نارجيل بحرى

توسط **pejuhesh237** » دوشنبه ژانويه 21, 2013 5:38 pm

بسم الله الرحمان الرحیم

توسط **pejuhesh237** » دوشنبه ژانويه 21, 2013 5:50 pm

به فتح با و سكون حا و كسر راى مهملتين و ياى مثناة تحتانيه به فارسى نارجيل دريايى نامند.
فارسی:

عربی:

یونانی:

انگلیسی:

فرانسه:

آلمانی:

ایتالیائی:

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه نوامبر 13, 2013 8:24 am

ثمريست غلاف دار مانند غلاف نارجيل و به قدر خربزه و طولانى می باشد

و منبت او معلوم نيست

و مغزش سفيد مايل به زردى و سطبر و بسيار صلب

و پوست او تيره مايل به سرخى مانند نارجيل

و غلافش سياه و سطبر کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص 253

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و درخت آن بسيار شبيه به درخت نارجيل هندى

و ثمر آن طولانى دو عدد به هم پيوسته و آن را نيز سه پوست مى‏باشد

الا آنكه پوست دويّم اين از آن صلب‏تر و املس

و پوست سيّم متصل به مغز اين اندك ضخيم‏تر

و مغز اين ضخيم‏تر و صلب‏تر و كم ريشه بعضى به ضخامت عرض دو انگشت و زياده هم ديده شده

و دهنيت اين كمتر از نارجيل هندى و در ترى و تازگى اندك چرب و بسيار سفيد و لذيذتر از مغز نارجيل هندى است

و مغز خشك آن بسيار صلب قريب به صلابت عاج و چون كهنه گردد

ميل به زردى و سرخى و تيرگى و تلخى مى‏نمايد و هر چند كهنه‏تر مى‏گردد تيرگى و تلخى آن زياده مى‏شود

و از ادويه جديده است و قريب يك‏صد و پنجاه سال مى‏شود كه پى به منفعت آن برده‏ اند

و آن جزيره را هشت نه سال است كه يافته‏اند و الا قبل از آن از روى آب مى‏گرفتند

و هركس به وهم و خيال خود چيزى گفته و نوشته‏اند.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 762

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه نوامبر 13, 2013 8:25 am

از روى دريا اخذ مي كنند کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص 253

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين تفاوت:

ثمر درختى است كه در جزيره‏اى كه بر خط استوا به طول يك‏صد و بيست درجه واقع است مى‏شود

و در جاى ديگر به هم نمى‏رسد .کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 762

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه نوامبر 13, 2013 8:25 am

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه نوامبر 13, 2013 8:26 am

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه نوامبر 13, 2013 8:26 am

و گويند زياد او قتال است کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص 253

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه نوامبر 13, 2013 8:28 am

خوردن آب از غلاف او رافع سموم و مضرات آنها است

و او مقیى قوى و يك قيراط او كه بر روى سنگ سائيده باشند

در رفع سموم هوام و افعى و افيون و امثال آن مجرب

و قويتر از ترياق كبير و علامت خلاصى از سم دفع قى است و تا قى كند بايد مكرر داد

و ضماد او بر موضع گزيدهء عقرب و زنبور و هوام رفع الم آنست در ساعت

و به قدر يك برنج در هفته يك دو بار با گلاب بنوشند حافظ صحت

و رافع لرز تبهاى مركبه و بارده و فالج و مفاصل است بقى

و رافع مضرة هواى وبائى و اختلاف آبهاست

و جاذب اخلاط ردّيه از عمق بدن و رافع اوست به تكرار قى

و چون در بدن خلطى نباشد تحريك قى نمی كند .کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص 253

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و اخلاط فاسده سميه را دفع نمايد و چون بالتمام دفع گردد

و ديگر قى نياورد زيرا كه از خواص آن است كه چون در بدن اخلاط فاسده نيابد تحريك قى نمى‏نمايد

و به دستور آشاميدن آن با شير گاو تازه دوشيده جهت افيون خورده و يا بيش

و امثال اينها و چون به صاحب حمى بلغمى در ابتداى احساس به قشعريره مقدار يك حبه تا دو حبه آن را ساييده بخورانند

و قى فرمايند تخفيف بسيار در عوارض آن حاصل مى‏گردد و نفع بخشد

و طلاى آن بر موضع لسع عقرب و زنبور و رتيلا و افعى و ساير هوام زهردار دافع الم و نكايت آن.

مقدار شربت آن‏: از يك قيراط تا دو قيراط گفته‏اند.

مؤلف گويد شايد اين به حسب اختلاف امزجه و بلدان و اهويه و كهنگى و نويى آن باشد

زيرا كه تر و تازه آن را اكثرى مقدار بسيارى تا يك درهم خورند و مطلق تفاوتى در امزجه ايشان به هم نرسيده

و همچنين جهت اكثر امراض مذكوره فايده بر آن مترتب نگشت

يحتمل كه خواص مذكوره متعلق به كهنه آن باشد اين قدر به تجربه رسيده كه اكثار تازه آن در امزجه حاره يابسه

باعث هيجان و ثوران حرارت است و اندك تقويت باه مى‏بخشد

و الله اعلم و گفته‏اند آشاميدن آب در پوست آن نيز با ترياقيت و دافع سموم است

و پوست نازك بالاى مغز آن نيز در خواص قريب به مغز آن است و قايم مقام آن و حب نارجيل بحرى در قرابادين كبير ذكر يافت.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 762-763

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه نوامبر 13, 2013 8:28 am

خوردن آب از غلاف او رافع سموم و مضرات آنها است

و او مقیى قوى و يك قيراط او كه بر روى سنگ سائيده باشند

در رفع سموم هوام و افعى و افيون و امثال آن مجرب

و قويتر از ترياق كبير و علامت خلاصى از سم دفع قى است و تا قى كند بايد مكرر داد

و ضماد او بر موضع گزيدهء عقرب و زنبور و هوام رفع الم آنست در ساعت

و به قدر يك برنج در هفته يك دو بار با گلاب بنوشند حافظ صحت

و رافع لرز تبهاى مركبه و بارده و فالج و مفاصل است بقى

و رافع مضرة هواى وبائى و اختلاف آبهاست

و جاذب اخلاط ردّيه از عمق بدن و رافع اوست به تكرار قى

و چون در بدن خلطى نباشد تحريك قى نمی كند .کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم ص 253

متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود با اين اضافات:

و اخلاط فاسده سميه را دفع نمايد و چون بالتمام دفع گردد

و ديگر قى نياورد زيرا كه از خواص آن است كه چون در بدن اخلاط فاسده نيابد تحريك قى نمى‏نمايد

و به دستور آشاميدن آن با شير گاو تازه دوشيده جهت افيون خورده و يا بيش

و امثال اينها و چون به صاحب حمى بلغمى در ابتداى احساس به قشعريره مقدار يك حبه تا دو حبه آن را ساييده بخورانند

و قى فرمايند تخفيف بسيار در عوارض آن حاصل مى‏گردد و نفع بخشد

و طلاى آن بر موضع لسع عقرب و زنبور و رتيلا و افعى و ساير هوام زهردار دافع الم و نكايت آن.

مقدار شربت آن‏: از يك قيراط تا دو قيراط گفته‏اند.

مؤلف گويد شايد اين به حسب اختلاف امزجه و بلدان و اهويه و كهنگى و نويى آن باشد

زيرا كه تر و تازه آن را اكثرى مقدار بسيارى تا يك درهم خورند و مطلق تفاوتى در امزجه ايشان به هم نرسيده

و همچنين جهت اكثر امراض مذكوره فايده بر آن مترتب نگشت

يحتمل كه خواص مذكوره متعلق به كهنه آن باشد اين قدر به تجربه رسيده كه اكثار تازه آن در امزجه حاره يابسه

باعث هيجان و ثوران حرارت است و اندك تقويت باه مى‏بخشد

و الله اعلم و گفته‏اند آشاميدن آب در پوست آن نيز با ترياقيت و دافع سموم است

و پوست نازك بالاى مغز آن نيز در خواص قريب به مغز آن است و قايم مقام آن و حب نارجيل بحرى در قرابادين كبير ذكر يافت.کتاب مخزن الادویه طبع قدیم ص 762-763

[حبّ نارجيل بحرى‏]
حبّ نارجيل بحرى كهنئ جهة رفع هيضه و قى و غثيان و رفع سموم مشروبه‏
صنعت آن‏
نارجيل بحرى كهنه در كلاب سوده نيم درم تخم اترج تخم نارنج از هريك يك درم و اكر بجاى تخم نارنج تخم كنوله كه نوعى از نارنكى است بزرك بمقدار نارنج متوسطى نمايند و اكر كنوله پوسيده مجموع پوست و مغز و تخم باشد يعنى كنوله درست رسيده را بكذارند تا پوسيده شود و خشك كردد بهتر است و با كلاب نرم سوده حبّ بندند هر حبى مقدار نخودى شربتى از سه حب تا شش حبّ و بتفاريق ده دوازده حب نيز ميتوان داد بدين ترتيب مثلا سه حبّ بخورانند اكر تسكين نمود و زايل كشت بهتر و الا چهار پنج حب ديكر
[حبّ نارجيل بحرى نوع ديگر]
حبّ نارجيل بحرى نوع ديكر اقوى از آن جهت علل مذكوره هنكامى كه قى و اسهال بند نكردد و ضعف و نقاهت بسيار باشد و بجهة تقويت بدن و حفظ صحت نافعست‏
صنعت آن‏
نارجيل بحرى تازه يك درم زمرد اعلا كهربا مرجان عقيق يمنى لعل بدخشى ياقوت رمانى ياقوت زرد عود هندى عود الصّليب ايرسا مصطكى قرنفل دارچينى قاقله صغار ورق طلا محلول جدوار خطائى مجرب زعفران از هريك نيم درم صندلين طباشير سفيد تخم اترج تخم خرفه مقشر ورق نقره محلول از هريك نيم مثقال مرواريد ناسفته يك مثقال جواهر با بيدمشك يا كلاب سوده و ساير ادويه كوفته و بيخته با بيدمشك سرشته حبوب سازند هر حبى بقدر نخودى شربتى از سه حب تا چهار حب با كلاب و بيدمشك فروبرند و اكر يك درم فادزهر معدنى و يك قيراط فادزهر حيوانى و دو قيراط عنبر اشهب و سه قيراط مشك خالص اضافه نمايند ميكردد اقوى‏.کتاب قرابادین کبیر ص 1262

توسط **pejuhesh237** » چهارشنبه نوامبر 13, 2013 8:31 am