باشد،
البته اين تفاوتهاي قرائتها هيج ضرري به صيانت مصحف نداشته بلكه جهارده قرن است كه مورد استفاده و منشأ مباحثي علمي لغوي صرفي نحوي ادبي و تفسيري بوده است.
مصاحف قراءات و روايات قرآني:
ما در غرفه هاى اين تالار انواع مصاحف با قرائتها و روايتهاى مختلفي را
كه امروزه در سرتاسر جهان اسلام جاب و منتشر شده و مورد استفاده است،
معرفي نموده، و متون آنها را نيز در دسترس و قابل دريافت قرار مي دهيم.
نشر اين مصاحف و قرائتها و روايتها ضمن افزايش دانش تلاوت ما،
مي تواند به فضل الهي فراهم كننده ظرفيت عقول عوام براى انتشار قرائت اهل بيت عليهم السلام باشد،
تا شايد دانش تلاوت آن حضرات بعد از جهارده قرن از عزلت عامدانه و مظلوميت حتى ميان بيروان ايشان بيرون آيد،
آن هم عزلتي در وقتي كه قراءات شاكردان شاكردان شاكردان ايشان متداول بوده،
و بيروانشان با شوق آنها را تعلم و تعليم و تمرين نموده،
اما از قرائت اهل بيت يا بي خبر بوده يا از اهتمام به آن ابا دارند.
تذكر مهم:
دكر و توصيف و شرح هر يك از روايات و قراءات سبعه و عشره و جز اينها؛ در غرفه هاي اين تالار، به معني تأييد و تصحيح همه موارد آنها نيست،
چه اينكه روايت و قرائت صحيح و دقيق بر حسب مورد آن متفاوت بوده
و گاهي در يك يا چند از اينها آمده و گاهي نيز در بيرون اينها مي باشد،
فلذا با الگو و ملاك قرار دادن يك يا چند روايت و قرائت رايج؛
نمي توان به قرائت صحيح و دقيق رسيد،
و دانش آن در گرو دانستن مباني قرائت مأثور از حضرات خازنان وحي عليهم السلام، و مبتني بر لغت عربي فصيح مي باشد.