هِند بابَّري

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

هند بابرّى: که آن را طرخشقوق و بقلة اليهوديه -خبر آور-بي اختيار- دندان شير- سن الاسد- پيسن ليت-الاسد -شجره انسان نيز نامند

فارسی: گل قاصد -كاسني زرد- كاسني صحرايي-

عربی:هندباء بری ، خس بری ، شجره اسنان الاسد

یونانی:

انگلیسی:Cankert wort , Blow-ball, Dandelion,lion teeh , plessabed

فرانسه: Salade de taupe, Liondent , pissenlit dent de lion , Pissenlit

آلمانی:Echate Kuhblume , Gemeine Kuhblume , Lowenzahn

ایتالیائی:Tarasacco , piscialletto , Radicchiella , Dente di leone

[pejuhesh237]

غير خندريلى است نبانش مانند بستانى

و گلش كبود و طعمش بسيار تلخ

و برگش درشت و بي خار است او را بقلهء يهوديه نامند کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص263

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود./

گیاهان علفی ، پایا و دارای ریشه ای به رنگ قهوه ای مایل به قرمز ، به ضخامت انگشت و مملو از شیرابه ای شیری رنگ است .

فاقد ساقه و دارای فرم ها ، واریته ها و گونه های فرعی متعدد با ظاهر متفاوت می باشد .

در بین پایه های آن ، نمونه هائی یافت می شود که ارتفاع ساقه منتهی به گل انها از 2تا50 سانتیمتر و بطور استثناء بیشتر ، تجاوز نمی نماید .

از نظر شکل ظاهری برگهای گیاه که برروی سطح زمین جای دارد و همچنین از نظر نوع بریدگیهای آن ، میتوان اختلاف زیاد بین فرمهای این گیاه پیدا نمود

بطوری که وجود این پلیمرفسیم ، موجب گردیده که با توجه به همین تفاوت ها ، واریته های مختلفی برای آن قائل گردند

و تعداد این واریته ها را از آنچه که هست زیاد تر تصور نمایند .

. از اختصاصات این گیاه ان است که اولا در محیط های متفاوت مانند اماکن سایه دار ، کنار جاده ها ، اراضی بایر ،

سواحل دریاها ، حاشیه های شوره زار ها ، چمنزار های طبیعی و حتی در ارتفاعات زیاد بدان برخورد می شود

و ثانیاً در غالب ایام سال ، با احتساب شرایط محیط های متفاوت ، گیاه به حالت گلدار مشاهده میگردد

. برگهای این گیاه ، رنگ سبز مشخص ، و در نمونه های عادی ، بریدگیهای مثلث شکل و منقسم به تقسیمات نوک تیز دارد

ولی در بین آنها ، نمونه هائی با برگهای غیر منقسم ولی دندانه دار نیز مشاهده می گردد .

از وسط برگهای آن که برسطح زمین واقع اند، دمگلی خارج می شود که به یک کاپیتول مرکب از گلهای زبانه ای زرد –

رنگ یا یا به رنگ زرد زعفرانی ، ختم میگردد . میوه اش در انتها ، منتهی به یکدسته تار ابریشمی سفید یا بندرت خرمائی رنگ است.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد سوم ص 238-239

[pejuhesh237]

.پراکندگی این گیاه در کره ی زمین بنحوی است که در غالب نواحی اروپا ، شمال و مغرب آسیا ،

شمال افریقا و آمریکای شمالی می روید ، برای آن بالغ بر 10 گونه فرعی و متجاوز از 15 واریته ذکر گردیده است.در ایران نمی روید. .كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد سوم ص 240

[pejuhesh237]

.زنبور عسل ، نوش فراوان از آن به دست می آورد بطوری که از این نظر در ردیف گیاهان مهم مولد عسل است.

بررسی های Armbruster نشان داده است که اگر زنبوران عسل جمعاً 125000بار برای استفاده از نوش وارد گلهای این گیاه گردند ،

معادل یک کیلو گرم عسل می توانند فراهم نمایند .

قسمت مورد استفاده این گیاه ، ریشه ، برگ و شیرابه اعضای آن است . قطعات خشک شده ریشه آن ، فاقد بو ولی دارای طعم تلخ است.

خواص درمانی:

ریشه و برگ گیاه دارای اثر مقوی معده ، مدر، ضداسکوربوت ، تصفیه کننده خون و صفرابر است بعلاوه برای مبتلایان به بیماری قند ، مفید تشخیص داده شده است

. امروزه بیشتر با توجه به اثر صفرابر که این گیاه دارد،درطبابت ها از آن برای رفع احتقان های کبدی ،

التهاب و ورم مجرای دفع صفرا و همچنین دفع سنگهای صفراوی استفاده بعمل می آورند.

در کتب علمی جدید چنین منعکس است که اثر ضد اسکوبوت ، دفع اوره و اوراتها را دارد. در دفع سنگ کلیه و سنگ های صفراوی ،

کم کردن کلسترول خون ، درمان سوداء ، اگزما ، دانه های جلدی و بطور کلی معالجه بیماریهای جلدی ، رماتیسم ،

نقرس ، ناراحتی های ناشی از عروق خونی و گردش خون مانند سیانوز در واریس ، کم خونی ،

درمان چاقی و رفع سلولیت می تواند نتایج مفید ظاهر کند.


در استعمال خارج، جوشانده آن برای درمان و رفع لکه قرنیه میتواند به کار رود . آب مقطر آن به صورت شستشو، اثر رفع لکه های صورت را دارد.

از مصارف دیگر این گیاه آن است که ریشه بو داده آنرا مانند گرد ریشه کاسنی یا قهوه مصرف می کنند ویا آنکه گرد آنرا به قهوه می افزایند .

مصارف زیاد ریشه بو داده آن باعث گردیده که در بازار تجارت همیشه بتوان از آن تهیه نمود .

از اسانس این گیاه برای معطر ساختن بعضی لیکورها استفاده میکنند . از گلهای شکفته کاپیتولهای آن نیز در بعضی نواحی ، نوعی شراب تهیه می نمایند .

برگ آن مانند برگ کاسنی و گاهو ، به صورت خام در سالاد مصرف میشود .

در بعضی نواحی مانند روسیه ، پرورش یکی از نژاد های آن ، به منظور به دست آوردن ماده ای شبیه کائوچوک معمول است

در استعمال خارج ، قرار دادن قطعات له شده ریشه و برگ برروی زخم و جراحات موجب ا لتیام و حفاظت آنها می گردد. .كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد سوم ص 241-243

[pejuhesh237]

در اول سرد و خشك

و در تبريد زياده بر بستانى و قابض طبع

و تخم و بيخ او در افعال قويتر از بستاني است و هر يك بدل ديگرى اند.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص263


متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

مقوى معده و در جميع افعال به غير ترطيب قويتر از بستانى و قاطع نفث الدم

و آب او با روغن زيتون رافع اكثر سموم هوام و سموم مشروبه و مدر شير

و حمول عصارهء او رافع ورم حارهء فرج

و ضماد بيخ او جهة گزيدن عقرب و زنبور و مار مفيد

و با آرد جو جهة باد سرخ و با سفيداب و سركه جهة سوختگى آتش و التهاب اعضاء نافع کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص263

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

قابض طبع و مدر حيض و اكتحال لبن آن جهت جلاى بياض عين

و حمول عصاره آن رافع اورام حاره فرج و رحم و تخم

و بيخ آن در افعال قوى‏تر از بستانى و هر يكى بدل ديگرى‏اند

و دستور آشاميدن برگ بستانى آن جهت تفتيح سده عروق و جگر و تبهاى دموى و صفراوى

و دستور مروق نمودن آن و عرق آن و سفوف آن و معجون تخم آن همه در قرابادين كبير ذكر يافت .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 791-792

[pejuhesh237]

مقوى معده و در جميع افعال به غير ترطيب قويتر از بستانى و قاطع نفث الدم

و آب او با روغن زيتون رافع اكثر سموم هوام و سموم مشروبه و مدر شير

و حمول عصارهء او رافع ورم حارهء فرج

و ضماد بيخ او جهة گزيدن عقرب و زنبور و مار مفيد

و با آرد جو جهة باد سرخ و با سفيداب و سركه جهة سوختگى آتش و التهاب اعضاء نافع کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص263

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

قابض طبع و مدر حيض و اكتحال لبن آن جهت جلاى بياض عين

و حمول عصاره آن رافع اورام حاره فرج و رحم و تخم

و بيخ آن در افعال قوى‏تر از بستانى و هر يكى بدل ديگرى‏اند

و دستور آشاميدن برگ بستانى آن جهت تفتيح سده عروق و جگر و تبهاى دموى و صفراوى

و دستور مروق نمودن آن و عرق آن و سفوف آن و معجون تخم آن همه در قرابادين كبير ذكر يافت .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 791-792

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.صور درمانی

دم کرده یا جوشانده 30 تا60 در هزار ریشه یا برگ (پس از 2 دقیقه جوشاندن به مدت 20 دقیقه دم کنند) به مقدار سه فنجان در روز قبل از غذا (J.Berh) -

شیره تازه گیاه به مقدار 50 تا 150 گرم یا 2 تا3 قاشق سوپخوری در روز مخلوط 100 گرم شیره تازه گیاه در 18 گرم الکل 90 درجه با 15 گرم گلیسیرین

و 17 گرم آب به مقدار یک تا دو قاشق سوپخوری در روز (Brissemoret) – خیسانده ریشه گیاه در شراب سفید.

. از ریشه گل قاصد ، مخلوط با مواد و یا اعضای مختلف گیاهان داروئی ،

محلول هائی به شرح دو فرمول زیر جهت تنظیم ترشحات صفرا و درمان نارسائی اعمال کبد تهیه می شود.( Dr.H. Leclerc, R.V.Lecler, 1954)

1- درمان نارسائی اعمال کبد

شیره ریشه تازه گل قاصد 100 گرم

الکل 90 درجه ( یک قاشق سوپخوری) یا به مقدار 18 <<

گلیسیرین 15 <<
آب (کمتر از یک قاشق سوپخوری ) یا به مقدار 17 <<
مخلوط مذکور را به خوبی یکنواخت نموده یا به مقدار یک تا 2 قاشق سوپخوری در روز مصرف می نمایند.

باید توجه داشت که شیره گل قاصد باید از ریشه تازه گیاه در فصل پائیز تهیه شود و پس از صاف کردن مورد استفاده قرار گیرد.

2- جوشانده جهت تقویت اعمال کبد

برگ گل قاصد 50 گرم
ریشه Ononis spinosa 30 <<
ریشه Eryngium campestre 15 <<
آب به مقدار کافی جهت تهیه یک لیوا ن جوشانده

این جوشانده را پس از صاف کردن می توان بمقدار 2 لیوان در روز ، بین هردو غذا مصرف کرد.

گیاه کامل در حالت سبز ،علوفه خوبی برای چهار پایان است. .كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد سوم ص 241-243

[pejuhesh237]

ریشه این گیاه در فصول مختلف و بر حسب زمانی که از زمین خارج میشود ، ترکیب شیمیائی متفاوت دارد
مانند انکه در تابستان ، مقدار شیرابه ریشه زیادتر از فصول دیگر است در حالیکه در پاییز ، اینولین آن افزایش میابد وحتی مقدار به 25 درمیرسد .

ضمناً اگر ریشه تازه یا خشک گیاه مورد بررسی قرار گیرد ، ترکیبات شیمیائی آن ، تفاوت محسوس با یکدیگر نشان میدهد .

تلخی برگ در بهار ولی تلخی ریشه آن در فاصله بین تیر و مرداد، حداکثر میگردد.

ریشه این گیاه از نظر کلی دارای ماده ای تلخ به نام ترگزاسین (polex) taraxacine ، کولین ، تاراگزاسترول taraxasterol یک ماده رزینی ،

قند های مختلف و اسید های چرب است . ریشه این گیاه اگر در پاییز از زمین خارج گردیده در هوای آزاد خشک شود ،

دارای موادی نظیر موسیلاژ ، تانن و مقدار کمی اسانس نیز خواهد بود . طبق بررسی های L.Reutter ،

نوعی الکالوئید به نام تاکزین taxine در گیاه یافت می شود . بعلاوه وجود ماده ای به نام تارا گزهرول taraxerol نیز در اعضای گیاه محقق شده است .

بررسی های جدید وجود اسید هیدروکسی سینامیک ac . hydroxycinnamique ، لولز ، مانیتول ،استرول ها ، اسید فولیک

Ac.folique ، یک ماده رنگی ، ویتامین B C A املاح کلسیم ، پتاسیم ، آهن ، منیزیوم ، سدیم ، منگننز همچنین فسفر ،

سیلیس ، گوگرد و دیاستازها را در آن محقق داشته است.

تاراگزه رول taraxerol (اسکیمیول skimmiol ، آلنولین alnulin، تیلیادین tiliadin ) ، به فرمول C3.H5.O و به وزن ملکولی 70ر426است .

در گیاهان زیر یافت می شود و استخراج شده است :

1- Taraxacum officinale web . از تیره Compositae

2- Tilia cordata Mill. ........ Tiliaceae

3- Alnus glutinosa ( L.) Gaertn ........ Betulaceae

4- Litsea dealbata Nees ........ Lauraceae

تاراگزه رول ، به صورت بلوریهای ورقه مانند ، در مخلوط کلروفرم و متانول ولی به صورت بلوریهای سوزنی شکل در بنزن به دست می آید .

در گرمای 283-285 درجه ذوب میشود . در بنزن ، کلروفرم ، اتر ، استات اتیل ،انیدرید استیک ، پیریدین و فنل حل می شود .

انحلال در الکل به مقادیر کمتر صورت میگیرد.

استات آن در مخلوط کلروفرم و متانول ، به صورت بلوریهای کوچک ورقه مانند به دست می آید. در گرمای 303-305 درجه ذوب می شود.

بنزوات آن به فرمول C37H54O2 است و در مخلوط الکل و کلروفرم یا در بنزن به صورت بلوریهای سوزنی شکل به دست می آید .

در گرمای 292-293 درجه ذوب می شود.

برگ این گیاه دارای تراگزاسین ، اینوزیت ، موسیلاژ، قندهای مختلف و یک ماده رزینی است .

در خاکستر این گیاه ، مقدار9ر38 درصد پتاس (حداکثر ) وجود دارد که اثر مدرگیاه ، بدان بی ارتباط نیست.. .كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد سوم ص 241-243