حُرف

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

حُرف:اسم نبطى حب الرّشاد است

فارسی:تخم سپندان و اسفند سفيد و تخم ترۀ تيزك و شب خيزك

هندى :هالم نامند و گويند چون آن را بريان نمايند آن زمان مقلياثا نامند

عربی:ثغا

یونانی:قردامومن و حرف ابيض

انگلیسی:

فرانسه:

آلمانی:

ایتالیائی:

[pejuhesh237]

و نبات حب الرّشاد است

و از جنس تره تيزك و برّى و بستانى می باشد

رشاد قسم بستانى و ماكول است و در جرجير صفة او مذكور شد

و تخمش اشقر و با طول و برگش مايل به تدوير و با تشريف کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص86-87[/color

[color=#8000BF] متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و بهترين آن بابلي است و مستعمل بستاني آنست هم كياه و هم تخم آن

و كفته‌اند آنچه تخم آن كوچك است آن را حرف نامند و در خوردنيهاى كرم بيشتر استعمال مى‌نمايند و آنچه سفيد و مدور است آن را خردل كويند

و اين را بيشتر در طلاها بكار دارند و آنچه طولاني شبيه بتخم شاهسفرم است آن را حب الرشاد كويند .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 349-350

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و نبات او در دويم گرم و خشك

و تخم بستانى در سيم گرم و خشك کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص86-87

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و نبات او ملطف و كشندهء كرم معده

و حب القرع و محلل رياح و مقطع بلغم و خشك او قريب الفعل با تخم او

و مضر معده و مثانه و مورث تقطير البول و مصلحش كاسنى و سركه است

و برّى او شديد الحراقه و شبيه به بستانى و از آن بزرگتر و قويتر از آن در افعال

و به دستور تخم او نسبت به بستانى اقوى و مستعمل بستانى اوست

و تخم بستانى او به غايت محرك باه و مدر بول و محلل ورم سپرز و قاتل جنين و اقسام کرم

و مقوى ذهن و ترياق هوام و مخرج فضول سينه و بجهة انحدار بلغم خام به طرف مثانه

و رفع استرخاى بدن و اخراخ مواد فاسده و رفع سيلان چرك امعاء و معده و تقوية اشتها

و استيصال سودا و رطوبات غليظه و تفيح سدد

و با آب گرم جهة قولنج و با عسل جهة سرفه و درد پهلو كه از خلط غليظ باشد

و با زرده تخم نيم برشت و عسل جهة شكاف عضل سينه

و تنقيهء موادي كه به سبب صدمه به سينه ريخته باشد

و بو دادهء او به غايت قابض و جهة سحج و اسهال بلغمى نافع

و مضرر گرده و معده و مصلحش شكر و خبازى

و بدلش حرمل و تخم تره تيزك

و قدر شربتش تا چهار درهم و با تخم نيم برشت به غايت مبهّى

و مصلح سينه و جابر شكستگى اعضا با شير بز به قدر دو درهم

تا ده يوم جهة ازالهء برص به غايت مؤثر است به شرط نهايت امساك از اطعمه

و نطول و شراب او جهة منع ريختن موى

و ضماد او مسكن درد گزيدن عقرب

و با عسل جهة ورم سپرز و جرب متقرح و قروح شهديّه سر و قوبا و نار فارسى و ريختن موى

و با سويق و سركه جهة عرق النسا و اورام حاره

و با آب و نمك جهة نضج دمل و با سركه جهة بهق و برص مفيد

و با خون خطّاف جهة رنگ كردن وضح كه هرگز زايل نشود

و با زفت جهة درد سر كهنه و با غار جهة درد اسافل و كمركاه

و با صابون و عسل جهة نمش مجرب و در انفجار دبيله مؤثر است

و نطول طبيخ او جهة پاك كردن چرك تحت موى و رفع رطوبات لزجه مفيد.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص86-87

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و جهت ربو و ادرار حيض و نهش هوام و تسخين معده و كبد و برانكيختن شهوت طعام و باه

و اخراج ديدان و حب القرع و اخراج مشيمه و كشندۀ جنين در شكم و اخراج آن

و بدستور پنج درهم آن با آب كرم و فانيذ سنجرى و روغن كنجد جهت رفع قولنج سريع الاثر

و لعوق آن با عسل جهت سرفه و ربو و درد پهلو كه از خلط غليظ عارض شده باشد

با عسل جهت و تحقين بدان جهت قرحۀ امعا و وجع ورك و حبس اسهال

و استرخاى مقعده و دود آن جهت بواسير و كريزانيدن هوام مفيدکتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 350

[pejuhesh237]

و نبات او ملطف و كشندهء كرم معده

و حب القرع و محلل رياح و مقطع بلغم و خشك او قريب الفعل با تخم او

و مضر معده و مثانه و مورث تقطير البول و مصلحش كاسنى و سركه است

و برّى او شديد الحراقه و شبيه به بستانى و از آن بزرگتر و قويتر از آن در افعال

و به دستور تخم او نسبت به بستانى اقوى و مستعمل بستانى اوست

و تخم بستانى او به غايت محرك باه و مدر بول و محلل ورم سپرز و قاتل جنين و اقسام کرم

و مقوى ذهن و ترياق هوام و مخرج فضول سينه و بجهة انحدار بلغم خام به طرف مثانه

و رفع استرخاى بدن و اخراخ مواد فاسده و رفع سيلان چرك امعاء و معده و تقوية اشتها

و استيصال سودا و رطوبات غليظه و تفيح سدد

و با آب گرم جهة قولنج و با عسل جهة سرفه و درد پهلو كه از خلط غليظ باشد

و با زرده تخم نيم برشت و عسل جهة شكاف عضل سينه

و تنقيهء موادي كه به سبب صدمه به سينه ريخته باشد

و بو دادهء او به غايت قابض و جهة سحج و اسهال بلغمى نافع

و مضرر گرده و معده و مصلحش شكر و خبازى

و بدلش حرمل و تخم تره تيزك

و قدر شربتش تا چهار درهم و با تخم نيم برشت به غايت مبهّى

و مصلح سينه و جابر شكستگى اعضا با شير بز به قدر دو درهم

تا ده يوم جهة ازالهء برص به غايت مؤثر است به شرط نهايت امساك از اطعمه

و نطول و شراب او جهة منع ريختن موى

و ضماد او مسكن درد گزيدن عقرب

و با عسل جهة ورم سپرز و جرب متقرح و قروح شهديّه سر و قوبا و نار فارسى و ريختن موى

و با سويق و سركه جهة عرق النسا و اورام حاره

و با آب و نمك جهة نضج دمل و با سركه جهة بهق و برص مفيد

و با خون خطّاف جهة رنگ كردن وضح كه هرگز زايل نشود

و با زفت جهة درد سر كهنه و با غار جهة درد اسافل و كمركاه

و با صابون و عسل جهة نمش مجرب و در انفجار دبيله مؤثر است

و نطول طبيخ او جهة پاك كردن چرك تحت موى و رفع رطوبات لزجه مفيد.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص86-87

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و جهت ربو و ادرار حيض و نهش هوام و تسخين معده و كبد و برانكيختن شهوت طعام و باه

و اخراج ديدان و حب القرع و اخراج مشيمه و كشندۀ جنين در شكم و اخراج آن

و بدستور پنج درهم آن با آب كرم و فانيذ سنجرى و روغن كنجد جهت رفع قولنج سريع الاثر

و لعوق آن با عسل جهت سرفه و ربو و درد پهلو كه از خلط غليظ عارض شده باشد

با عسل جهت و تحقين بدان جهت قرحۀ امعا و وجع ورك و حبس اسهال

و استرخاى مقعده و دود آن جهت بواسير و كريزانيدن هوام مفيدکتاب مخزن الادویه طبع قدیم جلد یک ص 350

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

.