.ساير تحقيقات و بررسى ها كه در مورد خواص درمانى شاهپسند وحشى در جهان به عمل آمده است.
در دوران قرون وسطى در اروپا مرسوم بود گياهان شفابخش راSimples و كارشناسان گياه درمانى و حكماى آن زمان راSimplers مى ناميدند.
و گياه شاهپسند وحشى در آن دوران آنچنان در ابعاد گسترده براى تعداد بى شمارى از ناراحتى ها تجويز مى شد كه آن راSimpler's joy
مىگفتند، يعنى نشاط سادهانديشان، زيرا گياه شاهپسند حتى نظير آسپرين براى اغلب ناراحتى ها كاربرد داشت
و مانند آسپرين براى تسكين دردهاى ضعيف و ورم و التهاب از هر نوع مؤثر بود.
در اساطير كهن آمده است كه مصريان معتقد بودند هنگامى كهIsis الهه حاصلخيزى
در مرگ يا در قتل برادر شوهرش با به قولى شوهرشOsiris (ازيريس) گريه مى كرد
شاهپسند از اشكهاى آن روييد. و هزار سال بعد وارد اساطير مسيحيت شد
و گفته مى شد شاهپسند گياهى بود كه روى زخمهاى در حال خونريزى حضرت مسيح ريخته شد
و خونريزى قطع شد و به اين جهت نامHerbe of the Cross براى گياه انتخاب شد.
سقراط شاهپسند وحشى را براى كاهش تب و طاعون تجويز مىكرد.
پزشك دربار امپراتور روم به نام تئودوزيوس كبير گياه شاهپسند را براى تومور گلو توصيه مى كرد
كه شايد منظور از تومور گلو كه در نوشته آمده است، همان گواتر باشد.
شرح نسخه جالب او اين بود كه ريشه شاهپسند را گرفته و دو قسمت كنيد،
قسمتى از آن را دور گلوى بيمار ببنديد و قسمت ديگر را روى آتشى آويزان كنيد،
همينكه ريشه آويزان شده روى آتش در اثر دود و شعله منقبض شد و سوخت تومور گلوى بيمار هم منقبض شده و فروكش مى كند.
رومى ها شاهپسند را در سراسر اروپا پخش كردند. كارشناس گياه درمان آلمانى به نامHildegard of Bingen
جوشانده شاهپسند وحشى (تمام گياه) را در موارد مسموميتهاى خونى و دندان درد تجويز مى كرد.
بنا بر يك تعبير، ريشه كلمهVervain از اصطلاح اسكاتلندىfer faen آمده است كه در آنfer به معناى بيرون راندن وfaen به معناى سنگ است.
و اين نامگذارى بر مبناى خاصيت مشهور سنتى شاهپسند وحشى در درمان و اخراج سنگ كليه مى باشد.
در قرون شانزدهم و هفدهم از شاهپسند در اروپا براى درمان جوشهاى جوانى و ساير ناراحتى هاى پوستى استفاده مى شد.
نيكلا كولپپر كارشناس گياهدرمانى انگليسى در يادداشتهايش مىنويسد اگر برگهاى شاهپسند وحشى را خرد كرده
و با سركه مخلوط نماييد براى برطرف كردن شوره سر و ناراحتى هاى پوستى مفيد است.
بعلاوه كولپير شاهپسند را براى درمان زردى، نقرس، خس خس كردن نفس، خونريزى لثه ها، نفسهاى تند و كوتاه، تب، طاعون،
سنگ كليه و جمع شدن آب در موارد بيمارىهاى قلبى به كار مى برده است.
از مخلوط آن با چربى خوك پمادى درست مى كرد كه براى رفع دردهاى آلات تناسلى مفيد بوده است.
مهاجران اروپايى شاهپسند را با خود به امريكاى شمالى وارد كردند. اين گياه با شرايط اقليمى آن ديار سازگارى نشان داد
و در حال حاضر به صورت گياه بومى در اغلب مناطق امريكا مى رويد.
سرخپوستان امريكا از اين گياه براى درمان تب و ناراحتى هاى معدى، رودهاى و روشن كردن رنگ تيره ادرار استفاده مى كردند.
در دوران جنگهاى انقلاب در امريكا پزشكان به طور گستردهاى از شاهپسند براى تسكين درد، شل كردن،
اخراج اخلاط از برونشها و ايجاد تهوع و قى استفاده مى كردند.
يك قرن بعد تقريبا تمام پزشكان شاهپسند را براى تب، سرماخوردگى، سرفه، انگلهاى روده،
بىنظمى عادت ماهيانه و به عنوان تقويت در دوران نقاهت بيمارىها تجويز مىكردند.
كارشناسان گياه درمانى معاصر امريكا و اروپا شاهپسند را به عنوان آرامبخش و براى نرم كردن سينه و تحريك و افزايش عادت ماهيانه
و درمان سردرد تب، دپرسيون، حمله هاى صرعى، التيام زخم و فساد دندان و بيمارى هاى لثه توصيه مى كنند.
براى تسكين درد و كاهش ورم از نظر شيميايى شاهپسند با آسپرين كاملا متفاوت است ولى پژوهشهاى دانشمندان آلمانى و ژاپنى نشان مى دهد
كه داراى خواص مشابه آسپرين است و رافع دردهاى ملايم و ورمها مى باشد. اين تحقيقات كاربرد سنتى شاهپسند
را در موارد درمان دندان درد، سردرد و التيام زخمها تأييد مى نمايد.
براى لينت مزاجيك پژوهش نشان مى دهد كه شاهپسند داراى خاصيت لينت مزاج مى باشد.
ولى تحقيقى تاكنون درباره آثار شاهپسند در موارد شوره سر و قى آوردن
و ازدياد عادت ماهيانه و رفع سنگ كليه در انسان به عمل نيامده است.
معارف گياهى، ج6، ص: 467