و ثمرتش عذبه و مذكور شد و برى او بى ثمر
و كوچك آن مخصوص به اين اسم و شكوفه اش سفيد و مايل به سرخى
و ثمرش مثلث و كزمارج نامند
.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص –177-176متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:چهار صنف مى باشد:
يكى درختى است عظيم و برگ آن مانند برگ سرو و اين را به عربى اثل و ثمر آن را عذبه
و به هندى ننهى مايى و درخت آن را سال نامند
و دويّم درخت آن نيز عظيم شبيه به اثل و اين را صنف برّى است و بى ثمر
و سوم كوچك برگهاى آن كم و گل آن سفيد مايل به سرخى و در خوشه و نحل يعنى زنبور عسل آن را دوست مى دارد
و ثمر آن مانند مازوى با عطريت و خوشبو و به هندى اين را برّى مايى گويند
و چهارم ثمر آن بىگل به هم مى‌رسد و به قدر حب شاهدانه و سرخ مايل به سبزى و صباغان ثياب را به آن رنگ مى نمايند
و اين صنف در بلاد عراق و فارس نمى باشد .
کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 529گزانگبين درخت كوچكى است به بلندى ١٠ - ۶ متر. قطر آن به ٣٠ سانتيمتر مى‌رسد. داراى انشعابهاى زياد و چوب آن سخت است
و برگهاى آن خيلى كوچك و صاف و رنگ آنها غبارى سفيد مى‌باشد.
شكل آنها لوزى و تخم مرغى با نوك‌تيز است و گلهاى آن خوشۀ كوتاه و متراكم، قسمت چوبى خارجى آن سفيد
و چوب داخلى يا مغز چوب سرخ رنگ است.
کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 4 ص 38-39
توسط pejuhesh237 » شنبه ژانويه 12, 2013 7:42 pm 
