توسط pejuhesh237 » جمعه اکتبر 04, 2013 10:37 am
و شيرهء او مسهل اخلاط سوخته و بلغم لزج و رافع سرفه و ربو
و مفتح سدد و منجمد كنندهء شير در معده
و گدازندهء منجمد او و جهة ماليخوليا و وسواس و جذام
و جرب و نيكو كردن رخسار و استسقاى لحمى و زقى نافع
و چون پنج درهم او را در نيم رطل شير تازه حل كرده صاف آن را بنوشند
رافع رياح نزلات و امراض بارده و مقوى باه و منقى سينه و صوت
و سى مثقال از شيرهء او با افتيمون جهة امراض سوداوى
و با خيار شنبر جهة تبهاى بلغمى
و با عسل و نطرون و بادام و انيسون و فلفل جهة تنقیهء دماغ و بدن
از جميع اخلاط فاسده و درد مفاصل و شرى و بخارات و موى
و با مزوره ء ماش و نخوداب منضج و محلل و مسهل بلغم رقيق
و سوخته و حقنه با شيرهء او جهة قولنج و امراض دماغى مفيد
و جوشانيدهء او را قوة مسهله ضعيفتر است و مضر معده
و مصلحش انيسون و قدر شربتش از ده درهم تا بيست درهم است
و روغن تخم كافشه قريب به روغن تخم كتان و قايم مقام روغن تخم انجره
و جهة ربو و تحليل اورام و اخراج كرم معده نافع و مضر معده
و مداومت شرب او و تدهين او را مورث برص يافته‌اند
قرطم بری: و شرب يك مثقال از برگ
و ثمر او با نيم مثقال فلفل جهة گزيدن عقرب نافعست
و گويند مادامي كه عقرب گزيده او در دست نگاه دارد ادراك الم نمی كند و چون بيفكند ادراك می نمايد.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص-204-205
متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:
قليل الغذا و و محلل رياح چون پنج درم آن را كوبيده و شير گرفته با فانيذ
و يا شكر سرخ و يا عسل بياشامند و نيز چون ده درم آن را بكوبند و در نيم رطل آب بجوشانند و بمالند و صاف كرده ده درم شكر سرخ در آن ريخته بنوشند
و ايضاً چون ده درم مغز مقشر آن را با مغز بادام تلخ و قسط از هر يك نيم مثقال و نطرون و انيسون و از هر يك يك مثقال داخل كنند
و با انجير خشك و عسل بسرشند و مقدار يك جوزه تا دو جوزه بخورند
و به دستور چون از آن ناطف سازند كه ده درم مغز مقشر آن با مغز بادام و انيسون و نطرون به وزن مزبور با عسل و شيره انجير به قوام آورند
و شب وقت خواب بخورند پيران را بسيار موافقماء الجبن مصنوع از آن كه افتيمون را در صره بسته در آن اندازند و يا بمالند تا قوّت آن در آن برآيد و بنوشند
و بالاى آن شيرينى مناسبى بياشامند جهت ماليخوليا و وسواس و توحش و خفقان و جذام و جرب و حكه و اكثر امراض سوداويه مؤثر
و به دستور آشاميدن لبن منجمد از شيره آن و اندك نمك هندى فعل آن اقوى.
و آشاميدن ده درم شيره آن با فانيذ و يا شكر سرخ و يا عسل جهت استسقاى زقى و لحمى نافع و با اندك نمك هندى ادرار آن قوىتر و انفع
و خوردن مغز مقشر آن به دستور مسطور در دفع قولنج مؤثر و معتادين قولنج را اوفق
و آن از جمله ادويهايست كه هر خلط منجمد را مىگدازد و هر خلط رقيق را منجمد مىگرداند
و لهذا بالاى شير نبايد خورد كه آن را منجمد مىگرداند در معده.
مضر معده، مصلح آن انيسون و شيرينيها.
مقدار شربت آن: از پنج درم تا ده درم و از آن زياده مضر و غير مجوز.
بدل آن: حبة الخضرا است و گفتهاند كه چون در شير داخل نمايند بايد كه در هر يك رطل شير ده درم حب القرطم باشد و نيم رطل آن را بياشامند تا عمل نمايد
و دهن آن قريب به دهن انجره است و ضعيفتر از آن و منجمد كننده شير و جدا كننده
ماييت آن از جبنيت و دهن بستانى آن مسهل بطن است. کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 616-617
