نيلوفر

[pejuhesh237]

بسم الله الرحمان الرحیم

[pejuhesh237]

نيلوفر:Nymphaea alba

به كسر نون و سكون ياى مثناة تحتانيه و ضم لام و سكون واو و فتح فا و راى مهمله از نيلوپهل هندى است

زيرا كه نيل به زبان هندى به معنى آب و پهل به معنى ثمر است

و به زبان بنگاله سپلاوكويين نامند و برى آن را به مصر عرايس النيل گويند


فارسی: نيلوفر

عربی:كرنب الماء و حب آن را حب العروس

یونانی:نيمقا

انگلیسی:white water lily-water lily

فرانسه:volant d eau-nenuphar blanc-lis deau-grand nenuphar

آلمانی:weisse seerose-wasserlilie

ایتالیائی:luna dacqua-gijlio degli stagni-nenufaro-nynfea bianca

[pejuhesh237]

و كرنب الماء عبارت از اوست بيخش مانند زردك

و ساقش نرم و طولش به قدر عمق آبها

و برگش قريب به سطح آب و ثمرش به قدر سيبى شبيه به قبهء خشخاش

و در او تخمها عريض سياه و با لزوجة و گلش بيرون آب

و اكثر او كبود و بعضى سرخ و او هندي است

و بعضى مايل به زردى و تيرگى

و بعضى گويند كه برى او نيز می باشد و مراد از مطلق او گل نوع كبود اوست .کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص258-259

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:



سفيد و نيلى و سرخ ارغوانى و بنفش زرد رنگ نيز و ليكن زرد رنگ آن كمياب

و سفيد آن كثير الوجود و بعد از آن نيلى و بعد از آن ارغوانى و بهترين همه سفيد و نيلى است

و برگهاى گل آن طولانى با قمعى سخت و در ميان آن زيرها

و بعد از ريختن گل آن ثمرى بقدر سيبى مدور و در جوف آن تخمهاى كوچك سياه كه با لزوجت مى‏باشد به هم مى‏رسد


و بعضى مدور و تلخ طعم خشبى و اين را به هندى سلكى نامند

و بعضى مردم پخته مى‏خورند و بعضى گفته‏اند نيلوفر برى نيز مى باشد.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 779

گياهي زيبا و داراي برگهاي بزرگ، مواج و به پهناي 10 تا 30 سانتيمتر است.

گل هاي درشت آن که در اواخر بهار تا اوايل پاييز ظاهر مي شود، بوئي ملايم دارد.

و در سطح آب نيز باقي مي ماند بطوري که با اين ترتيب، منظره بسيار قشنگ در استخر ها بوجود مي آورد.

پراکندگي نيلوفر آبي د رکره زمين به نحوي است که در تمام اروپا، آسيا و نواحي ديگر يافت مي شود .

بعلاوه به علت زيبائي گلهاي خود، غالبا در استخرها پرورش مي يابد.
.
از مشخصات آن اين است که گلهاي زيباي آن معمولا در ساعت 7 صبح باز مي شوند و ساعت 4 بعدازظهر شروع به جمع شدن مي نمايند.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 63

[pejuhesh237]

.گل نباتى است كه در غديرها و آبهاى ايستاده كه به هندى جهيل و تالاب نامند

در ايام گرما كه موسم بارش آن ديار است به هم مى ‏رسد .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 779

نيلوفر آبي به حالت خودرو در استخرهاي طبيعي و آبهاي راکد نواحي مختلف شمال ايران مخصوصا گيلان،

راه بين رشت و لاهيجان، کردستان: دژ شاهپور و استخرهاي طبيعي زريبار مي رويد.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 65

[pejuhesh237]

همه اجزاء استفاده مي شود

چون ريزوم و تمام اعضاي گياه، داراي تانن زياد، اسيد تانيک و يک ماده رزيني است از اين جهت مصرف مقدار معيني از آن ، اثر قابض و نيرو دهنده ظاهر مي کند.

با قرار دادن ريشه آن بر روي پوست بدن، ايجاد التهاب و قرمزي مي شود.

گلهاي آن بطور ضعيف اثر مخدر ، نرم کننده و رفع تحريکات جلدي دارد.

از قديم اليام براي نيلوفر آبي اثر تسکين دهنده قواي جنسي قائل بوده اند.و مخصوصا پزشکان قديم ايراني و عرب از اين نظر آنرا داروئي موثر ذکر نموده اند.

،مصرف مقدار 2 ر0 گرم عصاره آبي، توام با مقدار کمي عصاره روان آن،

د رناراحتي هاي عصبي که همراه با تحريکات قواي جنسي و بي خوابي

باشد، بطور محسوس اثر مفيد نشان مي دهد

مصرف فر اوردهاي ريزوم و گل، در کاهش و رفع اشتهاي جنسي زنان که اين احساس درآنها شدت دارد

و همچنين درمان نعوذ ها طولاني که غالبا با درد همراه است

.بدون آنکه اشتهاي جنسي حس گردد و يا دفع صورت گيرد، موثر واقع مي شود.

نعوذ هاي طولاني معمولا به علت مصرف کانتاريد و مسموميت از آن لوسمي

التهاب مثانه و يا پيدايش ضايعه در مراکز عصبي و غيره پيش مي آيد.كتاب گياهان دارويي دكتر علي زرگري جلد يك ص 63-64

[pejuhesh237]

جميع اجزاء او در دويم سرد و تر بغير از بيخ او كه گرم و خشك است

و تخم او سرد و خشك

و نيلوفر زرد گرم و خشك است کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص258-259

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و گل آن از همه الطف و از بنفشه در سردى و ترى زياده و بيخ آن گرم و خشك

و مراد از مطلق آن گل آن است و اكثر مستعمل و قوّت آن تا به يك سال باقى مى‏ماند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 779

[pejuhesh237]

.

[pejuhesh237]

و كبود او لطيف و مقوى دل و مسكن حرارة آن و تبهاى حاره

و تشنگى و منوم و مانع احتلام و جهة دردسر و قروح ظاهرى

و باطنى و خشكى دماغ و خشونة سينه و سرفه حار و نزله

و با زعفران و دصینی جهة تقوية دل و خفقان مفيد

و مضر مثانه و مصلحش نبات و مضر باه و مصلح او لبوبات

و قدر شربت از جرم او سه درهم

و در مطبوخ تا هفت مثقال و بدلش بنفشه و خطمي است

و بيخ او جهة سپرز و اسهال مزمن و قرحهء امعأ و سيلان منى

و ضمادش جهة درد مثانه و معده و با صبر جهة بهق

و با زفت جهة داء الثعلب نافع و اكثار او

و شرب تخمش مضعّف قضيب و منجمد كنندهء منى

و شربتش از هر يك دو درهم و تخم او رافع ادرار حيض و نزف الدم و درد مثانه است

و روغن نيلوفر كه مانند روغن بنفشه به عمل آرند سرد و تر در افعال مانند روغن بنفشه

و در تسكين درد سر حار قويتر از آنست.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص258-259

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

بوييدن گل آن مقوى دل و دماغ حار و منوم و مسكن صداع حار و خشكى دماغ

و آشاميدن آن جهت امور مذكوره و سد نزله و خشونت سينه و سرفه حار و قروح ظاهرى و باطنى حادث از ادويه حاده است

و نگاه داشتن قدرى از بيخ آن در دهان محلل اورام حلق و رافع خناق مجرب

و نطول گل آن بر سر مسكن حرارت آن آشاميدن گل آن

و به دستور بيخ آن حابس اسهال مزمن و قرحه امعا و سيلان منى و منجمد كننده آن

و مسكن شهوت باه و مانع احتلام خصوص با شربت خشخاش و يا جوارش عود شيرين

و آشاميدن گل آن به تنهايى و يا با مطبوخات مناسبه

و يا عرق آن جهت جدرى و حصبه و بعد از بروز نه قبل از آن جهت آنكه مانع بروز آنست

و نيز مسكن حرارت قلب و كبد و حميات حاره حاده است.

و ضماد آن جهت درد معده و مقعده و مثانه و ورم طحال و مقعده.

و نطول آن با سركه جهت اورام حاره.

شراب نيلوفر ملين طبع و جهت صداع حار و تبهاى حار و تبهاى صفراوى و سرفه و ذات الجنب و ذات الريه و خشونت سينه نافع.

صنعت آن: بگيرند نيلوفر تازه يك رطل و در چهار رطل آب بخيسانند و بجوشانند و ماليده صاف نموده با يك من قند سفيد به قوام آورند

و اگر نيلوفر تازه نباشد ربع و يا نصف وزن آن از نيلوفر خشك مرتب نمايند.

عرق نيلوفر صداع حار و تبهاى صفراوى و حميات دقيه و جدرى و حصبه و سرفه حار و ذات الجنب و ذات الريه و خفقان حار را نافع.

صنعت آن: بگيرند گل نيلوفر تازه و با چهار وزن آن آب خالص شيرين در قرع و انبيق مقطر نمايند

و بعد از سرد شدن در شيشه و يا صراحى جست روى توتيا نگاه دارند و عند الحاجت بقدر مطلوب بياشامند

و اگر تازه آن نباشد از خشك آن ربع و يا نصف آن اخذ نمايند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 779

[pejuhesh237]

و كبود او لطيف و مقوى دل و مسكن حرارة آن و تبهاى حاره

و تشنگى و منوم و مانع احتلام و جهة دردسر و قروح ظاهرى

و باطنى و خشكى دماغ و خشونة سينه و سرفه حار و نزله

و با زعفران و دصینی جهة تقوية دل و خفقان مفيد

و مضر مثانه و مصلحش نبات و مضر باه و مصلح او لبوبات

و قدر شربت از جرم او سه درهم

و در مطبوخ تا هفت مثقال و بدلش بنفشه و خطمي است

و بيخ او جهة سپرز و اسهال مزمن و قرحهء امعأ و سيلان منى

و ضمادش جهة درد مثانه و معده و با صبر جهة بهق

و با زفت جهة داء الثعلب نافع و اكثار او

و شرب تخمش مضعّف قضيب و منجمد كنندهء منى

و شربتش از هر يك دو درهم و تخم او رافع ادرار حيض و نزف الدم و درد مثانه است

و روغن نيلوفر كه مانند روغن بنفشه به عمل آرند سرد و تر در افعال مانند روغن بنفشه

و در تسكين درد سر حار قويتر از آنست.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص258-259

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

بوييدن گل آن مقوى دل و دماغ حار و منوم و مسكن صداع حار و خشكى دماغ

و آشاميدن آن جهت امور مذكوره و سد نزله و خشونت سينه و سرفه حار و قروح ظاهرى و باطنى حادث از ادويه حاده است

و نگاه داشتن قدرى از بيخ آن در دهان محلل اورام حلق و رافع خناق مجرب

و نطول گل آن بر سر مسكن حرارت آن آشاميدن گل آن

و به دستور بيخ آن حابس اسهال مزمن و قرحه امعا و سيلان منى و منجمد كننده آن

و مسكن شهوت باه و مانع احتلام خصوص با شربت خشخاش و يا جوارش عود شيرين

و آشاميدن گل آن به تنهايى و يا با مطبوخات مناسبه

و يا عرق آن جهت جدرى و حصبه و بعد از بروز نه قبل از آن جهت آنكه مانع بروز آنست

و نيز مسكن حرارت قلب و كبد و حميات حاره حاده است.

و ضماد آن جهت درد معده و مقعده و مثانه و ورم طحال و مقعده.

و نطول آن با سركه جهت اورام حاره.

شراب نيلوفر ملين طبع و جهت صداع حار و تبهاى حار و تبهاى صفراوى و سرفه و ذات الجنب و ذات الريه و خشونت سينه نافع.

صنعت آن: بگيرند نيلوفر تازه يك رطل و در چهار رطل آب بخيسانند و بجوشانند و ماليده صاف نموده با يك من قند سفيد به قوام آورند

و اگر نيلوفر تازه نباشد ربع و يا نصف وزن آن از نيلوفر خشك مرتب نمايند.

عرق نيلوفر صداع حار و تبهاى صفراوى و حميات دقيه و جدرى و حصبه و سرفه حار و ذات الجنب و ذات الريه و خفقان حار را نافع.

صنعت آن: بگيرند گل نيلوفر تازه و با چهار وزن آن آب خالص شيرين در قرع و انبيق مقطر نمايند

و بعد از سرد شدن در شيشه و يا صراحى جست روى توتيا نگاه دارند و عند الحاجت بقدر مطلوب بياشامند

و اگر تازه آن نباشد از خشك آن ربع و يا نصف آن اخذ نمايند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 779

[pejuhesh237]

.