نباتيست ما بين شجر و گياه به قدر زرعى برگش بي زوايد و نرم به قدر برگ جرجير
و با اندك زغبیّه و گلهاى او بزرگ و پهن و مدوّر و زرد و درخشنده
و در وسط او برگهاى ريزه سياه مايل به سرخى و به غايت خوش منظر
و هميشه رو به آفتاب دارد و به حركت او دور می كند و برّى او قویتر از بستانيست
و تشويش اقوال مؤلف اختيارات بر ارباب بصر پوشيده نخواهد بود
.کتاب تحفه حکیم مومن-طبع قدیم-ص 17متن مخزن الادويه مراجعه شد و مطالب آن موافق تحفه بود
گیاهی یک ساله و دارای ساقه راست و خشن و به ارتفاع 2 متر گاهی بیشتر که به عنوان زینت و یا استفاده از دانه روغنی ان پیوسته در وسعت های پهناوری از کشورهای مختلف پرورش می یابد .
افتاب گردان برگ های منفرد به شکل قلب و پوشیده از کرک با کناره دندانه دار دارد.
کاپیتولهای ان بسیار بزرگ و به قطر 10 تا 25 سانتی متر است .و برروی نهنج ان 2 نوع گل ،یکی لوله ایی و دیگری زبانه ای ،به رنگ زرد و محصور در انولوکری مرکب از برکته های بزرگ خشن و نوک تیز جای دارد.
گل های لوله ایی ان با انکه به رنگ زرد روشن است معهذا چون در بین انها تارهای نازک جای دارد از این جهت مجموعا به رنگ تیره جلوه میکند .
کاپیتو ل های گل افتاب گردان تدریجا پس از ظاهر شدن کامل گلها خمیدگی و حالت اویخته پیدا میکند .
میوه فندقه ان نسبتا بزرگ ، بیضوی،دارای 2 برجستگی،به رنگ تیره یا بنفش مایل به سیاه گاهی دارای خطوط سفید رنگ و یا خاکستری مشخص و مغز درون ان روغن دار و دارای طعم مطبوع است.
مغز درون میوه که 50 درصد وزن کلی ان را تشکیل میدهد 45 تا 48 درصد مواد چرب دارد.
گیاهای دارویی دکتر زرگری جلد 3 ص176-175
تخم يا دانه‌هاى آن معمولا به رنگ تيره يا سياه مى‌باشد و مغز آن سفيد است.
واريته‌هاى مختلفى با دانه‌هاى سفيد و ابلق نيز وجود دارد. گل آفتاب‌گردان از گياهان با دانه‌هاى روغنى است.
كاشت تخم گل آفتاب‌گردان در اوايل بهار انجام مى‌گيرد. خاك بايد عميق و غنى باشد
و تخمها را به فواصل حدود ۵ / ٠ متر از يكديگر مى‌كارند. برداشت تخم در اوايل پاييز مى‌باشد.
روغن تخم آفتاب‌گردان از روغنهاى خوراكى مطبوع و مايع است
زيرا قسمت عمده يعنى در حدود ۵٧ درصد آن را لينولئين تشكيل مى‌دهد
و درعين‌حال روغن آفتاب‌گردان جزء روغنهاى سيكاتيو است و از اين جهت شبيه روغن كتان مى‌باشد
و در نقاشى و صنايع رنگ‌رزى كاربرد دارد.
كنجالۀ تخم آفتاب‌گردان كه پس از روغن‌گيرى باقى مى‌ماند داراى در حدود ١٢ - ١٠ درصد مواد ازته است لذا خوراك دام خوبى است،
به علاوه برگهاى گياه و ساقه‌هاى نازك سبز گياه نيز چون مواد آلبومى نوئيدى قابل ملاحظه‌اى دارد براى گاو شيرى علوفۀ خوبى مى‌باشد
.کتاب معارف گیاهی میر حیدر جلد 1 ص 419-420
توسط pejuhesh237 » شنبه فبريه 02, 2013 6:32 pm 
