خمس

[aelaa.net]

سؤال:
شخصى براى تهيه منزل جوابگوي نيازش؛ خانه مسكونيش را فروخته و در منزل اجاره ساكن شده؛ و زمينى خريده تا بسازد، ولى نتوانسته و مدتي هم بخاطر سعي در اين جهت گذشته؛ ناچار مأيوس شده، و چون نياز ضرورى ديگرى (مانند سر و سامان دادن به زندگي فرزندش بجهت ازدواج و تحصيل معاش او) داشته؛ زمين را فروخته است كه در اين جهت صرف كند، شنيده ام كه مي گويند بايد خمس پول اين زمين را بدهد؟ آيا همينطور است؟ لطفا تكليف او را بيان فرماييد.

جواب:
تمامي مراحل فرض مذكور جزو مصارف لازمه زندگي او بوده، ولذا از آنجهت خمسي بدهكار نيست، ولي اگر از پول اخير (پس از تامين موارد نياز خود) چيزى زايد باشد خمس مقدار زايد را بپردازد. [شمارة ثبت: (688) منبع: المسائل المشرقية]

[aelaa.net]

سؤال:
اگر براى رفتن به مكانهاى زيارتي پولي را پس انداز كنيم چون نمي توانيم نقدا آنرا به پردازيم؛ اگر سال خمسي بر آن پول بگذرد؛ آيا به آن پول خمس تعلق مي گيرد؟

جواب:
اگر فيش و يا اعتبار سفر را تهيه نموده؛ و به صورت اقساط بپردازد اشكالي ندارد، و اگر تأمين نيازي در زندگي مستلزم تهيه تدريجي مقدمات آن باشد؛ اين هم مشمول خمس نيست، ولي اگر پس از تأمين مصارف و مايحتاج سال جاري پولي زياده بيايد؛ اين مقدار زائد مشمول خمس مي باشد، و اداى خمس خودش عبادتي است؛ و سفر معنوي از مال پاك و خمس داده شده انجام مي گيرد. [شمارة ثبت: (1156) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
اگر فرزندمان كه دانشگاه آزاد مي رود و هر ترم حدودا پانصد هزار تومان هزينه دارد؛ اگر ما پول ترمهاى او را پس انداز كنيم؛ با گذشت سال خمسي آيا به اين پول خمس تعلق مي گيرد؟

جواب:
تأمين هزينه تحصيلي فرزندتان در طول سال؛ از مصارف شما محسوب مي شود؛ و مازاد بر هزينه هاى سالانه مشمول خمس است، و در صورتي كه كل اعتبار هزينه تحصيلي فرزند را يكجا تهيه نموده؛ و بطور اقساط آنرا از مازاد درآمدتان بپردازيد؛ بطوريكه در هنگام محاسبه سالانه تقريبا مال زايدي نداشته باشيد كه مشمول خمس باشد؛ اين هم اشكالى ندارد، ولى اگر پس از تأمين هزينه هاى سالانه پولى زايد باشد؛ ابتدا بايد خمس آنرا پرداخت نموده و مال خالص را پس انداز و در وقت نياز مصرف نماييد. [شمارة ثبت: (1157) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
سال خمسي من 25 مهر ماه است، 21 مهر سال قبل مبلغ 2.5 ميليون جهت ثبت نام خودرو به كارخانه داده ام، در تاريخ 5 آبان امسال مبلغ 3.8 ميلون ديگر بايد بپردازم تا خودرو را دريافت نمايم، خمس 3.8 ميلون را امسال داده ام، اما 2.5 سال قبل را دقيقا نمي دانم؛ چه مقداريش را سال 82 خمسش را داده ام، ان شاء الله بعد از تحويل خودرو قصد دارم آن را فروخته و ملكي خريداري كنم، در ضمن ارزش خودرو در هنكام فروش بيش از مبلغ 6.3 ميلوني است كه به كارخانه داده ام خواهد بود. حال وضعيت خمس اين مبلغ چگونه مي شود؟

جواب:
اگر خمس مالى را داده باشند و بعد آنرا ذخيره كنند؛ يا با خريد و فروش ارتفاع قيمت پيدا كند خمس ندارد، ولى اگر شخصي درآمد ضمن سال خود را براى فرار از خمس قبل از حلول سال خمسي تبديل به جنسي (كه ظاهرا مورد نيازش است ولى او قصد ذخيره مال يا خريد و فروش آن را دارد) نمايد با اين كار مانع شمول خمس نمي شود، اما اگر واقعا نياز به آن وسيله دارد و قصد كاربرد آن را در زندگي خود دارد و تدريجا آنرا تهيه مي كند، اين مشمول خمس نمي گردد؛ هر چند بعدا آنرا بخاطر نياز مهمتري مانند تهيه خانه بفروشد و صرف در تأمين آن نمايد. همچنين اگر شخص براى تأمين بقيه مايحتاج زندگيش (مانند خانه) نياز داشته باشد كه بخشي از درآمد سالش را سرمايه كسب كند؛ و مثلا با آن خودرو خريده و بعد با فروش آن تهيه خانه نمايد، در اين صورت نيز سرمايه لازم براى تتميم معاش خود نيز از خمس معاف است. [شمارة ثبت: (1253) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
من هم اكنون در منزل پدرم ساكن مي باشم؛ و ان شاء الله تا دو سه سال ديگر كه برادرم بخواهد ازدواج كند ساكن آنجا هستم، در آمد ساليانه ام با توجه به اينكه كارمند هستم ان شاء الله مستمر است، يعني بعد از باز گشت از سفر (به شرط سلامت و توانائي كار) مشكل معيشتي ندارم، براي ثبت نام حج تمتع واجب؛ مبلغي را پس انداز نموده كه ان شاء الله تا چند ماه آينده به حد مناسب مي رسد، با اين توصيف آيا من واجب الحج ميباشم؟ و آيا اين مبلغي كه براي حج پس انداز ميشود خمس به آن تعلق مي گيرد؟

جواب:
اگر پس انداز او به قدر تدارك انجام سفر حج رسيد؛ و جهات ديگر استطاعت از قبيل سلامتي و مجوز سفر به حجاز را پيدا كرد؛ حجّ بر او واجب مي شود، پس اگر ذخيره او براى تأمين مصارف حج؛ از مال مخمس يا در آمد ضمن سال قبل از حلول سال خمسي بوده؛ اين مشمول خمس نمي باشد، ولى اگر از مازاد مصارف سال خود مي خواهد ذخيره نمايد و به حج برود؛ پس ابتدا خمس آنرا پرداخته و از مال خالص حج بگذارد، ولى اگر فيش حج را با تهيه وام يا به صورت اقساط تهيه نمايد و بازپرداخت وام يا اقساط را از درآمدهاى ضمن سال تأمين كند اين مشمول خمس نمي باشد. [شمارة ثبت: (1254) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
اكَر كسي پزشك باشد و درآمد و مخارج زندكَيش نيز از اين راه تأمين مي شود، اكَر بخواهد احداث مطب كند يا كلينيكي داير نمايد، آيا هزينه راه اندازي مطب يا كلينيك جزو مخارج سال او حساب مي شود؛ كه مشمول خمس نيست؟ يا اينكه حكم ديگرى دارد؟ اكَر اين پزشكـ زن باشد كه مخارج او توسط شوهرش تأمين مي شود يا مردي است كه با والدينش زندكَي مي كند، و مخارج او توسط پدر و مادرش تأمين مي شود و به درآمد طبابت نيازي ندارد؛ در اين صورت احداث مطب يا كلينيك جزو مصارف سال اوست يا صورت ديكَرى دارد؟

جواب:
اگر (بنابر متداول) طبابت وسيله كسب اوست؛ پس هزينه هاى راه اندازي مطب يا كلينيك به حكم سرمايه كسب مي باشد؛ و چون معيشت او از راه ديگر فراهم است و براى تأمين آن نياز به درآمد اين كسب ندارد؛ لذا ابتدا خمس سرمايه خود را پرداخته و سپس آنرا در كاسبي طبابت بكار ببرد، اما اگر براى تأمين معيشت نياز به درآمد اين كسب دارد؛ پس آن مقدار از سرمايه (كه حاصلش براى تامين زندگيش كفاف مي دهد) مشمول خمس نبوده؛ و بقيه سرمايه (كه موجب درآمد بيشتر از مصرف سالانه اش مي باشد) را ابتدا خمسش را پرداخته و بعد در كار و كسبش (طبابت) بكار ببرد. ولى اگر (بر خلاف آنچه رايج است) طبابت واقعا و حقيقتا وسيله كسب و درآمد او نبوده؛ و مانند يك پزشكي كه در بيمارستان خيريه افتخاري كار مي كند؛ يا شخصي كه خيريه طبي داير كرده است؛ عمل مي نمايد (هر چند امور ضروريش از طريق مطب و كلينيك بگذرد) و درآمدهاى حاصله را عمدتا براى توسعه كار علمي طبي خود يا خدمت و مساعدت به بندگان خدا بكار مي برد؛ در اين مورد مي تواند هزينه احداث مطب يا كلينيك و اداره آنرا از مصارف زندگي خود تلقي نموده؛ كه در اين صورت مشمول خمس نمي باشد. [شمارة ثبت: (1255) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
سال خمسي من 15 آبان است؛ موافقت نامه اصولي كلينك درماني را مهرماه امسال دريافت كرده، و به مدت يكسال فرصت دارم كه مكاني را اجاره كرده وسپس تجهيز كنم، واكنون بيكار مي باشم ومقداري پول پس انداز كرده ام؛ ولي اوّلا مقدار اين پول براي رهن مكان كافي نبوده؛ و دومّا هنوز مكاني پيدا نشده است، آيا تأخير مصرف اين پولها تا پيدا شدن مكان و به حد كافي رسيدن پول؛ (اگر از زمان 15 آبان بگذرد) بايد خمس آن را بدهم ؟ وهمچنين براي خريد وسايل مورد احتياج كلينك با اين پول؛ اگر تا 15 آبان فرصت براي خريد نشود؛ و از اين تاريخ بگذرد بايد خمس پول داده شود؟ با توجه به اينكه آن وسيله مورد احتياج است ؟

جواب:
اگر هزينه هاى مزبور به عنوان سرمايه كسب جهت تأمين مخارج ضروري اوست؛ پس مشمول خمس نمي باشد، و اگر جزو هزينه هاى سالانه و مخارج سال اوست و در سالي كه در پيش دارد به صرف آن نياز دارد اين نيز مشمول خمس نمي باشد، و در اين صورت عدم صرف آن در مصارف مزبور تا حلول تاريخ فوق موجب شمول خمس نمي شود؛ اگر در اين سال حالي كه در پيش دارد آنرا صرف در مورد نياز نمايد. ولى اگر هزينه هاى مزبور وسيله كسب اوست ولى نه در مخارج ضروري (مانند اينكه در آمدش بيشتر از مصارف سالانه اش باشد؛ يا حقوق مكفي جداگانه داشته باشد يا مخارج سالانه اش توسط شخص ديگري تأمين باشد؛ و يا جزو هزينه هاى سالي كه در پيش دارد نمي باشد) در همه موارد اخير مشمول خمس مي باشد. [شمارة ثبت: (1256) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
اگر كسي براي تهيه جهيزيه در طول چند سال اجناسي را بخرد و يا پولي را پس انداز كند؛ آيا مشمول خمس مي شود؟

جواب:
اگر وسايلي را كه نياز به تهيه آن داشته و يا مصارفي را كه در نظر دارد انجام بدهد؛ آنها را بطور تدريجي واقعا هزينه نمايد؛ مشمول خمس نيست؛ ولى پس اندازي كه زايد از هزينه هاى سال مي باشد مشمول خمس است. [شمارة ثبت: (1181) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
شخصي زميني خريده و در آينده واقعاً مورد نيازش ميباشد و در حال حاضر توان ساختن آن را ندارد، آيا تا زماني كه زمين را نساخته به آن خمس تعلق مي گيرد؟

جواب:
اگر فعلا از نظر مسكن در مضايقه بوده و نياز به آن داشته؛ ولى درآمد او براى تهيه يكباره آن مناسب نيست؛ و تنها با تهيه تدريجي آن عملي است؛ در اين صورت تهيه زمين و لوازم ساختمان در طي سنوات مشمول خمس نمي باشد. ولى اگر طوري باشد كه ولو به نام تهيه مسكن خريداري كرده ولى در هر فرصت رونق بازار و مناسبت براى فروش (ولو براى امر غير ضروري) آنرا مي فروشد، و يا اينكه واقعيت امر و هدف او يك نوع پس انداز غير نقدي باشد (كه خاصيت ارتفاع قيمت هم براى او دارد) و نيز اگر شخص فعلا از نظر مسكن ولو به نحو مساعدت خانواده؛ يا اجاره تأمين است، در همه اين موارد مشمول خمس است، پس خمس آنرا پرداخته و در زمين خالص مسكن خود را با ديگر اموال پاك خود بنا مي كند. [شمارة ثبت: (1220) منبع: المسائل الهندية]

[aelaa.net]

سؤال:
شخصي چون شنيده است، كه قرض دادن و گذاردن در حساب قرض الحسنه مشمول خمس نيست و مانع از اين مي شود كه پولش مشمول خمس بشود؛ لذا پولهايي را كه مي خواهد پس انداز كند؛ قبل از گذشتن سال بر آنها؛ به حساب قرض الحسنه مي ريزد، و هر وقت هم مي خواهد برداشت مي كند، و در واقع پولهاي زايد بر مصرف سالش را پس انداز مي كند؛ بدون اينكه مشمول خمس شود، اين روش چه صورتي دارد؟ آيا مانع از وجوب خمس در آن مي شود؟ آيا اصلا در پس اندازهاى قرض الحسنه هر چند زايد بر مصارف سالش باشد؛ خمس واجب نيست؟

جواب:
1- باز كردن حساب قرض الحسنه به حكم قرض دادن به آن صندوق است.
2- مالي را كه شخص به صندوق قرض مي دهد بايد كه قبل از اين خمس به او تعلق نگرفته باشد؛ كه مثلا از درآمد ضمن سال او بوده؛ و هنوز از مخارج سال زايد نشده و مشمول خمس نگرديده آنرا به صندوق قرض دهد.
3- قرض دادن موجب در دسترس نبودن مال ولذا مشمول خمس نشدن مي گردد تا اينكه مسترد شود، و وقتي آنرا مسترد مي كند اگر مورد نياز مصارف سال جاري او بود كه صرف نيازهاى خود مي كند؛ و اگر زايد بر مخارج سالش بود؛ خمس آنرا مي پردازد.
4- اگر دادن آن به حساب قرض الحسنه يك نوع پس اندازي باشد كه چون سود به آن تعلق نمي گيرد عنوان قرض را داشته ولى در واقع يك نوع ذخيره و پس انداز است، و يا صرفا صورت قرض داشته باشد؛ ولى در واقع يك نوع ذخيره مال زايد باشد؛ پس عنوان صوري آن مانع شمول خمس نبوده؛ و در صورتي كه از مخارج سالش زياده بيايد مشمول خمس مي گردد.
5- ملاك براى هر يك از اين دو عنوان مشابه ولى با حكم متفاوت؛ نيت و عمل خود شخص است، فلذا اگر واقعا آنرا قرض داده است پس به حكم قرض مي باشد، و اگر به قصد ذخيره و پس انداز است پس به حكم ذخيره مي باشد. [شمارة ثبت: (1202) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
لطفاً بفرماييد: مبلغي پول را در حساب قرض الحسنه بانك گذاشتم به دو دليل:1) سود به آن تعلق نگيرد 2) در قرعه كشي بانك شركت داده شوم .آيا به چنين پولي خمس تعلق مي گيرد يا نه؟

جواب:
باز كردن حساب قرض الحسنه به حكم قرض دادن به آن صندوق است؛ و انگيزه بودن جايزه براي قرض دادن او (به صندوق قرض الحسنه) اشكالي ندارد؛ و استفاده از جوايز بلا مانع است. مالي را كه شخص به صندوق قرض مي دهد بايد كه خمس به او تعلق نگرفته باشد؛ و از درآمد ضمن سال او بوده و هنوز از مخارج سال زايد نشده و مشمول خمس نگرديده آنرا به صندوق قرض دهد؛ و وقتي آنرا مسترد مي كند اگر مورد نياز مصارف سال جاري او بود كه صرف نيازهاى خود مي كند؛ و اگر زايد بر مخارج سالش بود خمس آنرا مي پردازد. [شمارة ثبت: (1197) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
هديه خمس دارد يا خير؟ آيا خمس دهنده بودن و يا نبودن هديه كننده فرقى در مسـئله دارد؟

جواب:
هبه و هديه يكى از راههاى در آمد است و با غير آن، احكامش يكى است، در صورتى كه در عين مورد هبه خمس باشد بايد اوّل خمس آن را پرداخت و بعد تصرف كرد. [شمارة ثبت: (74) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
لطفاً عنايت نموده بفرمائيد: هديه هايي كه به انسان داده ميشود اعم از وسايل زندگي ، پارچه ، لباس و... و در موقع حساب كردن خمس هنوز از آنها استفاده نكرده است آيا مشمول خمس ميشود يا نه؟

جواب:
هديه يكي از راههاى درآمد بوده و حكم اموالي كه از اين راه بدست مي آيد با اموالى كه به روشهاى حلال ديگر حاصل مي شود از اين نظر يكسان است، پس اگر وسايل مزبور زايد نبوده و به نحوي مورد نياز و استفاده در سالي كه در پيش رو دارد مي باشد؛ مشمول خمس نيست. همچنين اگر وسايل مزبور به تدريج مورد نياز بوده ؛و درآمدهاى آتيه اش كفاف تهيه آنرا نمي دهد؛ پس اين موارد نيز مشمول خمس نيست، حتى اگر تا وقت مصرفش بيش از يكسال بلا استفاده باشند، ولى اگر درآمد ساليانه اش جوابگوي تهيه اينها در وقت خودش مي باشد و اين وسايل هم تا به حال زايد بر مصرفشان بوده پس بايد خمس اينها را بپردازد. [شمارة ثبت: (1199) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
اموال اينجانب به سه دسته تقسيم ميشوند؛ 1) هدايا كه در موقع ازدواج به ما داده شده است، 2) اموالي كه خانواده عروس تهيه كرده و به عنوان جهيزيه در اختيار ما قرار داده اند، 3) اموالي كه جهت استفاده و نياز زندگي تهيه كرده ايم، لطفاً بفرمائيد به كداميك از اموال مذكور خمس تعلق مي گيرد؟

جواب:
همه آن اموال را با هم در نظر مي گيرد؛ پس اگر در محدوده نيازها و شئونات مصرفشان در زندگي بوده و زايد نبوده و به نحوي مورد استفاده باشد مشمول خمس نيست. آنچه زايد و اضافه مي باشد؛ پس اگر تبديل به جنس يا پول شود و صرف مصارف سالشان بشود؛ اين هم خمس ندارد، ولى اگر در سال گذشته مصرف نشد و براى سال جاري هم به آن نياز ندارد اين مقدار مشمول خمس است. [شمارة ثبت: (1200) منبع: المسائل الهمدانية]

[aelaa.net]

سؤال:
به دليل ناتواني از خريد يكجاى خودرو، آيا به مقدار مبلغي كه براي خريد خودرو پس انداز مي كنيم خمس تعلق مي گيرد؟

جواب:
اگر وسيله مورد نيازش را بطور اقساط تهيه كند مشمول خمس نيست؛ و نيز اگر پولي را تدريجا را به صندوق (قرض الحسنه) قرض داده و هنگامي كه به اندازه تهيه وسيله شد آنرا پس گرفته و وسيله را تهيه نمايد؛ اين هم خمس ندارد، اما اگر طوري باشد كه اين پول را ولو به اين عنوان در نظر گرفته؛ ولى در هر فرصت مناسب براى مصارفي ديگر كه پيش بيايد اين پول را در آن مصرف مي كند؛ اين خمس دارد، كه در اين صورت خمس مال را پرداخته و با مال خالص خود وسيله اش را تهيه مي كند. [شمارة ثبت: (1223) منبع: المسائل الهندية]

[aelaa.net]

سؤال:
اگر انسان به مقدارى از اموالش خمس تعلّق گيرد و بدهكار نيز باشد حكم آن چگونه است؟ آيا وامى كه به صورت اقساط پرداخت مى كند جزء بدهكارى محسوب مى شود؟

جواب:
اگر تعلّق خمس قبل از آن بدهى است بايد خمس پرداخت شود، ولى اگر بدهى داشته، و قصد اداء آن را هم داشته باشد، و با دادن آن بدهى اموال او مشمول خمس نمى شود، پس اگر بدهى خود را بدهد خمس بدهكار نيست، ولي اگر ادا نكند صِرف داشتن بدهي؛ مانع از وجوب خمس بر او نمي شود. [شمارة ثبت: (831) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
ما پس اندازى نداريم و وسائل زندگيمان بجز مقدارى از جهيزيه خودم كه قابل استفاده نيست تماماً در زندگى مورد استفاده قرار مى گيرد، شوهرم هم كسبش (در ادامه شغل پدرشان) اوراقچى مى باشد، شوهرم با ما بقي پول خانه؛ با برادرش (حدوداً از 5 سال قبل) برنج شلتوك خريد و فروش مى كند، در طول اين پنج سال در آخر يك سال حدوداً يك سوم شلتوكها براى سال بعد مانده است، لطفاً سال خمسى زندگى ما را تعيين كنيد، و ديگر اينكه چون شغل شوهرم خريد و فروش وسائل ماشين مى باشد؛ با چه مقدار وسائلشان را بفروشند تا حلال باشد؟

جواب:
مجموع درآمدهاي حاصله از كسبها را ملاحظه مي كند، آنچه صرف هزينه زندگي در طول سال مي شود خمس ندارد، به مقدارى كه براى هزينه سال پيش رو نياز دارد هم از محاسبه خمس بيرون است، اگر درآمدشان مازادي داشت خمس آنرا مي پردازند، در صورتى كه خمس زائد بر مصرفشان را محاسبه و استخراج نمايند؛ آن تاريخ را سال خمسي قرار داده و از آن به بعد تا سال ديگر را ملاحظه وبدين نحو مى توانند حساب شرعى خود را محاسبه نمايند، و در صورتى كه هزينه سال را در طول سال بدست مى آورند؛ و ما زاد سال گذشته را در مصارف سال حاضر نياز ندارند خمس ما زاد سال گذشته را مى پردازند. [شمارة ثبت: (350) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
كسي كه مدتي كارگر زيد نامي بوده و زيد اجرت او را نمى داده؛ و اكنون پس از يكسال كه اجرت او را داده؛ در وسط سال خمسي اين كارگر مى باشد، آيا دادن خمس اين مبلغ فوراً واجب است يا آنرا از عايدات امسالش حساب كند؛ و سر سال كه رسيد اگر چيزي باقي ماند خمس آن را بدهد؟

جواب:
از عوائد سال محسوب مى شود، و در صورتى كه مصرف در ما يحتاج نشد؛ و زائد بر مؤونه سال آتى بود؛ خمس دارد، والاّ خمس ندارد. [شمارة ثبت: (320) منبع: المسائل الخراسانية]

[aelaa.net]

سؤال:
پولى كه شوهر براى مخارج زندگى به من داده؛ آيا از اضافه آن مى توانم لباس احرام و وسائل لازم براى حج عمره بخرم؟ يا بايد خمس اين پول را بدهم؟ در ضمن وقتى به شوهرم گفتم؛ گفت ايرادى ندارد؟

جواب:
اگر پول مذكور از مال غير مخمّس نباشد و شوهرتان حساب سال شرعى داشته پول مذكور مشمول خمس نمى باشد، ولى اگر اضافه مخارج سالهاى گذشته بوده؛ و براى زندگى جارى و آتى بدان احتياج نباشد؛ مشمول خمس شده است و بايد اول تخميس شود سپس مصرف شود. [شمارة ثبت: (194) منبع: المسائل القمّيّة]

[aelaa.net]

سؤال:
1- شخص لا يستطيع أن يشتري أرضا لسكناه إلاّ بأن يجمع حدود 150000 ريال وطريقة الجمع أن يدخر من راتبه كلّ شهر مبلغا لمدّة سنوات وربما اضطر إلى القرض -كما هو الغالب- مع بناء المجتمع على استقلال المتزوّج وعائلته عن أهله، وكذلك الحال في البناء إذ لا يقلّ تكاليف المنزل المتوسّط للسّكن عن 500000 ريال فهل يجب فيهما الخمس؟
2- وعلى فرض سقوط الخمس عن الأرض والبناء في الصّورة المتقدّمة فهل هذا حكم خاصّ بهما أم أنّه عامّ لكلّ شيئ هو في معرض الحاجة من أموال وأعيان؟

جواب:
1-لا بأس بشرائه أقساطا أو تدريجا ولايجب عليه الخمس مادام يصرفه في تحصيل مسكنه او مايحتاج إليه في معيشته، ولكن إذا ادخر وجمع أموالا من دون ان يصرفها في حاجته فيجب عليه الخمس.
2- بل عام لكل ما هو نظيره. [شمارة ثبت: (310 و 311) منبع: المسائل المدنية]